ΚΑΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΙΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Η Ιερά Σύνοδος τής Εκκλησίας τής Ελλάδος επ' ευκαιρία τού εορτασμού των διακοσίων ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, διοργανώνει δια της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών, Έκθεση Εικαστικών Τεχνών με θέμα: «Οι Άγιοι Νεομάρτυρες και η Ελληνική Επανάσταση».
Η Έκθεση θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, Οδός Βασιλείου τού Μεγάλου 15, Αθήνα (Ρούφ). Τ.Κ. 11 854, τηλ. 2103473887.
Οι οργανωτές της Έκθεσης απευθύνονται σε κάθε εικαστικό καλλιτέχνη και τον καλούν να λάβει μέρος, με τους παρακάτω όρους:
1. Η Έκθεση θα εγκαινιασθεί την Τρίτη 19 Οκτωβρίου και θα διαρκέσει έως την Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου 2021.
2. Το θέμα τής Έκθεσης είναι: «Οι Άγιοι Νεομάρτυρες και η Ελληνική Επανάσταση».
3. Γίνονται δεκτά έργα Παραδοσιακής Ορθόδοξης Τέχνης, αλλά και έργα πού είναι ελεύθερη προσωπική δημιουργία τού καλλιτέχνη.
4. Το είδος των έργων και οι τεχνικές, είναι ελεύθερα. (Ζωγραφική, Αγιογραφία, Χαρακτική, Ψηφιδωτό, Υαλογραφία, Ξυλογλυπτική, Μικρογλυπτική, Κέντημα).
5. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλοι οι καλλιτέχνες. Κάθε καλλιτέχνης συμμετέχει με 1 έως και 3 έργα του. Τα προτεινόμενα για την Έκθεση έργα θα επιλεγούν από την Κριτική Επιτροπή της Έκθεσης, την οποία απαρτίζουν τα Μέλη τής Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών.
6. Κάθε καλλιτέχνης πού επιθυμεί να λάβει μέρος, πρέπει να καταθέσει στην Ειδική Συνοδική Επιτροπή επί τής Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών της Εκκλησίας τής Ελλάδος (Ιασίου 1 και Γενναδίου 14, 115 21 Αθήνα, τηλ. 210 7272268-255, 6983772240), φάκελο με την ένδειξη (Για την Ειδική Συνοδική Επιτροπή Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών. Για την Έκθεση «Εικόνων Τέχνη 2021». Υπ όψιν Γραμματέως Αρχιμ. Βαρθολομαίου Αντωνίου Τριανταφυλλίδη), ο οποίος θα περιέχει:
α) Σύντομο βιογραφικό, στο οποίο θα αναγράφονται και στοιχεία επικοινωνίας (Διεύθυνση, τηλέφωνα, ηλ. Ταχυδρομείο).
β) Φωτογραφίες ενός έως τριών (1 – 3) έργων του, με τα οποία επιθυμεί να λάβει μέρος στην Έκθεση. (Στις φωτογραφίες αναγράφονται: Όνομα καλλιτέχνη, τίτλος, υλικό, διαστάσεις τού έργου). Οι φάκελοι πρέπει να υποβληθούν προσωπικά ή με το ταχυδρομείο μέχρι τέλος Αυγούστου 2021.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεσθε στον Γραμματέα τής Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών Αρχιμανδρίτη π. Βαρθολομαίο Αντωνίου Τριανταφυλλίδη στα τηλέφωνα: 210-7272268-255 και 6983772240.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ 1ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΙΣΑΜΟΥ

Οι μαθητές, ο Σύλλογος Διδασκόντων και ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του 1ου Δημοτικού ευχαριστούν θερμά την επιχείρηση «Εμμανουήλ & Κων/νος Καστανοπουλάκης και Σια Ο.Ε.» για τη χορηγία ενός πίνακα μαρκαδόρου στο σχολείο μας. Στο αίτημά του Συλλόγου για την αγορά του, ανταποκρίθηκαν με τη γενναιόδωρη προσφορά τους. Τους ευχαριστούμε για την έμπρακτη βοήθειά τους και την ανθρώπινη στάση τους στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ 1ΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΚΙΣΑΜΟΥ

ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ Η ΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΠΟΥ ΚΡΑΤΑΕΙ ΧΡΟΝΙΑ...

Γράφει ο Μιχάλης Αναστασάκης στην Ιστορία του για την κατάληψη της Γραμβούσας, σχετικά με τις ενέργειες που έγιναν τότε και ως και σήμερα κάθε μεριά των επαναστατών (Σφακιανοί-Σελινιώτες και Κισαμίτες) αμφισβητεί την μια την άλλη.

....... Η νήσος καταληφθεισα υπό των Τούρκων, οχυρώθη καλλίτερον, ετοποθέτησαν τηλεβόλα, έκτισαν αρκετά φυλάκια επί του φρουρίου και τοποθέτησαν αρκούσαν φρουράν.

Οι Κρήτες γνωρίζοντας την αξίαν του οχυρωτάτου αυτού φρουρίου κειμένου επί της κορυφής δυσβάτου, βραχώδους υψηλού λόφου, εσκέφθησαν τη παρακινήσει και των εκ Μεσογείων οπλαρχηγών Μαυράκη καί Δεικτάκη -και του ναυτικού Μαυρομούρη καλώς ειδότων τα της 

φρουρήσεως και τοποθεσιών του οχυρού, τη συγκαταθέσει και του Τομπάζη απεπειράθησαν όπως καταλάβωσι τούτην κατά την 11 προς την 12 Δεκεμβρίου 1823. Ομάς γενναίων και ριψοκίνδυνων Κισσαμιτών και άλλων κρατούντες κλίμακας, ανήλθον επί του φρουρίου εν ώρα νυκτός βροχερής, εφόνευσαν τους σκοπούς αλλά μία οθωμανή παρακαμωμένη σπεύσασα ειδοποίησεν την εντός των φυλακών φρουράν, ήτις δια πυροβολισμών και των μαχαιρών εφόνευσαν τους ανελθόντας και τούς ανερχομένους πόντος τουφεκίζοντες και κατακρημνίζοντες τούτους εκ του ύψους. Ματαίως ο παρευρισκόμενος κάτω εις την παραλίαν Τομπάζης, παρεκίνει καί εξώρκιζε ν’ ανέρχονται και άλλοι. Η επιχείρησις απέτυχε και τα θύματα ανήλθον εις πλέον των 80 ως μου διηγήθη ο γέρων οπλαρχηγός Νικ. Φανδρίδης, λαβών μέρος μετ’ άλλων αποθανών εις Χανιά το 1890 εις ηλικίαν 90 ετών τραυματίας της επαναστάσεως 1821—1830 Κρήτης.

Καίτοι απέτυχον κατά το 1823 να καταλαβωσι τήν Γραμβουσαν οι επαναστάται, πάντοτε είχον υπόψιν των τήν άλωσιν αυτής διά πάσης θυσίας.

Οι Κισσαμίται οπλαρχηγοί Εμμ. Δεικτάκης, Μιχ. Μαυράκης καί Μιχ. Αρετάς εκ Μεσογείων, ως προανέφερον, επισκεπτόμενοι συχνά την Γραμβουσαν και συναλασσόμενοι μετά των ανδρών και ιδία ’Αξιωματικών Τούρκων τής φρουράς, είχον αποκτήσει οικειότητα, εγνώριζον δ’ ως εκ τούτου τον αριθμόν ακριβώς της φρουράς της, καθώς και τας ημέρας τής αντικαταστάσεως των. Τη επιμονή τούτων και προπάντων του δεδοκιμασμένου πολεμιστού Μαυράκη, του επισκεπτομένου συχνότερον την νησίδα, ως μετερχομένους και τους μεταπράτας μεταξύ Αντικυθήρων Μεσογείων και προσεγγίζοντας ενίοτε και εις Γραμβούσαν, εγίνετο σοβαρά σκέψις περί απόπειρας δευτέρας προς άλωσιν του φρουρίου της Γραμβούσης. Ομοίως και ο Αρετάς, έχων πλοιάριον είχε σχετισθεί μετά του φρουράρχου. Ο Μαυράκης καί Αρετάς πληροφήσανες τους Γ. Δρακονιανόν, Παναγιωτάκην, I. Κουμήν και Χάλην αρχηγούς, και παρακινήσαντες τούτους αφού τους ανέπτυξαν τα τής αισιοδοξίας και μεγάλας επιτυχίας, τούς έπεισαν και υπέβαλαν υπόμνημα εις τον Κυβερνήτην Δημ. Κωλέτην, και σχέδιον καταλήψεως τής Γραμβούσης. Ο Κωλέτης συνεννοηθείς και τούς Έμμ. Άντωνιάδην καί Οικονόμου επεδοκίμασε πλήρως το σχέδιον, διατάξας άμέσως όπως προετοιμασθώσι πλοία τ'

άναγκαιούντα τρόφιμα και απαιτούμενα χρήματα. Άναχωρήσαντες μετά 17 πλοίων εκ Μονεμβασίας, οι ανωτέρω και οι έξης Τομπάζης, Οικονόμου, Κουμής καί Χρυσαφόπουλος, την 22 Ιουλίου μετά διακοσίων ανδρών και άλλων επικουρικών πεντακοσίων. Μετ’ αυτών ηνώθησαν και τινες Σφακιανοί και ό Παναγιωτάκης με τον Βρατσολήν με το πλοιάριον του. Κατερχόμενοι καί πλέοντες παρά το Ποντικονήσι εν συνοδεία συνήντησαν εκεί τρικυμίαν ήτις και διεσκόρπισε τα πλοιάρια, προς τα παράλια Κισσάμου.

Ενταύθα ισχυρίζονται πάντες ότι ο Βρατσόλης με τους Σφακιανούς του πλοιαρίου του ευνοηθέντες υπό του καιρού έφθασαν πρώτοι εις τα Μεσογειανά παράλια, βοηθούμενοι δε υπό ειδημόνων Μεσογειανών καί του Αρχοντάκη καί κωπηλατούντες, εξηπάτησαν τους Τούρκους δι’ απαγγελίας τουρκικού τροπαρίου Σαλαβάντι.

Οι Κισσαμίται όμως μετά Σεληνιωτών ισχυρίζονται ότι συγχρόνως έφθασαν και αυτοί και δι’ απάτης κατόπιν συνεννοήσεως εγένοντο κύριοι της Γραμβούσης την 1ην Αυγούστου 1825.

Πάντως τα σχέδια του Μαυράκη, Αρέτα, Δεικτάκη και καπετάν Χαραλαμπή όλων Μεσογειανών και η από πολλού προσπάθεια και επιμονή των περί τού δυνατού της αλώσεως του φρουρίου, συνετέλεσαν πρωτίστως εις την κατάληψιν τής Γραμβούσης.

Δεν αναφέρει η ιστορία ποιος λόχος ή τάγμα κατέλαβε την Θεσσαλονίκην κατά την 26 Οκτωβρίου 1912 αλλ’ ότι ο’Αρχιστράτηγος Κωνσταντίνος με τον Ελληνικόν στρατόν και τα πολεμικά σχέδια του Ελληνικού Επιτελείου την εκυρίευσαν.

Το αυτό ημπορούμε να είπωμεν και δια την κατάληψιν της Γραμβούσης. Ποιοι εμελέτησαν, ποιοι εσχεδίασαν, και ποιοι απέστειλαν τα πλοιάρια και τας στρατιωτικάς δυνάμεις μετά των οπλαρχηγών; Η έρις και διαμφισβητίσεις δια λόγους φιλοδοξίας, θεωρώ λογικόν οτι πρέπει να τερματιστούν εδώ.

*Με όσα διηγιέται στην Ιστορία του ο Μιχάλη Αναστασάκης φαίνεται καθαρά οτι ακόμα και το μακρινό 1890 υπήρχε η ίδια έριδα που συχνά υπάρχει και σήμερα για το ποιος κατάλαβε την νησίδα της Γραμβούσας πρώτος... όχι οτι παίζει μεγάλη σημασία αυτό σήμερα. Πάντως είναι χρήσιμες οι πληροφορίες του γιατρού μιας και όλες είναι απο πρώτο χέρι γραμμένες. 

ΚΛΕΙΣΤΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟ ΕΛΟΣ...ΛΙΓΕΣ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΔΥΤΙΚΑ

 

Μικροπροβλήματα στα ορεινά της Κισάμου με παγετό και λίγες κατολισθήσεις ειδικά στην ενότητα του Έλους, με τον δήμο να προσπαθεί να καθαρίσει τις κατολισθήσεις απο τα Τοπόλια ως και το Στόμιο με ένα μηχάνημα και απ τον Πλάτανο ως το Κεφάλι ένα άλλο. 
Το σχολείο στο Έλος έκλεισε για σήμερα μετά απο απόφαση Δημάρχου, λόγω του παγετού στους δρόμους εκεί προληπτικά, ειδοποιήθηκαν οι γονείς να παραλάβουν τα παιδιά τους, αφού η κακοκαιρία ξεκίνησε λίγο μετά τις 10 το πρωί, μιας και τα μικρά λεωφορεία δεν θα έκαναν το δρομολόγιο επιστροφής. Τον συντονισμό της προσπάθειας αυτής ανέλαβε ο αντιδήμαρχος κ Χαχλάκης που βρέθηκε στο σημείο αμέσως.

Πάντως το πρωινό κουκουσάλι κρατάει ακόμα στις άκρες όλων των δρόμων της ορεινής Κισάμου και χρειάζεται μια προσοχή ειδικά για αυτούς που οδηγούν.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΟ "ΓΡΑΝΑΔΑ"

Αν και στερώ γρίφους από το επόμενο κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού, απο την Νεολαία Κισάμου και τον Φιλολογικό, εντούτοις μια ενδιαφέρουσα πληροφορία για το ΣΙΝΕ ΑΣΤΟΡ του Σταματάκη και πως λεγόταν ο κινηματόγραφος πριν ακόμα αποκτήσει αυτό το όνομα. Βρήκα λοιπόν την παρακάτω ανακοίνωση σε κάποιο περιοδικό της εποχής (1962) !!!  όπου ο συλλογος Καστελίου Κισάμου ο "Κισσαμικός" έκανε μια εκδήλωση με θέμα "Την Μάνα της Κρήτης" με ομιλητή τον λογοτέχνη Βελίσσαριο Μουστάκα στο κινηματοθέατρο "Γρανάδα" της πόλης. Στην αρχή δεν μου πήγε η σκέψη να ήταν το γνωστό σινεμά του Καστελιού και προσπάθησαν να το συνδυάσω με τους κάποιον άλλο. Ένας ήταν εκείνα τα χρόνια το κινηματοθέατρο του Εμμ. Ξηρουχάκη και ένας λειτουργούσε καλοκαιρινός λίγο πριν το Δημαρχείο.   

Με την βοήθεια της Ευτυχίας Δεσποτάκη, μου είπε οτι ο Σινε- Γρανάδα ήταν το πρώτο όνομα του Σίνε Άστορ. (Έχω μια αμφιβολία αν εξ αρχής λειτουργούσε στο ίδιο κτήριο που τον μάθαμε εμείς οι νεώτεροι) Οπότε η πρώτη φώτο είναι απο τα δεύτερα βαφτίσια του σινεμά όπου διακρίνονται ο Δημήτρης Γιαννακάκης και ο Γιάννης Σταματάκης να βάζουν την νέα ταμπέλα του σινεμά ΣΙΝΕ ΑΣΤΟΡ.

ΛΟΥΣΑΚΙΕΣ 1950

 Μια ματιά στο παρελθόν και τις κοινότητες του Δήμου μας με την ιστορική καταγραφή απο τον γιατρό Μιχάλη Αναστασάκη* στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του "Αι αξίαι της Κισάμου" την δεκαετία του 50'.
Τελευταίο κοινότητα οι Λουσακιές.

 ΛΟΥΣΑΚΙΕΣ

Πρόεδρος της κοινότητας ο Κοτσιφάκης Κωνσταντίνος του Γεωργίου και σύμβουλοι οι Κουρτάκης Ιωάννης του Στυλιανού Χαρτζουλάκη Νικόλαος του Ιωάννη, Αντωνογιαννάκης Ιωάννης του Εμμανουήλ, Βλαστάκης Αντώνιος του Μιχαήλ, γραμματέας στην κοινότητα είναι ο Λακιωτάκης Γεώργιος και ιερέας ο παπά Παντελής Πατεράκης.

Η κοινότητα έχει περίπου 80.000 ελαιόδενδρα και παράγει 400.000 οκ. λάδι, 160.000 οκ. κρασί, 90.000 οκ. σιτηρά, 5.000 οκ. αμύγδαλα, 4.000 οκ. χαρούπια.

Έχει τριτάξιο Δημοτικό σχολείο.
Δεν έχει κοινοτικό γραφείο ούτε μνημείο Άγνωστου στρατιώτη.

Εις τον Γεωργικό συνεταιρισμό έχει 83 συνεταίρους. 

Εις το γυμνάσιο φοιτούν 21 μαθητές και εις το Πανεπιστήμιο και Πάντειο 3.

Η κοινότης εκτέλεσε πολλά έργα ύδρευσης, οδοποιίας, γέφυρες και σχολείο.

Οι Γερμανοί έκαψαν πολλά σπίτια και διέπραξαν δυο φόνους, πήραν 3 άτομα τα οποία όμως επέστρεψαν.

Στις επαναστάσεις είχαμε οπλαρχηγούς τον Τζανακάκη Εμμανουήλ και τον Βερυκάκη Στυλιανό.

 

*Ο Μιχαήλ Αναστασάκης (1871-1967) απο την Σπηλιά Κισάμου, ήταν γιατρός, αγωνιστής και συγγραφέας. Υπηρέτησε ως βουλευτής Χανίων και έγραψε την "Ιστορία της Κισσάμου", "Αι Αξίαι της Κισσάμου" και το "Ημερολόγιο της Κατοχή.

ΕΤΣΙ ΘΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΟΙ ΙΕΡΟΙ ΝΑΟΙ ΑΠΟ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΩΣ ΣΤΙΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

Εκ της Ι. Μητροπόλεως Κισάμου και Σελίνου ανακοινώνεται ότι σύμφωνα με την νέα ΚΥΑ (ΦΕΚ Β΄89/16-1-2021), η οποία ισχύει από το πρωί της Δευτέρας, 18 Ιανουαρίου έως και το πρωί της επόμενης Δευτέρας, 25 Ιανουαρίου, αναφορικά με την λειτουργία των Ι. Ναών και Ι. Μονών, ισχύουν τα εξής: 
1. Επιτρέπεται, με όρους και περιορισμούς, η συμμετοχή πιστών στις Θείες Λειτουργίες και πάσης φύσεως Ιερές Ακολουθίες, με την τήρηση και αναλογία ενός (1) προσώπου ανά 25 τ.μ.  επιφάνειας, με ελάχιστη απόσταση 2 μέτρων μεταξύ τους. Μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός πιστών τα πενήντα (50) πρόσωπα. 
2. Οι πιστοί κατά την διάρκεια της παραμονής τους στον Ι. Ναό υποχρεούνται να φορούν προστατευτικό κάλυμμα προσώπου (υφασμάτινη μάσκα).
3. Επιτρέπεται η τέλεσις Ι. Μυστηρίων (Γάμοι, Βαπτίσεις, κ.α., ως και Μνημόσυνα, εξόδιες Ακολουθίες, κλπ.), σύμφωνα με τα ανωτέρω ισχύοντα μέτρα.
4. Οι Εκκλησιαστικοί Επίτροποι υποχρεούνται να φέρουν τα υπό του Νόμου προβλεπόμενα (μάσκα, γάντια).
5. Στην είσοδο των Ι. Ναών επιβάλλεται η ύπαρξης αντισηπτικών και απολυμαντικών.
6. Επιβάλλεται ο εξαερισμός του Ι. Ναού πριν, κατά την διάρκεια και μετά από κάθε ιεροπραξία ως επίσης και απολύμανση σε επιφάνειες που υπάρχει συχνή επαφή.
7. Τα μέτρα αυτά ισχύουν και δια τις Ιερές Μονές, οι οποίες ανοίγουν και δέχονται την περίοδο αυτή προσκυνητές, τόσο για κατ΄ ιδίαν προσευχή, όσο και στις Ι. Ακολουθίες. Δεν επιτρέπεται η διανυκτέρευση προσκυνητών στις Ι. Μονές. 
8. Όσοι επιθυμούν την περίοδο αυτή να τελέσουν Ι. Μυστήρια ως και όποια άλλη ιεροπραξία καλούνται όπως επικοινωνήσουν με τον Εφημέριο της Ενορίας τους, καθώς η Ι. Μητρόπολις έχει ήδη αποστείλει τις σχετικές οδηγίες και εντολές προς τους Ιερείς Της και τις Ι. Μονές.   
Καλείται, τέλος, ο λαός του Θεού όπως, επωφελούμενος της δυνατότητας συμμετοχής εις την λατρευτική ζωή της Εκκλησίας, μετέχει συνειδητά και βιωματικά εις την λατρευτική και μυστηριακή ζωή Της, κυρίως και κατ΄ εξοχήν εις το ιερό μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, της Θείας Κοινωνίας, γινόμενος μέτοχος ζωής αιωνίου και αθανάτου. 
Εκ της Ι. Μητροπόλεως

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Από το αρχείο του Θανάση Δεικτάκη η παραπάνω φώτο. Καλοκαιράκι λίγο πριν τις εκλογές του Ιουνίου του 1985 στο καφενείο του Κουτσουρέλη, όλα έτοιμα για μια πολιτική ομιλία (ήταν της μόδας τότε μάλιστα με τα πολλά θα) που αν κρίνω απο πρόσωπα που το παρακολουθούν είναι ομιλία του ΠΑΣΟΚ. Του ΠΑΣΟΚ που με πρόεδρο τον Ανδρέα Παπανδρέου κέρδισε ξανά τις εκλογές και με ποσοστό 45,82% εξασφάλισε 161 έδρες έναντι της Νέας Δημοκρατίας του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Ήταν η δεύτερη τετραετία του Μανώλη Σκουλάκη που εκλέχτηκε μαζί με τους δυο Σήφηδες, τον Βαλυράκη και τον Μιχελιογιάννη απο το ΠΑΣΟΚ. Από την ΝΔ είχε εκλεγεί ο Χάρης Καρατζάς. Ας μην γράψουμε ποιους αναγνωρίζουμε γιατί ίσως να έχουν αλλάξει... κόμμα σήμερα.

Πάντως είναι γεγονός οτι εκείνα τα χρόνια του φανατισμού, η συγκέντρωση αυτή μοιάζει έξω απο τα νερά της......πολύ ήσυχη.

ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Ο διακεκριμένος ψυχολόγος-επικοινωνιολόγος Αχιλλέας Υφαντίδης με εξειδίκευση στην αθλητική ψυχολογία, καθηγητής στο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης, εκπαιδευτής και επιστημονικός συνεργάτης στις σχολές προπονητών UEFA της Ε.Π.Ο. Θα είναι μαζί μας την Παρασκευή 29/01/2021 και ώρα 20:00 μέσω της εφαρμογής Zoom ΔΩΡΕΑΝ για κάθε ενδιαφερόμενο.
Δηλώσεις συμμετοχής στο email: kissamikos1926@gmail.com 

ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΩΝ ΨΑΡΟΜΙΛΙΓΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Με αφορμή τα έργα του Ιωάννη Αννουσάκη, το  "Μαρτύριο Ψαρομιλλίγγων", ένα απο τα δυο γνωστά του, που βρέθηκε κατά λάθος, το άλλο "Ο Θρήνος της Ραχήλ", πήρα πολλά μηνύματα και θέλω να τα κοινοποιήσω. Κατ' αρχάς η φωτο δεν έχει καμιά σχέση με αυτά τα δυο έργα απλά την ανεβάζω για δυο λόγους, πρώτος, για υπενθυμίσω οτι εως και πριν λίγα χρόνια ήταν καθιερωμένες οι ετήσιες μαθητικές παραστάσεις όχι μόνο του Γυμνασίου, αλλά και όλων των σχολείων .... έχω παίξει και εγώ σε δυο παραστάσεις όταν πήγαινα στο Δημοτικό σχολείο. Ανάμεσα στις φώτο του Ανυφαντή λοιπόν βρήκα πάνω απο 30 παραστάσεις θεατρικών έργων ή όπως τα λέγαμε τότε σκετσάκια, αφού κάθε τάξη παρουσίαζε το δικό της, στο Ενοριακό Κέντρο του Αγίου Σπυρίδωνα. 

Και δεύτερος λόγος αυτή η φώτο έχει μια ιδιαιτερότητα για να επανέλθω στον Ιωάννη Αννουσάκη που ήταν μάλλον πολυτάλαντος και για την εποχή του πολύ πρωτοπόρος. Τα σκηνικά λοιπόν της παράστασης του 1953 που πρωταγωνιστούν ο Μιχάλης Ξηρουχάκης (αριστερά), ο Μιχάλης Τσιχλάκης (δεξιά), η Μαζοκοπάκη (πρώτη δεξιά) αν δεν κάνω λάθος, τους άλλους δεν τους γνωρίζω, φέρουν την υπογραφή του. (¨Άγνωστο το έργο, ο Μιχάλης ο Τσιχλάκης, ίσως να θυμάται)

Για τα μηνύματα που πήρα τώρα, το πρώτο απο την κα Ευτυχία Δεσποτάκη που μου είπε οτι το "Μαρτύριο των Ψαρομιλίγγων" παίχτηκε στην Κίσαμο απο τους μαθητές του κατηχητικού το μακρινό 1962-63 με πρωταγωνιστή τον Μιχάλη Φουντουλάκη (χημικός σήμερα στην Ελβετία).

Η δεύτερη ενδιαφέρουσα πληροφορία έρχεται απο τον Αντώνη Σχετάκη που αναφέρει οτι το έργο ξανανέβηκε το 1970 στο Καστέλι απο τοπικό ερασιτεχνικό θίασο και την παρουσίαση στην πρεμιέρα έκανε ο Μάνος Κατράκης. (Εδώ σίγουρα θα βρούμε φώτο αφού υπάρχει Μάνος Κατράκης).

Η τρίτη πληροφορία, που πήρα σήμερα, έρχεται απο τον Παναγιώτη Κελαιδή που με πήρε και με ενημέρωσε οτι υπήρξε πρωταγωνιστής στο έργο του Ιωάννη Αννουσάκη "Ο Θρήνος της Ραχήλ" που μάλιστα έκανε και περιοδεία εκτός Κισάμου σε Σέλινο και Ανατολική Κίσαμο, το 1954-55 με ηθοποιούς μαθητές απο το Γυμνάσιο Καστελίου Κισάμου. Μάλιστα θυμάται οτι ένα απο τους ρόλους τον είχε ο Ξηρουχάκης Ανδρέας, και οτι τα σκηνικά αλλά και το ντύσιμο των ερασιτεχνών ηθοποιών το έχει αναλάβει προσωπικά ο Ιωάννης Αννουσάκης. (υπάρχουν κάπου μου είπε φώτο). Ο Παναγιώτης έπαιζε τον ρόλο του διαόλου!!!!!

Σιγά -σιγά συμπληρώνονται κάποια κενά απο την πλούσια πολιτιστική Κίσαμο των περασμένων χρόνων, με τον Ιωάννη Αννουσάκη να κρατά τα θεατρικά σκήπτρα στην Κίσαμο του περασμένου αιώνα. Ας ελπίσουμε οτι εκτός απο μια μετά θάνατον τιμητική βραδιά που θα κάνουμε σε αυτόν τον άνθρωπο, αν δεν την κάνουμε, ας του αφιερώσουμε ένα δρόμο (ίσως να το έχει κάνει η επιτροπή) στην πόλη μας. Το αξίζει.

 

ΕΝΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΟΤΙ Ο ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΤΟΥ 1882 ΘΕΡΑΠΕΥΣΕ ΜΙΑ ΚΑΤΩΜΕΣΟΓΕΙΑΝΗ

Χθες στην πρώτη ανάρτηση σχετικά με τις συνταγές του πρακτικού ιατρού Α. Μαραγκάκη απο το Κακοδίκι αναφερθήκαμε στα δόντια, στο σημερινό μικρό απόσπασμα απο το συνταγολόγιο που δημοσίευσε ο Π. Βαβουλές το 1950 αναρτώ τις θεραπείες για τις ΚΑΗΜΑΔΕΣ (εγκαύματα).

Γράφει λοιπόν το συνταγολόγιο του πρακτικού γιατρού, (κρατάω την ορθογραφία)

* Έπαρε ζωμόν αγριοκαυκαλίδας και άλειψον την καημάδα.

* Κόκκαλον περιστεριού κάψε, κάμε το σκόνη και βάλε στην καημάδα.

* Όταν κανένας καή με φωτιά ή με μολύβι, να πάρη ασβέστη άβροχο και λάδι, να τα ανακατώση να τα βάλη πολλάκις και ωφελεί.

* Λιθάργυρον δράμια 50 καλά κοπανισμένον βάλε σε καινούργιο τσικάλι με 100 δράμια ξίδι να βράση καλά, να μείνη το μισό. Στράγγισε με ένα πανί και όσο μείνη βάλε τριανταφυλλόλαδο ανακάτωσε το και βέλε στην καημάδα.

Εδώ βέβαια υπάρχει και το εξής ενδιαφέρον για την περιοχή μας. Για να πιαστεί ο πρακτικός γιατρός στις επαρχίες μας, του έδιναν και δημοτικά πιστοποιητικά οτι θεράπευε η μέθοδος του. Ένα τέτοιο βρήκα απο τον Δήμο Μεσογείων με ημερομηνία 1882, μπορείτε να το διαβάσετε όπως γράφτηκε τότε (υπήρχε η σφραγίδα του Δήμου), αφού θεράπευσε μια γυναίκα που παρ΄όλες τις επισκέψεις σε γιατρούς δεν βρήκε αποτέλεσμα.

Φυσικά το πιστοποιητικό με τα ονόματα του Δημάρχου Δεικτάκη Παναγιώτη, του γραμματέα Π.Δ. Λεονταράκη, του πάρεδρου Βασίλη Βαρουχάκη, και των δημογερόντων Ιωάννη Παπαδάκη (λες να ήταν ο προπροπάππους μου;) και Εμμανουήλ Καστανάκη, αξίζουν περισσότερο σήμερα απο την συνταγή του πρακτικού γιατρού.

Μεταξύ σοβαρού και αστείου βέβαια άλλα χρόνια τότε ..φυσικά οι πρακτικοί δεν έχουν χαθεί απο την ζωή μας ούτε και σήμερα. Τότε και τώρα μας θεράπευαν ή μπορεί και να μας κορόιδευαν, παραδείγματα έχουμε εσχάτως και στην πόλη μας.

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

 Ο Γυμνασιάρχης Αλέξανδρος Τσατσόπουλος στην μέση, ο μαθηματικός Γιάννης Χαρτζουλάκης αριστερά, και ο Γιώργος Πευκιανάκης, στο λόφο του Παρθενώνα με φόντο το Καστέλι του 1973. Τόπος σχολικής εκδρομή τότε η περιοχή.

Από το αρχείο του Γιώργου Πευκιανάκη.

ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ ΤΣΟΥΡΟΥΝΑΚΗΣ 1892-1944

Του Στέλιου Μοτάκη

O Ειρηναίος Τσουρουνάκης υπήρξε σημαντική προσωπικότητα της Ορθοδοξίας, που έζησε και έδρασε κατά το πρώτο ήμισυ του αιώνα μας (1892 - 1944). Καταγόταν απο τα Τσουρουνιανά, από γονείς αγρότες. Τρίτο παιδί πολυμελούς οικογένειας, με το κατά κόσμο, όνομα Μανώλης. Τα πρώτα γράμματα έμαθε στο Δημοτικό σχολείο Τοπολίων και στο Σχολαρχείο Καστελλίου. Μετά την αποφοίτησή του από το Σχολαρχείο και υπό την κηδεμονία του συγγενούς του επισκόπου Χανίων Αγαθάγγελου Νινολάκη, χειροτονείται διάκος και γίνεται Αδελφός της Μονής Αγίας Τριάδας, και πήρε το όνομα Ειρηναίος.
Ως αδελφός της Μονής και επειδή είχε δείξει έφεση στα γράμματα από το Δημοτικό Σχολείο, η Μονή τον έστειλε στη Ριζάρειο Σχολή Αθηνών και μετά την αποφοίτησή του, στη Σχολή Χάλκης. Τελικά πήρε δίπλωμα θεολογίας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών με βαθμό άριστα.
Πτυχιούχος της θεολογίας και εκλεκτός ιεροκήρυκας στην επισκοπή Χανίων, διορίστηκε αμέσως καθηγητής στο Β' Γυμνάσιο Χανίων. Με την ιδιότητά του αυτή και σε συνεργασία με τον επίσκοπο Αγαθάγγελο επεδίωξε και πέτυχε την επαναλειτουργία του Ιεροδιδασκαλείου Αγίας Τριάδας, που είχε αναστείλει τη λειτουργία του από πολλά χρόνια. Δικαιωματικά
πλέον έγινε και ο Διευθυντής του Ιεροδιδασκαλείου και πρωτοσύγγελος της Επισκοπής Χανίων επί μια διετία (1923 - 25), μετά την οποία και αναχώρησε για την Αμερική. Ποιοί λόγοι ανάγκασαν τον Ειρηναίο να εγκατάλειψη την επίζηλη θέση πού είχε στην εδώ Εκκλησία και Εκπαίδευση και να επιδιώξει νέους προσανατολισμούς και αβέβαιες περιπέτειες, δεν γνωρίζομε. Το βέβαιο είναι ότι η Ορθοδοξία της Αμερικής περνούσε κείνο τον καιρό σοβαρή κρίση από την έλλειψη διοργανώσεως και ικανού προσωπικού.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο Ειρηναίος ανάλαβε εξ αρχής οργανωτική υπηρεσία στο χώρο της Ορθοδοξίας. Η πρώτη του υπηρεσία προσεφέρθη στον ιερό Ναό Αγίου Κωνσταντίνου, περιοχής Ινδιάνας, απ’ όπου μετά 7ετή οργανωτική προσπάθεια επί θρησκευτικής και εθνικής βάσεως, μετακινήθηκε στη μεγαλούπολη της πανσπερμίας των εθνών και θρησκειών, το Σικάγο, όπου βρίσκονταν σε άμεσο κίνδυνο αφανισμού οι 35.000 Ελληνορθόδοξοι της πόλεως, πού τελικά κατόρθωσε να αναζητήσει και να συγκεντρώσει γύρω από τον Ιερό Ναό του Αγίου Ανδρέα. Εδώ ιδιαίτερα μόχθησε ο Ειρηναίος, παλεύοντας με ποικιλόμορφες ανθελληνικές και ανορθόδοξες προπαγάνδες.

Το έτος 1935, μετά υπηρεσία τριών ετών στο Σικάγο, προκηρύσσεται η πλήρωση της κενωθείσης έδρας του επισκόπου Χανίων, από την Εκκλησία της Κρήτης. Ο αγαπητός επίσκοπος Νινολάκης είχε εκδημήσει από πολλού. Ο Ειρηναίος συγκαταλέγεται ανάμεσα στους υποψηφίους, από τους πρώτους. Κατεβαίνει στα Χανιά, για να ξαναγυρίσει όμως πάλι σε λίγο απογοητευμένος στην Αμερική. Δεν εκλέγεται Επίσκοπος Χανίων, προτιμηθέντος από την τότε Κυβέρνηση του Αρχιμανδρίτη Βιέννης Αγαθαγγέλου Ξηρουχάκη.

Στην νέα του εξόρμηση προς την Αμερική ο Ειρηναίος δεν γυρίζει στο Σικάγο.

Τοποθετείται προϊστάμενος του Ιερού Ναού Νέας Υόρκης Αγίας Τριάδας. Εδώ βρισκόμενος καλείται από την αρχιεπισκοπή Αμερικής και χειροτονείται Επίσκοπος Καλιφόρνιας το έτος 1944, όπου και άφηκε την τελευταία του πνοή, μόλις μετά 2ετή αρχιερατική υπηρεσία, σε ηλικία 52 ετών.

Αυτό είναι το οδοιπορικό του Ειρηναίου. Από το βράχο των Τσουρουνιανών Κισάμου, στις απέραντες, μα αφιλόξενες για τον Ειρηναίο, πεδιάδες της Καλιφόρνιας. Πορεία καθαρά Αποστολική, με το σταυρό του μαρτυρίου στους ώμους, πού παρά την αντοχή τους, λύγισαν τελικά κάτω από το βάρος τής σκληρής Ελληνοχριστιανικής του αποστολής, πού τον οδήγησε τόσο πρόωρα στον τάφο.

ΝΟΧΙΑ-ΠΛΑΚΑΛΩΝΑ ΡΑΒΔΟΥΧΑ 1950

Μια ματιά στο παρελθόν με τις κοινότητες Νοχιών και Ραβδούχα, με την ιστορική καταγραφή απο τον γιατρό Μιχάλη Αναστασάκη* στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του "Αι αξίαι της Κισάμου" την δεκαετία του 50'.

ΝΟΧΙΑ

Οι κάτοικοι της είναι περίπου 440 και περιλαμβάνει δυο χωριά τα Νοχιά και τα Πλακάλωνα.

Πρόεδρος της κοινότητας είναι ο Εμμανουήλ Καρτάκης και σύμβουλοι οι Δημήτρης Ανδρουλάκης, Χαρίλαος Καρτάκης, Νικόλαος Γαμβράκης, και Μανούσος Αποστολάκηε. Ιερέας είναι ο παπά Φώτης Περαθωράκης.

Έχει 25.000 ελαιόδενδρα και παράγει 130.000 οκάδες λάδι, 35.000 οκάδες σιτηρά, 90.000 οκ κρασί, και 1.600 οκ. χαρούπια. Τα Νοχιά υδρεύονται απο πηγάδια, τα Πλακάλωνα απο πηγή. Έχει 126 συνεταίρους.

Δημοτικό σχολείο έχει ενώ δεν έχει κοινοτικό γραφείο. 

Είχε δυο οπλαρχηγούς τον Εμμανουήλ Γρηγοράκη 1878 και τον Γεώργιο Μιχελάκη 1897. 

Κάπου στην περιοχή πιστεύεται οτι υπήρχε η αρχαία πόλη Οχιά!!!!! Έχει μεταλλεία σιδήρου στην περιοχή των Πλακαλώνων. Οι Γερμανοί έκαναν πολλούς φόνους στα χωριά κατέστρεψαν οικίες και άρπαξαν πολλά ζώα.

ΡΑΒΔΟΥΧΑΣ

Έχει 230 κατοίκους και πρόεδρος της κοινότητας είναι ο Δημήτρης Πλατσάκης, σύμβουλοι οι Εμμανουήλ Διγαλάκης, Μιχάλης Πλατσάκης, Γεώργιος Διγαλάκης, και Εμμανουήλ Φουντουλάκης. Ιερέας ο παπά Νικόλαος Κνιθάκης.

Έχει 15.000 ελαιόδενδρα και παράγει 50.000 οκ. λάδι 60.000 οκ. κρασί, 70.000 οκ. χαρούπια, 2.000 οκάδες τριφύλλι. Έχει δυο πηγές.

Δεν έχει κοινοτικό γραφείο ούτε μνημείο άγνωστου στρατιώτη, έχει πολύ καλό σχολείο. Στο γυμνάσιο φοιτούν 4 μαθητές (Νικ. Βαβουράκης, Ιωαν Σφακιανάκης, Γεωργ. Κουριδάκης, Νικ. Διγαλάκης)

Σωματάρχης ήταν ο Μιχάλης Πλατσάκης 1941-1943.

Έχει 1000 αιγοπρόβατα.

Στην περιφέρεια της κοινότητας υπάρχουν μεταλλεία σιδήρου του Μάνου, το οποίον είχε ενοικιαστεί και έκανε εξορύξεις το 1908 -1912, όμως λόγω πολέμων ανέκοψε την λειτουργία του και ξαναξεκίνησε το 1914 αλλά το εγκατέλειψαν λόγω των φτωχών κοιτασμάτων. (δεν γίνεται λόγος για εξόρυξη επί Γερμανοκατοχής).

  *Ο Μιχαήλ Αναστασάκης (1871-1967) απο την Σπηλιά Κισάμου, ήταν γιατρός, αγωνιστής και συγγραφέας. Υπηρέτησε ως βουλευτής Χανίων και έγραψε την "Ιστορία της Κισσάμου", "Αι Αξίαι της Κισσάμου" και το "Ημερολόγιο της Κατοχή.

ΑΝΗΛΙΚΟΙ ΔΙΑΡΡΗΚΤΕΣ .....

 Ένα απίστευτο περιστατικό σημειώθηκε στην Κίσσαμο Χανίων

Διαρρήκτες... ανήλικοι, εισέβαλαν σε σπίτι στην περιοχή της Κισάμου, την Κυριακή 10 Ιανουαρίου.
Οι νεαροί, δύο Έλληνες 17 και 14 ετών και ένας αλλοδαπός 14 ετών, μπήκαν από το παράθυρο της κουζίνας, στο διαμέρισμα, βρήκαν το χρηματοκιβώτιο, κατάφεραν να το ανοίξουν και έφυγαν προς άγνωστη κατεύθυνση με 1.500 ευρώ, αφού πρώτα επέστρεψαν το χρηματοκιβώτιο στη θέση του.
Ωστόσο, στάθηκαν άτυχοι καθώς άνδρες της Αστυνομίας τους εντόπισαν την επόμενη ημέρα και τους συνέλαβαν, ενώ το αφαιρεθέν χρηματικό ποσό, επιστράφηκε στον παθόντα. 
Οι τρεις έφηβοι, παραπέμφθηκαν στον εισαγγελέα ανηλίκων Χανίων, ορίσθηκε δικάσιμος και αφέθηκαν ελεύθεροι. 

ΠΗΓΗ

ΔΗΛΩΣΗ ΖΩΜΙΩΝ ΑΠΟ ΑΝΕΜΟΘΥΕΛΛΑ

 Δηλώσεις ζημιών από ΑΝΕΜΟΘΥΕΛΛΑ Ο Δήμος Κισσάμου καλεί τους δημότες, που επλήγησαν Από την Ανεμοθύελλα της 12/01/2021 στην Κοινότητα Μαλαθύρου και Κοινότητα Κουκουναράς. Να προσέλθουν άμεσα και το αργότερο μέχρι την Παρασκευή 22/01/2021 κατά τις εργάσιμες ημέρες και ώρες στο Δημαρχείο Κισσάμου ( αρμόδιος υπάλληλος Μουντάκης Ιωάννης, στο ισόγειο του Δημαρχείου) προκειμένου να δηλώσουν τυχόν ζημίες που υπέστησαν στο φυτικό τους κεφάλαιο.

ΕΝΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΟΥ ΒΑΒΟΥΛΕ ΤΟ 1950 ΓΙΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

 Παντελής Π. Βαβουλές (1885-1970) ήταν δάσκαλος, με πλούσιο λαογραφικό και συγγραφικό έργο. Γεννήθηκε στις Στροβλές  και σπούδασε στην Εκκλησιαστική Σχολή της Αγίας Τριάδος, στη συνέχεια, στο Διδασκαλείο Ηρακλείου, από όπου έλαβε το πτυχίο του δασκάλου. Έργα του: "Ο ομιλητής" (συλλογή ομιλιών, εκδ. οίκος Δ. Δημητράκου, 1939), "Θέματα εκθέσεων", "Το λεξικάκι του μαθητή", "Παλαιά" και "Καινή Διαθήκη", "Ελληνική ιστορία" και "Γραμματική" όλων των τάξεων του δημοτικού (σε συνεργασία με τον επιθεωρητή Ι. Σταυρακάκη), "Γεωγραφία Γ΄ τάξης Δημοτικού", "Ο Κρητικός τραγουδιστής" (συλλογή κρητικών μαντινάδων και δημοτικών τραγουδιών τάβλας, στράτας, κλπ., 1950), "Του γάμου" (μαντινάδες, τραγούδια, παροιμίες, παιχνίδια, 1955), "Παρατηρήματα" (Ηράκλειο, 1957), "Μαζώχτρα" (ανέκδοτο αφήγημα), "Κρητικός παροιμιαστής" (ανέκδοτη συλλογή παροιμιών).

Σκαλίζοντας κάποια παλιά βιβλία και περιοδικά βρήκα ένα άρθρο του κ. Βαβουλέ, σχετικά με την πρακτική ιατρική στην Κρήτη όπου γίνεται αναφορά στο συνταγολόγιο του πρακτικού ιατρού Νίκου Μαραγκάκη.

Αφορμή για να γράψω πήρα απο το ΛΙΟΚΟΥΡΝΟ το κέρατο του φιδιού που θεραπεύει όλες τις δηλητηριάσεις, και το άρθρο του Κώστα Ντουντουλάκη που δημοσίευσα εδώ πριν απο δυο χρόνια (σχετική φώτο του λιόκουρνου, κάτω) και τελευταία ανακινήθηκε ξανά.

Τα γιατροσόφια που αναφέρονται στο άρθρο του κ Βαβουλε είναι πολλά, θα αναρτήσω κάποια που μου άρεσαν και αφορούν τα δόντια μας.... πάνε οι οδοντίατροι μετά απο αυτό το άρθρο.

(κρατάω και την ορθογραφία αλλά και την σύνταξη του κειμένου)

* Ασκελετούρας καρδιάν βάλε σε τσικάλι και αφόριο ξίδι. Πρώτα την κόψε σε μικρά κομμάτια και σκέπασε την καλά με το ξίδι, βάλε την στον ήλιο για 40 μέρες και τότε βγάλε κομμάτι αυτού, άλειψε τα γούλια (ούλα) με το όξος και υγιαίνει.

* Άγριου κλημάτου φύλλα πίνε με τον λουλά (πήλινη καπνοσύριγγα) ωσάν καπνό και ή πέφτει ή υγιαίνει  το πονεμένο δόντι, και τ άλλα (δόντια) δεν βλάπτονται.

* Έπαρε σκύλου κεφαλήν (σκληρό για όλους τους φιλόζωους) κάψε την κάνε την σκόνη και ανακάτωσε τηνε με μέλι ακράτο, βάλε εις το πονεμένο δόντι και υγιαίνει. 

* Έπαρε κορφές βάτου καθάρισε τες και δενδρολίβανο και σκίνον και βάλε λάδι και ξίδι και βράσε τα καλά έως ότου φυράξη το τρίτον, και όσον δεχτής πλύνε τα δόντια σου και θα σφίξουνε.

* Θαυμαστόν! Του λαγού το δόντι το μακρύ έπαρε και όταν πονέση το δόντι σου γγίξε το και πέφτει ο πόνος. Όσο μακρύ είναι τόσο καλύτερο.

- Αυτά τα ενδιαφέροντα στα γιατροσόφια για τα δόντια, πριν τα κάνετε συμβουλευτείτε βέβαια ένα οδοντίατρο... και για το τέλος άφησα την καλύτερη συνταγή.

* Αν θέλης να πέσουν τα σκουλίκια των οδόντων έπαρε σπόρον του δισκιάμου!!! και βάλε κάρβουνο σε ένα καψί (πήλινο σπασμένο αγγείο) έπειτα βάλε τον σπόρον να χάσκη να μπαίνη να μπάινη ο καπνός μέσα (στο στόμα) ώρα πολλή και έχε ένα σκουτέλι νερό απο κάτω να πέφτουν τα σκουλίκια.

Πιστεύω οτι μας κάλυψε το πρώτο μέρος...που θα έχει και συνέχεια....

ΤΕΛΕΙΩΝΟΥΝ ΤΑ ΕΡΓΑ ΣΤΟ ΜΑΥΡΟΜΟΥΣΤΑΚΟ

Γράφει ο αγαπητός φίλος Ναπολέων Σαραντίδης για τα έργα στο Μαυρομούστακο με χιούμορ....
 - Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 η μετακίνηση από και προς την Κίσαμο ήταν μια... φρίκη.
 Έπρεπε να έχεις μαζί σου νερό και ξηρή τροφή για να μετακινηθείς, ειδικά στο τμήμα Κολυμπάρι - Κίσαμος, από έναν στενό δρόμο που διέσχιζε τα χωριά και συνέδεε την Κίσαμο με την υπόλοιπη Κρήτη.
Και ήρθε η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1990 - 93, που έφτιαξε την νέα εθνική οδό που συνέδεσε το Κολυμπάρι με την Κίσαμο. 
Μόνο που κάτι δεν έγινε σωστά (καθόλου ή λάθος γεωλογικές μελέτες) και σύντομα εμφανίστηκε το πρόβλημα με την καθίζηση του βουνού πριν από τα Νωπήγεια και ειδικά στην θέση Μαυρομούστακο.
Έκτοτε το πρόβλημα αντιμετωπιζόταν με τα δημοφιλή για τους "αρμοδίους" μπαλώματα.
Και μετά απο 30 χρόνια, ήρθε η κυβέρνηση του υιού Μητσοτάκη για να δώσει - όπως φαίνεται - μια καλή λύση στο πρόβλημα με ένα έργο κόστους αρκετών εκατομμυρίων ευρώ το οποίο εκτελείται και οσονούπω ολοκληρώνεται στην θέση Μαυρομούστακο.
Ας ελπίσουμε πως δεν θα χρειαστεί να γίνει Πρωθυπουργός και ο νέος υιός Μητσοτάκη για να δούμε τον νέο ΒΟΑΚ.

ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΤΗΣ ΦΑΛΑΣΑΡΝΗΣ

Εγκρίθηκε απο το Υπουργείο Πολιτισμού και τώρα βρίσκεται στην περιφέρεια για χρηματοδότηση, το πρώτο κτιριακό έργο στην αρχαία Φαλάσαρνα και όπως φαίνεται στην φώτο θα είναι το κυρίως εκδοτήριο - φυλάκιο του αρχαιολογικού χώρου.

- Επόμενη κίνηση φυσικά που χρειάζεται η περιοχή και έως ότου εγκριθεί το κτήριο, είναι να φτιαχτεί ένας δρόμος που θα εξυπηρετεί όχι μόνο τους επισκέπτες, αλλά και τους κατοίκους της περιοχής. Είναι θα έλεγα το δυσκολότερο κομμάτι αυτό, μιας και όλοι ξέρουμε οτι ο ήδη υπάρχον χωματόδρομος, περνά μέσα και πολλές φορές πάνω απο αρχαιότητες. Θεωρώ οτι υπάρχει λύση και με καλή θέληση και κουβέντα θα λυθεί και αυτό το πρόβλημα που είναι αναγκαίο, αν θέλουμε να αναπτυχθεί η περιοχή τουριστικά. 

ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΩΝ ΨΑΡΟΜΙΛΙΓΓΩΝ ΚΑΙ Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΚΙΣΣΑΜΟΣ

Αξιοποιώντας μια πληροφορία που πήρα απο τον Κυριάκο Ροδουσάκη σχετικά την εφημερίδα "Αγροτικήν Κίσσαμος" που έβγαινε στην Κίσαμο προπολεμικά (πρώτο φύλλο μάλλον το 1928) και αναφερόταν αμυδρά απο κάποιους, ανακάλυψα οτι εκδότης της ήταν ο Γιάννης Αννουσάκης, ο γνωστός αγιογράφος-ζωγράφος, συνιδρυτής του συλλόγου Φιλολογικού "Κισαμικός" και ψάλτης του Αγίου Σπυρίδωνα. Μάλιστα το ψάξιμο είχε και δυο μια ωραίες εκπλήξεις, αφού βρήκα, προς το παρόν τα 8/9 του θεατρικού έργου, "Μαρτύριο Ψαρομηλίγγων" του Γιάννη Αννουσάκη που ανέβηκε το 1939 στην Αθήνα απο τον θίασο του Κεφαλόπουλου (φώτο κάτω), με πρωταγωνιστές τον ίδιο και στον ρόλο της ηρωίδας η κ. Πλατή. 

Το δράμα αναφέρεται στα γνωστά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στο Σπήλαιο της Αγίας Σοφίας επί  Ενετοκρατίας, κάπου στο 1580, όταν οι Κισαμίτες επαναστάτες κατέφυγαν μετά την αποτυχημένη κατάληψη του φρουρίου Καστελίου. Μαζί τους και ο Επίσκοπος Κισάμου Μισαήλ Ψαρομίλιγγος, που αποκεφαλίστηκε απο τον ανεψιό του Δημήτρη Ψαρομίλιγγο, μετά απο προτροπή των Ενετών οτι θα του χάριζαν την ζωή αν εκανε την πράξη αυτή. 

*Εδώ υπάρχει σχετική μαρτυρία οτι κατά το 1920 στο Σπήλαιο της Αγιάς Σοφίας στα Τοπόλια βρέθηκαν δυο ακέφαλοι σκελετοί, κάτω απο την Αγία Τράπεζα, απο τον ιερέα Β. Μπλαβάκη. Αμέσως ενημερώθηκε ο επίσκοπος Κισάμου κ. Ανθιμος Λελεδάκης, που ενταφίασε τους δυο σκελετούς, υποστηρίζοντας στις σημειώσεις του, οτι πρόκειται για τον Επίσκοπο Κισάμου Μισαήλ Ψαρομήλιγγο.

Σε αυτόν τον Θρύλο που έχει πολλές πιθανότητες να είναι αληθινός βασίζεται και το δραματικό έργο του Γ. Αννουσάκη.
Το Θεατρικό έργο αυτό, που επιτέλους βρέθηκε και θα τυπωθεί για την βιβλιοθήκη του Φιλολογικού μας, ώστε να υπάρχει ένα έργο του δημιουργού της. Είναι δε το δεύτερο θεατρικό έργο του Γ. Αννουσάκη. Το πρώτο έργο είναι ο "Θρήνος της Ραχήλ" που δυστυχώς ως και σήμερα δεν έχει βρεθεί κάπου γραμμένο, οι πληροφορίες λένε οτι εξαιτίας αυτού του έργου κυκλοφόρησε και η χειρόγραφη εφημερίδα "Αγροτικήν Κίσσαμος", και ότι εκεί δημοσιευόταν. 

Το Μαρτύριο των Ψαρομιλίγγων" έχει 5 πράξεις και απλά θα γράψω ένα μικρό κομμάτι απο την εισαγωγή του έργου που ακούγεται κι' ένα ριζίτικο τραγούδι.

Παλάτια είσαστε βουνά και ριζιμιά χαράκια

που σας φιλεί το κρύσταλλο και τ' ασημένιο χιόνι

Ο ουρανός δροσολογά απάνω στις κορφές σας

Σας συντροφεύγ' ο ουρανός σας παιχνιδίζ΄ ο ήλιος

χιλιάδες μοσκοβότανα κι αμέτρητα λουλούδια

στεφάνια κάνουν στις πλαγιές μοσχοβολούν τα χνώτα

κάνουν το πάτημ' αλαφρό αητού φτερά δανείζουν

πως ατσαλώνει η καρδιά και η καρδιά πλατώνει

στην συντροφιά σας τόποι μου περήφανα βουνά μου

είμαι στοιχειό, ειμ' αητός και βασιλιάς και ρήγας.

- Το θεατρικό αυτό έργο τελευταία φορά δημοσιεύθηκε σε 9 ή 10 συνέχειες απο την Κρητική Εστία το 1961-1962.

Η Κίσαμος έχει πολύ ιστορία αλλά είναι σαν τα αχαρτογράφητα νερά, καλό είναι όλοι μαζί να την μαζέψουμε ώστε να βρουν κάτι οι επόμενοι. Αν παρατηρήσετε όσοι ασχολείστε με αυτά και σας αρέσει η ιστορία του τόπου σας, είμαστε οι μόνοι που δεν έχουμε καθαρογράψει ούτε μια αράδα απο την ιστορία της Κισάμου... μπείτε στην Βικιπαίδεια και θα το διαπιστώσετε. Ένας αχταρμάς λαθών, και κακών πληροφοριών που δυστυχώς συνεχίζουμε να τις χρησιμοποιούμε μιας και δεν έχουμε την δύναμη να διορθώσουμε λάθη παρελθόντος.

 

ΜΙΚΡΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ

Μια προσπάθεια να σημειωθούν πάνω στο χάρτη τα μικρά τοπωνύμια της κοινότητας της Κισάμου, απο την υπέροχη και εμπεριστατωμένη μελέτη της Ελευθερίας Γιακουμάκη, που έχουν δημοσιευθεί στο βιβλίο της "Το μικρό τοπωνυμικό της Επαρχίας Κισάμου", και έγινε το 1979-80.
 

Γράφει στο βιβλίο της οτι με τον όρο μικρό τοπωνυμικό δηλώνεται κάθε τοποθεσία που έχει καταγραφεί στους επίσημους κρατικούς στατιστικούς πίνακες και προσδιορίζει μικρές αγροτικές εκτάσεις ή ποιμενικές που παραδόθηκαν απο γενιά σε γενιά για καθημερινή συνεννόηση των κατοίκων αποκλειστικά της περιοχής αυτής. 

Για την περιοχή του Καστελλιού, υπάρχουν 130 συνολικά τοπωνύμια και με μια μικρή βοήθεια απο φίλους και γνωστούς μπήκαν γύρω στα 55-60, τα περισσότερα που σχεδόν και οι ντόπιοι γνωρίζουν, φυσικά υπάρχουν και άλλα που δεν έχει κανείς ιδέα που βρίσκονται.
Ενδεικτικά θα αναφέρω ορισμένα τοπωνύμια που δεν ξέρουμε που είναι.

* Στου Ζαραούλη

* Στα Δώματα

* Στο Καρακάσι

* Στου Λεντάρη

* Στου Μπαρμπαρόσα τα πάτελα

* Στα Κρεμαστά

* Στης Μαντραμπάζαινας το Κορφάλι και πολλά άλλα.

Ο Χάρτης θα συμπληρώνεται και κάθε βοήθεια δεχτή.
Πατώντας πάνω στο χάρτη έχουμε μια ικανοποιητική μεγέθυνση της περιοχής με τα ονόματα!!

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΣΚΑΛΙΔΗΣ

 

200 χρόνια σύγχρονη Ελλάδα 1821-2021. Σεβόμαστε την Ιστορία μας. Τιμάμε τους ανθρώπους μας, τιμάμε τους ανθρώπους των Επαρχιών μας.

O αρχηγός της Κισάμου, σε μια άγνωστη σε πολλούς βιογραφία του δασκάλου Παπαδάκη Λευτέρη που δημοσιεύθηκε στην Κρητική Εστία το 1962.

Ο Εμμανουήλ ή Αναγνώστης Σκαλίδης κατήγετο εκ του χωρίου Περβόλια των Εννιά Χωριών. Ο πατέρας του ωνομάζετο  Γεώργιος Σκυλούρης και η μητέρα του Ελένη Σκαλιδοπούλα, προήρχετο από τα Σκαλιδιανά Ελους. Δυο εκ των αδελφών του πατρός του ήσαν οι 1) Πολύχρονης Σκυλούρης και Παπά Γιάννης Σκυλούρης ούτος είναι και ο γενάρχης των Κισαμιτών Παπαγιαννάκηδων.

Ο Αναγνώστης Σκαλίδης εγεννήθη εις Κύθηρα μεταξύ του 1818-24 λόγω μετακινήσεως των οικογενειών και της έναρξις της  Κρήτης Επανάστασης του 1821. Είχε και ετέραν αδελφήν την Κυριακούλαν καί ετεροθαλή ίσως αδελφόν, τον Σκυλουρογιαννιό.

Μικρός ο ’Εμμανουήλ και μετά την επιστροφήν της οικογενείας του εκ του Τσιρίγο εμαθήτευσε πιθανώς εις την Μονή Γωνιάς όπου έμαθε τα ολίγα γράμματά του και εχειροτονήθη ασφαλεστατα και Αναγνώστης το έτος 1843. Διότι εις διατηρούμενα πωλητήρια εις Περβόλια εκ του έτους τούτου υπογράφεται ως Αναγνώστης. 

Το 1844 επρωτοστάτησεν εις την ανέγερσιν του τεραστίου δια την εποχήν Ναού του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου εις Περβόλια. Εχρημάτισε μετρητής κι ενοικιαστής διαφόρων φορολογιών (Μουκατάδων) εν τη περιφέρεια του. Απηλευθέρωσε φυλακισμένον συγγενή του χειροδικήσας κατά του Τούρκου αρχιφύλακος πήρε τα βουνά έγινε «Σεϊτάνης» ήτοι ασύλληπτος αντάρτης. Τα πρώτα μαθήματα της Κλέφτικης ζωής τα πήρε από τον θείον του Αναγ. Παπαγιαννάκην τον περίφημον και λησμονημένον Λουχιανόν, τον Καθεκλάν και τους άλλους Γραμπουσιανούς.

Κατά την επανάστιασιν του Αρ. Χαιρέτη (1841) ακολουθών τους ανωτέρω παρευρίσκεται νεώτατος και μάχεται εις Φρε, Στύλον και Πρόβαρμα πλάι στον Αλέξ. Κουμουνδουρον, στον X. Βουρδουμπάκη και πολλούς άλλους εθελοντάς. Η επανάστασις όμως σβύνει γρήγορα κι’ ο Κουμουνδούρος καταφεύγει και περιθάλπεται επί 3 μήνας εις τα ορεινά των Εννιά Χωριών όπου και σώζεται χάρις στον Παπαγιαννάκη και Σκαλίδη μέχρι που τον παρέλαβε ελληνικόν ατμόπλοιον.

Ο Σκαλίδης 25ετής περίπου υπανδρεύθη δια προξενειού μετά της ομοχωρίου του Μαρίας Μποτώνη, μετά της οποίας απέκτησε επτά (7) θυγατέρας και ένα (1) υιόν. (Ελένη, Αθήνα, Ειρήνη, Αργυρώ, Χρυσή, Αικατερίνην, και την ζώσαν είσέτι εις Νοχιά Κισάμου Μαρίαν,(1962) υιόν δε τον Γεώργιον ζήσαντα εις Κεφάλι.

Από του 1842 και εξης ο Σκαλίδης είναι τοπικός καπετάνιος με δικό του μπαϊράκι. Κατά την επανάστασιν του Μαυρογένη το 1858, συναντούμεν τον Σκαλίδην εις την μεγάλην αλλά ειρηνικήν συγκέντρωσιν των Ενόπλων εις Μπουτσουνάρια και μέλος της 7μελούς Επαναστατικής Επιτροπής του Αν. Παπαγιαννάκη.

Το 1861 ο Σκαλίδης βρίσκεται στην Αθήνα φίλος του Παλατιού κι’ αντιπολιτευόμενος τού I. Ζυμβρακάκη επί κυβερνήσεως Μιαούλη. Κατά την μεγάλην επανάστασιν του 66 ώριμος πλέον και έμπειρος εις τα πολιτικά και πολεμικά ζητήματα έδρασεν αρχικώς ως ’Οπλαρχηγός και ευθύς αμέσως ως Τμηματικός Αρχηγός Δυτικής Κισάμου μετά των: Γιαννουδοβαρδή, Καμπούρη και Άναστασάκη αρχηγών των άλλων τμημάτων της Κισάμου. Και έζησε την ατέλειωτον σειράν των συμπλοκών και των συγκρούσεων, των μαχών και των περιπετειών της τούς Επαναστάσεως από τα Μεσόγεια μέχρι τα Σφακιά κι’ από τον Αποκόρωνα μέχρι το Σέλινο.

Το 1876 μας λέγει ο Αναστασάκης, εξωρίσθη επί 6μηνον ο Σκαλίδης εις Κωνσταντινούπολιν απ’ όπου επανήλθεν εις Αθήνας και εκείθεν εις Κρήτην το 1878 κομίζων φορτίον φυσιγγίων εις Ακτήν Μεσογείων.

Ο Σκαλίδης μετέβη εκ νέου εις Κρήτην το 1878 και μετείχε ανά τας επαρχία, Κυδωνιάς Αποκορώνου επιχειρήσεων ως Αρχηγός Κισάμου. Το βέβαιον είναι ότι στις 15 Μαΐου 1878 ο Σκαλίδης εξελέγη εις Ροδοπού Γενικός Αρχηγός Κισάμου με σφραγίδα για την γνησιότητα του Αρ. Πρωτ 2592/7-7-1878.

Το 1882- μας λέγουν οι σύντομες βιογραφίες του Σκαλίδη- ελθών εις έριδα ούτος με τον Φωτιάδη Πασά συνελήφθη και απεστάλη δέσμιος(;) εις Κωνσταντινούπολιν όπου παρέμεινε φυλακισμένος επί 9 μήνας απεφυλακίσθη δε τη επεμβάσει του Έλληνος Προξένου. Άλλη εκδοχή λέγει ότι μετέβη εις την Πόλη δια να ενεργήση, παρά τω Ιωακείμ τω Γ’ τότε Πατριάρχη ώστε να χειροτονηθή ’Επίσκοπος Κισάμου ο Παρθένιος Περίδης, ανεγνωρίσθη και συλληφθείς εφυλακίσθη τότε. Ποιον το αληθές δεν γνωρίζω!

Κατά τας επάναστάσεις του 1896 καί 1897 ως Γενικός Αρχηγός τής Κισάμου εξετέλεσε το καθήκον του μετά φρονήσεως, ικανότητος, ανδρείας και γενναιότητος αξιοθαυμάστου. Έσπευδεν εγκαίρως εις όλας τας μάχας τας συναφθείσας εις Δρομόνερον, Βουκολιές - Καστέλλι- Κάνδανον κ.λ.π. και εξετέλη μετά θαυμασίας ταχύτητος και στραιωτικής ιδιοφυΐας τα καθήκοντά του.

Κατά τα έτη 1897-1900 φιλοξενεί εις την οικίαν του καταζητούμενους, ως τον Μπερντίον Κωνσταντή, αξιωματούχους της Κρητικής Χωροφυλακής, Ιταλούς οργανωτάς αυτής και άλλους. Είχε κατά διαφόρους περιόδους ως γραφείς του τον ανεψιόν του Παπά-Κωνσταντίνον Κουκουράκην εξ Έλους, τον Γεώργιον Κογχυλάκη εκ Κούνενι, τον Γεωργ. Αναστ. Παπαδάκην εκ Περβόλιαν, τον Τροχαλάκην Συμβολαιογράφον και γαμβρόν του μετέπειτα.

Ο Πρίγκηψ του επρότεινε να τον προσλάβη κατ’ εκλογήν βουλευτήν του, αλλ' ο Αρχηγός ηρνήθη και μόνον δια τής ψήφου του λαού εξελέγη βουλευτής το 1901. Η Κρητική Βουλή τον εξέλεξε, λόγω Πρεσβείων, προσωρινόν πρόεδρον της Συνελεύσεως και του απέδωκεν εξαιρετικας τιμάς. Ευρισκόμενος υπό την ιδιότητά του αυτήν εις’Αθήνας τον Νοέμβριον του 1901 απεβίωσεν εκ συμφορήσεως, ταφείς εκεί με τιμάς υποστρατήγου, αποκληθείς Καραϊσκάκης της Κρήτης.

Ο Δήμος Ινναχωρίων Κισάμου ετέλεσε την 4ην  Ιανουάριου 1902 τεσσαρακονθήμερον πάνδημον μνημόσυνον εις μνήμην του εις Περβόλια κατά σωζόμενον έγγραφον. Ανεψιός του δε Σκυλουράκης Έμμ. επιστρέφων εκ των Μακεδονικών ’Αγώνων το 1916 μετέφερε τα οστά του Αειμνήστου Αρχηγού εξ’ Αθηνών εις Περβόλια ένθα και ετάφησαν.

Την 1 Φεβρουσρίου 1959 επανελήφθη ή ιδέα τής κατασκευής ανταξίου τάφου η προτομής του ’Αρχηγού Σκαλίδη. 

Τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Σκαλίδη στην πόλη της Κισάμου

 Υ.Σ Και όσα έγιναν έκτοτε και κατά την τελετήν των αποκαλυπτηρίων τής προτομής του εις το Καστέλλι Κισάμου την Κυριακήν 27 Μαΐου είναι έργα του του Επισκόπου μας, εις αυτόν ανήκει και δια το έργον τούτο καθώς και δια τόσα άλλα μεγαλύτερα και ανεκτίμητα έργα η τιμή και κάθε δίκαιος έπαινος.

Ε. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

Δημοδιδάσκαλος Καστέλλι