Η επίσκεψη στην Κίσαμο είναι μοναδική εμπειρία. Η γνωριμία με την επαρχία δεν έχει να κάνει μονάχα με το ζεστό και φωτεινό ήλιο, την κρυστάλλινη θάλασσα, τα φαράγγια, την παρθένα γη, την μεγάλη χρονική διάρκεια διακοπών σας στην περιοχή. Η γνωριμία με την επαρχία Κισάμου είναι ταυτόχρονα κι ένα ταξίδι στην μακραίωνη ιστορία της, τον πολιτισμό, την παράδοση, τα ήθη και έθιμα, την φιλόξενη ψυχή των ανθρώπων της....Όσοι δεν μπορείτε να το ζήσετε... απλά κάντε μια βόλτα στο ιστολόγιο αυτό και αφήστε την φαντασία σας να σας πάει εκεί που πρέπει...μην φοβάστε έχετε οδηγό.... τις ανεπανάληπτες φωτογραφίες του καταπληκτικού Ανυφαντή.






Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΣΤΕΛΛΑ Ξ. ΚΑΡΤΑΚΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΣΤΕΛΛΑ Ξ. ΚΑΡΤΑΚΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2020

17 ΝΟΕΜΒΡΗ ΣΗΜΕΡΑ

 Ένα χρόνο πριν τα γραφόμενα κι οι σκέψεις μου...
Γράφει η Στέλλα Ξ. Καρτάκη
Αρχές του 2000 βρέθηκα στην Αθήνα, φοιτήτρια και νεοφερμένη στην μεγάλη πρωτεύουσα, από το μικρό, πολύ μικρό χωριό μου... Καθημερινά περνοδιαβαινα την Πατησίων και την Στουρνάρη.  Έμαθα τα Εξάρχεια. Γνώρισα σπιθαμή προς σπιθαμή εκείνη την ολοζώντανη περιοχή του κέντρου της Αθήνας. Σαν σήμερα,16 Νοεμβρίου, μια νύχτα φασαριόζικη, που ήδη ο αέρας μύριζε ταραχές, μπαρούτι και μολότοφ, μπήκα πρώτη φορά στο μεγάλο κτήριο που δέσποζε στην λεωφόρο. Με πήγε ο νονός μου. Έτσι, σαν δεδομένο. Σαν χρέος. "Πάμε, μου είπε "... Αριστερός και ιδεολόγος από τους παλιούς, τους συνειδητοποιημένους, τους άντρες εκείνους που κρατούν ακόμη ατόφια μέσα τους τα ουσιαστικά της ζωής. Με εκείνον μίλησα και συμφώνησα για τα ιδεώδη και τα πολύτιμα της πολιτικής και της Ιστορίας. Ίσως η πρώτη πιο σημαντική βόλτα της δικής μας, κοινής ζωής. Γυρω απο τη μεγάλη κεφαλή στο προαύλιο, το σπουδαίο έργο του γλύπτη Μεμου Μακρή,  χιλιάδες λουλούδια αφημένα. Θυμάμαι να τον ρωτώ με αγωνία, για όσα συνέβησαν τότε, κι από την Πλατεία Βικτωρίας ως την Πατησίων, μου φάνηκε η διαδρομή διπλάσια, μεγάλη, παράξενη. Σαν να μας γύρισε πίσω η μηχανή του χρόνου. Θυμάμαι κι ας έχουν περάσει σχεδόν 20 χρόνια, να ακούω τραγούδια του Ξυλούρη κ της Φαραντούρη στα μεγάφωνα και τα μάτια μου να γεμίζουν δάκρυα. Θυμάμαι το τρίπτυχο "Ψωμί-παιδεία-ελευθερία". Και πήγα ακόμη πιο πίσω, στα παιδικά κι εφηβικά μου χρόνια, στις γιορτές για το Πολυτεχνείο, στα τραγούδια του Νιονιου, σ' όσα με σθένος μας έλεγαν οι δάσκαλοι, για τους πραξικοπηματίες.  Για τους νεκρούς. Για τη φωτιά. Για τα οράματα. Για την 7ετια. Για τη δύναμη της ελευθερίας, για το χτικιό της χούντας. Για το τανκς, τους φοιτητές, τον ολότρελο Παπαδόπουλο και την παρέα του... Διάβασα πολλά κ πολύ: κατέληξα μέσα μου, ότι θα 'θελα κάποτε να αφήσω κι εγώ ένα κόκκινο γαρύφαλλο στον τάφο του Αλεξάνδρου Παναγούλη. Του δικού μου ήρωα. Φύγαμε πριν ξεκινήσουν τα δακρυγόνα και οι συμπλοκές... Στα επόμενα χρόνια άκουσα πολλές φορές, ότι η γενιά του Πολυτεχνείου, έγινε η γενιά του χρηματιστηρίου. Σαν σλόγκαν στα ιλουστρασιόν περιοδικά του Κωστόπουλου. Έπεσαν στα μάτια μου πολιτικοί και πολιτικάντηδες. Ένιωσα κι εγώ προδομένη και θλιμμένη. Όχι μόνο για τα 24 και, θύματα του Πολυτεχνείου. Όχι μόνο για τα βασανιστήρια στα υπόγεια της Μπουμπουλίνας. Όχι μόνο για τους νοσταλγούς της χούντας. Για εκείνους που υποστηρίζουν, ακόμη κ σήμερα, πως δεν έγινε δα και τίποτα.  Για εμένα και την δική μου γενιά που δεν καταφέραμε τελικά να αλλάξουμε πολλά. Κι ας μάθαμε -κι ας τραγουδήσαμε- μάλλον δεν ήταν αρκετό. Ένιωσα προδομένη που σιγά σιγά φθίνει η μέρα αυτή και οι μνήμες. Που η εξέγερση γίνεται πανηγύρι. Που περνούν στο απέναντι πεζοδρόμιο, και σφυρίζουν αδιάφορα, εκείνοι που θα έπρεπε να είναι ήδη μέσα. Δεν θέλει άλλο αίμα αυτός ο τόπος. Ούτε χυμένα μυαλά και σκοτωμένα κορμιά.  Θέλει μια φωνή να φωνάξει δυνατά ΕΝΑ ΤΟ ΧΕΛΙΔΟΝΙ ΚΙ Η ΑΝΟΙΞΗ ΑΚΡΙΒΗ, ΓΙΑ ΝΑ ΓΥΡΙΣΕΙ Ο ΗΛΙΟΣ ΘΕΛΕΙ ΔΟΥΛΕΙΑ ΠΟΛΛΗ...

Σάββατο 1 Αυγούστου 2020

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΕΣ ΑΥΓΟΥΣΤΕ

Ο Αύγουστος θα είναι πάντα μια αφορμή να αναπολείς καλοκαίρια στο χωριό, μπάνια και παγωτά που έχασες το μέτρημα. 
Ο Αύγουστος θα έχει γεύση από παγωμένες τσικουδιές και μέλι... Θα έχει ήχους από πανηγύρια και ξεφαντώματα. Γλέντια στην αυλή του πατρικού, με τον χερόμυλο και τα ψηλά πιθάρια. Νηστείες και τάματα, ευχές και προσευχές σε μια Παναγία που ελπίζεις και της χρωστάς... Που λες, δε πιστεύω, μα πιάνεις κι εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου, να την ικετεύεις... 
Ο Αύγουστος ανέκαθεν ήταν παράξενος. Στα ξεκινήματα του έφερνε χαρές και στα τελειώματα μια ιδιαίτερη θλίψη κι αγωνία για τον πάντα μελαγχολικό Σεπτέμβρη. 
Ο Αύγουστος καλωσόριζε παρέες και εδικούς που 'χες σχεδόν ένα χρόνο ολόκληρο να ανταμώσεις, μα στο φευγιό του, έκλεινες σφιχτές αγκαλιές κι έδινες υποσχέσεις για "του χρόνου ". Καλή αντάμωση, κοπέλια, που λέει κι ο Χαρούλης....
Ο Αύγουστος θα έχει πάντα μια μελωδία κι ένα λυγμό, ξεχωριστά από τούς άλλους μήνες. Θα έχει τη φωνή του Παπάζογλου δικαιωματικά. Θα 'χει τα παιδάκια που ετοιμάζονται για το σχολειό, θα 'χει κι εσένα που εύχεσαι να μετρούσες ακόμα μπάνια και παγωτά, και να περιμένεις το πανηγύρι του χωριού στα μέσα του μήνα! Σαν παιδί, και τότε και τώρα, κάνοντας εναλλαγές στις ενήλικες υποχρεώσεις σου, και στις ανήλικες ελευθερίες! Την αθωότητα και την γλύκα των μωρών, μα και την σοφία και την γαλήνη των γερόντων να φέρει ο Αύγουστος... Έχοντας κατά νου πως η καρδιά, ότι θέλει το μπορεί, μα και ότι ο κόσμος αυτός, θα αλλάξει όταν εμείς αλλάξουμε νοοτροπία...
Αυτός ο Αύγουστος, είναι άλλος. Ξέχωρος από τους προηγούμενους. Πιο δικός σου, πιο παράξενος. Τον Αύγουστο πάνε κι έρχονται τα πλοία κι οι αγάπες, λένε. Εσύ όμως, ρίξε άγκυρα!
Καλό μήνα! Των ταμάτων και των θαυμάτων!
Στέλλα Ξ. Καρτάκη

Δευτέρα 4 Μαΐου 2020

Ο ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΡΟΜΑΖΕΙ...

Καταλαβαίνω, μα δε δέχομαι. Καταλαβαίνω τους λόγους, τον νόμο της ανταπόδοσης, τον εθιμικά θεσμοθετημένο τρόπο δικαίωσης, μα δε δέχομαι την ανταπόδοση του αίματος. Δε δέχομαι ένα φονικό να ξεπλύνει το πρώτο φονικό. Δε δέχομαι το αίμα να σβήσει το άλλο αίμα, δεν δέχομαι την αντεκδίκηση για το θανατικό, δε δέχομαι συνειδήσεις με βαθιά ριζωμένη μέσα τους την έννοια της βεντέτας .
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο νησί, που η λέξη βεντέτα και φονικό, τείνουν να γίνουν συνώνυμό του. Ο «νόμος του αίματος», με τρομάζει, με προβληματίζει, με ντροπιάζει και φέρνει στο μυαλό μου πρωτόγονες καταστάσεις έχθρας, μίσους, παραλογισμού.
Με την γελοία αφορμή ενός κομματιού γης, ενός κοπαδιού ή για τα μάτια μιας γυναίκας ξεκληρίζονται οικογένειες. Στα ορεινά, στα δύσβατα χωριά, οι κοινωνίες παραμένουν κλειστές. Κακοτράχαλοι οι άνθρωποι όπως ακριβώς κι γη τους. Η προσωπική τιμή εξακολουθεί να αποτελεί υψηλή αξία για τους κατοίκους τους. Η βεντέτα είναι κατάρα βαριά. Χάνονται οικογένειες, χάνονται άνθρωποι που φταίνε και δε φταίνε. Στιγματίζονται παιδιά. Ερημώνουν τα σπίτια, χορταριάζουν τα στενά... Μπαίνει το μάνταλο και σφαλεί η πόρτα για πάντα. Οι οικογένειες του δολοφόνου και του δολοφονημένου λειτουργούν ως αυτοοργανωμένοι στρατοί. Εξάλλου όπλα πάντα υπάρχουν σε ένα σπίτι. Κι αν δεν υπάρχουν, πιο εύκολα βρίσκεις ένα μπιστόλι εδώ, παρά μελάνι για τον εκτυπωτή σου. Όποια ώρα, όποια μέρα. Όταν μία οικογένεια χάνει έναν άνδρα της, χάνει ένα μέρος της δύναμής της, πλήττεται η τιμή της και πρέπει να ανταποδώσει, για να εξισορροπηθεί η κατάσταση.
Πριν μερικά χρόνια στα δικά μας μέρη, στην Κίσσαμο, ενα παλικάρι 26 χρονων, έπεσε νεκρό για την ανταπόδοση ενός φονικού. Ο μοναδικός γιος ανάμεσα σε πέντε αδερφές. Έτσι για να σβήσει μια για πάντα αυτή η οικογένεια αφού δεν θα υπήρχε άντρας απόγονος για να τη συνεχίσει. Κι έτσι έκλεισε ο κύκλος της βεντέτας ανάμεσα στις δύο οικογένειες. Έκλεισε?
Τραγικές, πρωτόγονες καταστάσεις. Διαπιστώνω ακόμη και σήμερα ότι ζει και βασιλεύει το μίσος, σε ένα νησί που δίδαξε την φιλοξενία και οι πόρτες ήταν πάντα ανοιχτές για γλέντια και μαζώξεις. Διαπιστώνω ότι για μισό μέτρο γης, θάβονται μέσα στην ίδια γη, άντρες οικογενειάρχες, και παλικάρια που δε πρόλαβαν καλά καλά, να γίνουν οι ίδιοι πατεράδες. Διαπιστώνω ότι το μαύρο τσεμπέρι θα χαμηλώσει κι άλλο στο μέτωπο μιας γυναίκας, ότι στο μπράτσο των αντρών θα μπει μαύρη κορδέλα και τα γένια θα καλύψουν τον μπέτη τους. Ένδειξη πένθους θα πουν. Ανοησίες θα πω. Βλακείες. Παραλογισμοί. Κατάρες, μοιρολόγια, πόνος, μίσος, κλειστές πόρτες, κλειστές ζωές. Κίσσαμος, Σφακιά, Αποκόρωνας, Ρέθυμνο, Βορίζα, τόποι και τόποι που θα 'πρεπε να 'ταν υπερήφανοι για χίλιους δυο άλλους λόγους, μετρούν φονικά και βεντέτες.
Χθες ήταν η σειρά των Ανωγείων. Δυό νεκροί.
Δε θέλω να γράψω, ούτε να μάθω περαιτέρω. Θέλω να πάψω να διαβάζω τέτοιες ειδήσεις. Θέλω να μην ξανακούσω. Θέλω να μη ξανασυμβεί.
Έτσι εγωιστικά και κάθετα. Φτάνει. Αλήθεια φτάνει. Ως εδώ.
Μα δεν θα είναι ποτέ ''ως εδώ'' και το ξέρουμε όλοι.
Στέλλα Ξ. Καρτάκη

Κυριακή 5 Απριλίου 2020

ΠΡΩΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΠΡΙΛΗ

 Η ζωή κι ο χορός θέλουν μικρά μικρά βήματα. Να αφουγκράζεσαι τον ρυθμό και να προχωράς. Είναι σα μια γυμνή αλήθεια η τέχνη του χορού. Απέριττη, παθιασμένη, άρρυθμη. Εσύ της δίνεις ρυθμό. Εσύ θα ανοίξεις τον κύκλο, εσύ θα καλέσεις τους υπόλοιπους. Να είναι άξιοι, να είναι καλύτεροι σου. Να τους καμαρώνεις στο ταλίμι, να τους χαίρεσαι στο σάλτο, να τους νιώθεις στ' αγκάλιασμα.
Οι άνθρωποι όταν χορεύουν ξεδιπλώνονται. Αφήνονται. φαίνεται κι ο άρχοντας, φαίνεται κι ο ζητιάνος. Φαίνεται ο μετρημένος, ο ντρέτος, ο σεμνός. Φαίνεται κι εκείνος που δεν μπορεί να ακολουθήσει το βήμα των πολλών. Σα τη ζωή. Βγαίνουν μπροστά εκείνοι που τολμούν, χαράζουν δρόμο όσοι δε φοβήθηκαν ευθύνες τωρινές και μελλούμενες, κι όσοι τόλμησαν να συμπορευθούν με χρέη παρελθοντικά, και να τα σβήσουν μια για πάντα, χωρίς όμως να τα ξεχάσουν.
Αγαπώ τους αργούς ρυθμούς, τόσο αργούς, που φαίνεται βήμα-βήμα η κάθε κίνηση. Σαν να ζωγραφίζεις το πάτωμα, σαν να γνέφουν με ένα αόρατο νεύμα τα άκρα σου. Ο χορός είναι ευθύνη. Άμα δεν ξέρεις, μη την πάρεις. Καμάρωνε εκείνους που ξέρουν. Καμάρωσε εκείνους που τολμούν να πονούν, να γλεντούν, να συμβαδίζουν με τα αισθήματα και τα μεράκια τους.
Έλεγε ο ο Καβάφης, πως όταν χορεύεις, γράφεις στη γη αυτό που θες να πεις. Καβάφης είν' αυτός! Κάτι παραπάνω ξέρει! Μα ξέρω κι εγώ κάτι: Θαρρώ πως οι καλοί χορευτές, τις πιο πολλές φορές είναι καλοί άνθρωποι: σέβονται και μοιράζονται.
Ακούνε, δίνουν βήμα, μαθαίνουν. Ανοίγουν το χορό, κι απλώνουν το χέρι στον επόμενο. Να πάρει σειρά η ζωή, να συνεχίσει ο κύκλος του χορού, ο κύκλος της παρέας, ο κύκλος της ζωής! Στον χορό μην απορρίπτεις κανένα, χωρίς να ξέρεις ότι πατάτε στα ίδια βήματα. Το ίδιο να κάνεις και τη ζωή.
Χθες το βράδυ, μου 'γραψε ο Νίκος Ζ.  "οι πόλεις να μετατραπούν σε μικρά και μεγάλα χωριά και κάθε βράδυ στις πλατείες, να στήνεται χορός!" 
Μακάρι Νικόλα μου! Μέρες είναι, θα περάσουν....
Καλή Κυριακή. Η πρώτη τ' Απρίλη...
Στέλλα Ξ. Καρτάκη

Σάββατο 4 Απριλίου 2020

ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ

Άμα μπορούσα θ' άνοιγα, τη πόρτα του σπιθιού μου, 
να πω καλοσωρίσετε, τα λόγια του κυρού μου....
μα δε μπορώ κι εγίνηκε ο φόβος, φύλακας μας
σιμώνει εδά απρόσκλητος, και κάθεται κοντά μας...
Γροικώ γερόντους που ρωτούν, γράδες σταυροκοπιούνται
τέθοιο κακό, στη ζήση τους, λένε πως δε θυμούνται...
να φεύγουν άδικα παιδιά, πάνω στ' αθό τση νιότης
να παίρνει τα, ο Χάροντας, κοντά του ο προδότης
Μάνα να χάνει τα παιδιά, παιδιά να χάνουν μάνα
θαρρώ δεν είδανε ποτέ, τα μάθια τέτοιο δράμα.
να χάνονται δίχως σκοπό νέοι και παλικάρια, 
να σβήνουν' έτσι άδικα, μιας φαμελιάς τα χνάρια
Πηγαίνουν' άκλαφτοι οι νεκροί, κι αλαργοταξιδένε
δίχως δικούς, λόγια γλυκά, φεύγοντας να των λένε..
έχει ζεστάνει ο καιρός, και η Λαμπρή σιμώνει
κι η μοναξά όπου θωρώ, τριγύρω με πληγώνει
Θυμούμαι τσι λεμονανθούς, πάντα Απρίλη μήνα,
μυρθιές στον Επιτάφιο να βάνομε, και κρίνα.
μα εδά, σοκάκια ερημικά, και θύρες σφαλισμένες
γυναίκες απού περπατούν, λίγες και μετρημένες
Δε δίνουν 'δα τα χέρια ντων, από μακριά μιλούνε
άντρες π' όντε νταμώνανε, είχαν πολλά να πούνε
Να ξέρα αν πιάνει η προσευχή, καντήλι να Τ' ανάψω
και να Του πω, μ' όσα θωρώ, φοβούμαι και τρομάσω
Θέ μου προστάτευγε μου τσι, γέρους που δε μπορούνε
'πο τέθοιο άδικο κακό, δώσε να μη χαθούνε
μη τα διαβούνε τα σκαλιά του κάτω κόσμου κι άλλοι
γιατί ήτονε η συμφορά, και η πληγή μεγάλη
Ανε μ' ακούς, που 'Σαι ψηλά, άνοιξε τα φτερά Σου
μέρες της Αναστάσεως, φύλαξε τα παιδιά Σου....
Στέλλα Ξ. Καρτάκη,  2020

Πέμπτη 2 Απριλίου 2020

ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ

Γράφει η Στέλλα Ξ. Καρτάκη
 Δύσκολο ίσως.. Παράξενο συναίσθημα όταν βρίσκεται προ των πυλών η Άνοιξη. Όταν συνειδητοποιείς από την μία στιγμή στην άλλη, ότι πρέπει να τα βρεις με τον εαυτό σου, να κάνεις πίσω για τον σύντροφό σου, ή αμέριστη υπομονή για τα παιδιά σου. 
Να μια καλή ευκαιρία για ξεκαθάρισμα! Μεταφορικά και κυριολεκτικά. Να απαλλαγείς από τα περιττά! Από εκείνα που πιάνουν άνευ λόγου χώρο στο σπίτι και την  ψυχή. Από τα άχρηστα και τους άχρηστους. Από εκείνα που δεν έχουν λόγο να υπάρχουν δίπλα σου....Βάλε μουσική. Δυνατά. Διάβασε. Πάρε ένα μολύβι και ένα κομμάτι χαρτί: σκίτσαρε οτιδήποτε. Μια καρδιά έστω! Στείλτη εκεί που αγαπάς! Ευκαιρία είναι! Μίλα! Τραγούδησε!
Θέλει εφευρετικότητα ο εγκλεισμός κατ' οίκον, δεν αντιλέγω! Μα θέλει και σεβασμό η ανθρώπινη ζωή. Να τους σκέφτεστε τους ηλικιωμένους-ειδικά εκείνους που δεν έχουν κανένα να τους φροντίσει-... κι είναι τόσοι πολλοί δυστυχώς...
Γράφεται παγκόσμια ιστορία τις μέρες αυτές. Κι είμαστε μέρος της, αναμφίβολα.  Κάποτε θα τα θυμόμαστε και θα λέμε, πως ναι, έζησα κι εγώ το #covid-19. Έζησα όμως. Πρόσεξα, άκουσα, φρόντισα κι έζησα. Δεν θέλει πολλά: ψυχραιμία, υπακοή, ευθύνη. Το 'χεις!
Να σκέφτεστε πως θα τα καταφέρουμε να βγούμε αλώβητοι, να φτάσουμε σώοι στη στεριά... Να μη λείπει κανείς μας. Δύο λέξεις να θυμάστε: ψυχή βαθιά... 
Θυμάμαι όταν ήμουν ακόμα παιδί, στα ομαδικά παιχνίδια, να λέμε: όλοι για ένα κι ένας για όλους! Σαν παιχνίδι είναι τώρα η κατάσταση που βιώνουμε. Επικίνδυνο δε λέω. Μα έχει τους κανόνες του, έχει και το έπαθλο του: την ζωή μας!
Οι γιατροί, το νοσηλευτικό προσωπικό, οι ιδιωτικοί υπάλληλοι που αναγκαστικά βρίσκονται στο πόστο τους αυτές τις μέρες, αξίζουν τον σεβασμό μας και το πιο μεγάλο ευχαριστώ της ψυχής μας. Κι είναι τόσα λίγα αυτά, μπροστά σε όσα προσφέρουν εκείνοι. 
Μέρες είναι... θα περάσουν! Θα ανταμωθούμε ξανά.
Να προσέχετε τους εαυτούς σας. Να προσέχετε τους αγαπημένους σας. 
Να προσέχετε τον ΆΝΘΡΩΠΟ... 
Μικρές ασκήσεις αισιοδοξίας... Όλα θα πάνε καλά!
Η ζωή θα νικήσει...

Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου 2019

ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΥ ΑΗ ΝΙΚΟΛΑ

Γρ'αφει η Στέλλα Ξεν. Καρτάκη
... Του προστάτη των ναυτικών μας. Δεν είχα ποτέ ναυτικό στο περιβάλλον μου. Αντίθετα, είχαν οι φίλες μου οι νησιώτισσες πατεράδες και δικούς, κι έτσι κατά μια έννοια, έμαθα να νοιάζομαι κι εγώ, κι άτυπα εντελώς, να τον γιορτάζω τον Άγιο χρόνια τώρα. Να ανάβω ένα κεράκι για εκείνους που βρίσκονται στα μακρινά πελάγη μακριά από τους ανθρώπους τους... Όταν βλέπω άγκυρα, σκέφτομαι γυναίκες και κόρες να προσμένουν, αρραβωνιαστικές να ονειρεύονται ή γιους έτοιμους να πάρουν ευθύνες και φυλλάδιο ναυτικό. Στα βαθιά είν η ζωή για εκείνους... Στα λιμάνια και στα πελάγη.
Άντρα ναυτικό στην οικογένεια δεν είχα, -πεδινός ο τόπος μου, στο χώμα και στα λιόδεντρα η ζωή μας-, μα είχα θείο Νικόλα. Ψηλό, απότομο, αυστηρό, γαλανομάτη. Ο τελευταίος από τα πέντε παιδιά του προπάππου. Στα νιάτα του πουλούσε πάγο. Κι έκανε παρέες. Ήξερε, λένε, τον Ερωτόκριτο, λέξη προς λέξη. Κι ας μην πήγε στο σχολειό, κι ας μην έμαθε γράμματα. Ήταν ο τραγουδιστής του Ρωτοκριτου. Πρωτοπαντρεύτηκε πολύ μικρός. Ξαναπαντρεύτηκε μεσόκοπος. Τον αγάπησαν πολύ δύο γυναίκες. Δεν ξέρω αν τις αγάπησε εκείνος. Αγαπούσε τον ανιψιό του, τον πατέρα μου, τα βαριά τσιγάρα, και το ραέτι... Ήμασταν μικρά, όταν πήγαμε στη γιορτή του εκείνο το βράδυ. Πήγαμε να του πούμε "χρόνια πολλά θείο"... Κι αμέσως η γυναίκα του, έτρεξε να μας διορθώσει. 
-Παππού να τον λέτε, παππού ... 
-Μα εμένα ο παππούς μου πέθανε βιάστηκα να απαντήσω... 
Είναι κι εκείνοι οι άνθρωποι λοιπόν, που δεν κράτησαν στα χέρια τους παιδιά δικά τους, ούτε εγγόνια να τους πουν χρόνια πολλά, τ' Αη Νικόλα, τ' Αη Δημήτρη, της Παναγίας... Οι μέρες το καλούν, και τα πρέπει της καρδιάς μας. Να λέτε χρόνια πολλά και σε όσους δεν έχουν να τους γιορτάσουν και να τους θυμούνται....
Με ένα ποτήρι νερό και μία καλή κουβέντα τη κάνεις τη γιορτή. Μέρα που είναι, να έχουμε ανοιχτούς ουρανούς και γαληνεμένες θάλασσες.
Μέρα που είναι, ο Αλέξης, θα ήταν 26 χρονών. Όπως έγραψε και μία φίλη, θα ήταν επιστήμονας, καλλιτέχνης, ερωτευμένος, ευτυχισμένος. Ας ήταν ότι ήθελε. Ας ζούσε. Στη μνήμη του λοιπόν η μέρα, και στον κάθε Νικόλα, Γιώργο, Ανδρέα, οτιδήποτε...που ξεχνάμε να του πούμε χρόνια πολλά!

Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου 2019

ΚΑΠΟΙΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΑΦΟΡΜΗ....

Οι πιο πολύτιμες και σπουδαίες μνήμες είναι εκείνες των παιδικών μας χρόνων. Τα παραμύθια που κρατάμε στην καρδιά μας ακόμα σαν ισόβιο φυλακτό, έχουν να κάνουν με θρύλους και δοξασίες, με μια αυστηρότητα και μια αγιοσύνη που σήμερα χάνεται λίγο λίγο ανεπιστρεπτί ...
Έχουν μέσα τους μυρωδιά από κατηφέ, από νυχτολούλουδα, από βασιλικό. Έχουν μέσα στα λόγια τους, προτροπές και παραινέσεις: "Να μην..." και "Να θυμάσαι πώς..."  
Θυμάμαι λοιπόν ακόμα, κι ας έχουν περάσει κάμποσα χρόνια, να μου λένε παραμύθια και ιστορίες για τον Άγιο Ιωάννη τον Ριγολόγο, τον αρχηγό του Αγγελικού τάγματος και όλης της μοναχικής πολιτείας. Για την κεφαλή του, που ζήτησε η Σαλώμη. Για το αίμα του, που έβαψε τα φρούτα μαύρα: σύκο και σταφύλι, και τέτοια μέρα λέει, δεν κάνει να δοκιμάσουμε. Το ψωμί που σήμερα το κόβουμε με το χέρι και δεν ακουμπάμε μαχαίρι επ' ουδενί. Για εκείνον τον χωριανό, που δεν άφησε την γυναίκα του να ζυμώσει τους άρτους και τον σκότωσε το ήρεμο και πιστό άλογο του, ή για έναν ακόμα άντρα σκληροτράχηλο, που τον έπιασαν ρίγη και πυρετός βαρύς γιατί δεν τήρησε την νηστεία της ημέρας.... 
Θυμάμαι να πηγαίνω από την αγκαλιά της μάνας μου κιόλας, μωρό, μέχρι σήμερα σε εκείνο το ξωκλήσι, το πιο ταπεινό που επισκέφτηκα ποτέ μου... Σπηλιάρι κατανυκτικό, απόκοσμο σχεδόν, μακριά από όλους και όλα, στην γη των παππούδων και του πατέρα μου... Στη γη που με αγάπη και κόπο, καλλιεργούν τόσα κι άλλα τόσα χρόνια τις πλούσιες ελιές τους... Θυμάμαι να λένε πως από τον προπάππο μου ακόμα, τον περήφανο κι αυστηρό Ξηρούχη που αγαπούσε την Φασκομηλιά του και ήθελε την Κρήτη λεύτερη, ως και σήμερα, τέσσερις γενιές άντρες στην οικογένειά μου, παππούς-πατέρας-και αδελφός, Ξενοφών και Γιώργης,  Γιώργης και Ξενοφών, ταγμένοι στην χάρη του Αη Γιάννη του Ριγολόγου, δεν έχουν λείψει ούτε ένα χρόνο, προσφέροντας αυτά που η μέρα και η παράδοση απαιτεί: κρασί, ψωμί,  ελιές και κουκιά. Σχεδόν 200 χρόνια τώρα, όχι γιατί το ζητάει κάνεις, μα γιατί το θέλουν οι ψυχές μας! Από τα χείλη του πατέρα μου, ακούω σαν σήμερα, κάθε χρόνο: "χρόνια πολλά! Να χαίρεστε..."Πόσο σπουδαίο είναι τελικά, να σου λέει κάποιος: να χαίρεστε; Να χαίρεστε μωρέ... Ότι έχει ο καθένας μας, ότι αγαπά, ότι πιστεύει.... 
Ο τόπος και οι άνθρωποι δίνουν την μεγαλοσύνη σε ένα μέρος.  Ούτε τα τάματα,  ούτε τα μεγάλα λόγια των παπάδων, ούτε οι αρχιερατικές λειτουργίες και τα πλουμιστά άμφια. Η κατάνυξη είναι έννοια βαθιά και παντοδύναμη,  κι η απλότητα προσδίδει το βάθος και την ιερότητα στην μέρα και την γιορτή. Όπως και να έχει, να μην ξεχνάμε τις ρίζες μας... Να βγουν κι άλλα φυντάνια, να ανθίζει η κάθε μέρα σαν ρόδο εκατόφυλλο... Κάποιες παραδόσεις, είναι λόγος και αφορμή να γυρνάμε πάντα εκεί που ξεκίνησαν όλα... 
Χρόνια πολλά, να χαίρεστε....
Στέλλα Ξ. Καρτάκη

Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2019

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ...

Τα πραγματικά θαύματα δεν έκαναν ποτέ θόρυβο.... Δεν αποτυπώθηκαν σε φωτογραφικά ενσταντανέ. Ούτε ήταν σημείο αναφοράς για τους πολλούς... Τα πραγματικά θαύματα της ζωής μας αφορούν εμάς και όχι το πλήθος! Το καλοκαίρι, έχει αρχή, μέση και τέλος! Έχει νηνεμία, κύματα και μελτεμάκια.. Κι ο Αύγουστος 31 ημέρες... Ξεκάθαρα και μετρημένα! Ακολουθεί ο Σεπτέμβριος. Να εύχεσαι να ακολουθήσει ένας Σεπτέμβρης τον Αύγουστο σου. Η ζωή συνεχίζεται! Κάθε εποχή, κάθε μέρα έχει την δική της γλύκα, την δική της μυρωδιά! Ο χρόνος υπάρχει για να μη συμβαίνουν όλα ταυτοχρόνως: για να δίνεις αέρα και γη εκεί που πρέπει. Όλα θα πάρουν τη σειρά τους όταν και όπου τους αξίζει! Να έχουμε έναν μήνα έτσι όπως αξίζει λοιπόν, στην εποχή που ήρθε! Με μνήμες αυγουστιάτικες, μα με προσδοκίες σεπτεμβριανές! Για νέα αρχή και καλύτερα ξεκινήματα! Για ποιοτικές κουβέντες, κι όμορφες μαζώξεις με ανθρώπους που αγαπούν τη μουσική και δεν φοβούνται το γέλιο.... 
Ο Σεπτέμβρης ο δικός μου έχει τα ξεχασμένα αρώματα της μυρτιάς και την γλυκιά αγωνία του καινούργιου: καθετί καινούργιο να είναι τυχερό...
Καλό μήνα εγκάρδια!
Στέλλα  Ξ. Καρτάκη

Δευτέρα 12 Αυγούστου 2019

ΤΕΛΙΚΑ ΤΟΥ ΜΟΙΑΖΕΙ

Τελικά στο ερώτημα αν του μοιάζει, που τόσο έπαιξε τις τελευταίες μέρες μετά και τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος η απάντηση είναι.....αυτή που έδωσε η φίλη του blog 
Στέλλα Καρτάκη!
" Η τέχνη δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι ούτε φωτοτυπία, ούτε απόλυτη αντιγραφή του πρωτότυπου. Η τέχνη είναι όμως το προσωπικό άγγιγμα του εκάστοτε καλλιτέχνη. Η ματιά και το "χέρι" του καθορίζουν το τελικό αποτέλεσμα. Αν θέλουμε την ακριβή πιστότητα, τότε θα μείνουμε στην σπουδαία κατά τα άλλα, τέχνη της φωτογραφίας. Ούτε στην ζωγραφική, ούτε στην γλυπτική. Το αν ένα έργο είναι ή δεν είναι πιστό με το "μοντέλο " του, αυτό δεν καθορίζει την αξία και την σπουδαιότητα του. Αυτό που αποπνέει η δημιουργία και αυτό που άφησε πίσω του ο σπουδαίος αυτός ιεράρχης, ταιριάζουν? Αν ναι, τότε το έργο είναι επιτυχημένο. Και εν τέλει, η τέχνη είναι καθαρά υποκειμενική υπόθεση. Άλλη αίσθηση αφήνει στον κάθε ένα από εμάς. Τέχνη δεν είναι το λάξευμα της πέτρας, ούτε στον καμβά δύο πινελιές. Τέχνη είναι το χαμόγελο, ή η σκέψη που σου αφήνει αυτό που βλέπεις. Σε μια πόλη ιστορική όπως την Κίσαμο, που γέννησε και συνεχίζει να γεννά ανθρώπους της τέχνης και των γραμμάτων, ας καμαρώνουμε ένα ακόμα έργο τέχνης, κι όχι ένα πιστό μηχανικό αντίγραφο. Η αύρα του Ειρηναίου πλανάται παντού! Κανένα λάθος ή σωστό άγαλμα του, δεν θα σταθεί ποτέ ικανό να σβήσει την σπουδαιότητα του..

Τρίτη 23 Ιουλίου 2019

ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΖΩΗ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΠΟΤΕ ΦΤΗΝΗ

Στην Κρήτη της λεβεντιάς που ακόμα υπάρχει, και θα υπάρχει, γιατί είναι στο πιο βαθύ μας κύτταρο γραμμένη, στην Κρήτη που ακόμα κρατάει ευλαβικά συνήθειες χρόνων, ήθη και έθιμα πανέμορφα, στην Κρήτη του Ξένιου Δια και της φιλοξενίας, που κερνούν και μοιράζονται, που φιλεύουν και προσφέρουν απλόχερα, όχι γιατί το επιβάλλει η όποια παράδοση, μα γιατί το θέλουν οι ψυχές μας. Στην Κρήτη που γνωρίζει κι αναγνωρίζει την τιμή και το χρέος, που θυμάται και τιμά ζώντες και νεκρούς, που ανοίγει το σπίτι και την αγκαλιά σε δικούς και ξένους, ή ζωή δεν ήταν ποτέ φτηνή. Η ζωή στην Κρήτη, είναι δώρο πολύτιμο: παντρεύονται και γεννούν και βαφτίζουν, κι εξυμνούν αυτή τη θεία ευλογία με ριζίτικα τραγούδια, με σεμνούς στραταριστούς χορούς και με χαρούμενους σκοπούς. Στην Κρήτη ο ντρέτος σέβεται, βάστα γερά ακόμα, δείχνει στον απόγονο του... Στη Κρήτη βασιλεύει η αγριάδα και το χαμόγελο: συνδυασμός σπάνιος ίσως, μα γνώριμος σε εκείνους που ξέρουν λίγα παραπάνω από το τρίπτυχο "ρακή-λύρα-πανηγύρι ".
Στον τόπο μου, ακόμα υπάρχουν άγριοι κτηνοτρόφοι με μαύρα πουκάμισα που σου δίνουν το χέρι και σε κοιτούν στα μάτια. Στον τόπο μου, ακόμα υπάρχουν άντρες που σου λένε "καλωσόρισες " κι ανοίγουν την πόρτα του σπιτιού τους χωρίς να ξέρουν ούτε καν το όνομά σου. Στην Κρήτη λοιπόν, ξέρω βαθιά μέσα μου, πως τα κοπέλια ακολουθούν βαριές πατιες, που τους άνοιξαν δρόμο στη ζωή τους. Που τα σπούδασαν, που τα προστάτευσαν, που τα μάλωσαν μα τα αγκάλιασαν κιόλας, κι ας μην ήταν τα χέρια του πατέρα τους καθαρά...
Στην Κρήτη, δυστυχώς, υπάρχουν δύο ειδών ράτσες: οι καλοί κι οι κακοί. Ενδιάμεσο δεν έχει. Αν είναι καλός ο κρητικός, είναι καλό και το πέρασμά του από αυτή τη ζήση. Αφήνει όνομα, την μεγαλύτερη κληρονομιά για τους απογόνους του. Αν είναι κακός , αφήνει στίγμα, λεκέ. Μαύρο σαν σκοτωμένο αίμα. Υπάρχουν κι αυτοί, κι εδώ όπως παντού. Βίαιοι, σκληροί, με έλλειψη συναισθημάτων, απαίδευτοι, με μηδαμινές ενδείξεις σεβασμού και αξιοπρέπειας. Σε όλους τους τομείς. Στην γυναίκα, στην κοινωνία, στους συνανθρώπους τους. Στο ίδιο τσουβάλι δεν μπορείς να βάλεις διαφορετικούς καρπούς. Δεν είναι τα δάχτυλα του χεριού μας ίσα μεταξύ τους. Δεν μπορείς να αμαυρώσεις έναν τόπο ολόκληρο για κάποιους που σκότωσαν και βίασαν... Ο τόπος αυτός τους γέννησε, ο ίδιος τόπος θα τους "θάψει " αργά ή γρήγορα. Αυτές οι πράξεις είναι καταδικαστέες πρώτα από όλα από την ίδια την κοινωνία κι έπειτα από την πολιτεία και τους νομικούς/δικαστικούς φορείς. Αυτές οι πράξεις μας θυμίζουν ότι σε αυτή τη γη, ο νεκρός, από όπου και αν είναι, πρέπει να ταφεί "για να ησυχάσει η ψυχή του" όπως λένε οι παλιοί. Σε αυτή τη γη, που δεν λησμονεί, που στέκεται αγέρωχη ακόμη, που γεννά, που αγαπά, που τιμά και προσεύχεται... Σε αυτή τη γη, που η Σούζαν άφησε την τελευταία της πνοή, κάπου, κάπως ένας Θεός από ψηλά, μας κοιτάζει ακόμα... Σούζαν συγνώμη εκ μέρους όλων μας. Δεν είναι φτηνή η ζωή στην Κρήτη. Κάποιοι Κρητικοί αποδείχτηκαν τόσοι φτηνοί και λίγοι. Κάποιοι Κρητικοί...
Στέλλα Ξ. Καρτάκη