Η ΖΩΟΚΛΟΠΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Αναφορές σχετικά με το κοινωνικό φαινόμενο της ζωοκλοπής εντοπίζονται πρώτη φορά στα Ομηρικά έπη, όπου οι σύντροφοι του Οδυσσέα κλέβουν και καταναλώνουν πεινασμένοι καθώς είναι τα ιερά βόδια του θεού Ήλιου. Η ζωοκλοπή εμφανίζεται σε όλες σχεδόν τις ιστορικές περιόδους, στις οποίες οι ανθρώπινες κοινωνίες μαστίζονταν από την πείνα και τις στερήσεις. Η ελληνική ιστορία σημαδεύεται από ανάλογα φαινόμενα κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, τα οποία γίνονται πιο έντονα σε συγκεκριμένες περιοχές όπως η Κρήτη και η Πελοπόννησος, και συνδέεται άρρηκτα με κινήσεις αντεκδικήσεων ενάντια στην ξένη κατοχή. Η επιβίωση του εθίμου αυτού μέχρι σήμερα συνδέεται με τις συνθήκες στέρησης και το άγονο και αφιλόξενο περιβάλλον διαβίωσης, ενώ σε πολλές περιπτώσεις εντάσσεται στο στενό πλαίσιο μιας χρονίζουσας σύγκρουσης (βεντέτα, αντεκδίκηση) ή αποτελεί την αφορμή της. Δεν είναι, ωστόσο, λίγες οι φορές που η ζωοκλοπή αποτελεί έναν εθιμικό τρόπο επίτευξης νέων κοινωνικών σχέσεων ή σύναψης φιλίας με επιφανή μέλη της τοπικής κοινωνίας σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της κοινωνικής θέσης του δράστη, καθώς η επίλυση της σύγκρουσης που ακολουθεί της ζωοκλοπής συνηθίζεται να τερματίζεται με συμβιβασμό των αντιτιθέμενων μερών. Την συχνότητα εμφάνισης ζωοκλοπών καταδεικνύει το πλήθος των δικαστικών αποφάσεων των τοπικών δικαστηρίων, στις οποίες καταγράφεται αναλλοίωτη η εθιμική τελετουργία που ακολουθείται και η συνήθης τακτική της εξωδικαστηριακής επίλυσης των γεγενημένων συγκρούσεων παρά την προσαγωγή τους ενώπιον της κρατικής δικαιοσύνης.

Μαρία Γαλανού

http://users.forthnet.gr/cha/ikd/