....και ο Κανόνας του!
Του Εμμανουήλ Μαλαθράκη Φιλολόγου
Γράφει ο Γ. Πευκιανάκης
Η γλώσσα εκφράζει τα νοήματα των ανθρώπων, η ποίηση είναι η υψηλότερη μορφή λόγου. Είναι η αρχή μιας ζωής και η συνέχιση μιας άλλης, βαθιά ως τα ακρότατα σημεία που μπορεί η ψυχή ν’ανιχνεύσει, ως στα σύνορα των αντιθέτων, εκεί που ο ήλιος και ο Άδης αγγίζονται.
Η ατελεύτητη φορά προς το Φως το Φυσικό που είναι ο Λόγος και το Φως το Άκτιστο που είναι ο Θεός.
Η Βυζαντινή φιλολογία έχει να κάνει με την ιδιαίτερη εκείνη ποίηση, μόνη οδό να υπερβούμε τη φθορά, με την έννοια που ο θάνατος είναι η μόνη οδός για την Ανάσταση.
ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ ΣΤΡΑΤΗΓΩ ΤΑ ΝΙΚΗΤΗΡΙΑ – Ο Ακάθιστος ύμνος ένα τέλειο ποιητικό δημιούργημα στο οποίο ......
η χάρη και η αρμονία της μορφής συναγωνίζονται την ειλικρίνεια του αισθήματος και το ύψος του Θρησκευτικού ενθουσιασμού.
Αυτό το υπέροχο δημιούργημα της ακμής της βυζαντινής υμνολογίας εύρε στον διακεκριμένο κλασσικό φιλόλογο και τον εξαίρετο δάσκαλο, αγαπητό συνάδελφο Μανώλη Μαλαθράκη έναν θαυμάσιο και σπάνιο ερμηνευτή.
Η ποίηση αυτή η λαλούσα ζωγραφία» όπως χαρακτηρίστηκε από τα παλιά χρόνια, σημειώνει στον πρόλογό του ο κ. Μαλαθράκης δημιουργεί λέξεις. Για να νοιώσει λοιπόν κάποιος τα όσα υπέροχα εκφράζει τούτο το είδος της τέχνης, που μαγεύει και θέλγει και ικανοποιεί το καλαισθητικό συναίσθημα, όσο και οι άλλες τέχνες και ίσως περισσότερο, πρέπει να συλλάβει πρώτα το νόημα, την έννοια αυτών που ακούει και διαβάζει… «Πρέπει πρώτα με δύναμη ο νους να συλλάβει και ύστερα η καρδιά θερμά να αισθανθεί αυτό που ο νους συνέλαβε»
« Προσπάθησα λοιπόν με την ανάλυση των δύο αυτών ύμνων του Ακαθίστου και του Κανόνα του,- επισημαίνει ο εκλεκτός συγγραφέας -οι δημιουργοί των οποίων από θεία μανία και ζήλο ελαύνονται, να δώσω την ευκαιρία και την δυνατότητα στο πιστό και κάθε ενδιαφερόμενο, να καταλάβει πρωτίστως το περιεχόμενο και συναισθανθεί ακολούθως και να νοιώσει βαθιά μέσα του, το μεγαλείο και το άρωμα που αποπνέουν»
Πράγματι –όπως και σε ποίημα του Κ. Παλαμά σημειώνεται- «Δεν πλησιάζει το Θεό πιο πολύ ο πολύξερος, ο σοφός με τις πολλές γνώσεις απ΄όσο πλησιάζει η φτωχή ψυχή με το «γκαρδιακό» πηγαίο και αυθόρμητο σταυροκόπημά της»
Το βιβλίο του κ. Μαλαθράκη Ε. παρουσιάστηκε στην κατάμεστη αίθουσα του πολιτιστικού κέντρου «Τσατσαρωνάκειο» της Μητρόπολης μας από εκλεκτούς παρουσιαστές και με ανάλογο ατμόσφαιρα που δημιούργησε η ψαλμωδία επιλεγμένων ύμνων.
Η δική μου γραφή τούτο θέλει να επισημάνει, το πόσο σπουδαία είναι αυτή η προσέγγιση του Ακαθίστου ύμνου, των χαιρετισμών όταν γίνεται από ένα φιλόλογο – επιστήμονα του λόγου – αλλά και στην ουσία θεολόγου, μια ιδιότητα που η πίστη και η πείρα προσδίδει στον επιστήμονα φιλόλογο, λαμβανομένου υπόψη ότι η καθ’ημάς Ελληνική θεολογία αρχίζει επισήμως από τον Όμηρο για να εξελιχθεί από του κλασσικούς συγγραφείς και φιλοσόφους με κορύφωση τους τραγικούς και από τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα ως στο Χριστό. Η άλλη κλασσική εποχή των πατέρων του 4ου μ.Χ. αιώνα και εξής θα δώσει εκείνο που ονομάζεται «Ελληνοχριστιανικός πολιτισμός»
Το βιβλίο που θα έχει την τύχη ν' αποκτήσει ο κάθε αναγνώστης δεν έχει ανάγκη ξεχωριστής αναφοράς «Λάβε- κατά το έρχου και ίδε» Πρόκειται για άριστα δομημένο σύγγραμμα όχι μόνο στην αναλυτική και ερμηνευτική και γλωσσική προσέγγιση αλλά στην όλη δομή της ύλης: όπως η σημασία των όρων της εκκλησιαστικής υμνογραφίας και η αρχιτεκτονική των Οικων –τροπαρίων- Η έγχρωμη διαφοροποίηση και η πλούσια εικονογραφία δίνουν όχι απλώς ευκολότερη πρόσβαση σε κατανόηση αγαπημένων κειμένων αλλά και εξαιρετική αισθητική στο βιβλίου, Ο Κανόνας του ακαθίστου ύμνου (τα τροπάρια που ψάλλονται πριν την ανάγνωση των χαιρετισμών) ωδές ειρμοί κ.λπ έχουν τα πλουσιότερα φιλολογικά σχόλια, τέτοια που να είναι ενδιαφέροντα ευχάριστα και χρήσιμα στον κάθε ένα που μετέχει αυτών των ύμνων, στη ξεχωριστή πνευματική περίοδο της μεγάλης τεσσαρακοστής αλλά και τον άλλο χρόνο, αφού η Παναγία, σκέπη και κραταίωμα στον πάντα χρόνο των πιστών παραμένει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου