Τα μουσικά όργανα!!
Η ασκομαντούρα (ασκί), το θιαμπόλι (φλογέρα) και η λύρα [σ.σ.: εννοεί το λυράκι] μπορούμε να πούμε ότι έχουν εξαφανιστεί. Με δυσκολία βρίσκουμε κανέναν πολύ γέρο ή παιδί μικρό που να παίζει μ’ αυτά. Η λύρα η παλιά με τα γερακοκούδουνα φαίνεται ότι παίζεται ακόμα στη Σητεία, όπου παίζεται με συνοδεία νταουλιού –αυτά θα σας τα γράψει η Αγλαΐα. Στο Ηράκλειο παίζανε άλλοτε τη λύρα μόνη της, με μοναδική συνοδεία τα γερακοκούδουνα τον δοξαριού της. Τώρα όμως η λύρα αντικαταστάθηκε από τη βιολόλυρα, που παίζει με τη συνοδεία λαούτου, μαντόλας ή μαντολίνου. Σε πολλά κομμάτια το λαούτο κάνει ακομπανιαμέντο. Αυτός ο συνδυασμός είναι πολύ κακόγουστος, για μένα. Τα Κρητικά κομμάτια, συρτά πεντοζάλης κ.λ.π., χάνουν αφάνταστα στο λαούτο. Τώρα η βιολόλυρα που επικρατεί στην περιοχή Ρεθύμνης και Ηρακλείου πάει να αντικατασταθεί από τα βιολιά που έχουν εισχωρήσει στην περιοχή Κίσσαμου. Εκεί άρχισε να εισχωρεί και το κλαρίνο. [...]
Επίσης με γοργό ρυθμό χάνονται οι παλιοί χορευτικοί σκοποί και αρχίζουν να επικρατούν οι καινούργιοι που βγάζει ο Κουτσουρέλης – ένας παραφουσκωμένος από εγωισμό λαουτιέρης– και κάτι άλλοι παρόμοιοι. Παίρνουν μικροτράγουδα στερεοελλαδίτικα που τα κρητικοποιούν, τους κολλούν και ένα όνομα ενός χωριού και αυτά τα κυκλοφορούν.Γι’ αυτό η γνώμη μου είναι ότι πρέπει πάση θυσία να μαγνητοφωνήσουμε τους 2-3 λυράρηδες που η ηλικία τους κυμαίνεται από 65-89 χρονών, προτού πεθάνουν. Φοβάμαι πως, αν θελήσουμε να πούμε ότι κάναμε την Κρήτη, δε θα μας φτάσει η μια αποστολή του Πάσχα, αλλά θα πρέπει να γίνει και δεύτερη σε πολύ σύντομο διάστημα, προτού πεθάνουν οι ήδη λιγοστοί γέροι.
Όσο για τη μαγνητοφώνηση των τραγουδιών, πιστεύω πως θα πρέπει να πάρουμε το ίδιο τραγούδι όχι μόνο από 2 ή 3 τραγουδιστές του ίδιου χωριού αλλά πολλών χωριών, για να μπορέσουμε να ξεκαθαρίσουμε ποιος ήχος είναι ο σωστός του ήχος. [...]
Υ.Γ. Ξέχασα να σας γράψω ότι στη δουλειά μας θα μας βοηθήσει η αφάνταστη αγάπη και κατανόηση του πληθυσμού, αλλά θα μας δυσκολέψει ίσως ο εγωισμός μερικών ερασιτεχνών διανοουμένων ντόπιων, που κινούνται από έναν κενό τοπικιστικό δήθεν πατριωτισμό. Αυτά όμως θα τα πούμε προφορικά...»
Του Samuel Baud-Bovy
5 σχόλια:
O S. Baud-Bovy υπήρξε μεγάλος εθνομουσικολόγος μελετητής της Ελλ. Δημοτικής Μουσικής. Φοβάμαι όμως πως ως επιστήμονας ενδιαφερόταν για τις πηγές της παράδοσης κι ελάχιστα για την μουσική πραγματικότητα της εποχής που μελετούσε. Υποτιμά τον Κουτσουρέλη κι άδικα του προσάπτει διάφορες "κατηγορίες". Η αλήθεια, κατά την ταπεινή μου γνώμη, είναι πως ο Κουτσουρέλης, Ο Σκορδαλός, ο Μουντάκης και άλλοι "σταθήκανε πάνω σε ώμους γιγάντων" (που θα έλεγε κι ο Νεύτονας) κι αναμορφώσανε την Κρητική Μουσική, βασισμένοι πάνω στην παράδοση. Η μουσική, όπως και οι άλλες τέχνες, δεν είναι κάτι το στατικό. Εξελίσσεται, όπως εξελίσσεται και η κοινωνία η ίδια.
Αντρέα δίκιο έχεις αλλά είμαι υποχρεωμένος να βάλω το κείμενο αυτούσιο. Τον Κουτσουρέλη τον έζησα πολύ καλά μιας και ήταν μακρινός θείος μου, από την γυναίκα του!
Ήταν εξαίσιος μουσικός και σαν και όλους τους δακτυλοδεικτούμενους καλλιτέχνες μας ήταν και ολίγο εγωιστής . Ίσως αυτό να πείραξε τον. Baud-Bovy
Επ' ευκαιρία ο Λευτέρης Παπαδόπουλος μια διετία ήταν κολλητός του Γιώργου και σύχναζε τα καλοκαίρια στον καφενέ του τον παρατηρούσα που τον ηχογραφούσε καθημερινά. Άραγε τι ν΄ απόγιναν όλες αυτές οι κασσέτες;
Γιάννη, τον αείμνηστο Κουτσουρέλη δεν τον γνώρισα. Μια φορά τον είχα πάρει τηλέφωνο γιανά μου δώσει δισκογραφικές πληροφορίες και συγκεκριμένα για τους δίσκους 78 στροφών (γραμμοφώνου) που "έβγαλε". Ήταν φιλικώτατος και απαντούσε ευχαρίστως σε όσα τον ρωτούσα. Μάλιστα με είχε προσκαλέσει στο Καστέλλι να τα πούμε κι από κοντά. Παρά την υπόσχεση που του έδωσα να τον επισκεφτώ, δεν μπόρεσα ή αμέλησα να το κάνω, και το μετανιώνω τώρα, αλλά πια είναι αργά.... Όταν "έφυγε", σαν ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη του, είχα γράψει ένα άρθρο στα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ.
Δεν τα λέει αυτά ο S. Baud Bovy αλλά η Δ. Μαζαράκη σε επιστολή της προς τον Baud Bovy πριν την έναρξη της καταγραφής του.
Έχεις δίκιο δεν αναφέρεται το όνομα της Μαζαράκη εδώ αναφέρεται στο μέρος Ι
Δημοσίευση σχολίου