ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΙΩΑΝΝΗ- ΜΙΝΩΑ ΤΖΑΝΑΚΑΚΗ

ΟΜΟΤΙΜΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ 
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
 19 Μαρτίου 2025

Mε βαθύτατη θλίψη και αισθήματα τιμής, σεβασμού, αλλά και θαυμασμού, αποχαιρετούμε σήμερα εκ μέρους του Προέδρου και των μελών του Συλλόγου Κισαμιτών Αττικής, τον εξαιρετικό γόνο μιας από τίς πιο τιμημένες και ιστορικές οικογένειες της Κισάμου Χανίων Ιωάννη- Μίνωα Τζανακάκη, ομότιμο καθηγητή της Γεωπονικής Σχολής του Αριστοτελείου  Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ο σεβάσμιος Μίνως φεύγει από κοντά μας, πλήρης ημερών, ήρεμος, νηφάλιος με, καθαρή συνείδηση ότι επιτέλεσε στο ακέραιο το καθήκον του προς το θρυλικό όνομα τού πατέρα του, προς την αγαπημένη οικογένεια του, τη προσφιλή του επιστήμη του και το τόπο του. Ιδιαίτερα μάλιστα τώρα πού ολοκλήρωσε και παρέδωσε τη βιογραφία τού ένδοξου και τιμημένου πατέρα του ηρωικού στρατηγού, Εμμανουήλ Τζανακάκη, μαχητή των δύο παγκόσμιων πολέμων, των βαλκανικών, της μικρασιατικής εκστρατείας καί στρατιάς του Έβρου, καθώς και των δημοκρατικών κινημάτων τού 20ού αιώνα, της Εθνικής Άμυνας, του κινήματος Πλαστήρα, του Βενιζελικού του 1935, αλλά και Υπουργού Στρατιωτικών τής Κυβέρνησης Τσουδερού κατά τη Μάχη  τής Κρήτης, Υπουργού τής Κυβέρνησης Σοφοκλή Βενιζέλου στην Αίγυπτο και Αρχηγού και αναδιοργανωτή του Ελληνικού Στρατού στη Μέση Ανατολή, που γεννήθηκε το 1886 στο Έλος Κισάμου και πέθανε το 1944 στο Κάιρο της Αιγύπτου λίγο πριν την απελευθέρωση  από τούς Γερμανούς πού τόσο περίμενε και για την  οποία τόσο είχε αγωνιστεί.. Μετά τη συγγραφή τής βιογραφίας τού πατέρα του για την οποία τόσο είχε εργαστεί, ο αείμνηστος Μίνως θα μπορούσε κάλλιστα να απευθύνει το *νύν απολύοις τόν δούλον σου* προς τον Κύριον.
Ο χαλκέντερος στρατηγός Εμμανουήλ Τζανακάκης όσο ανδραγάθησε πάντα στα πεδία των μαχών, άλλο τόσο ευτύχησε και στο θέμα τής οικογένειας ¨Απέκτησε γιούς αντάξιους και επίσης ξεχωριστούς και κατά πάντα καταξιωμένους, αδάμαντες ήθους και παιδείας. Όπως ο προκείμενος Ιωάννης - Μίνως, με λαμπρές σπουδές στην Ελλάδα και στις ΗΠΑ, διδάκτορας του Πανεπιστημίου Μπέρκλευ της Καλιφόρνιας, με ευρύτατο επιστημονικό συγγραφικό έργο ελληνικό και ξενόγλωσσο, με συνεργασίες με ξένα, κυρίως αμερικανικά Ινστιτούτα και για 25 συναπτά χρόνια τακτικό  καθηγητή στην έδρα εντομολογίας και παρασιτολογίας της Γεωπονικής Σχολής τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Όλοι οι φίλοι, γνωστοί και συγγενείς μας πού έζησαν στη συμπρωτεύουσα, ομιλούν για την εκτίμηση και τον σεβασμό με τον οποίον περιέβαλλαν συνάδελφοι και φοιτητές του το καθηγητή Μίνωα Τζανακάκη στη Θεσσαλονίκη. Το ίδιο λαμπρό όνομα έχει αφήσει στη συμπρωτεύουσα στους νομικούς κύκλους ως Εισαγγελέας Εφετών για πολλά χρόνια και ο άλλος γιός του στρατηγού, που απεβίωσε νωρίτερα, Χριστόφορος, με λαμπρές νομικές σπουδές στην  Ευρώπη επίσης και με γνώση των σημαντικότερων ευρωπίων γλωσσών. Ήδη μέσα από τη βιογραφία, φαίνεται πόση σημασία έδινε ο στρατηγός στην εκπαίδευση των παιδιών του, καθώς από μακριά υπενθύμιζε στα γράμματά του προς την οικογένεια και τη σύζυγό του Ευτέρπη, να μη παραλείπουν τη φροντίδα για τα σχολεία των παιδιών και τις ξένες γλώσσες. Ασφαλώς ο αείμνηστος στρατηγός δεν ξεχνούσε αυτό πού είχε γράψει μεταξύ άλλων, ο ίδιος σέ ένα αυτοβιογραφικό του σημείωμα*..Τα μαθήματα Α και Β δημοτικού παρακολούθησα εις το σχολείον τού χωρίου μου Έλους, τα δε της Γ καί Δ δημοτικού εις το χωρίον Κούνενι (νύν Βάθη), απέχον του Έλους ένθα διέμενα , περί τα 8 χιλιόμετρα, τα οποία καθημερινώς δις διήνυον, συχνά υπό βροχήν* .
Αφοσιωμένη νύφη τού στρατηγού, σύζυγος τού εκλιπόντος ήδη Εισαγγελέα Εφετών Χριστόφορου Τζανακάκη είναι η αγαπητή μας κυρία Άννα Τζανακάκη, εκλεκτό, πιστό και δραστήριο μέλος  τού Συλλόγου μας, η οποία συμπαραστάθηκε ως γνήσια αδελφή στον κουνιάδο της Μίνωα, πού είχε την ατυχία να χάσει την αγαπημένη του σύζυγο Αίγλη από ασθένεια πριν από χρόνια. Η αγαπητή μας κυρία Άννα, συμπαραστάθηκε πολύ ουσιαστικά επίσης στον Μίνωα τόσο κατά τη συλλογή τού υλικού, όσο και κατά την έκδοση τής βιογραφίας, όπως το αναφέρει και ο ίδιος.
Η συγγραφή και παρουσίαση της βιογραφίας αποτέλεσε για το Μίνωα  αγωνιώδες στοίχημα με το χρόνο. Τελικά ευτυχώς πρόλαβε την έκδοση, αλλά δυστυχώς για εκείνον δεν πρόλαβε την παρουσίαση, όπως επιθυμούσε. Ας υποσχεθούμε εμείς τη στιγμή αυτή στο σεβαστό Μίνωα για τη συλλογική παρουσία τού Συλλόγου και για κάθε οργανωτική συμπαράσταση, όπως και για ευρύτερη ενημέρωση των συμπατριωτών, όταν αποφασίσει η οικογένεια να παρουσιάσει το βιβλίο μαζί με τον εκδοτικό Οίκο.
Πιστεύουμε ειλικρινά ότι το βιβλίο δεν προορίζεται μόνο για την οικογένεια Τζανακάκη, αλλά θα διαβαστεί και θα συζητηθεί τόσο από όσους θαυμάζουν τη δράση και τη αγωνιστική πορεία τού  Στρατηγού, αλλά και από όσους ενδιαφέρονται για τις καταιγιστικές ιστορικές εξελίξεις  τού πρώτου μισού τού ηφαιστειώδους εικοστού αιώνα.

Ο συγγραφέας Μίνως Τζανακάκης, στη περίπτωση αυτή, ως βιογράφος και ιστορικός, διαχειρίστηκε υλικό άφθονο και άκρως διαφωτιστικό και αποκαλυπτικό, από βιβλιογραφία, από επίσημα έγγραφα, ή δημοσιογραφικά κείμενα, αλληλογραφία ιδιωτική και επίσημη κρατική, καθώς και φυσικά από το ιδιωτικό Αρχείο του στρατηγού άψογα ισορροπημένο και παρουσιασμένο στο βιβλίο (με την επιμέλεια και επιτηδειότητα ενός εντομολόγου άλλωστε.) Παρουσίαση, που αποδίδει πλήρως και ανάγλυφα, από τη μια πλευρά, όλη την εικόνα τού θυελλώδους βίου και της ισχυρής προσωπικότητας του ηρωικού στρατηγού πατέρα του, που προχωρούσε ακάθεκτος π.χ. κατά τη σκληρή μάχη του Σκρά (1918) παρά το τραυματισμό του με σφαίρα στο κεφάλι, ενώ είχε προηγηθεί και ένας χρόνος ολόκληρος στα χειρουργεία και στα στρατιωτικά νοσοκομεία Θεσσαλονίκης και Αθηνών ύστερα από διαμπερές τραύμα στο στήθος κατά τον β' βαλκανικό πόλεμο στη μάχη της Κρέσνας..
Αλλά ταυτόχρονα η βιογραφία αποτελεί και μια χρησιμότατη και πολύ ενημερωτική τοιχογραφία και ιστορική περιγραφή μιας ολόκληρης  Εποχής ταυτιζόμενης με τον βίο τού στρατηγού ο οποίος βρίσκεται σέ δράση από τη πρώιμη νεότητά του ήδη από την Επανάσταση τού Θερίσου. (1905)
Εμείς, ως συμπατριώτες χαρήκαμε πού με την ευκαιρία τής βιογραφίας ξαναήρθαμε σέ επαφή όχι μόνο με τον ηρωικό στρατηγό ο οποίος τιμάται πάντα στην Επαρχία μας, η δε προτομή του κοσμεί τη γενέτειρά του το Έλος, αλλά χαρήκαμε πού γνωρίσαμε και μάθαμε περισσότερα για την ζηλευτή οικογενειακή του διαδοχή. Πολύ περισσότερο γιατί βλέπουμε ότι και η τρίτη γενιά όπως η αγαπημένη κόρη του Μίνωα, Εύη, Αρχιτέκτων με μεταπτυχιακό στις ΗΠΑ και ο αγαπημένος του γιός Μάνος μαθηματικός με εξειδίκευση στην Αμερική επίσης, στα ραδιοτηλεοπτικά, καθώς και η αγαπημένη κόρη  τού Χριστόφορου και τής Άννας, Εμμανουέλα, νομικός και με πτυχίο  γαλλικής φιλολογίας και ο αγαπημένος τους γιός Εμμανουήλ διδάκτορας οδοντιατρικής ακολουθούν τα ίδια βήματα τιμώντας την πατριωτική και προοδευτική παράδοση τής ιστορικής οικογένειας. Το κύρος συνεπώς, η εύφημος μνεία και η αίγλη τού οικογενειακού ονόματος δεν σβήνει με το τέλος τού στρατηγού στο Κάιρο, ούτε με την απώλεια του Χριστόφορου στη Θεσσαλονίκη, ούτε και με την εκδημία τού Μίνωα στην Αθήνα σήμερα, αλλά θα συνεχίζει και στις οικογενειακές γενιές πού έρχονται. Η σκέψη μας και τα βαθύτατα συλλυπητήριά μας απευθύνονται τη στιγμή αυτή στην Εύη και στο Μάνο πού τούς ευχόμαστε να ζουν με Υγεία με τίς οικογένειές τους και να θυμούνται πάντα τον αγαπημένο, σοφό και στοργικό τους  πατέρα, όπως και στην οικογένεια τής αγαπητής μας κυρίας Άννας Τζανακάκη με την ολόθερμη  συμμετοχή μας στο πένθος της για την αδελφική απώλεια πού γνωρίζουμε πόσο την έχει θλίψει σήμερα.
Καλό ταξίδι αγαπητέ και σεβαστέ Μίνωα. Η ηθική και πνευματική σου κληρονομία θα φωτίζει τα βήματά μας. 
Κυριάκος Ροδουσάκης