- Τί ζητάς Αθανασία στο μπαλκόνι μου μπροστά
δεν μου δίνεις σημασία κι η καρδιά μου πώς βαστά
.. ήρθαν καιροί που σε πιστέψανε βαθιά
Σ ‘αγαπήσανε στον κόσμο βασιλιάδες ποιητές.
Κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς
ομορφονιά που δεν σε κέρδισε κανείς
.. ήρθαν καιροί που σε πιστέψανε βαθιά
Σ ‘αγαπήσανε στον κόσμο βασιλιάδες ποιητές.
Κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς
ομορφονιά που δεν σε κέρδισε κανείς
(…κάποιοι ωραίοι στίχοι Του Ν. Γκάτσου σε μουσική Μ. χατζηδάκη)
Αρχαίοι φιλόσοφοι και οι πατέρες της εκκλησίας μας έχουν αφήσει εκατοντάδες αναρίθμητά συγγράμματα περί ψυχής;
Η χριστιανική θεολογία, μέσω των πατέρων της εκκλησίας επηρεάστηκε από την Ελληνική φιλοσοφία. Ενδεικτικά: ο Σωκράτης- Πλάτων ο Αριστοτέλης αλλά και ιστορικοί π.χ. ο Ξενοφών κ.λπ. θεωρούνται πρόδρομοι του Χριστού και σε μοναστηριακούς ναούς αγιογραφούνται κυρίως στον νάρθηκα-πρόναο.
Κατά τον Πλάτωνα η ψυχή είναι αυθύπαρκτη, άυλη και αθάνατη. Έχει θεία καταγωγή και είναι ο φορέας της γνώσης…Για τον Αριστοτέλη, δεν υπάρχει χωρίς το σώμα, αλλά τα ανώτερα μέρη της (νους- διάνοια) έχουν δυνατότητα αθανασίας.
Η αλήθεια του εξ’ αποκαλύψεως του θεανθρώπου Χριστού -στο Χριστιανισμό - ο άνθρωπος, σώμα και πνεύμα είναι δημιούργημα του Θεού και η ψυχή άυλη και αθάνατη. Διατηρεί προσωπική ταυτότητα, καλείται εος σωτηρία με βεβαιότητα αθανασίας.
Κατά τους φιλοσόφους η ψυχή έχει λογικό και άλογο μέρος και η δικαιοσύνη προκύπτει, όταν κυριαρχεί το λογιστικό, ταυτόσημο με την χριστιανική σκέψη, όπου η ηθική ζωή θεμελιώνεται στην αγάπη, και την ελευθερία προς το αγαθό και την αρετή. Κοινή αντίληψη Φιλοσοφίας και Χριστιανισμού να συνδέουν την ψυχή με την ηθική ζωή, την ανάπτυξη των αρετών και την αναζήτηση του αγαθού.
Η ψυχή προσεγγίζει την αλήθεια-μέσω του λόγου, της λογικής και εμπειρίας. Σοφός, σοφία και αλήθεια είναι μόνο ο Θεός- Επιπλέον στην χριστιανική αντίληψη και πίστη- , η ψυχή καλείται στην κοινωνία με τον Θεό μέσω της σχέσεως-θεία κοινωνία- στη σωτηρία και την προσμονή της Ανάστασης.
‘Όταν μιλούμε για Ελληνοχριστιανικό πολιτισμό μερικοί ενοχλούνται, στη διακηρυγμένη δογματική πίστη του Χριστιανού. Έλεγε ο αοίδιμος Ειρηναίος «πολύ γνώση οδηγεί τον Θεό, το ίδιο όσο και η πίστη αλλά δεν έχουν συνέχιζε «γνώση» οι άνθρωποι– και η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια - και εμείς - ιερείς δάσκαλοι, οι πνευματικοί άνθρωποι- πρέπει να είμαστε παράδειγμα» Με το έργο του, η ορθόδοξη Ακαδημία παραμένει στη ενίσχυση σχέσης διανόησης και εκκλησίας.
Οι Έλληνες πατέρες έδωσαν θεολογική διάσταση στην αρχαία φιλοσοφία, με σεβασμό στο σώμα, με βάση την ενότητα σώματος- ψυχής και την έμφυτη κατεύθυνση στο Θεό.
Συμπερασματικά. Η ψυχή άυλη και αθάνατη προϋπάρχει ή όχι, είναι δημιουργημένη από τον Θεό. Ο δε ολοκληρωμένος άνθρωπος είναι σε ενότητα ψυχής και σώματος, με φυσική φθορά του σώματος αλλά με προσωπική αθανασία. Μένομε σε όσα ο υπέρτατος νους του ανθρώπου αντιλαμβάνεται και σε όσα ο Θεάνθρωπος αποκάλυψε.
«Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι!» γιατί οι "πτωχοί τῷ πνεύματι" έχουν τη σοφία της ταπείνωσης, όχι την ένδεια της διάνοιας. Και πράγματι, ο Χριστός προσέλαβε μορφή δούλου• έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του, δεν ζήτησε θρόνους αλλά Σταυρό.
Η αντίθεση με όσα (δυστυχώς) βλέπουμε συχνά σε εκκλησιαστικά αξιώματα, είναι κραυγαλέα. Όταν οι ποιμένες μετατρέπονται σε άρχοντες και οι θρόνοι σε εξουσιαστικά κέντρα, χάνεται το ήθος του Ευαγγελίου. Όμως η Εκκλησία δεν ταυτίζεται με τα πρόσωπα που τη διοικούν, αλλά παραμένει το Σώμα του Χριστού - ενίοτε σταυρούμενο, αλλά και αναστημένο.
Είμαστε δέσμιοι στον χώρο και τον χρόνο, μην έχομε την απαίτηση να γνωρίζομε το άπειρο Σύμπαν και όσα πέρα από την ασημαντότητα των αισθήσεων μας προσλαμβάνομε. Κατά τον Ειρηναίο «μια είναι η ζωή και προσπάθησε όσο μπορείς - για δικαιοσύνη και αγάπη - αν την χαλάσεις αυτή, τι θέλεις να περιμένεις» και ο Καζαντζάκης θα μας πει «Κάνω το καλό – καθήκον-γιατί έχω ευθύνη σαν άνθρωπος. Υπάρχει στον κόσμο τούτο ένας μυστικός νόμος, αν δεν υπήρχε ο κόσμος θα 'ταν από χιλιάδες χρόνια χαμένος. Νόμος σκληρός και απαραβίαστος: το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει αλλά και πάντα στο τέλος νικάται»
Καλή Ανάσταση να έχουμε - προσωπική, εσωτερική, ουσιαστική. Και ας δώσει ο Αναστημένος Χριστός φώτιση και ταπείνωση σε όλους μας, και σ’ εκείνους που φέρουν την ευθύνη της πνευματικής καθοδήγησης.
Θανάτω θάνατον πατήσας.
Γ. Πευκιανάκης Πάσχα 2025
Αρχαίοι φιλόσοφοι και οι πατέρες της εκκλησίας μας έχουν αφήσει εκατοντάδες αναρίθμητά συγγράμματα περί ψυχής;
Η χριστιανική θεολογία, μέσω των πατέρων της εκκλησίας επηρεάστηκε από την Ελληνική φιλοσοφία. Ενδεικτικά: ο Σωκράτης- Πλάτων ο Αριστοτέλης αλλά και ιστορικοί π.χ. ο Ξενοφών κ.λπ. θεωρούνται πρόδρομοι του Χριστού και σε μοναστηριακούς ναούς αγιογραφούνται κυρίως στον νάρθηκα-πρόναο.
Κατά τον Πλάτωνα η ψυχή είναι αυθύπαρκτη, άυλη και αθάνατη. Έχει θεία καταγωγή και είναι ο φορέας της γνώσης…Για τον Αριστοτέλη, δεν υπάρχει χωρίς το σώμα, αλλά τα ανώτερα μέρη της (νους- διάνοια) έχουν δυνατότητα αθανασίας.
Η αλήθεια του εξ’ αποκαλύψεως του θεανθρώπου Χριστού -στο Χριστιανισμό - ο άνθρωπος, σώμα και πνεύμα είναι δημιούργημα του Θεού και η ψυχή άυλη και αθάνατη. Διατηρεί προσωπική ταυτότητα, καλείται εος σωτηρία με βεβαιότητα αθανασίας.
Κατά τους φιλοσόφους η ψυχή έχει λογικό και άλογο μέρος και η δικαιοσύνη προκύπτει, όταν κυριαρχεί το λογιστικό, ταυτόσημο με την χριστιανική σκέψη, όπου η ηθική ζωή θεμελιώνεται στην αγάπη, και την ελευθερία προς το αγαθό και την αρετή. Κοινή αντίληψη Φιλοσοφίας και Χριστιανισμού να συνδέουν την ψυχή με την ηθική ζωή, την ανάπτυξη των αρετών και την αναζήτηση του αγαθού.
Η ψυχή προσεγγίζει την αλήθεια-μέσω του λόγου, της λογικής και εμπειρίας. Σοφός, σοφία και αλήθεια είναι μόνο ο Θεός- Επιπλέον στην χριστιανική αντίληψη και πίστη- , η ψυχή καλείται στην κοινωνία με τον Θεό μέσω της σχέσεως-θεία κοινωνία- στη σωτηρία και την προσμονή της Ανάστασης.
‘Όταν μιλούμε για Ελληνοχριστιανικό πολιτισμό μερικοί ενοχλούνται, στη διακηρυγμένη δογματική πίστη του Χριστιανού. Έλεγε ο αοίδιμος Ειρηναίος «πολύ γνώση οδηγεί τον Θεό, το ίδιο όσο και η πίστη αλλά δεν έχουν συνέχιζε «γνώση» οι άνθρωποι– και η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια - και εμείς - ιερείς δάσκαλοι, οι πνευματικοί άνθρωποι- πρέπει να είμαστε παράδειγμα» Με το έργο του, η ορθόδοξη Ακαδημία παραμένει στη ενίσχυση σχέσης διανόησης και εκκλησίας.
Οι Έλληνες πατέρες έδωσαν θεολογική διάσταση στην αρχαία φιλοσοφία, με σεβασμό στο σώμα, με βάση την ενότητα σώματος- ψυχής και την έμφυτη κατεύθυνση στο Θεό.
Συμπερασματικά. Η ψυχή άυλη και αθάνατη προϋπάρχει ή όχι, είναι δημιουργημένη από τον Θεό. Ο δε ολοκληρωμένος άνθρωπος είναι σε ενότητα ψυχής και σώματος, με φυσική φθορά του σώματος αλλά με προσωπική αθανασία. Μένομε σε όσα ο υπέρτατος νους του ανθρώπου αντιλαμβάνεται και σε όσα ο Θεάνθρωπος αποκάλυψε.
«Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι!» γιατί οι "πτωχοί τῷ πνεύματι" έχουν τη σοφία της ταπείνωσης, όχι την ένδεια της διάνοιας. Και πράγματι, ο Χριστός προσέλαβε μορφή δούλου• έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του, δεν ζήτησε θρόνους αλλά Σταυρό.
Η αντίθεση με όσα (δυστυχώς) βλέπουμε συχνά σε εκκλησιαστικά αξιώματα, είναι κραυγαλέα. Όταν οι ποιμένες μετατρέπονται σε άρχοντες και οι θρόνοι σε εξουσιαστικά κέντρα, χάνεται το ήθος του Ευαγγελίου. Όμως η Εκκλησία δεν ταυτίζεται με τα πρόσωπα που τη διοικούν, αλλά παραμένει το Σώμα του Χριστού - ενίοτε σταυρούμενο, αλλά και αναστημένο.
Είμαστε δέσμιοι στον χώρο και τον χρόνο, μην έχομε την απαίτηση να γνωρίζομε το άπειρο Σύμπαν και όσα πέρα από την ασημαντότητα των αισθήσεων μας προσλαμβάνομε. Κατά τον Ειρηναίο «μια είναι η ζωή και προσπάθησε όσο μπορείς - για δικαιοσύνη και αγάπη - αν την χαλάσεις αυτή, τι θέλεις να περιμένεις» και ο Καζαντζάκης θα μας πει «Κάνω το καλό – καθήκον-γιατί έχω ευθύνη σαν άνθρωπος. Υπάρχει στον κόσμο τούτο ένας μυστικός νόμος, αν δεν υπήρχε ο κόσμος θα 'ταν από χιλιάδες χρόνια χαμένος. Νόμος σκληρός και απαραβίαστος: το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει αλλά και πάντα στο τέλος νικάται»
Καλή Ανάσταση να έχουμε - προσωπική, εσωτερική, ουσιαστική. Και ας δώσει ο Αναστημένος Χριστός φώτιση και ταπείνωση σε όλους μας, και σ’ εκείνους που φέρουν την ευθύνη της πνευματικής καθοδήγησης.
Θανάτω θάνατον πατήσας.
Γ. Πευκιανάκης Πάσχα 2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου