Πώς «σκότωναν» οι αρχαίοι Ελληνες τον ελεύθερο χρόνο τους; Σίγουρα εποικοδομητικά, εκπαιδεύοντας πνεύμα και μυαλό, παίζοντας διάφορα παιχνίδια τύχης, κυβομαντείας ακόμη και μερικά με ερωτικά υπονοούμενα.
Σήμερα τα ηλεκτρονικά παιχνίδια μπορεί να έχουν κατακλύσει το ενδιαφέρον μικρών και μεγάλων, τότε τα πιο δημοφιλή ήταν:
- Το τριόδην, η γνωστή τρίλιζα.
- Τα ζάρια.
- Το σημερινό τάγκραν, που γεννήθηκε από επινόηση του Αρχιμήδη.
- Το γνωστό σε όλους γιο-γιο.
- Και το ανθρωπόμορφο ζάρι, που έπαιζαν για να τονώσουν την ερωτική τους προδιάθεση.
Οι ανακατασκευές των αρχαίων ελληνικών παιχνιδιών βασίστηκαν σε ιστορικά στοιχεία και υλοποιήθηκαν στο Εργαστήριο Μελέτης Αρχαίων Εκπαιδευτικών Παιχνιδιών. Στον κόσμο των αρχαίων παιχνιδιών θα μας ξεναγήσει ο Γιώργος Καρατζάς, σχεδιαστής κοσμημάτων, ο οποίος ξεκίνησε το 2004 τις έρευνές του βασιζόμενος στον ιστορικό Χ. Δ. Λάζο, για να καταφέρει να τα αντιγράψει σε μεγάλο ποσοστό.
«Από τα πιο ενδιαφέροντα αρχαία ελληνικά παιχνίδια είναι το στομάχιον. Ηταν επινόηση του Αρχιμήδη και θεωρείται ο πρόγονος του κινεζικού παιχνιδιού, που σήμερα είναι γνωστό ως τάγκραμ» μας εξηγεί ο κ. Καρατζάς και συνεχίζει: «Αποτελείται από δεκατέσσερα διαφορετικού σχήματος κομμάτια και ο στόχος ήταν η άσκηση της παρατηρητικότητας, της μνήμης και της αντίληψης των μαθητών του Αρχιμήδη ως εξής: αφού πρώτα ο ίδιος έφτιαχνε κάποια σχέδια με όλα τα κομμάτια του στομάχιου, έβαζε τους μαθητές του να τα ανασυνθέσουν, βλέποντας όμως μόνο το περίγραμμά τους. Ενας δεύτερος τρόπος παιξίματος είναι και το γνωστό πρόβλημα του Αρχιμήδη, δηλαδή πόσες φορές μπορεί κάποιος να σχηματίσει το συγκεκριμένο τετράγωνο τοποθετώντας τα κομμάτια του στομάχιου [Ο σχεδιαστής κοσμημάτων Γιώργος Καρατζάς δημιούργησε αντίγραφα των αρχαίων παιγνίων έπειτα από πολυετή έρευνα.] με διαφορετική διάταξη».
Ακόμη ένα παιχνίδι στρατηγικής είναι το τριόδιν, ο πρόγονος της πασίγνωστης σήμερα τρίλιζας. Οπως εξηγεί ο κ. Καρατζάς, «είναι βασισμένο σε αρχαιολογικά ευρήματα, τόσο για την κατασκευή των διαγραμμίσεών του όσο και για τα πιόνια του, που είναι αντίγραφα αντίστοιχων αρχαίων ελληνικών. Παιζόταν από δύο παίκτες, που ο καθένας χρησιμοποιούσε τρεις πεσσούς (πούλια) διαφορετικού χρώματος και γινόταν κλήρωση για το ποιος θα ξεκινούσε το παιχνίδι. Κάθε παίκτης προσπαθούσε να σχηματίσει ευθεία τοποθετώντας τους πεσσούς του σε κατάλληλα σημεία».
Η εννεάδα προέρχεται από τις σημερινές ονομασίες του παιχνιδιού και φαίνεται πως ήταν μια παραλλαγή του αρχαιοελληνικού τριόδιν. Αυτός που .....