ΚΡΑΣΟΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΙΩΝΩΝ

Κατά αρχάς υπάρχουν πάμπολλες μαρτυρίες από τους αρχαίους συγγραφείς για το κρητικό κρασί. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, ο Αιλιανός, ο Αθηναίος, ο Νόννος υμνούν το γλυκύ κρασί της Κρήτης. Μετά ήρθαν οι Ρωμαίοι που το αγάπησαν και το ονόμασαν passum και ήταν οι καλύτεροι πελάτες μας (μαρτυρίες λένε ότι ίδρυσαν την Κίσαμο πόλη, μόνο και μόνο για να εμπορεύονται το καλό κρασί της). Τον 9ον και 10ο αιώνα οι Σαρακηνοί κατέστρεψαν τα αμπέλια και δεν υπήρχε παραγωγή, όμως μετά την έλευση των Βυζαντινών το γλυκύ κρασί της Κρήτης ξανάγινε διάσημο. To 1363 φαίνεται από κάποια ανέκδοτα χειρόγραφα της βιβλιοθήκης του Αγίου Μάρκου το κρασί στην Κρήτη ήταν ένα από τα ποιό εξαγωγικά προϊόντα του νησιού. Ο Buontelmondi το 1415 αναφέρει ότι τα πλοία φτάνουν στην Κρήτη από όλα τα μέρη του κόσμου και φορτώνουν κάθε χρόνο το λιγότερο από 20.000 βαρέλια εξαιρετικής ποιότητας. Το 1490 με μαρτυρία του Foscarini εξάγονται πλέον των 60.000 βαρελιών κρασιού. Ο Aeneas Sylvius  που έγραφε τον 15ο αιώνα, λέει ότι το κρητικό κρασί είχε μεγάλη ζήτηση στην Βοημία, και ένας καρτουσιανός μοναχός  που επισκέφτηκε το νησί το 1507 πηγαίνοντας για τους Αγίους Τόπους, κάνει ιδιαίτερη μνεία στο κρασί και το μέλι της Κρήτης. Τέλος ο Trevet αλλά και ο Belon που γράφουν στα μέσα του 16ου αιώνα, είναι μάρτυρες της αφθονίας και της καλής ποιότητας των κρητικών κρασιών και ιδιαίτερα της μαλβαζίας.