ΒΕΝΕΤΣΙΑΝΙΚΑ ΣΠΙΤΙΑ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ και Η ΕΝΕΤΙΚΗ ΑΠΟΙΚΙΣΗ ΤΟΥ 1251

 

Το 1251 η Κισάμος ξεσηκώνεται επειδή οι καλοί Ενετοί παίρνουν τις περιουσίες των Ροδοπιανών αλλά και άλλων κατοίκων του ακρωτηρίου Σπάθα και την μοιράζουν σε δικούς τους. Οι Κισαμίτες αφού διώχνουν τους Ενετούς, σκοτώνοντας και αρκετούς, αποκτούν μια ελευθερία που όμως μετά απο ένα μήνα θα πνιγεί σε πολύ αίμα, αφοί οι κατακτητές ξανακαταλαμβάνουν τα εδάφη αυτά του ακρωτηρίου Σπάθα, αφανίζουν τον πληθυσμό και πυρπολούν τα χωριά. Αυτή η εξέγερση τα πρώτα χρόνια των Βενετών, τους θορύβησε και αμέσως έκαναν την γνωστή κίνηση που έκαναν όλοι οι κατακτητές που πέρασαν από την Κρήτη ..να φέρουν αποίκους.
Είναι η γνωστή αποίκηση του 1251 με τις 70 οικογένειες που φέρνουν και τις εγκαθιστούν, τους περισσότερους βέβαια από αυτούς, στην Κίσαμο. Είναι οι χρονιές που φτάνουν ως και τα Μεσόγεια, τον Δραπανιά, τις Καλάθενες, τα Παλαιά Ρούματα, αποκτώντας τεράστιες περιουσίες δίχως χαρτιά, απλά με εντολή των κατακτητών. Γίνονται κύριοι της Κρήτης και της Κισάμου και τότε ξεκινούν να φτιάχνουν και τα πρώτα Βενετσιάνικα σπίτια τους που είναι κάτι το τελείως διαφορετικό απο το συνηθισμένο κρητικό σπίτι. Επαύλεις όμορφες, τεράστιες, κτισμένες με αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, γερές σε επίκαιρα σημεία ώστε να έχουν ορατότητα και στην κλεμμένη περιουσία τους αλλά και για να κρατήσουν και τις επιθέσεις των ιθαγενών κρητικών (όσοι έχουν απομείνει). 
Στην ιστορία του ο Αναστασάκη αναφέρει οτι τέτοια σπίτια σώζονται ακόμα (1939) σε όλη την επαρχία...για να μας τους θυμίζουν.  

-Τοιαύτα κτίρια σωζόμενα μέχρι και σήμερον,- ώς είς Ροδοπόν (Ε. Ζωγράφου), Παλαιά Ρούματα (Δημητριάδη), Τοπόλια (Μαρκαντώνη), Βλάτος (Χατζή, Άρχου, Κουκουράκη), Κεφάλι, Μελισσιά, Δραπανιά, Καλάθενες, Μεσόγεια, Κόκκινο Μετόχι, Κρύαν Βρύση, Ρετόντα καί αλλαχού, δεικνύουν καταφανώς τήν διάβασιν καί τήν παραμονήν έπί αιώνας τών κατακτητών Ενετών. Οι κάτοικοι, έκ παραδόσεως, τάς μεγαλοπρεπείς αύτάς οικίας ονομάζουν καί τώρα Βενετσιάννικα σπίτια. Καί επώνυμα Ένετικά σώζονται άκόμη είς πολλά χωρία. 

Βέβαια απο το 1939 ως και σήμερα τα περισσότερα μας άφησαν χρόνους... αλλά σίγουρα ένα δυο μπορεί να συντηρηθούν ειδικά στα Ροδοπού είναι απο τις καλύτερες περιπτώσεις, για να μας θυμίζουν οτι κάποτε πέρασαν και απο δω χειρότεροι των Τούρκων.

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

H μετακόμιση του Σκαλίδη. 

Δεκαετία του 90 ο Σκαλίδης ξεκινάει ένα ταξίδι άνευ επιστροφής απο τον ομώνυμο δρόμο για την πλατεία Ειρηναίου -Δημαρχείου ή όπως αλλιώς την λέμε. Δημοτική απόφαση να φύγει και να "κρυφτεί' στην νησίδα της πλατείας.... με επιστροφή. Δεν ξέρω αν υπήρχε και σχέδιο τότε να αλλάξουμε και την ονομασία του δρόμου αλλά απο μας όλα να τα περιμένεις. Φυσικά η προσωρινή μεταφορά του τότε ήταν απαραίτητη μιας και σχεδιαζόταν μια ακόμα ανάπλαση του ιστορικού κέντρου... 

Θα μου πείτε τώρα σιγά το πράγμα ποιος ενδιαφέρετε για Σκαλίδιδες και άψυχα αγάλματα, σε μια εποχή που δεν υπάρχει και πολύ ενδιαφέρον για έργο στην πόλη, τα προβλήματα πολλά και σοβαρότερα, εξάλλου δεν υπάρχει και χώρος πια....στην Σκαλίδη για τον Σκαλίδη. 

Βέβαια κάπου άκουσα οτι μπορεί να καθυστερεί η επιστροφή του, μιας και σχεδιάζουμε άλλη μια ανάπλαση του ιστορικού κέντρου ..λέτε να ενδώσαμε στις πιέσεις του ΝΕΣΚ και να δούμε το ανοικτό κέντρο εμπορίου που τόσο καιρό σχεδιάζανε... πάντως κάτι θα κάνουν και γα την Σκαλίδη και για τον Σκαλίδη...έχουμε χρόνο!! 

Ο ΠΑΠΑΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Οι πολιτιστικές αναβιώσεις συνάπτονται περισσότερο με απρόσωπους επιχειρησιακούς προγραμματισμούς πολιτιστικής ανάπτυξης και λιγότερο με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.
Ο παραδοσιακός πολιτισμός, άγραφος στα χαρτιά, ριζωμένος όμως βαθιά μέσα στη λαϊκή παράδοση, μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά, ως ιερή παρακαταθήκη με την καθημερινή πράξη μέσα στην οικογενειακή και την κοινωνική ζωή και έτσι κρατά την αδιάκοπη συνέχειά του, ως καθοριστικός τρόπος ζωής.
Η κραυγή που γροικάς δεν είναι δική σου. Δεν μιλάς εσύ. Μιλούν αρίφνητοι (αμέτρητοι) πρόγονοι με το στόμα σου. Δεν πεθυμάς εσύ. .Πεθυμούν αρίφνητες γενιές απόγονοι με την καρδιά σου. Οι νεκροί σου δεν κείτουντε στο χώμα. Γενήκαν πουλιά, δέντρα, αέρας. Κάθεσαι στον ίσκιο τους, θρέφεσαι με τη σάρκα τους, αναπνέεις στο χνώτο τους. Γενήκαν ιδέες και πάθη και ορίζουν τη βουλή σου και την πράξη».
Η Χριστιανική Ιερωσύνη είναι παντού και πάντα η ίδια. Έχει την αρχή και την προέλευση της στον Αρχιερέα Χριστό, φέρει μαζί της την Αποστολική γνησιότητα και διαδοχή και κηρύσσοντας τις αιώνιες αλήθειες του Ευαγγελίου επιχειρεί τον εκπολιτισμό και καθαγιασμό των ανθρωπίνων γενεών δια μέσου των αιώνων. Στέκει ανάμεσα στην γη και στον ουρανό κι ανάμεσα στον Θεό και τον άνθρωπο, για να παίρνει απ΄εκείνο το φως και να το φέρνει στον κόσμο κι αντίστροφα πάλιν για να παίρνει από τον κόσμον τον πόνον και την αμαρτίαν και να τα εξαγνίζει στην μεγαλοσύνη του Θεού.
Η Χριστιανική Ιερωσύνη είναι μεταφυσικόν λειτούργημα, είναι όμως κι ένα εγκόσμιο έργον, έργον που γίνεται ενεργείται σε χώρες και λαούς, σε πολιτισμούς και κοινωνίες ανθρώπων με μύριες τόσες αποχρώσεις.
    Γι' αυτό ενώ από το ένα σκέλος της (το μεταφυσικό), η Χριστιανική Ιερωσύνη είναι σταθερή και αναλλοίωτη από το άλλο, το εγκόσμιο και το ανθρώπινο, γίνεται μεταβλητή και προσαρμοσμένη ανάλογα με τις συνθήκες του τόπου και του χρόνου. Για αυτό κι απάνω δω στο ιστορικό και πολυβασανισμένο νησί της Κρήτης η Ιερωσύνη έχει βέβαια το γενικό Χριστιανικό Ορθόδοξο στιμόνι της, παρουσιάζει όμως και την "τοπική" παραλλαγή της που οφείλεται στις ιδιαίτερες του ιστορικές και γεωφυσικές ακόμη συνθήκες του τόπου.
Η Κρήτη και μετά τον εκχριστιανισμό της πέρασε πολλές περιπέτειες. Σκλαβώθηκε πολλές φορές κι ο λαός της βασανίστηκε, αγωνίστηκε κι αναστήθηκε μέσα από στις φλόγες, στο αίμα και στα κόκαλα του. Κι ο παπάς της Κρήτης στην Τριαδική του υπόσταση (Επίσκοπος, Πρεσβύτερος, Διάκονος) που εγνώριζε και γνωρίζει πάντα πως χρέος του Χριστιανού Ιερωμένου είναι "συγκακουχείσθαι τω λαώ του Θεού η πρόσκαιρον έχουν αμαρτίας απόλαυσιν" στάθηκε πάντα κοντά στον λαό της Κρήτης και έκαμε το ράσο σημαία και γιαταγάνι το Σταυρό του. Αν σκεφτούμε πως από τα δυο χιλιάδες περίπου χρόνια που αριθμεί ως και σήμερα η Χριστιανική μας Κρήτη τα εννιακόσια τα πέρασε σε σκλαβιά και πολέμους με τους Σαρακηνούς, τους Ενετούς τους Τούρκους και τελευταία με την Γερμανοιταλική κατοχή κι αν σκεφτούμε πως τους αγώνες αυτούς η Εκκλησία της Κρήτης πήγαινε πάντα μπροστά τότε μπορούμε να φανταστούμε τι ήταν αυτός ο Κρητικός Παπάς. Η ιστορία της Κρήτης, τα τραγούδια και τα μοιρολόγια της, είναι γεμάτα από κατορθώματα και θυσίες Ιερωμένων και η γη της Κρήτης είναι το ίδιο γεμάτη από Μνημεία και πράγματα που μιλάνε για τον Παπά της Κρήτης. Εδώ είναι ένα μοναστήρι που το κάψανε οι καλόγεροι του και το κάνανε πύργο με πολεμίστρες, εκεί είναι ένας πλάτανος που δεν μαδεί τον χειμώνα γιατί κρεμάσανε ένα Δεσπότη κι αλλού είναι ένας τοίχος με Σταυρούς γιατί εσφάξανε Παπάδες και Διάκους.
Εδώ ένα γούμενος σηκώνει την επανάσταση, εκεί ένας άλλος γίνεται αρχηγός και πληρεξούσιος της και αλλού Δεσποτάδες, Παπαδες, Καλογέροι πολεμάνε σκοτώνουν φυλακίζονται εξορίζονται και κρεμούνται "για την Ελευθερίαν και του "Χριστού την Πίστην την Αγίαν".

Έτσι σιγά-σιγά μέσα από στους αγώνες και στους πολέμους της Χριστιανικής Κρήτης σχηματίστηκε ένας ξεχωριστός τύπος Ιερωμένου. Ο Καπετάν Παπάς όπως θα ημπορούσαμεν να τον πούμε, που έχει απάνω του όλη την ψυχή και όλη την λεβεντιά της Κρήτης.
Και στον Καπετάν Παπά αυτόν την Κρήτης η Ιερωσύνη μοιράστηκε τουλάχιστον στο δεύτερο μέρος της- το ανθρώπινο- κι έσμιξε με την παλληκαριά και την λεβεντωσύνη της Κρήτης. Το "καλιμαύχιον" έγινε σκούφια και μαύρο κρουσωτό μαντύλι. Τα γένεια κόπηκαν στην παλιά δωρική και Καπετανίστικη φόρμα. Το αντερί έγινε σταυρωτή και πλειό κάτω η βράκα ή η γκυλότα κα τα στιβάνια για το λαγοπερπάτημα του πάνω στ' άγρια βουνά της Κρήτης. Κι απάνω σε αυτήν την λεβέντικη Κρητική φορεσιά τ' άρματα, τα πολυθρούλητα κρητικά άρματα: Τα φυσεκλίκια, οι μπιστόλες, οι σασοποί, τα μαρτίνια, οι γκράδες, το μαυρομάνικο μαχαίρι.
Και πίσω από την λεβέντικη την παλικαρίσια στολή η ψυχή της Κρήτης, η ψυχή των αντρειωμένων, η ψυχή του Διγενή, του Ιππότη, η ψυχή του μάρτυρα και του Απόστολου.
Ο Κρητικός παπάς δεν εδυσκολεύτηκε καθόλου να συνταιριάσει μέσα του με τον αντρειωμένο και τον Απόστολο, τον πολεμιστή και τον θυσιασμένο. Γιατί ένας αληθινός απόστολος έχει πάντα του μια ηρωική ψυχή, δεν φοβάται τον θάνατο και το αιώνιο δόγμα του "όλα ή τίποτα" μπορούσε τόσο εύκολα να γίνει το Κρητικό σύνθημα, "Ελευθερία ή Θάνατος".
Μα για να συμπληρώσουμε την εικόνα του Ιερωμένου που περιγράφουμε πρέπει να προσθέσουμε ακόμη πως ο Παπάς της Κρήτης, ο Καπετάν Παπάς είναι ένας ηθικός και σεμνός άνθρωπος. Η παλληκαριά στην Κρήτη συνδυάζεται πάντα με τον ιπποτισμόν και σεμνότητα. Και ο παπάς της Κρήτης έτσι είναι. Σεμνός, ολιγόλογος, σκεπτικός και συνετός στα λόγια και στα έργα του. Στην λειτουργία του και μπροστά στο θυσιαστήριο του Θεού είναι απλός και δωρικός, του λείπουν ..λαρυγγισμοί και τα θεατρικά καμώματα. Κι έξω πάλιν στο σπίτι του, στον δρόμο και στην παρέα του, είναι το ίδιο σοβαρός, αξιοπρεπείς και σεβάσμιος. Στο χωριό είναι κι ο ίδιος ένας καλός δουλευτής και συχνά τα κτήματα και τα χωράφια του είναι ..πρότυπο στην καλλιέργεια και στην νοικοκυροσύνη. Στους γάμους της Ενορίας του πηγαίνει μπροστά πάνω στ' άλογο και δίπλα στην ελληνική σημαία, συνοδεύει τον γαμβρό και την νύφη και στην βάπτιση το ίδιο κάθεται στο τραπέζι του συντέκνου και την "πρεπίζει" "τάβλα και την συντροφιά". Στις χαρές και στις γιορτές συχνά είναι ο πρώτος που αρχίζει το ριζίτικο τραγούδι και σέρνει τους σεμνούς και παλληκαρίσιους κρητικούς χορούς. Και στον θάνατο πάλι, πρώτος αυτός  σκυφτός και θλιμμένος θρηνολογεί με τους ψαλμούς της εκκλησίας τον θάνατο των παλληκαριών και τα κηδεύει κάτω από τους ίσκιους των πρίνων και των κυπαρισσιών στα ιερά χώματα της Κρήτης. Έτσι στην εικόνα του παπά της Κρήτης συναντούμε περισσότερο το γνήσιο Κρητικό ανθρώπινο "αντρίστικο", όπως λέμε στην Κρήτη, τύπο και λιγότερο και λιγότερο προσποιητόν και "φαρισαϊκό" ιερωμένο. Κι αυτό νομίζω δεν είναι ελάττωμα για τον Ιερωμένο. Γιατί πρώτα πρέπει να ναι κανείς άνθρωπος και μετά "άγιος". Και κείνοι τάχα που δεν τους γνοιάζει καθόλου ο άνθρωπος και βιάζονται να παραστήσουν τους αγίους και τους υπερανθρώπους νομίζω πως κάνουν μόνο μια καρικατούρα και την αποστρέφονται σίγουρα κι ο Θεός κι οι άνθρωποι.
Έτσι ήταν περίπου ως τώρα ο Ιερωμένος της Κρήτης, ο Καπετάν Παπάς. 
Όμως οι χρόνοι περνούν και οι καιροί αλλάζουν. Οι πόλεμοι περνούν κι αυτοί και λιγοστεύουν κι όπως σαν Χριστιανοί ελπίζουμε και προσδοκούμε γρήγορα θα εξαλειφθούν από την ιστορία του ανθρώπου. Οι κοινωνίες και οι άνθρωποι της εποχής μας μεταφέρουν τους αγώνες και τις μάχες των σε άλλα πεδία και χρειάζονται διαφορετικά άρματα. Το νου, τον λόγο, την επιστήμη, την εργασία και την καλή διάθεση.
Έτσι κι ο Ιερωμένος της Κρήτης προσαρμόζεται στις νέες αυτές συνθήκες και δημιουργεί ένα νέο τύπο, τον κοινωνικό Παπά που μεταφέρει την "Καπετανιά" του σε άλλα επίπεδα αγώνων και διακρίσεων. Είναι ο Παπάς που πρωτοστατεί σε κοινωνικά και πολιτιστικά έργα (παιδείας-φιλανθρωπίας) και δίνει ακόμα στην κοινωνία με την οικογένεια του (ο έγγαμος) και εκλεκτά στελέχη, παιδαγωγούς ιατρούς, αξιωματικούς κλπ.
   Όμως ο Καπετάν Παπάς δεν έπαψε να ζει. Στα παλιά Κρητικά σπίτια και στους τοίχους σε κάδρα και παλιές φωτογραφίες, τον συναντούμε με τ' άρματα και τα διπλώματα της ανδρείας του. κι ανάμεσα στους πολλούς κρητικούς παπάδες που ζούνε ακόμη, μπορείς να συναντήσεις ιερωμένους που δεν έχουν ίσως τίποτα να καυχηθούν  "για τον Χριστό' μιλούν όμως με περηφάνια και καμάρι για τις μάχες και τα κατορθώματα των πολέμων των. Και τις υπερβολές αυτές που στον Κρητικό παπά, ο πατριώτης κι ο παλληκαράς ξεπέρασαν ίσως το Χριστιανό και τον Απόστολο, νομίζω ότι μπορούμε να τις ερμηνεύσουμε και να τις δικαιολογήσουμε όταν σκεφτούμε τις ιστορικές μας περιπέτειες. Μην λησμονούμε άλλωστε πως στις μεγάλες και κρίσιμες στιγμές των λαών και των ατόμων δεν μπορούμε να τις μετρούμε με το μέτρο και το "κουμπάσο" μιας στενόψυχης φαρισαϊκής ηθικής. Οι άνθρωποι και οι λαοί που κάνουν μεγάλα και τολμηρά βήματα μπορεί κάπου κάπου να κρεμάσουν τα πόδια των και στον γκρεμό και μέσα στην ίδια την άβυσσο.
Και μεις θα ευχηθούμε όποια κι αν είναι από δω και πέρα η μοίρα της Κρήτης, να μη λείψει ποτέ από τις φλέβες της "ο Καπετάν παπάς" ο ιερωμένος εκείνος που θα χει μέσα στην ψυχή του την παλληκαριά της Κρήτης και την "δύναμη του Σταυρού" για να κτυπά όχι πλειά τους Σαρακηνούς και τους Τούρκους, μα να κτυπά τον πολυμήχανον εχθρόν της αμαρτίας και των κοινωνικών αδυναμιών.
+Ειρηναίος

ΤΟ ΜΕΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Ο Κρητικός λαός πάντα χρησιμοποιούσε ιδιότυπες μονάδες μέτρησης και τελείως διαφορετικές απο τις καθιερωμένες παγκοσμίως. Μάλιστα αυτό έχει δημιουργήσει αρκετά προβλήματα ειδικά στην μέτρηση των εκτάσεων μιας και στα παλιά συμβόλαια χρησιμοποιούσαν τέτοιες μονάδες. Όπως αναφέρει σε ένα σχετικό άρθρο του δάσκαλος Γιάννης Τσιφετάκης που δημοσιεύθηκε στην Κρητική Εστία το 1966 .. τις μονάδες μέτρησης αυτές που θα τις δούμε παρακάτω, εκτός απο αυτές που δανειστήκαμε απο τους διάφορους κατακτητές, μερικές έχουν επινοηθεί απο τον λαό και χρησιμοποιήθηκαν κυρίως σε ιδιωτικές συναλλαγές, ή στην σύνταξη συμβολαίων. Με την πάροδο του χρόνου άλλες ξεχάστηκαν και αντικαταστήθηκαν και άλλες χρησιμοποιούνται ακόμα. Στην έρευνα που έκανε λοιπόν ο δάσκαλος κατέληξε στις εξης μονάδες μέτρησης που υπήρχαν στην Κρήτη.

Για τα υγρά 

1) Το μίστατο είναι ίσο με 10 οκάδες ή 12.8 κιλά Μονάδα μέτρησης κρασιού και του λαδιού απο το 1600.

2. Το κάρτο είναι 1/4 του μιστάτου, το χρησιμοποιούσαν τα παλαιά ελαιουργία για την παρακράτηση των δικαιωμάτων τους.

3. Η οκά τουρκική μονάδα ίση με 1.282 γραμμάρια που αντικαταστήθηκε απο το κιλό.

Για τα στερεά

1. Το καντάρι αραβική μονάδα βάρους μισή με 44 οκάδες 

2. Το μουζούρι ιταλική μονάδα που αντιστοιχεί με 15 οκάδες κριθάρι ή 12 οκάδες σταρι (μάλλον λόγω διαφορά του ειδικού βάρους)

3. Το πινάκι είναι ίσο με το 1/2 του μουζουριού

4. Το πρατικό είναι ίσο με το 1/4 του μουζουριού

5. Το αξάγι είναι ίσο με το 1/16 του μουζουριού και είναι το δικαίωμα του μυλωνά στα αλεστικά.

6. Το κεντινάρι 100 ομοειδείς μονάδες. (ένα κεντινάρι κρομμύδια=100 κρομμύδια)

7. Η ντουζίνα ιταλική μονάδα 12άδα.

8. Η γρόσσα πολλαπλάσιο της ντουζίνα 12 12άδες

9. Το μιλιούνι κυριολεκτικά το εκατομμύριο μεταφορικά το μεγάλο αριθμό. (πέσαμε μιλιούνια ελιές) 

Για τις αποστάσεις

1. Το μπαλωτόσυρμα (μιας μπαλωτιάς τόπο) απόσταση ίση με το δραστικό βεληνεκές πυροβόλου όπλου.

2. Η οργυιά η απόσταση μεταξύ των δυο χεριών απόσταση 1.83μ

3. Η ασκελιά η απόσταση μεταξύ δυο σκέλων σε διάσταση (μεταφορικά το σπίτι μου είναι δυο ασκελιές δρόμο)

4. Το ποδάρι το μήκος τυ πέλματος του ανθρώπου

5. Η πιθαμή η απόσταση μεταξύ αντίχειρος και μικρού δακτύλου. (δεν έχει ούτε πιθαμή γης να τον εθάψουν)

6. Το κουλουμούντρι το μήκος ενός δακτύλου κεκαμμένου (τρεις πιθαμές και ένα κουλουμίντρι)

7. Το ορνιθοσκέλουρο η απόσταση μεταξύ των δυο ποδιών μιας όρνιθας.

8. Το κονταρόξυλο παλαιά μέτρηση μεταξύ των πλανητών (θέλει 3 κονταρόξυλα να βασιλέψει)

9. Το αντρόστεμα είναι το υψος ενός μέτριου ανδρός. Χρησιμοποιείται για την μέτρηση των τοίχων, (Αυτός ο τοίχος είναι 3 αντροστέματα)

Για τον χρόνο 

1. Το ζαμάνι αραβική μονάδα ίση με μεγάλο χρονικό διάστημα

2. Το Τσειρέκι τουρκικη μονάδα ίση με το 1/4 της ώρας

3. Το μενούτο ιταλική μονάδα ίση με ένα λεπτό

4.  Ο τράτος ιταλική μονάδα ίση με το μικρό περιθώριο χρόνου.

5. ο Ντεντικάς αραβική μονάδα ίση με ένα λεπτό της ώρας.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΣΕΛΙΝΟΥ

Η Ι. Μητρόπολις Κισάμου και Σελίνου ανακοινώνει την έκδοση και κυκλοφορία του Ημερολογίου-Εορτολογίου της δια το νέο έτος, αφιερωμένο στα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση και ιδιαίτερα: «στις ηρωικές και φωτεινές μορφές των Επαρχιών μας, οι οποίες οραματίστηκαν, εμπνεύστηκαν και πρωτοστάτησαν στον απελευθερωτικό αγώνα της Μεγαλονήσου Κρήτης, κατά τον 19ο αιώνα». Το Ημερολόγιο περιλαμβάνει εισαγωγικώς απόσπασμα της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξης Αγιοκατατάξεως στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας των Κρητών Ιεραρχών Νεομαρτύρων, χαιρετισμό του Σεβ. Μητροπολίτου Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλοχίου, επίκαιρο κείμενο του μακαριστού Μητροπολίτου κυρού Ειρηναίου ως και εισαγωγικό σημείωμα συνταχθέν υπό του κ.Γεωργίου Λουπάση, Φιλόλογου. Ακολουθεί σύντομο ιστορικό της Ι. Μητροπόλεως Κισάμου και Σελίνου, Κρητικό Αγιολόγιο, το Μηνολόγιο του έτους, οι δομές και οι δράσεις της Ι. Μητροπόλεως (Αννουσάκειο Ίδρυμα, Τσατσαρωνάκειο Πολύκεντρο, κ.α.). Επιπροσθέτως εμπεριέχει τον Ι.Παρακλητικό Κανόνα της Παναγίας και τους Χαιρετισμούς, (δίδοντας την δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί και ως Προσευχητάριο). Χρήσιμες ιστορικές πληροφορίες δια την Εκκλησία της Κρήτης ως επίσης και όλα τα στοιχεία των Ενοριών της Ι. Μητροπόλεως και των Ι. Μονών. Πρωτοπορεί εις το γεγονός ότι εμπεριέχει αδημοσίευτες φωτογραφίες και σύντομα βιογραφικά στοιχεία των εκκλησιαστικών μορφών της περιόδου εκείνης, Κληρικών εκ των Επαρχιών Κισάμου και Σελίνου, οι οποίοι διαδραμάτισαν πρωτεύοντα και ουσιαστικό ρόλο στον απελευθερωτικό αγώνα της Μεγαλονήσου Κρήτης. Το Ημερολόγιο διατίθεται από το βιβλιοπωλείο της Ι. Μητροπόλεως, τηλ.2822022128,2822022018, εσωτ. 5.

ΣΚΑΛΙΔΗΣ ΚΑΙ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ

 To παρακάτω απόσπασμα το βρήκα στο διαδίκτυο ... 

- Δύο μαρτυρικές μορφές Κρητικών πολεμιστών που έπεσαν για την Μακεδονία. Οι Μακεδονομάχοι, καπετάν Γιώργος Σκαλίδης από το Έλος Κισάμου και καπετάν Βαγγέλης Νικολούδης από τους Λάκκους Χανίων. Νεαροί οπλαρχηγοί οι οποίοι επικεφαλής μικρών ομάδων (15-20 ατόμων) έδρασαν στην περιοχή του Μορίχοβου που σήμερα δεν ανήκει στην Ελληνική επικράτεια. Το σώμα του Σκαλίδη (17 άνδρες) στις 23 Μαρτίου 1906 κυκλώθηκε από μια διλοχία του Τουρκικού στρατού, δυνάμεως 250 ανδρών στην τοποθεσία Κράπα του χωριού 'Ιβενι (17 χλμ βόρεια του χωριού Σκοπός). Οι ολιγάριθμοι Έλληνες αρνήθηκαν να παραδοθούν όταν ο Τούρκος επικεφαλής το ζήτησε και έπεσαν όλοι μαχόμενοι προξενώντας μεγάλες απώλειες στον εχθρό. Μάλιστα ο Σκαλίδης όταν τελείωσαν τα πυρομαχικά του τουφεκιού του, για να μην συλληφθεί αιχμάλωτος και για να μην περιέλθουν στα εχθρικά χέρια τα υπάρχοντα του, σκότωσε το άλογο του, έσπασε σε ένα βράχο το ασημοκαπνισμένο του Μάνλινχερ και όρμησε πάνω στους τούρκους με το περίστροφο στο ένα χέρι και το μαχαίρι στο άλλο ουρλιάζοντας: Ζήτω η Ελλάδα ! 

Το σώμα του Νικολούδη (20 άνδρες) κυκλώθηκε από ένα ολόκληρο τούρκικο τάγμα στο Γκορνίσοβο (Κέλλη) Φλωρίνης στις 15 Ιουλίου 1906. Και πάλι οι Έλληνες μαχητές κλήθηκαν να παραδοθούν αλλά αυτοί αρνήθηκαν και προτίμησαν να μείνουν και να πολεμήσουν μέχρις εσχάτων. Εκεί έπεσε μαχόμενος ο Βαγγέλης Νικολούδης μαζί με δώδεκα από τους είκοσι άνδρες του. 
Πηγή φωτογραφίας: Αρχείο Ε.Λ.Ι.Α.

ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΜΑΣ, ΕΥΤΥΧΗΣ ΚΟΥΒΑΡΑΚΗΣ

Λίγοι είναι αυτοί που ασχολούνται συστηματικά και με πολύ αγάπη με την καταγραφή ορισμένων ξεχασμένων και μη, εν ζωή βέβαια, παραδοσιακών μουσικών της Κισάμου. Ένας απο αυτούς τους λίγους που διαθέτει πάθος και αγάπη για την Κρητική, και ιδιαίτερα την Κισαμίτικη μουσική, είναι ο Ευτύχης Κουβαράκης, που δεν σταματά να ψάχνει και να βρίσκει.

Στην φώτο με τον υπερήλικα Γουβεροπαντελή απο τα Παλιά Ρούματα, άριστο χειριστή του θιαμπολιού αλλά και όπως φαίνεται και του κλαρίνου. Ο Ευτύχης έχει κάνει πολλά χιλιόμετρα με αγάπη για την μουσική παράδοση της Κισάμου και εκτός απο τον Γουβεράκη έχει ηχογραφήσει τον Μιχάλη Πολυχρονάκη, τον Γρηγόρη Μαθιουδάκη, τον Αναγνωστάκη, έχει ανεβάσει πάμπολλες ηχογραφήσεις απο το στούντιο του Σταματόγιαννη στο Καστέλι και συνεχίζει ακούραστα.

Παρακάτω μια ερασιτεχνική ηχογράφηση του Ευτύχη με τον Παντελή Γουβεράκη να παίζει μια σειρά απο Κισαμίτικα συρτά με το θιαμπόλι του. ..

Όλες τις ηχογραφήσεις του θα τις βρείτε στο κανάλι του στο Youtube ΕΥΤΥΧΗΣ ΚΟΥΒΑΡΑΚΗΣ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ

"Ως χαρίεν εστ' άνθρωπος, όταν άνθρωπος η"
Πόσο ωραίος είναι ο άνθρωπος, αν είναι άνθρωπος»
ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ

Όσο δίνει κανείς από την ψυχή του, τόσο διαπιστώνει ότι αυτή γεμίζει όλο και περισσότερο! Υπάρχει πολλή δυστυχία στον κόσμο. Και τις περισσότερες φορές είναι τόσο απλό να δώσεις λίγη χαρά σ’ αυτούς που δεν στάθηκαν τόσο τυχεροί στη ζωή τους.
Αναφέρομαι σ’ όλους τους φίλους και γνωστούς που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μου, για τα έξοδα διαμονής της Ειρήνης Ραυτάκη στην «ΑΓΙΑ ΣΚΕΠΗ». 

Η ανταπόκριση ήταν τεράστια.Ένα τεράστιο ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου.

«Αν δεν ελπίζεις, δεν θα βρεις το ανέλπιστο, που είναι ανεξερεύνητο και απλησίαστο» 

Τρεις μήνες: Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος είναι ήδη πληρωμένοι.

Χορηγοί είναι:
Αννουσάκης Χρήστος «ΜΟΥΡΑΚΙ»
Αννουσάκης Φώτης του Ιωαν.
Αθανασάκη Μικροβιολόγος
Γιαννενάκης Φώτης «Casa d’irine»
Θεοδωράκης Γεώργιος (Διευθυντής Καρδιολογίας στο Μετροπόλιταν General)
Λυγιδάκη Βασιλική (Ελαιουργείο)
Μοτάκης Μιχάλης
Μαυροδημητράκης Σπύρος του Αρτέμη
Μπενιουδάκης Λευτέρης (Οδοντίατρος)
Ομάδα Παραγωγών «Κομπογεννητάκης και ΣΙΑΟ.Ε», με πρόεδρο τον Λουπασάκη Θοδωρή
Παπαγιαννάκης Νίκος (Τυροκομείο)
Παπανικολάκης (Ζαχαροπλαστείο)
Σταθάκης Θεόδωρος (πρώην δήμαρχος Κισάμου)
Επίσης ευχαριστώ το Ιχθυοπωλείο - Κρεοπωλείο Αφοί Πατεράκη για μια προσφορά σε τρόφιμα.
Σ’ όλους εύχομαι μια ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ, ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ
«Η αγάπη σε οποιαδήποτε μορφή της είναι κινητήρια δύναμη.
Η αγάπη είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο ζούμε. Τίποτα άλλο δεν αξίζει παρά μόνο να πάρουμε και να δώσουμε αγάπη».
Ο Θεός να μας φωτίζει πάντα στο καλό.
Αριάδνη Νικολακάκη
Χήρα Στυλιανού Νικολακάκη

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Ο Στημαδώρης σαν μανάβης και ο Πισσάνος σαν ψαράς, δεκαετία του 80 στην Λίμνη, ξεψαρίζουν τα δίκτυα. Παράδοση που κρατάει ακόμα και σήμερα, (όσοι έχουν απομείνει) κάθε ψαράς να έχει την μανάβη του!!!

ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ ....

Εορτή της φανερώσεως του Θεού, της Αγίας και Ομοουσίου και Ζωοποιού και Αδιαιρέτου Τριάδος!

                                                   1961

                                                    2016

                               2017 ΔΡΑΠΑΝΙΑΣ στην πόλη πολύ βροχή

                                                      2018

                                                  2019

                                            2020 κακοκαιρία
Χρόνια πολλά ας ελπίσουμε οτι του χρόνου αυτή η μεγάλη χριστιανική γιορτή θα γίνει δίχως προβλήματα και φόβους.

 Από το αρχείο του blog

ΕΦΥΓΕ ΕΝΑΣ ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ

Έφυγε απο την παρούσα ζωή, για την μέλλουσα, ένας (κατά την άποψη μου), σπουδαίος άνθρωπος.  Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΛΕΠΤΟΣ.
Ένας οραματιστής, πραγματιστής και αναμορφωτής και μεγάλος επενδυτής πολλών περιοχών της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Κύπρου, αλλά και πολλών άλλων περιοχών, ανά τον κόσμο. Μεταξύ αυτών και της πατρίδας μας, της Κρήτης και της τοπικής περιοχής της Κισάμου.
 Εάν δεν τον εμπόδιζαν 20 και πλέον χρόνια, το ανάλγητο κράτος μας, η ανισορροπία διοικούντων και εκπροσώπων, υπηρεσιών και  κυβερνώντων, θα είχε αναμορφώσει και τον κόλπο Κισάμου. 
Καλό παράδεισο να έχει, τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένεια του, υγεία και ζωή να έχουν να τον θυμούνται και εύχομαι να συνεχίσουν το όραμα του για τον κόλπο Κισάμου και οποιαδήποτε άλλο είχε, με το ίδιο ζήλο και μεράκι. 
Αιωνία η μνήμη του.

Θοδωρής Σταθάκης 

πρώην Δήμαρχος Κισάμου

ΧΡΗΣΗ ΟΡΓΑΝΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΧΑΡΑΣ ΚΑΙ ΔΟΛΙΟΦΘΟΡΕΣ

Ο Δήμος Κισάμου επισημαίνει στους δημότες του ότι, τα όργανα που έχουν τοποθετηθεί στις παιδικές χαρές, στην πόλη της Κισάμου, για την ψυχαγωγική απασχόληση των παιδιών της περιοχής μας, είναι για χρήση από παιδιά ηλικίας έως 12 ετών.
Σημειώνεται, επίσης, ότι τυχόν δολιοφθορές που θα πραγματοποιηθούν στις παιδικές χαρές αλλά και σε οποιαδήποτε άλλη δημόσια περιουσία του Δήμου μας, από πολίτες, τιμωρούνται από τον νόμο. 

Η δημόσια περιουσία ανήκει στους πολίτες και θα πρέπει να συμβάλλουμε όλοι ώστε να διαφυλάξουμε και να προστατέψουμε την περιουσία μας από κακόβουλες πράξεις. 

Εκ του Δήμου.

ΔΗΜΟΣ ΚΑΣΤΕΛΙΟΥ ΚΙΣΑΜΟΥ και ΚΑΛΟΥΔΙΑΝΑ ΤΟ 1954

Μια ματιά στο παρελθόν με το Δήμο Καστελλίου Κισάμου και την κοινότητα Καλουδιανών, με την ιστορική καταγραφή απο τον γιατρό Μιχάλη Αναστασάκη* στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του "Αι αξίαι της Κισάμου" την δεκαετία του 50'

Αποτελείται απο την ομώνυμη κωμόπολη και των συνοικισμών, Πάνω και Κάτω Καμάρα, Πάνω και Κάτω Κουνουπίτσα Πύργου και Λίμνης. Έχει 2.000 κατοίκους

 Η κοινότης Καστελλίου υδρεύεται απο πηγές και φρεάτια. Μνημείο Άγνωστου στρατιώτου δεν έχει, ούτε ιδιόκτητο δημοτικό γραφείο. Έχει αποθήκη λιπασμάτων και 200 συνεταίρους. Έχει δημοτικό σχολείο και Γυμνάσιο.
Ο Δήμος προτίθεται να φτιάξει υδραγωγείον για μεταφορά πόσιμου νερού απο Νοπήγια. 

Έχει 6 δασκάλους και 9 δασκάλες, έχει 8 ιατρούς, 2 χημικούς, 3 φιλόλογους όλες γυναίκες, 1 φαρμακοποιό, 3 οδοντιάτρους, 1 πολιτικό μηχανικό, 5 δικηγόρους, και ένα καθηγητή μαθηματικών. Εις το γυμνάσιο φοιτούν 400 μαθητές και στο Πανεπιστήμιο 10.

Στρατιωτικούς έχει ένα μοίραρχο ένα ταγματάρχη, και ένα Πλωτάρχη εν αποστρατεία.

Το Καστέλι (Δήμος) ανέδειξε τους παρακάτω οπλαρχηγούς.

Κωνσταντίνο Κωνσταντουλάκη (Γραμβουσιανό) Μακεδονομάχο, Γεώργιο Γεωργακάκη αρχηγό σώματος στην Ήπειρο, τον οπλαρχηγό Λεωνίδα Λιονάκη.

Οι Γερμανοί προκάλεσαν πολλές καταστροφές σε σπίτια με τους βομβαρδισμούς, ανατίναξαν την προβλήτα Τελωνείου, κατά την αναχώρηση τους λεηλάτησαν σπίτια και καταστήματα. 

ΚΑΛΟΥΔΙΑΝΑ

Η κοινότητα έχει 550 κατοίκους και αποτελείται απο τα χωριά Καλουδιανά, Κορφαλώνα και Κουρθιανά. Πρόεδρος της είναι ο Αντώνης Ιντζές και σύμβουλοι οι Χαράλαμπος Σχετάκης, Φώτης Μαρκετάκης, Ιωάννης Δερμιτζάκης, Μανούσος  Δερμιτζάκης, και ιερέας είναι ο παπά Μιχάλης Φωτεινάκης.

Παράγει 150.000 οκάδες λάδι, 30.000 οκάδες κρασί, 150.000 οκ. σιτηρά, 250.000 οκάδες πεπονοειδή. Μνημείο Άγνωστου στρατιώτη δεν έχει. Έχει μαθητές στο γυμνάσιο (δεν αναφέρει αριθμό) στο πανεπιστήμιο 2, Μπαντουράκη Ελένη και Μπαντουράκη Δώρα του Δημητρίου.

Έχει αποθήκη συνεταιρισμού με ενοίκιο.

Οι Γερμανοί κατέστρεψαν πολλές οικίες.

*Ο Μιχαήλ Αναστασάκης (1871-1967) απο την Σπηλιά Κισάμου, ήταν γιατρός, αγωνιστής και συγγραφέας. Υπηρέτησε ως βουλευτής Χανίων και έγραψε την "Ιστορία της Κισσάμου", "Αι Αξίαι της Κισσάμου" και το "Ημερολόγιο της Κατοχή.

ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΛΕΠΤΟΥ

Θερμά συλλυπητήρια ύστερα από θλιβερό άγγελμα απώλειας προσφιλούς και αλησμόνητου προσωπικού φίλου Μιχαλάκη Λεπτού, ακάματου πρωτοπόρου επιχειρηματία, οραματιστή και αναμορφωτή, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα και ιδιαίτερα Κρήτη και αλλού. Η γενναιοδωρία της ψυχής του αείμνηστου Μιχαλάκη, το πάθος τής δημιουργίας και το υψηλό
πατριωτικό του αίσθημα, θα μείνουν ως φωτεινό παράδειγμα και πρότυπο για όλους. Ιδιαίτερα η παρακαταθήκη του Μιχαλάκη Λεπτού, ως Οικουμενικού και Εθνικού Έλληνα ακατάβλητου αγωνιστή, αναγεννημένου ως μυθικός Φοίνικας από την τέφρα της τουρκικής εισβολής και κατοχής, θα παραμείνει πολύτιμο κεφάλαιο για Ελλαδίτες και Κυπρίους, για πάντα.
Κυριάκος Ροδουσάκης
Πρέσβης επί τιμή
Τέως Πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο.

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Μια σπάνια όσο και ενδιαφέρουσα φωτογραφία τότε που το παλιό τσαρσί άρχισε να αλλάζει όψη, δίχως βέβαια οι επόμενοι δήμαρχοι να καταφέρουν, πλην υποσχέσεων, να συνεχίσουν το έργο του Αντώνη Σχετάκη. Βέβαια πολλά άλλαξαν απο τότε και το μικρό κέντρο της πόλης μετατοπίστηκε νοτιότερα λόγω της νέας λεωφόρου, αλλά τότε ήταν ένα βήμα πολύ θαρραλέο και πρωτοπόρο για μια μικρή κωμόπολη όπως ήταν το Καστέλι..

Οι τσάπες του Σημαντηράκη, ρίχνουν τα μαγαζιά που ήταν στην μικρή νησίδα του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, (ανάμεσα σε πλατεία Τζανακάκη και Σκαλίδη) τέσσερα τον αριθμό, μετά απο απόφαση του Δημοτικού συμβουλίου Καστελίου Κισάμου, να απαλλοτριωθούν οι ιδιοκτήτες τους. Το 1982 πάρθηκε η απόφαση επί δημαρχίας Σχετάκη και τα έριξαν τέλος του 1983 αρχές 1984 επί δημαρχίας Κουφάκη. Το 1987 απαλλοτριώθηκε ακόμα ένα μαγαζί αυτό που βρισκόταν δίπλα στο φούρνο του Μελισσιανού, ήταν το παντοπωλείο Κουνελάκη, για να ανοίξει ο δρόμος και να χωράνε και αυτοκίνητα ... όταν δήμαρχος ξανάγινε ο Αντώνης Σχετάκης.

Βλέπουμε και το παλιό καμπαναριό με το περίφημο ρολόι του Μιχαήλ Αρχαγγέλου.

Η φώτο απο το αρχείο του Δεικτάκη Θανάση και μας την παραχώρησε ο Γιώργος Γεωργιλάκης που το έχει στα χέρια του.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΙΑΤΡΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗ

Ένα πολύ λεπτό θέμα που δεν το ανοίγουμε για να δώσουμε συνέχεια απλά για να διαβάσουμε ορισμένες σημειώσεις απο το ημερολόγιο του ιατρού Μιχάλη Αναστασάκη σχετικά με τα γεγονότα που συνέβησαν λίγο πριν αποχωρήσουν οι Γερμανοί απο τα Χανιά, αλλά και με την κατάσταση του ΕΑΜ και ΕΟΚ στην Κίσαμο. 

- Να πω οτι στα Χανιά οι Γερμανοί έμειναν ως και τις 12 Ιουνίου του 1945 και έφυγαν με τον οπλισμό τους... ενώ στην Αθήνα έφυγαν τον Οκτώβρη του 1944, πράγματα που έχουν γραφτεί επανειλημμένως σε περιοδικά και εφημερίδες.

Στο Ημερολόγιο του Μιχάλη Αναστασάκη δεν υπάρχουν φώτο, και η πρώτη φώτο εδώ είναι τυχαία απο το αρχείο μου, η δεύτερη φωτογραφία μου την έστειλε ο αξιωματικός του Ελληνικού στρατού κ. Πυροβολάκης και εικονίζονται ο ίδιος με 4 άντρες στην αυλή του Αγίου Σπυρίδωνα το 1945.

  Ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα το ακόλουθο κείμενο σχετικά με τη μαρτυρία του Σταύρου Μπίρη*, «Την πρωτοβουλία για την συνάντηση ΕΟΚ-ΕΑΜ την είχε ο αντιπρόσωπος του Συμμαχικού Στρατηγείου στο Νομό Χανίων ταγματάρχης Αλέκος (Σαν Φίλντινγκ)» ο οποίος παραβρέθηκε στην υπογραφή της συμφωνίας. Προς την κατεύθυνση της συνεννόησης των αντιστασιακών οργανώσεων, για την αποφυγή κατοχικών εμφύλιων συρράξεων, την 7 Νοεμβρίου 1943 στο χωριό Μεσκλά, λίγο μακρύτερα από το Θέρισσο υπεγράφη η γνωστή ως συμφωνία του Θερίσσου μεταξύ των οργανώσεων ΕΟΚ και ΕΑΜ. Μεταξύ των αντιπροσώπων των δύο οργανώσεων συγκαταλεγόταν και ο μετέπειτα πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο οποίος και συνέταξε το σχετικό χειρόγραφο. Τη συμφωνία διαπραγματεύθηκαν και υπέγραψαν οι Νίκος Σκουλάς και Κωνσταντίνος Μητσοτάκης από την πλευρά της ΕΟΚ και οι Μιλτιάδης Πορφυρογένης και Εμμανουήλ Μάντακας από την πλευρά του ΕΑΜ. Η συμφωνία του Θερίσσου συμπληρώθηκε με την συμφωνία της Τρομάρισσας, η οποία υπεγράφη την 15 Σεπτεμβρίου 1944.

Γράφει λοιπόν ο γιατρός στο ημερολόγιο του, (κρατάω την γραφή του) ενώ έχει υπογραφή η συμφωνία της Τρομάρισσας αλλά και οι Γερμανοί συνεχίζουν ....να σκοτώνουν στα Χανιά και στην επαρχία Κισάμου.

21 Οκτωβρίου 1944 

 Εις Καστέλλι Κισάμου εγένετο κατόπιν προσκλήσεως εξ όλης της επαρχίας σύσκεψις περί οργανώσεων. Ωμίλησαν πολλοί εν οις και εις Μαρής εκ Χανίων και Κισσαμίται Το πνεύμα η ενέργεια και διοργάνωσις ήτο Εαμική. Αι ενέργειαι των δεν επραγματοποιήθησαν. Ο Γ. Ντ εκ της ανατολικής Κισάμου μετά πολλών ενόπλων της ΕΟΚ δεν προσήλθε καίτοι εν Καστελλίω, αλλ' αντέδρασε καθώς και άλλοι εκλεκτοί της ΕΟΚ

13 Νοεμβρίου 1944 

 Σήμερον εγένετο κατόπιν προσκλήσεως συλλαλητήριον εν Καστελλίω είχον προσέλθει πλείστοι και εκ της ΕΟΚ και ΕΑΜ. Εις γυμνάσιον ωμίλησαν πολύ ωραία δυο καθηγητές, είπον αυτοί και άλλοι, οτι γίγνεται μάχη εις Κεραμειά μεταξύ επαναστατών και Γερμανών και οτι πρέπει να σπεύσουν όσοι έχουν όπλα εις βοήθειαν των αγωνιζόμενων. Εάν αδυνατούν, να δώσουν (τα όπλα) εις νεώτερους, όπως σπεύσουν εκεί. Πάντες εν αγαστή ομονοία εδέχτηκαν και πολλοί εδήλωσαν οτι θα μεταβούν.

20 Νοεμβρίου 1944

Προσκληθείς και μεταβάς εις την κοινή σύσκεψη ΕΑΜ-ΕΟΚ εις Καστέλλιον ( φαίνεται οτι ο γιατρός ήταν στις συναντήσεις και μιλάει επειδή τα έζησε τα γεγονότα) παρατήρησα πάνω απο 1.000 ένοπλους Κισσαμίτες, απο Κολένι, εως Καστέλλι διότι είχε διαδοθεί οτι οι Γερμανοί εκ Πλακαλώνων όπου απεσύρθησαν θα επιτίθετο. Δεν ήτο αληθές. Η σύσκεψις απέβλεπε την συνεργασία και των δυο. (ΕΑΜ-ΕΟΚ)

31 Ιανουαρίου 1945 

Εις Καστέλλι Κισάμου επήλθε σύγκρουσις μεταξύ των δυο παρατάξεων της ΕΟΚ και της ΕΑΜ και κατέλαβον οι μεν τον Παρθενώνα, οι δε τον Πύργον, προς ένοπλον ρήξιν. Ευτυχώς φρόνιμοι άνθρωποι επεμβάντες προέλαβον τον σπαραγμόν.

12 Φεβρουαρίου 1945

Συνέπεια συγκρούσεων εφονεύθει εις Καστέλι εις Εαμίτης και εις Εοκίτης. (αναφέρει ονόματα) Τη επεμβάσει φρονίμων απεσοβήθησαν μεγαλύτερα κακά.

Να πω οτι ενώ απ' όλη την Ελλάδα είχαν φύγει οι Γερμανοί στα Χανιά συνέχιζαν τους φόνους τους ανενόχλητοι. Γράφει και γι αυτό ο γιατρός.

14-Δεκ-1944 

Σήμερον περί την 11π.μ μετεφέρθηκαν υπέρ των 500 Ιταλών εκ διαφόρων καταυλισμών εις γήπεδον Σπηλιάς. Ανώτερος αξιωματικός και καθολικός Ιερέας ωμίλησεν επί πολύ εις τους στρατιώτες ζητήσας απ αυτούς όπως ορκισθώσιν οτι θα πολεμήσωσιν και θα συνεχίσουν τον πόλεμον μέχρι νίκης υπέρ Μουσολίνι και Χίτλερ. Πολλοί δεν ορκίστηκαν.

6-Φεβ-1945 

Γερμανοί φορούντες ρούχα πολιτικά ελθόντες εις Δρομόνερον με αυτοκίνητο επυροβόλησαν και εφόνευσαν 4 άνδρας, μια γυναίκα και ένα παιδί. Η πράξις αυτή των Ούνων έκαμε γενική κατάπληξιν. Βδελυροί δολοφόνοι.

28 Μαρτ.-1945

Οι Γερμανοί τρέχοντες προς Δρακόναν δια αυτοκινήτων εφόνευσαν τον Ιωάννη Σ. Φανδρίδη, προχωρούντες έτι περισσότερον προς Άστρικαν Καρρές και Ανώσχελην προέβησαν εις τον φόνον δυο παιδιών εις Άστρικαν 12 και 14 χρονών.

Σίγουρα καλές πληροφορίες απο τα 3 βιβλία  του γιατρού Μιχάλη Αναστασάκη (Ιστορία της Κισσάμου επί Τουρκοκρατίας (1939)- Αι Αξίαι της Κισάμου (1950) και το Ημερολόγιον της κατοχής (1954)), που δεν κυκλοφορούν στο εμπόριο και θα ήταν ίσως μια καλή ιδέα να τα ξανατυπώσουμε για να μπουν έστω στις βιβλιοθήκες μας, μιας και όλα περιέχουν αλήθειες.

Το 1984 ο σύλλογος Κισαμιτών Αττικής "Η Κίσαμος" επανεκτύπωσε το βιβλίο "Ιστορία της Κισάμου επί Τουρκοκρατίας", αλλά και αυτό είναι μάλλον εξαντλημένο..

*Σταύρος Μπίρης(1921-1999) ήταν Έλληνας πολιτικός του 20ού αιώνα. Ήταν βουλευτής Ρεθύμνης με το κόμμα της ΕΠΕΚ

ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΑ ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΤΑ ΦΩΤΑ

ΙΕΡΑ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ

Ἡ Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, μέ ἀφορμή τίς πρόσφατες Κυβερνητικές ἐξαγγελίες, σχετικά πρός τήν ἀπαγόρευση συμμετοχῆς τῶν πιστῶν στήν μεγάλη Ἑορτή τῶν Θεοφανείων καί με συναίσθηση τῆς ποιμαντικῆς Της εὐθύνης, ἀνακοινώνει, μέ ὁμόφωνη Ἀπόφασή Της, τά ἀκόλουθα:
1. Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης ἐκφράζει τή δυσαρέσκεια καί τή θλίψη Της γιά τήν αἰφνίδια ἀνατροπή αὐτῶν πού νομοθέτησε ἡ ἴδια ἡ Ἑλληνική Πολιτεία, σύμφωνα μέ τήν μέ ἀριθμ. Δ1Α/ΓΠ.οικ. 80588/15-12-2020 (ΦΕΚ Β’ 5509) Κοινή Ὑπουργική Ἀπόφαση, κατά τήν ὁποία ἡ συμμετοχή ἑνός μέρους τοῦ ἐκκλησιάσματος στή Θεία Λειτουργία ἦταν δυνατή κατά τίς ἡμέρες τῶν Χριστουγέννων, τῆς Πρωτοχρονιᾶς καί τῶν Θεοφανείων.
2. Εἶναι γεγονός ὅτι στήν Ἐκκλησία τῆς Κρήτης τά προβλεπόμενα μέτρα τηρήθηκαν ἀπολύτως καί ἐφαρμόσθηκαν μέ ὑπευθυνότητα, κατά τίς ἑορτές τῶν Χριστουγέννων καί τῆς Πρωτοχρονιᾶς. Μάλιστα, σέ πολλούς Ἱερούς Ναούς σέ ὁλόκληρο τό Νησί, τελέσθηκαν διπλές θεῖες Λειτουργίες, γιά τήν κάλυψη τῶν ποιμαντικῶν ἀναγκῶν, χωρίς τή δημιουργία συνωστισμοῦ τῶν ἀνθρώπων καί χωρίς ὁποιαδήποτε ἀπόκλιση ἀπό τά θεσμοθετηθέντα μέτρα.
Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης, ὁμολογουμένως συντάχθηκε, καθ᾽ ὅλο αὐτό τό διάστημα, μέ τά μέτρα τῆς Πολιτείας, μέ γνώμονα καί κριτήριο τή διαφύλαξη τοῦ ἀγαθοῦ τῆς ὑγείας καί τήν ἀποφυγή τῆς διασπορᾶς τῆς πανδημίας, κατηγορούμενη μάλιστα, ἀπό διάφορα πρόσωπα ὅτι ἀρνήθηκε τήν εὐθύνη καί τήν ἀποστολή Της, κάνοντας ὑπερβολικές «παραχωρήσεις».
3.  Κατόπιν τῶν ἀνωτέρω, ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης ἀδυνατεῖ νά ἀποδεχθεῖ τήν ἀπαγόρευση τῆς Πολιτείας, σχετικά πρός τή στέρηση τῆς συμμετοχῆς τῶν πιστῶν στή Θεία Λειτουργία τῆς Ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων καί γιά τό λόγο αὐτό στήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Κρήτης καί στίς Ἱερές Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, οἱ Ἱεροί Ναοί θά λειτουργήσουν τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων, τηρουμένων τῶν μέτρων, ὅπως ἀκριβῶς τά Χριστούγεννα (25 πρόσωπα στούς μικρούς Ἱ. Ναούς καί 50 πρόσωπα στούς Μητροπολιτικούς καί Καθεδρικούς Ἱ. Ναούς καί σύμφωνα μέ τά τετραγωνικά μέτρα πού προβλέπει ἡ Κ.Υ.Α.). Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης, θά διασφαλίσει μέ ὑπευθυνότητα, ὅπως ἔπραξε μέχρι σήμερα, τήν τήρηση τῶν μέτρων καί κατά τή μεγάλη αὐτή Ἑορτή. 
Ἡ ἄσκηση τοῦ θεμελιώδους καί συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος τῆς θρησκευτικῆς λατρείας δέν μπορεῖ νά περιστέλλεται ἀδιακρίτως στά πλαίσια ὀριζόντιων καί γενικῶν μέτρων, ὁ δέ ὅποιος ἐπιβαλλόμενος περιορισμός ὀφείλει νά εἶναι ἀναλογικός σέ σχέση μέ τά μέτρα πού ἱσχύουν σέ λοιπές δραστηριότητες καί νά μήν ὁδηγεῖ  στήν ὁλική ἀπαγόρευση τῆς λατρείας.
4. Ἡ Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης ἀποστέλλει ἐπιστολή διαμαρτυρίας πρός τήν Ἑλληνική Κυβέρνηση, μέ τό δίκαιο αἴτημα ἑνός εἰλικρινοῦς διαλόγου Ἐκκλησίας - Πολιτείας, γιά τό κοινό καλό τῶν ἀνθρώπων τοῦ Τόπου καί μέ γνώμονα τήν ψυχική ὑγεία καί τήν κοινωνική εἰρήνη, καί μάλιστα στίς δύσκολες αὐτές συνθῆκες καί περιστάσεις. Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης ἀναμένει τόν ἀμοιβαῖο σεβασμό καί τήν ἀναγνώριση τῆς προσφορᾶς Της, σέ αὐτόν τόν κοινό ἀγῶνα καί ὄχι μεμονωμένες κινήσεις, πού δημιουργοῦν λανθασμένα συμπεράσματα.
5. Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης, εὔχεται πρός ὅλους αἴσιο καί εἰρηνικό τό νέο ἔτος 2021, μέ πλούσιο τόν φωτισμό τοῦ Θεοῦ, γιά τήν ὑπέρβαση δυσκολιῶν, κρίσεων καί ἀδιεξόδων.
Ἡράκλειο, 4 Ἰανουαρίου 2021.
Ἀπό τήν Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης

ΕΟΡΤΗ ΟΣΙΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΤΟΥ ΛΕΠΡΟΥ

Τον Όσιο Νικηφόρο τον Λεπρό τον μεγάλο και οικουμενικό Άγιο ο οποίος στους χαλεπούς καιρούς μας γίνεται αιτία και πηγή ανακούφισης, στήριξης και ενδυνάμωσης αναρίθμητων, ανά την Ορθοδοξία, ψυχών εόρτασε η Ι. Μητρόπολις Κισάμου και Σελίνου, στην γενέθλιο γη του Οσίου Νικηφόρου, το όμορφο Συρικάρι, καστανοχώρι της Επαρχίας Κισάμου. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος προεξήρχε των ιερών Ακολουθιών του εόρτιου διημέρου. Πανηγυρικός Εσπερινός, Ιερά Παράκλησις, Θεία Λειτουργία, Μεθεόρτιος Εσπερινός μετά Ιεράς Παρακλήσεως. Καθ΄ όλες τις Ιερές Ακολουθίες ως, επίσης, και την Θεία Λειτουργία μνημονεύθηκαν τα χιλιάδες ονόματα (υπέρ υγείας και αναπαύσεως) που έχουν σταλεί απ΄ όλη την οικουμένη και έχουν καταγραφεί στην παρρησία του Ι. Προσκυνηματικού Ναού του Οσίου Νικηφόρου• ονόματα πλείονα των 15.000. Επιπροσθέτως, ενώπιον του Ιερού Λειψάνου του Οσίου Νικηφόρου, ο Σεβασμιώτατος κ.Αμφιλόχιος ανέπεμψε δέηση, τόσο κατά την διάρκεια του Εσπερινού όσο και της Θείας Λειτουργίας: «υπέρ υγείας και αναρρώσεως πάντων των υπό ασθενούντων εκ της πανδημίας ταύτης, των ιατρών, νοσηλευτών και διακόνων της υγείας και υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των εκ της  πανδημίας τελειωθέντων». Τους χορούς των ψαλτών κάλλυναν οι Πρωτοψάλτες του Μητροπολιτικού Ναού κ.Αντώνιος Βακάκης και του Ι. Καθεδρικού Ναού Αγ. Σπυρίδωνος κ. Γεώργιος Χαχλάκης. Ο Ποιμενάρχης κ. Αμφιλόχιος, στον χαιρετισμό του αναφέρθηκε στο ιερό πρόσωπο του Οσίου Νικηφόρου και το επίκαιρο μήνυμα Του για τον κόσμο και τους καιρούς μας, σημειώνοντας: «Ο φετινός εορτασμός της ιεράς μνήμης του Οσίου πατρός ημών Νικηφόρου του Λεπρού, διαφορετικός απ΄ όλους τους άλλους, θα μείνει βαθιά χαραγμένος στις καρδιές μας ως εορτασμός της ελπίδας, της μακαρίας ελπίδας. Αυτός ο ταπεινός και άσημος, ο ανύπαρκτος και αδύναμος, ο λεπρός τω σώματι, υγιής όμως τω πνεύματι και τη καρδία, άνθρωπος του Θεού,  έρχεται στις μέρες και τους καιρούς μας να ανατρέψει και, εν πολλοίς, να ακυρώσει την λογική του κόσμου που θέλει τον άνθρωπο μόνο σώμα, μόνο ύλη, χωρίς ψυχή και πνεύμα, χωρίς καρδιά, δηλ. χωρίς ζωή. Ο λεπρός Νικηφόρος καταθέτει, στον σύγχρονο άνθρωπο, μαρτυρία πίστεως, υπομονής, καρτερικότητας και δοξολογίας στον Θεό. Κραυγή αφύπνισης για όλους μας η αγία βιωτή του. Φανερώνει πως η Εκκλησία υπάρχει για να γεννά αγίους. Είναι και παραμένει στο διηνεκές «εργαστήριο αγιότητας» και όχι Σωματείο, Σύλλογος, Φιλανθρωπική Οργάνωση, κ.α. ανθρώπινα και φευγαλέα όπως κάποιοι εμμονικά επιθυμούν να την καταστήσουν. Φάρος φωτεινός ο Όσιος Νικηφόρος φωτίζει τα σκοτάδια των καιρών μας. Ένας λεπρός γίνεται στήριγμα και απαντοχή, ελπίδα και φως. Στις πάσης φύσεως λέπρες των καιρών μας (κρίσεις, ανατροπές, απαξιώσεις) ως και τις θλίψεις και δοκιμασίες-πειρασμούς ας γίνεται πρότυπο μας η αγία βιωτή Του. Νικηφόρους της ζωής μας θέλει όλους η αγάπη του Θεού», κατέληξε ο Σεβ. Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος ευχαριστώντας τον Δήμο Κισάμου, ως και όλους όσους συμβάλλουν εις την προσπάθεια ολοκλήρωσης των εργασιών του προσκυνήματος, καθώς χτίζεται το περιστύλιο και προγραμματίζεται η ανέγερση παρακείμενου κτηρίου δια την κάλυψη των αναγκών των πολλών προσκυνητών που κατακλύζουν το προσκύνημα. Καθώς υπάρχει ενδιαφέρον στήριξης της προσπάθειας ολοκλήρωσης των απαραίτητων κτηριακών εγκαταστάσεων του προσκυνήματος ανακοινώθηκε, εκ της Ερανικής Επιτροπής, ο ειδικός Τραπεζικός λογαριασμός στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος: GR4301103900000039029609078 για όσους επιθυμούν να συμβάλλουν στην ευλογημένη αυτή προσπάθεια. 

Εκ της Ι. Μητροπόλεως

ΔΩΡΑ ΑΓΑΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΑΝΝΟΥΣΑΚΕΙΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ

100 συσκευασίες κολώνιες για το Αννουσάκειο γηροκομείο έκανε δώρο ο εθελοντικός σύλλογος "Φίλοι του Αννουσάκειου Ιδρύματος". Ο Σύλλογος με πρωτεργάτη τον πρόεδρο του, κ. Παντελή Κατάκη συνεχίζει ακούραστα να προσφέρει δώρα αγάπης και ανάγκης προς τις ευπαθείς ομάδες και τα ιδρύματα της πόλης. 
Ένας σύλλογος που επιθυμεί να βρει όσο το δυνατόν περισσότερους μιμητές για εθελοντική προσφορά, ιδιαίτερα προς την «Τρίτη ηλικία», που τόσο πολύ ανάγκη έχουν οι απόμαχοι της ζωής.

ΖΕΤΑ ΜΑΚΡΗ ΚΑΙ ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΥΡΙΓΟΣ

Ανακοινώθηκαν τα ονόματα της νέας κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, και στο υπουργείο Παιδείας, που τόσο μας ενδιαφέρει μιας και ο σκοπός μας είναι να έχουμε όσο το δυνατόν ένα νέο συγκρότημα Λυκείων, άλλαξε κατα τα 2/3. Η υπουργός παρέμεινε ενώ παρελθόν αποτελεί και η κα Ζαχαράκη αλλά και ο Χανιώτης υφυπουργός κ. Διγαλάκης που είχαμε στηρίξει τις προσπάθειες μας σε αυτόν. 

Οι νέοι υφυπουργοί είναι αφού η κα Κεραμέως παραμένει, η κα Ζέτα Μακρή και ο κ. Άγγελος Συρίγος. Ας ελπίσουμε οτι θα έχουμε το ίδιο "κανάλι" επικοινωνίας και τώρα και δεν θα χρειαστεί να ξαναξεκινήσουμε απο την αρχή με τις ενημερώσεις.... αν και λίγα πράγματα έγιναν ως προς το θέμα των Νέων Λυκείων στην πόλη μας απο τους προηγούμενους.