Η επίσκεψη στην Κίσαμο είναι μοναδική εμπειρία. Η γνωριμία με την επαρχία δεν έχει να κάνει μονάχα με το ζεστό και φωτεινό ήλιο, την κρυστάλλινη θάλασσα, τα φαράγγια, την παρθένα γη, την μεγάλη χρονική διάρκεια διακοπών σας στην περιοχή. Η γνωριμία με την επαρχία Κισάμου είναι ταυτόχρονα κι ένα ταξίδι στην μακραίωνη ιστορία της, τον πολιτισμό, την παράδοση, τα ήθη και έθιμα, την φιλόξενη ψυχή των ανθρώπων της....Όσοι δεν μπορείτε να το ζήσετε... απλά κάντε μια βόλτα στο ιστολόγιο αυτό και αφήστε την φαντασία σας να σας πάει εκεί που πρέπει...μην φοβάστε έχετε οδηγό.... τις ανεπανάληπτες φωτογραφίες του καταπληκτικού Ανυφαντή.






Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2008

ΔΥΟ ΒΙΒΛΙΑ ΔΥΟ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Έπεσαν στα χέρια μου δυο βιβλία που γράφτηκαν με διαφορά κοντά στους 2 αιώνες, το ένα το 1811 και ο άλλο το 2008. Το πρώτο γράφτηκε από τον Γάλλο περιηγητή J.M. Tancoigne και δημοσιεύτηκε το 1817 στο Παρίσι και αποσπάσματα δημοσιεύονται στο βιβλίο "Βιώματα από την Κρήτη του 1811-1814" (μετάφραση Μ. Εκκεκάκη 2008 ) αλλά και το βιβλίο της Τουρκάλας Σαμπά Αλτίνσαϊ, με τίτλο "Κρήτη μου". Σας παραθέτω μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο του Γάλλου σχετικά με τους Τουρκοκρητικούς. - "Ο Τουρκοκρητικός δεν χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στην υπόλοιπη αυτοκρατορία. Η προκατάληψη εναντίον του είναι καθολική. Οι μεν Μουσουλμάνοι του καταλογίζουν μειωμένη επιμέλεια στην τήρηση των προσταγών του κορανιού, οι δε Χριστιανοί τον κατηγορούν για υπέρμετρη αγριότητα και αφόρητη καταπίεση εις βάρος των Ελλήνων Εντούτοις παντρεύονται συχνά με Χριστιανές ....αλλά αντί να μαλακώσει ο χαρακτήρας των, έχει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα.- Που να οφείλεται άραγε αυτό; Ποια μπορεί να είναι η αιτία; Μου φαίνεται ότι αυτό θα πρέπει να το χρεώσουμε στις προδιαθέσεις με τις οποίες γεννιούνται οι κρητικοί και των δύο θρησκευμάτων. Οι απόγονοι συνδυάζουν κατά τρόπο εκπληκτικό όλα τα έμφυτα ελαττώματα των Ελλήνων, όπως πονηριά, δολιότητα και το ψέμα, με το επίκτητο ύφος και την υπεροψία των Μουσουλμάνων. Από την φυσιογνωμία τους και μόνο, τους αναγνωρίζει κανείς με την πρώτη ματιά. Η ομιλία αλλά και η ιδιάζουσα προφορά τους δεν διαφέρει καθόλου από την ομιλία και την προφορά των γηγενών Ελλήνων. Για ένα παρατηρητή που έχει δει αληθινούς Οσμανλίδες της Κωνσταντινούπολης, ο Τουρκοκρητικός μοιάζει περισσότερο με μεταμφιεσμένο Έλληνα. Η λαιμαργία του και η κατανάλωση κρεάτων (χοιρινό) απαγορευμένων από το νόμο του Μωάμεθ τον κάνουν να ξεπέφτει στα μάτια αυτών που τηρούν με αυστηρότητα το κοράνι."
Στο άλλο η Τουρκάλα συγγραφέας Σαμπά Αλτίνσαϊ, από το Τσανάκαλε, στο βιβλίο της "Κρήτη μου" που είναι μυθιστόρημα, μιας και τα περισσότερα τα άκουσε από τον παππού της, τον Ιμπραήμ Γιαρμακαμάκη, Τουρκοκρητικό γεννημένος στα Χανιά, χρυσοχόο με μαγαζί στην οδό Κανεβάρο των Χανίων. Είναι αναπαράσταση μιας ολόκληρης εποχής με κεντρικό ήρωα τον Ιμπραήμ Γιαρμακαμάκη, όταν τον Νοέμβριο του 1923, με την ανταλλαγή των πληθυσμών, τον έστειλαν με όλη την οικογένειά του στο Κιουτσούκ-κουγιού, απέναντι από τη Λέσβο. Μιας εποχή που διακρίθηκε για τη σκληρότητά της και για τα έντονα συναισθήματα που βίωσαν οι πρωταγωνιστές της σε όλη την κλίμακα της αγάπης, του μίσους, της ελπίδας, της προδοσίας. Από την κριτική των ΝΕΩΝ παίρνω το σχόλιο για το βιβλίο ..... είναι ένα βιβλίο που συγκινεί και προβληματίζει, σε ένα βαθμό, για τα ζητήματα της συνύπαρξης και των πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Η Κρήτη ως νησί ικανό να παράξει δικό του, ώς ένα βαθμό αυτόνομο, πολιτισμό, θα έπρεπε να είναι το ιδανικό χωνευτήρι. Κι όμως, όπως καλά τα περιγράφει η Αλτίνσαϊ, δεν συνέβη κάτι τέτοιο.

Ιστορικά τώρα στα μέσα του 18ου αιώνα, όταν οι κάτοικοι της Κρήτης ανέρχονταν περίπου σε 260.000, οι περισσότεροι ήταν μουσουλμάνοι, ενώ, στο τέλος του 18ου αι, χάρη στις βελτιωμένες συνθήκες ζωής των χριστιανών, η αναλογία ήταν σχεδόν ένα προς ένα, σύμφωνα με τον Olivier ( G. A. Olivier, Voyage dans l' Empire Ottoman, 6 τόμοι, Παρίσι 1801-1807 ). Μετά το 1821 στη διάρκεια της μάλλον ήπιας αιγυπτιακής κατοχής, οι χριστιανοί αυξήθηκαν- σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Pashley το 1834 (Robert Pashley, Travels in Crete, 2 τόμοι, Λονδίνο 1837 ) και αποτέλεσαν την πλειονότητα το 1858, όταν 60.000 μουσουλμάνοι αντιστοιχούσαν σε 220.000 χριστιανούς και 907 Εβραίους. Αυτή η υπεροχή των χριστιανών αυξήθηκε κι άλλο στις αρχές του 20ου αιώνα: 303.000 χριστιανοί έναντι 34.000 μουσουλμάνων, που με τη σειρά τους υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν το νησί το 1923, όταν άρχισε να ισχύει το πρόγραμμα ανταλλαγής πληθυσμών της συνθήκης της Λωζάννης.
Καλό είναι να τα διαβάσετε και τα δυο.

Πέμπτη 25 Δεκεμβρίου 2008

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΕΛΙΝΙΩΤΙΚΟ ΓΥΡΟ ΣΤΟΝ ΟΜΑΛΟ




















































20 πόντους χιόνι, αλλά και πολλοί οι τυχεροί που βρέθηκαν στον Ομαλό ανήμερα των Χριστουγέννων. Υπέροχη μέρα με λίγο κρύο, ιδανική για τα παιδιά που αισθάνθηκαν ¨γιορτές¨. Όσο για την διαδρομή από το Σέλινο χίλιες φορές καλύτερη.
Καστέλλι-Ταυρωνίτης-Ντερές-Νέα Ρούματα -Σέμπρωνας και αριστερά από διασταύρωση για Σούγια. Μην ξεχάσετε να φάτε κούμαρα στην διαδρομή και φυσικά αρνάκι αβγολέμονο με σταμναγκάθι και ένα πιάτο στάκα όταν αποφασίσετε να φάτε!!!
Καλά Χριστούγεννα

Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 2008

ΝΑ ΤΑ ΠΟΥΜΕ ;

Τώρα που έρχονται οι γιορτές και οι καλαντριστάδες ετοιμάζονται, θα βγάλω και γω τα απωθημένα μου, αυτά που κρατούσα χρόνια μέσα μου από παιδί, για όλους εκείνους τους εκ παραδόσεως αποδέκτες χριστουγεννιάτικων τραγουδιών.
Θυμάμαι πάντα προσπαθούσα να ψυχολογήσω σε κάθε σπίτι που πήγαινα (τότε) τον νοικοκύρη για να θυμάμαι την επόμενη χρονιά αν θα έπρεπε να τα πω ξανά ή όχι. Έτσι είχα φτιάξει μια νοερή λίστα με τις κυριότερες φυσιογνωμίες ακροατών καλάντων. Μη γελάτε !!!
Κατά αρχάς θέλω να πω ότι πάντα ευχαριστιόμουν αυτές τις άγιες μέρες και σαν όνειρο θυμάμαι που τις κουταλομετρούσα, ως την παραμονή για να τα …….οικονομήσω .
Ξανάβαλα κάτω λοιπόν την θύμηση μου και ανασύνταξα τις παιδικές μου σκέψεις, και ως εκ του θαύματος ξαναθυμήθηκα τους 6 ποιο χαρακτηριστικούς τύπους.
ΕΧΟΜΕ ΛΟΙΠΟΝ
Ο Σπάγκος : Γεμάτος χαρά πρωί-πρωί κτυπάς την πόρτα, και ενώ είσαι έτοιμος να ακούσεις «το πέστα μας», ακούς το γνωστό «δώσαμε- δώσαμε». Τώρα αν έδωσαν φέτος ή πέρυσι είναι άλλο θέμα.
Η Σπαστικιά : Κτυπάς και σου ανοίγει η μεσόκοπη κυρία με τα ρολά στην κεφαλή, με τα πασουμάκια της αλλά με ένα χαμόγελο γεμάτο καλοσύνη.
- «Πέστα Γιαννάκη»....... Αρχίζεις λοιπόν να τα λες και ενώ φτάνεις ως εκεί που ξέρεις και περιμένεις να ακούσεις τον ήχο των ταλίρων στο χέρι της κυρίας, ακούς ξαφνικά ένα ξερό «Γιαννάκη μέχρι το τέλος τα λέμε;» Σύξυλος ο Γιαννάκης και κάθε Γιαννάκης, κομπλάρει και τον πιάνει ο γνωστός ξερόβηχας της αμηχανίας.
Ο Παραδοσιακός : Τελειώνεις το άσμα και ο καλός κύριος σε καλεί να περάσεις στο σαλόνι του, ξάφνου η χοντρή κυρά του με την δισκάρα γεμάτη τα γνωστά γλυκά των Χριστουγέννων προσπαθεί να σε τρατάρει με το ζόρι, τότε λοιπόν σε έπιανε κρύος ιδρώτας, «θα πάρω και λεφτά ή μόνο γλυκά;» .
Η Τσιγκούνα : Και του χρόνου λες, και ενώ βλέπεις την κυρία να χώνει την χερούκλα της στην ποδιά της έτοιμη να σε πληρώσει (κόπος είναι και αυτός) βγάζει το παλιό το θυμάστε καλέ το πεντοχίλιαρο και σου πετά ένα ξερό « έχεις 4950 δρχ. ρέστα». Μετά από λίγο αφού ψάχνεσαι, -για να μην χάσεις και το πενηντάρικο- και κοιτάς αμήχανα εδώ και εκεί σου πετά την δεύτερη στερεότυπη κουβέντα « Δεν έχεις ; Καλά πάρε το 10άρικο που βρήκα στην τσέπη μου, άντε και του χρόνου».
Ο Γρήγορος : Κτυπάς και καθώς ανοίγει η πόρτα και είσαι έτοιμος, δηλαδή έχεις πάρει την βαθιά αναπνοή για να αρχίσεις το ψάλσιμο, σου πετά ένα «καλά φτάνει» και σου ρίχνει μες στο κουτί το εκατοστάρικο Δεν σε πειράζει που δεν ξεκίνησες καν να τα λες, ήταν ο καλύτερος, ακοπίαστα και γρήγορα, ας είναι καλά.
Ο Συγγενής : Προσοχή ποτέ δεν πας με παρέα, πάντα μόνος για να μην μοιραστείς το παχουλό (εκείνη την εποχή) πεντακοσάρικο με άλλον και φυσικά πάντα βράδυ που να είναι και ο Θείος εκεί.
Όλα αυτά είναι μια απλή έρευνα που έγινε πριν 35 χρόνια τότε που τα πράγματα ήταν πολύ- πολύ σφιγμένα, τότε που σαν συμπλήρωμα παίρναμε και το μπιτόνι για το λάδι (τυρόλαδο μας βάζανε τις περισσότερες φορές), τότε που είχαμε κάνει άτυπη συμφωνία «την καλή εσπέρα» να την λέμε στα μαγαζιά το βράδυ, τότε που το Καστέλι ήταν δυο γειτονιές, και 5 δρόμοι.
Υ.Σ Τώρα που το ξανασκέφτομαι εμένα μου τύχαιναν πάντα παραδοσιακοί τύποι όταν έλεγα τα κάλαντα. Ίσως αυτό έκανε την περίοδο των Χριστουγέννων μου πιο όμορφη και διαφορετική και για αυτό έμεινε χαραγμένη μέσα μου τόσο έντονα.
Και του χρόνου.

Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2008

ΠΟΛΛΑ ΜΠΟΦΟΡ ΣΗΜΕΡΑ





Ήλθε η κακοκαιρία με βροχές και καταιγίδες. Ισχυρές χιονοπτώσεις στα ορεινά της Κρήτης.
Οι άνεμοι τώρα είναι 9 μποφόρ και πιθανόν τοπικά 10 μποφόρ.
θερμοκρασία πολύ χαμηλή 6 έως 13 βαθμούς Κελσίου
Ήλθε ο χειμώνας και στην Κρήτη.
1.2. Φώτο απο την Λίμνη.
3. Φώτο Το Μαύρο Μώλο δεν Φαίνεται

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΙ ;

Κατά κοινή ομολογία τα φαινόμενα των τελευταίων καιρών όχι μόνο προβληματίζουν και θλίβουν, όχι μόνο δηλώνουν κρίση προσώπων και θεσμών αλλά και κρίση ταυτότητας και προορισμού, κρίση δηλ. που σχεδόν αντιπολιτεύεται την όποια μεταφυσική ανησυχία, πνευματική ενασχόληση και προσφορά. Βρισκόμαστε ενώπιον μιας παγκοσμίου οικονομικής κρίσεως, ταυτόχρονα όμως και ἡ χώρα μας, αυτός ο τόπος «ο μικρός - ο μέγας», βρίσκεται ενώπιον μίας κρίσεως πού αγγίζει μέλη της κοινωνίας γενικότερα. Είναι δε γεγονός ότι η ποικίλη αυτή διαπλοκή, κατά κανόνα επιτηδευμένη και αδιαφανής, "εμπνέει" ακόμα καί εκπροσώπους του πνεύματος και του εκκλησιαστικού φρονήματος με αποτέλεσμα τον σκανδαλισμό των πολλών και την ικανοποίηση των καιροφυλακτούντων προκειμένου να λοιδορήσουν την Εκκλησία συνολικώς. Πλήθος επαιόντων, (όλοι έχομε γίνει ειδήμονες) εκφέρουν άποψη επί παντός αισθητού και επιστητού, παρελαύνουν καθημερινά από τα τηλεοπτικά παράθυρα, τα οποία (παράθυρα) έχουν γίνει τόποι δίκης και καταδίκης, και μάλιστα χωρίς δικαίωμα «απολογίας» του… «ενόχου» τις περισσότερες φορές. Τό ερώτημα που γεννάται έχει να κάνει μέ τό πώς θά ερμηνεύσουμε αυτή τήν κρίση. Ένας δρόμος, ο εύκολος ίσως, εστιάζεται στο γεγονός, στό σύμπτωμα, ερευνά δηλ. όσα συνέβησαν και αποδίδει ευθύνες όπου υπάρχουν. Αναγκαίο και απαραίτητο. Είναι όμως αρκετό; Λύνει το πρόβλημα; Ταπεινά φρονούμε πως όχι. Χρειάζεται να προχωρήσομε παραπέρα, να ερμηνεύσομε δηλαδή τα φαινόμενα, να αναζητήσομε τις αιτίες των. Αν πραγματικά θέλομε να αντιμετωπίσομε ένα σύμπτωμα μακροπρόθεσμα, αν επιδιώκομε να διαλευκάνομε πλήρως ένα σκάνδαλο η εστίαση στο πρόβλημα δεν είναι αρκετή. Όσες επιτροπές και αν συστήσομε, όσες καταδικαστικές αποφάσεις και αν λάβομε, όσες δηλώσεις και αν κάνομε ο ηθικός αυτουργός δεν πρόκειται να συνετισθεί, τό πρόβλημα θά παραμένει. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η αλήθεια των πραγμάτων θεωρείται, οράται, συναντάται στο ήθος των προσώπων. Όχι στην ηθική, αλλά στο ήθος. Γιατί η ηθική είναι μια κατασκευή της διάνοιας, ένα σύστημα ηθικών κανόνων και νομικών διατάξεων, αλλά το ήθος ξεπερνά τους κανόνες και τις διατάξεις. Συμπέρασμα: Πιστεύομε λοιπόν ότι η παρούσα κρίση αγγίζει όλους μας, έχομε όλοι ευθύνη. Πέρα από την προσωπική ευθύνη, η οποία ευελπιστούμε να αποδοθεί, υπάρχει και η συλλογική ευθύνη. Είμαστε όλοι μας περισσότερο η λιγότερο ηθικοί αυτουργοί. Αιτία αυτής της συναυτουργίας; Το γεγονός ότι η ταυτότητα μας έχει στηριχθεί πάνω στο «φαίνεσθε» καί όχι στο «είναι». Κυρίαρχο στοιχείο του πολιτισμού του Νεοέλληνα. Μήπως δεν είναι αλήθεια ότι στις περισσότερες περιπτώσεις μας αφήνει αδιάφορους η ουσία και αγκιστρωνόμαστε στην επιφάνεια, στον τύπο; Μήπως δεν είναι αλήθεια ότι μόνιμη αγωνία μας είναι τό πώς φαινόμαστε στα μάτια των άλλων η το ποια γνώμη έχουν οι άλλοι για εμάς; Μήπως δεν αληθεύει το γεγονός ότι καλλιεργούμε έναν «πολιτισμό» θανάτου; Πολιτισμό που θέτει τον ευδαιμονισμό ως προτεραιότητα ζωής; Πολιτισμό που θέλει τα παιδιά μας να μεγαλώνουν κάτω από την πίεση της τελειότητας;
Η δυσκολία μας τελικά βρίσκεται στο να ερμηνεύσομε και να κατανοήσομε τα σκάνδαλα ως σύμπτωμα μιας ευρύτερης νόσου. Είναι ίσως αφέλεια αν πιστεύομε ότι η διαφθορά, το κακό θα εξαλειφθούν με το να τιμωρηθούν μόνο οι συγκεκριμένοι παραβάτες. Αυτό δεν απαλλάσσει κανένα μας από την προσωπική του ευθύνη. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι τα όρια ανάμεσα στην προσωπική και συλλογική ευθύνη συχνά είναι δυσδιάκριτα. Όταν ζητάμε μιά «εξυπηρέτηση», εις βάρος του άλλου, όταν επιθυμούμε να μην περάσομε από τα γρανάζια που περνούν όλοι, όταν καθημερινά παραβλέπομε την ανάγκη του διπλανού μας ή τον αδικούμε, τότε αλήθεια δεν γινόμαστε μέρος της διαφθοράς; Είναι δυσοίωνο το γεγονός ότι η απληστία και ο ασυγκράτητος ευδαιμονισμός του νυν καιρού, το ατομοκεντρικό συμφέρον όλο και περισσότερο μεθούν και θέλγουν όλους μας ίσως. Τι απομένει λοιπόν; Ο Ντοστογιέφσκι έγραφε ότι η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο. Η ομορφιά δεν είναι απλώς και μόνο ένα αισθητικό επίτευγμα, αλλά ενέργεια και έργο που συνταιριάζει, ενώνει, ολοκληρώνει μια πραγματικότητα, διαφορετικά κατακερματίζεται και διαλύεται. Η ομορφιά, η ποίηση, το ανθρώπινο μέτρο, η δημιουργικότητα, η αγιότητα μπορούν να σώσουν την διψασμένη ζωή μας από την ξηρασία, την πεζότητα, τον πόνο. Το έλεος του Θεού για τον κόσμο Του και για την Εκκλησία Του.

Μητροπολίτης
Κισάμου & Σελίνου
Αμφιλόχιος

Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2008

ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

«Το άναμμα του Χριστουγεννιάτικου δέντρου»

Παρά το ψιλόβροχο και το τσουχτερό κρύο πολύς κόσμος παρακολούθησε την τελετή του ανάμματος του χριστουγεννιάτικου δένδρου στην οδό Σκαλίδη και μπροστά από την εκκλησία του Μιχαήλ Αρχαγγέλου.
Στο σύντομο χαιρετισμό της η δήμαρχος δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις μέρες που μας έρχονται αλλά και στην οικονομική κρίση που μαστίζει τον κόσμο. Φυσικά ειδική μνεία έγινε και για τον αδικοχαμένο 15χρονο που έχασε την ζωή του σε συμπλοκή με αστυνομικούς.
Αξίζει να τονιστεί η παρουσία της φιλαρμονικής του Δήμου που παιάνιζε χριστουγεννιάτικα τραγούδια αλλά και η ξαφνική παρουσία του Άι Βασίλη που έδωσε ένα ξεχωριστό τόνο στα αισθήματα των μικρών παιδιών.

Και του χρόνου νωρίτερα και ποιο επίσημα !!!!!



ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ

Τις εγκαταστάσεις του τηλεοπτικού σταθμού «Τηλεόραση Κύδων» κατέλαβε χθες το μεσημέρι ομάδα περίπου 50 ατόμων του αντιεξουσιαστικού χώρου και από συλλογικότητες των Χανίων. Οι καταληψίες μπήκαν στο κανάλι στις 2.30 μ.μ. ζητώντας να μεταδοθεί μαγνητοσκοπημένο μήνυμα διαμαρτυρίας διάρκειας 18 λεπτών για το θάνατο του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου, στην Αθήνα, για τα όσα γίνονται αυτές τις ημέρες και για το ρόλο των ηλεκτρονικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Το μήνυμα μεταδόθηκε και οι καταληψίες αποχώρησαν ειρηνικά στις 3.15 μμ. Η χθεσινή, ήταν η δεύτερη κατάληψη τηλεοπτικού σταθμού στα Χανιά. Είχε προηγηθεί, το βράδυ της Τετάρτης, κατάληψη στις εγκαταστάσεις της «Νέας Τηλεόρασης».
Να σημειωθεί πως μέχρι και χθες ανάλογες κινήσεις με καταλήψεις ηλεκτρονικών ΜΜΕ έχουν γίνει και στην κρατική τηλεόραση (ΝΕΤ) καθώς επίσης και στον τηλεοπτικό σταθμό της Πάτρας «Super B». Όμως βασικός στόχος των καταληψιών για τη μετάδοση των μηνυμάτων τους φαίνεται πως είναι οι ραδιοφωνικοί σταθμοί, καθώς αντίστοιχες ολιγόωρες καταλήψεις έχουν γίνει σε πέντε ραδιοφωνικούς σταθμούς της Αθήνας, τέσσερις της Κέρκυρας, τρεις της Μυτιλήνης, δύο της Θεσσαλονίκης καθώς επίσης και σε ραδιοφωνικούς σταθμούς του Ρεθύμνου, της Σπάρτης και της Τρίπολης.

ΝΕΕΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΣΤΗΝ ΚΙΣΑΜΟ

Κατά την τελευταία συνεδρίαση του νομαρχιακού συμβουλίου Χανίων ιεραρχήθηκαν οι προτεραιότητες του 5ους προγράμματος σχολικής στέγης στο νομό. Στο αναμορφωμένο πρόγραμμα βλέπουμε με έκπληξη ενδιαφέροντα και σημαντικά έργα για την Κίσαμος
Α) Κατασκευή Ενιαίου λυκείου Κισάμου προϋπολογισμού 1.500.000 Ε με επίβλεψη κατασκευή από τον Ο.Σ.Κ. Α.Ε.
Β) Κατασκευή 5ου Νηπιαγωγείου Κισάμου 2/θέσιο, δαπάνη 300.000 Ε 2009-2010.
Γ) Κατασκευή 1ου Νηπιαγωγείου Κισάμου 1/θέσιο, δαπάνη 300.000 Ε 2009-2010

Δ)Επισκευή και συντήρηση κτιρίου ΕΠΑΛ δαπάνη 200.000 Ε 2009-2011
Ε) Επισκευή Νηπιαγωγείου Πλατάνου1/θέσιο 50.000Ε 2009
ΣΤ)Κατασκευή γυμναστηρίου 1ου Γυμνασίου δαπάνη 200.000Ε 2009
Σίγουρα μια τεράστια προσπάθεια αν αναλογιστούμε πόσο λίγα χρήματα δόθηκαν τα περασμένα χρόνια στην Κίσαμο. Νομίζω ότι ο σημερινός Νομάρχης κ. Αρχοντάκς αξίζει τα συγχαρητήρια μας, όπως και οι άξιοι εκπρόσωποι της νομαρχίας και Κισαμίτες σύμβουλοι, κ. Σπύρος Μαυροδημητράκης, Μιχάλης Τουλουπάκης, και Γιώργος Κονταξάκης για την ουσιαστική συμβολή τους σε όλη την προσπάθεια.



Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2008

ΚΙΣΑΜΙΤΕΣ ΗΘΟΠΟΙΟΙ

ΑΛΕΞΗΣ ΜΙΝΩΤΑΚΗΣ-ΜΙΝΩΤΗΣ

Ο Αλέξης Μινωτής ήταν ένας από τους κορυφαίους δραματικούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες του Ελληνικού θεάτρου. Γεννήθηκε στα Χανιά στις 8 Αυγούστου 1898. Στα Δελιανά Κισάμου βρίσκεται το πατρικό σπίτι του πατέρα του (ΦΩΤΟ 1). Το πραγματικό του όνομα ήταν Αλέξης Μινωτάκης. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στο γυμνάσιο διορίστηκε υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα Χανίων. Το 1921 ήλθε στην Αθήνα και άρχισε ως ερασιτέχνης ηθοποιός να εμφανίζεται "επί σκηνής" με διάφορα θεατρικά συγκροτήματα - θιάσους. Αργότερα όμως επιδόθηκε ως επαγγελματίας ηθοποιός λαμβάνοντας μέρος και σε επαρχιακές θεατρικές περιοδείες με τους θιάσους Βεάκη και Νέζερ παρουσιάζοντας τον "Οιδίποδα τύραννο". Προκειμένου εν τω μεταξύ ν΄ αντιμετωπίσει τις οικογενειακές αντιρρήσεις για το επάγγελμα που είχε διαλέξει αναγκάσθηκε να κόψει (περιορίσει) το επίθετό του, αν και αυτό δεν μείωσε τη ρήξη που είχε με τον πατέρα του για πολλά χρόνια.
Βραδύτερα προσλήφθηκε από τον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη με το θίασο της οποίας και σημείωσε το 1925 τη πρώτη του μεγάλη επιτυχία στο έργο του Αρτζιμπάσεφ "Πόλεμος" που υποδυόταν το ρόλο του βιολιστή, έτσι δεν άργησε αν και αυτοδίδακτος ν΄ αναγνωρισθεί η εξέχουσα καλλιτεχνική μορφή του μεταξύ των Ελλήνων πρωταγωνιστών της δραματικής σκηνής. Ιστορικής επιτυχίας θεωρήθηκαν οι παραστάσεις του στο πρωτοποριακό τότε συγκρότημα της "Ελεύθερης Σκηνής" το 1930. Στη συνέχεια αναγνωρίσθηκε από τους καλλίτερους πρωταγωνιστές του Εθνικού Θεάτρου στις παραστάσεις του οποίου στην Αγγλία (1939) με τον "Άμλετ" του Σαίξπηρ κρίθηκε από τους Άγγλους κριτικούς ως Παγκόσμιος καλλίτερος Άμλετ των τελευταίων 50 ετών. Ο Αλέξης Μινωτής υποδύθηκε σχεδόν όλους τους ρόλους σε όλα τα θεατρικά είδη, από φάρσες μέχρι μελοδράματα (όπερες) και από κωμωδία μέχρι τραγωδία, δημιουργώντας μια καριέρα διεθνούς ακτινοβολίας.
Κυριότεροι δημιουργικοί ρόλοι του Αλέξη Μινωτή ήταν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους των έργων: "Ιούλιος Καίσαρ" και "Άμλετ" του Σαίξπηρ, "Δον Κάρλος" του Σίλλερ, "Ιβάν ο τρομερός", "Πέερ Γκυντ", "Μάκβεθ", "Βασιλιάς Ληρ", "Βρικόλακες" κ.ά.
Το 1940 παντρεύτηκε την Κατίνα Παξινού και μαζί εμφανίζονταν στο Βασιλικό Θέατρο που δημιούργησαν. Στη περίοδο όμως της κατοχής στην Ελλάδα (1941) ο Αλέξης Μινωτής κατέφυγε στις ΗΠΑ. Το 1946 ο Μινωτής εισήλθε στο Χόλυγουντ και έλαβε μέρος στη κινηματογραφική ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ "Notorious" μαζί με τον Κάρυ Γκραnτ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Την ίδια χρονιά συμμετείχε ακόμη στη ταινία "Chase" μαζί με την Μισέλ Μοργκάν. Από εκεί το 1952 προσκλήθηκε από το Εθνικό Θέατρο στην Αθήνα (μαζί με την Κατίνα Παξινού) για έκτακτες εμφανίσεις σε αρχαία δράματα και στους "Βρικόλακες" του Ίψεν. (ΦΩΤΟ 2).
Τότε ανταποκρινόμενος στο αίτημα της Βασίλισσας Φρειδερίκης για γύρισμα χολιγουντιανής ταινίας στην Ελλάδα συμμετείχε στο "Παιδί και το Δελφίνι" με την Σοφία Λόρεν που γυρίστηκε στην Ύδρα. Το ίδιο έτος μετά τις παραστάσεις στην Ελλάδα συμμετείχε στις παραστάσεις αρχαίων δραμάτων του Εθνικού Θεάτρου στη Νέα Υόρκη. Στις παραστάσεις εκείνες ο "Οιδίπους Τύραννος" του Σοφοκλή ανεβάστηκε με δική του σκηνοθεσία. Επίσης σκηνοθέτησε στη συνέχεια τις τραγωδίες "Εκάβη" και "Μήδεια" του Ευριπίδη στις οποίες και πρωταγωνίστησε η Κατίνα Παξινού καθώς και τις τραγωδίες "Αντιγόνη" και "Οιδίπους επί Κολονώ" που πρωταγωνιστούσε ο ίδιος. Το 1958 ανέβασε στην Αμερική (Dallas Civil Opera) και στο Γκόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο την όπερα του Κερουμπίνι "Μήδεια" με πρωταγωνίστρια την Μαρία Κάλλας. Η παράσταση εκείνη κρίθηκε ως βάση υψηλού υποδείγματος σύγχρονης σκηνοθεσίας μελοδράματος (όπερας). Επίσης εμφανίσθηκε και στο Μπροντγουέι στην "Ηλέκτρα" με την Μαρίκα Κοτοπούλη.Ο Αλέξης Μινωτής είχε επίσης λάβει μέρος και στη ξένη κινηματογραφική επιτυχία "Γη των Φαραώ" με την Τζόαν Κόλινς.
Πέθανε στην Αθήνα στις 11 Νοεμβρίου 1990

Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2008

ΤΑΛΩΣ

Το όνομα Τάλως αποδίδεται τόσο σε ανθρώπινο ον, όσο και σε μια μηχανική κατασκευή, η οποία σύμφωνα με τα στοιχεία του μύθου θα πρέπει να ήταν και το πρώτο ρομπότ της ανθρωπότητας.
Σαν υπαρκτό πρόσωπο, ο Τάλως, θεωρείται γιος της Πολυκάστης αδελφής του Δαιδάλου (του γνωστού μας), κατά άλλους αδελφός του Ροδάμανθυ και τρίτος αδελφός του Μίνωα. Η μυθολογία λέει ότι ο Δίας, έκλεψε την όμορφη κόρη του Αγήνορα από την Τύρο ή τη Σιδώνα, αφού την ξεγέλασε μεταμφιεσμένος σε ταύρο. Την οδήγησε στο νυφικό κρεβάτι κάτω από τη σκιά ενός πλάτανου της Γόρτυνας. Μετά της προσέφερε τρία δώρα, ένα σκύλο που ποτέ δεν του ξέφυγε τίποτα, μια φαρέτρα με αλάνθαστα βέλη και ένα χάλκινο γίγαντα, τον προστάτη της Κρήτης Τάλω. Μεταγενέστερα ο Ι. Κακριδής, βασιζόμενος στο ότι ο Ησύχιος γράφει πως ταλώς σήμαινε ήλιος, ενώ Ταλαιός είναι το όνομα του Δία στην Κρήτη και με βάση και άλλα στοιχεία, εκφράζει την άποψη ότι ήταν ηλιακή θεότητα που αργότερα μεταπλάστηκε σε ήρωα.
Σαν μηχανικό, τεχνικό πλάσμα, οφείλει την ύπαρξη του είτε στον Δαίδαλο είτε στον Ήφαιστο. Επικρατέστερη είναι η άποψη που θέλει τον Τάλω κατασκευασμένο από τον Ήφαιστο κατά εντολή του Δία, ο οποίος τον χάρισε μετά στον Μίνωα για να φυλάει την Κρήτη.
Ήταν κατασκευασμένος από μπρούντζο και διέθετε μια και μοναδική φλέβα, ή οποία ξεκινούσε από τον λαιμό και κατέληγε στον αστράγαλο του, όπου ένα χάλκινο καρφί ή βίδα έκλεινε την έξοδο της. Μέσα στην φλέβα του Τάλω κυλούσε ο ιχώρ (αίμα αθανάτων), θείο υγρό που του έδινε ζωή. Κύριο έργο του Τάλω ήταν να διατρέχει τις ακτές της Κρήτης τρεις φορές την μέρα, να ρίχνει βράχους στα εχθρικά πλοία, να σκοτώνει τους εισβολείς και επί πλέον να περιφέρεται στο εσωτερικό του νησιού, από χωριό σε χωριό, μεταφέροντας τους νόμους που θεσμοθετούσε ο Μίνωας. Τους εισβολείς, λέει ο μύθος, τους αγκάλιαζε και μετά πυρακτωνόταν και τους κατάκαιε.
Χαρακτηριστικός είναι δυο εκδοχές για τον θάνατος του, όταν από την Κρήτη περνούσαν οι Αργοναύτες επιστρέφοντας από την Κολχίδα, η Μήδεια, που ταξίδευε μαζί τους, μάγεψε με τα λόγια της τον Τάλω, υποσχόμενή του αθανασία, κι έτσι μπόρεσε ο Ιάσονας να του αφαιρέσει το καρφί στη φτέρνα του που έκλεινε τη μια και μοναδική φλέβα που διέτρεχε όλο το κορμί του και περιείχε ιχώρ, θανατώνοντάς τον. Η άλλη εκδοχή λέει ότι ο Ποίας, πατέρας του Φιλοκτήτη, τόξευσε το χάλκινο βέλος του στην φτέρνα του Τάλω και σπάζοντας την βίδα χύνοντας το πολύτιμο ιχώρ, που του έδινε ζωή.
Ιστορικά ο Τάλως εμφανίζεται σε αρκετά νομίσματα της Φαιστού.

ΠΗΓΗ :
Ρόμπερτ Γρέις Ελληνικοί μύθοι Αθήνα 1988
Χρήστος Λάζος Μηχανική και τεχνολογία στην αρχαία Ελλάδα 1993
Κρητική Μυθολογία", Νίκος Ψυλλάκης, σελ.: 136-141

Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2008

ΔΕΝ ΚΑΝΩ ΚΑΜΙΑ ΣΥΓΚΡΙΣΗ !!!

«Το φαράγγι της Σαμαριάς έγινε Εθνικός Δρυμός το 1962 για να διαφυλάξει ένα από τα σημαντικότερα φυσικά εργαστήρια της Ελλάδας. Περικυκλωμένο από απόρθητες ορθοπλαγιές, με το ιδιαίτερο μικροκλίμα του είναι ένας πυρήνας ζωής τεράστιας φυσικής, ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας. Με μήκος που ξεπερνά τα 16 χλμ. είναι το μεγαλύτερο φαράγγι της Ευρώπης και τελευταίο καταφύγιο του κρι-κρί του περίφημου Κρητικού αίγαγρου». Έτσι διαφημίζεται στα ξενόγλωσσα σαιτ το φαράγγι, που κακά τα ψέματα αποτελεί μαζί με τις παραλίες μας τον μοχλό της τουριστικής μας προβολής.
Το φαράγγι της Σαμαριάς από την άλλη είναι για μας τους γηγενείς, ένα από εκείνα τα μέρη που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Ξακουστό για την άγρια ομορφιά του συγκεντρώνει κάθε χρόνο, ειδικά το καλοκαίρι, χιλιάδες επισκέπτες τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό που έρχονται εδώ, στη Νότια Κρήτη για να περπατήσουν τα εύκολα χιλιόμετρά του και να απολαύσουν ένα από τα ομορφότερα σημεία της Ελληνικής γης και όχι μόνο.
*********************************************************************************
Δυτικά του κόλπου της Κισάμου, βρίσκονται ένα σύμπλεγμα μικρών νησιών και μια απερίγραπτης ομορφιάς λιμνοθάλασσα. Είναι τα πιο όμορφα παραθαλάσσια σημεία της Κρήτης, το νησάκι της Ήμερης Γραμβούσας και η παραλία του Μπάλου στους μυχούς του Τηγανιού. Εκτός βέβαια από το άγονο παρθένο τοπίο και τα γαλαζοπράσινα νερά το νησί της Γραμβούσας έχει και μακραίωνη ιστορία γεγονός που μαρτυράτε και από το κάστρο που βρίσκεται στην κορυφή του νησιού, το οποίο χτίστηκε το 1579 από τους Ενετούς που κυρίευσαν την Κρήτη. Φυσικά γνωρίζετε ότι ανήκει στο δίκτυο προστασίας, που περιλαμβάνει το Natura 2000 για την Κρήτη.
Τι σας λέω τώρα ; Την ξέρετε την ιστορία !!!
Το νησί αλλά και η λιμνοθάλασσα μέχρι πριν από λίγα χρόνια φιλοξενούσε μόνο τους ψαράδες της περιοχής και κάτι λάτρεις του εξωτικού και της περιπέτειας. Σήμερα πολυδιαφημισμένος παράδεισος, τόπος διεθνούς λατρείας για την ατελείωτη ομορφιά με το ασταμάτητο παιχνίδισμα των χρωμάτων. Τόπος ιδιωτικής εκμετάλλευσης και αρπαγή των αναπτυξιακών ονείρων μας.
*********************************************************************************
Στάλθηκε πριν από μερικές ημέρες από τη Διεύθυνση Δασών Ν. Χανίων στο Συμβούλιο της Ευρώπης η ετήσια έκθεση για το 2008 σχετικά με το φαράγγι της Σαμαριάς, προκειμένου μετά την αξιολόγηση που θα γίνει να δοθεί ξανά τον επόμενο χρόνο το Δίπλωμα του Συμβουλίου στον Εθνικό Δρυμό της Σαμαριάς. Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρονται στην έκθεση, ο αριθμός των επισκεπτών στο φαράγγι, από το Μάιο μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου ήταν φέτος 156.557 άτομα έναντι 158.830 το 2007, 177.263 το 2006 και 181.485 ατόμων το 2005.Είναι άξιο αναφοράς ότι στον Εθνικό Δρυμό της Σαμαριάς γίνονται αυτή τη στιγμή διάφορα έργα, όπως η βελτίωση του Κέντρου Πληροφόρησης των Λευκών Ορέων, η αγορά εξειδικευμένου εξοπλισμού για τα γραφεία και για την υποστήριξη του ίδιου Κέντρου, η ανακατασκευή του κτιρίου, που στεγάζει το Κέντρο Πληροφόρησης της Αγίας Ρουμέλης, που είναι αφιερωμένο στην γεωλογία της περιοχής, η δημιουργία μιας νέας ιστοσελίδας για το Πάρκο και η τοποθέτηση ενός site στο Ίντερνετ, που δείχνει μόνιμα τις μετεωρολογικές συνθήκες στο Ξυλόσκαλο». Εξάλλου έχουν προκηρυχθεί ή δημοπρατηθεί διάφορες επιστημονικές έρευνες και μελέτες, όπως η μελέτη για την ημερήσια εκτίμηση κινδύνου από φωτιά στα Λευκά Όρη, η μελέτη του πληθυσμού και των οικολογικών απαιτήσεων του Κρητικού αιγάγρου στα λευκά Όρη, με συνακόλουθες προτάσεις διαχείρισης του είδους καθώς και η μελέτη για την εγκατάσταση μόνιμων δειγματοληπτικών σταθμών στα Λευκά Όρη για την καταγραφή των αλλαγών στη βιοποικιλότητα (χλωρίδα και πανίδα).

Επειδή δεν θέλω να σας μπερδεύω περισσότερο σας λέω ότι η επισκεψιμότητα στο δικό μας νησάκι της Γραμβούσας, αλλά και στον δικό μας Μπάλο για φέτος (2008) άγγιξε τις 120.000 άτομα, μεγάλο ρεκόρ που όση πτώση και να έχει ο τουρισμός ένα είναι το σίγουρο!
- Του χρόνου θα σπάσει ξανά το ρεκόρ, αφού όπως και να το κάνουμε ο παράδεισος σήμερα είναι εδώ, δίπλα μας και άλλος δεν υπάρχει! Ένα ρεκόρ που δεν παίρνει κανένα δίπλωμα, όπως της Σαμαριάς, εκτός ίσως, από αυτό της ανοικτής παλάμης.
Και το ρεζουμέ για να κλείσουμε και την χρονιά με μια ευχή !
- Άντε και του χρόνου κάτι τις να πάρει και η δημοτική μας αρχή από την πίττα (μεγάλη πίττα) που άλλοι εκμεταλλεύονται χρόνια τώρα. Είναι δικαίωμα της άλλωστε, άσχετα αν κάποιοι είναι χρόνια κλειναύτηδες !!! Είναι δικαίωμα της!
*********************************************************************************
Υ. Σ 1 Επειδή υπάρχουν καλοθελητάδες που υποστηρίζουν ότι μόνο αυτοί προφυλάσσουν και κρατούν την λιμνοθάλασσα καθαρή και ότι αν έλειπαν, θα ήταν ένας μεγάλος πισσόλακκος ο Μπάλος, αντιγράφω από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ μια από τις πολλές καταγγελίες που έφτασαν στα χέρια τους, αλλά ποτέ στα δικά μας. Γράφει λοιπόν η φυλλάδα :
« Δεν πρόκειται ακριβώς για ΧΑΔΑ, αλλά αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου «διαχείρισης» των απορριμμάτων στη χώρα μας. Αφορά την περιοχή του Μπάλου, στη χερσόνησο της Γραμβούσας του Νομού Χανίων, μια περιοχή ενταγμένη στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Νatura. Τον περασμένο Απρίλιο, με το άνοιγμα της τουριστικής περιόδου, ορισμένοι αποφάσισαν να καθαρίσουν την παραλία από τα σκουπίδια. Γέμισαν πολλές μαύρες σακούλες, τις οποίες όμως δεν τις πήραν μαζί τους για να τις εναποθέσουν σε κάποιο χώρο απόθεσης απορριμμάτων παρά τις συγκέντρωσαν σε ένα σημείο της παραλίας, έβαλαν φωτιά και έφυγαν. Η φωτιά έκαψε ένα μέρος των απορριμμάτων και τα υπόλοιπα «περίμεναν» τους επισκέπτες του καλοκαιριού, οι οποίοι αντί να περπατούν πάνω στη ροζ άμμο, ανάμεσα σε κοχύλια και όστρακα που ξεβράζει το κύμα, ισορροπούσαν πάνω σε τόνους από σκουπίδια και απροσδιόριστου είδους ακαθαρσίες, πεταμένους σκουριασμένους σωλήνες, πλαστικά δοχεία, μπουκάλια, κ.ά».
- Αλήθεια ποιος καθαρίζει τον Μπάλο;
- Ο πονέντες ;

Υ.Σ 2 Οποιαδήποτε σκέψη και αν κάνετε θα πέσετε έξω στους υπολογισμούς σας, για το πόσο χοντρό χρήμα διακινείτε σε αυτές τις δυο παραδείσιες διαδρομές του νομού μας! Θα πέσετε πολύ έξω! Φυσικά ούτε σύγκριση μεταξύ αυτών των περιοχών μπορούμε να κάνουμε, αυτό να λέγετε!

ΠΑΜΕ ΓΕΡΑ ΠΑΙΔΙΑ !!!


Ειρηνικό πέρα για πέρα το μαθητικό συλλαλητήριο που διοργάνωσαν τα δυο γυμνάσιου του Καστελλιού.
Με την διακριτική παρουσία δυο περιπολικών που τους άνοιγαν το δρόμο διέσχισαν την Ηρώων Πολυτεχνείου και επέστρεψαν στο 1ο Γυμνάσιο από την Σκαλίδη.
Αρκετοί κάτοικοι τους χειροκρότησαν από τα μπαλκόνια και τα καφενεία, μερικοί δε περπάτησαν μαζί τους !
Μπράβο στα παιδιά που δεν έκαναν τίποτα που να τα εκθέσει στα μάτια των …. ιδιόρρυθμων.
Φυσικά δεν έλειπαν και τα σκληρά συνθήματα όπως :
"Άλλο Αλέξη σκότωσαν"
" Ντροπή-νροπή και αηδία Αλέξη σε σκοτώσανε χωρίς καμιά αιτία"
"Του μπάτσου το όπλο είναι μαγικό στοχεύει στο αέρα και βρίσκει το ψαχνό"
" Στις τράπεζες τα χρήματα, στην νεολαία σφαίρες".








Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2008

ΓΥΠΑΕΤΟΣ Ο ΜΟΥΣΤΑΚΑΛΗΣ

Ένα από τα πλέον σπάνια αρπακτικά που φιλοξενεί η χώρα μας είναι και ο Γυπαετός, ένα πουλί των ορεινών οικοσυστημάτων. Το επιστημονικό του όνομα είναι Gypaetus barbatus, όπου barbatus σημαίνει μουστακαλής και το πήρε από το μουστάκι που εύκολα διακρίνεται στις δύο πλευρές του ράμφους του. Είναι ένα είδος γύπα με μία μεγάλη ρομβοειδή ουρά, δυναμικό πέταγμα, σχετικά γρήγορο, γεμάτο από ελιγμούς που πιο πολύ θυμίζουν ένα μεγάλο γεράκι, παρά ένα πουλί με άνοιγμα φτερών που φτάνει τα 2,80 μέτρα και βάρος 5-7 κιλά. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι μπορεί να πετάξει πολύ νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα ή ακόμη και μέσα στα σύννεφα και στο ψιλοβρόχι. Επιπλέον, μπορεί εύκολα να απογειωθεί μετά από ένα μεγάλο γεύμα, σε αντίθεση με τα Όρνια που πρέπει πρώτα να χωνέψουν την τροφή. Ο αρσενικός και ο θηλυκός Γυπαετός οι οποίοι ζευγαρώνουν για μια ζωή αρχίζουν τις ερωτοτροπίες τους νωρίς τον Οκτώβριο εώς και τον Ιανουάριο, πετώντας πλάι-πλάι, κυνηγώντας ο ένας τον άλλο, ακροβατώντας με πλεγμένα τα νύχια τους και βουτώντας στο κενό. Διατηρούν μια επικράτεια, μέσης επιφάνειας 350 τετραγωνικών χιλιομέτρων, την οποία υπερασπίζονται ενάντια σε άλλα άτομα του ίδιου είδους. Φωλιάζουν μέσα σε μικρές σπηλιές ή σε προφυλαγμένες προεξοχές ψηλών ορθοπλαγιών. Για την επισκευή και το χτίσιμο της φωλιάς, που αρχίζει το Νοέμβριο, χρησιμοποιούν κλαδιά, μαλλί από πρόβατο και ότι άλλο είναι πρόσφορο. Συνήθως χτίζουν δύο και τρεις μεγάλες φωλιές ενώ γεννούν σε μία από αυτές ένα με δύο αυγά μέσα στο καταχείμωνο, Δεκέμβριο -Ιανουάριο. Η εκκόλαψη των αυγών, που γίνεται και από τους δύο γονείς διαρκεί κάτι λιγότερο από δύο μήνες. Τελικά τον Ιούνιο πετάει από τη φωλιά, σχεδόν πάντα, ένα μόνο μικρό με σκούρο καφέ κεφάλι και ουρά. Ο Γυπαετός είναι το μοναδικό πλάσμα στον κόσμο που τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά (70-90%) με κόκαλα. Στην Κρήτη οι βοσκοί δικαίως το έχουν ονομάσει Κοκάλα, καθώς γνωρίζουν τη συνήθειά του να σπάει τα μεγαλύτερα κόκαλα σε βραχώδεις πλαγιές τι "σπάστρες", με μία χαρακτηριστική τεχνική. Τα πετάει από μεγάλο ύψος σε βραχώδεις απότομες πλαγιές, ακολουθώντας τα από πίσω με μία σπειροειδή κάθοδο, διαδικασία την οποία επαναλαμβάνει ώσπου τελικά να σπάσουν τα κόκαλα. Στη συνέχεια τρώει τα κομμάτια ξεκινώντας από το μεδούλι. Τα μικρότερα κόκαλα τα καταπίνει ολόκληρα και το στομάχι του με τα πανίσχυρα γαστρικά υγρά, τα χωνεύει με ευκολία. Πολλές φορές, όταν καταπίνει ένα μακρύ κόκαλο, ενώ η μία άκρη του βρίσκεται έξω από το στόμα του, έχει αρχίσει η πέψη της άλλης άκρης που βρίσκεται στο στομάχι του. Αυτή η διατροφική του συνήθεια φαντάζει περίεργη αλλά, από τη στιγμή που έχει λυθεί το πρόβλημα της πέψης των κοκάλων, αυτά αποτελούν μια πολύ θρεπτική τροφή, εύκολα αποθηκεύσιμη, για την οποία το πουλί δεν έχει ανταγωνιστές. Άλλη μια ιδιαιτερότητα του είδους είναι το "μακιγιάρισμα" των φτερών του με οξείδια του σιδήρου, τα οποία βρίσκει σε θέσεις με κόκκινο χρώμα ή στα τοιχώματα των σπηλιών όπου φωλιάζει, με αποτέλεσμα τα φύσει λευκά φτερά του κεφαλιού και του στήθους να χρωματίζονται πορτοκαλί. Οι λόγοι καθώς και τα οφέλη που οδηγούν σε αυτή τη συμπεριφορά του "μακιγιαρίσματος" μας είναι ακόμη άγνωστα. Σήμερα η χώρα μας φιλοξενεί στην Κρήτη και παρά τη μείωση, τον μεγαλύτερο νησιώτικό πληθυσμό του κόσμου με 12 επικράτειες, 10 εκ των οποίων διατηρούν ζευγάρια. Όμως, στην ηπειρωτική Ελλάδα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Το είδος έχει γνωρίσει μια πρωτοφανή μείωση του πληθυσμού του, με αποτέλεσμα από κοινό είδος των βουνών μας, τη δεκαετία του '80 να υπάρχουν μόνο 5-11 ζευγάρια, για να φτάσουμε σήμερα να απαριθμούμε μία επικράτεια στο Όρος Τζένα και ενδεχομένως άλλη μία στη νότια Πίνδο. Με λίγα λόγια έχουμε φτάσει στο σημείο να ομολογούμε ότι το είδος δεν έχει ελπίδες να συνεχίσει να πετάει στο μέλλον στα βουνά της ηπειρωτικής Ελλάδας. Το πρόγραμμα Life είναι σε εξέλιξη, αλλά είναι λίγα αυτά που μπορούν να γίνουν για το Γυπαετό στην ηπειρωτική Ελλάδα. Ίσως η μόνη λύση να είναι, μετά από πολύ σοβαρή μελέτη και οργάνωση και αφού καταφέρουμε να εκλείψουν οι αιτίες της εξαφάνισης, η επανεισαγωγή του. Τουλάχιστον, κάτι μπορεί να γίνει για το είδος στην Κρήτη.

Και στην Κρήτη ο γυπαετός βρίσκεται δίπλα μας:
Η περιοχή του Αγίου Δίκαιου (Έλος – Τοπόλια) βρίσκεται στο δυτικό άκρο της Κρήτης και περιλαμβάνει την Περιοχή Κοινοτικού Ενδιαφέροντος (pSCI) του Ευρωπαϊκού Δικτύου Natura 2000 Έλος, Τοπόλια, Σάσαλος, Άγιος Δίκαιος: GR 4340004, καθώς και τη Ζώνη ειδικής Προστασίας (SPA) Μετερίζια - Άγιος Δίκαιος - Τσουνάρα - Βιτσιλιά Λευκών Ορέων GR 4340016 η οποία επεκτείνεται και στα δυτικά Λευκά Όρη. Επίσης, σημαντικό μέρος της ανακηρύχθηκε Καταφύγιο Άγριας ζωής στα πλαίσια του προγράμματος LIFE – NATURE 1998: «Διατήρηση – Προστασία του Γυπαετού στην Ελλάδα». Πρόκειται για μια ευνοημένη κλιματολογικά ημιορεινή έως ορεινή περιοχή, καθώς δέχεται τις περισσότερες βροχοπτώσεις από όλο το νησί, ενώ οι θερμοκρασίες είναι σχετικά ήπιες. Η περιοχή αυτή υλοποίησης του προγράμματος υπάγεται διοικητικά σε οκτώ κοινότητες (πριν την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας) που ανήκουν σε δύο δήμους: τις κοινότητες Βλάτους, Έλους, Κάμπου, Κεφαλίου, Περιβολίων και Στροβλών που ανήκουν στο δήμο Ινναχωρίου και τις κοινότητες Σασάλου και Τοπολίων που ανήκουν στο δήμο Μυθήμνης, ενώ τμήμα της βρίσκεται στα Λευκά Όρη.

ΔΕΝ ΠΑΜΕ ΚΑΘΟΛΟΥ ΚΑΛΑ

Δικογραφία σε βάρος αστυνομικού το όπλο του οποίου εκπυρσοκρότησε στο αεροδρόμιο Χανίων, σχημάτισε το Αστυνομικό Τμήμα Αερολιμένα. Το περιστατικό, που προκάλεσε αμηχανία και αναστάτωση, σημειώθηκε στις 7.30 περίπου το βράδυ του περασμένου Σαββάτου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο συγκεκριμένος αστυνομικός υπηρετεί στην Αθήνα και βρισκόταν στα Χανιά για διακοπές, κάνοντας χρήση της άδειάς του. Έφερε μαζί του το ιδιωτικό του πιστόλι το οποίο κατείχε με νόμιμη άδεια. Το απόγευμα του Σαββάτου επέστρεφε στην Αθήνα. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου έβγαλε το πιστόλι, τη γεμιστήρα και τις σφαίρες για τον έλεγχο που γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, σε ειδικό δωμάτιο, προκεινένου να εξεταστεί αν είχε "ξεχαστεί" κάποια σφαίρα μέσα στο όπλο. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου το όπλο εκπυρσοκρότησε, από "αδέξιο χειρισμό" του αστυνομικού. Αμέσως ενημερώθηκε η εισαγγελική αρχή ενώ το Αστυνομικό Τμήμα Αερολιμένα σχημάτισε δικογραφία εις βάρος του αστυνομικού, ο οποίος ταξίδεψε για την Αθήνα. Σύμφωνα με αξιωματικούς της Αστυνομίας Χανίων, ο αστυνομικός θα υποστεί πειθαρχική ποινή από την υπηρεσία του ενώ αναμένεται να διαταχθεί και Ενορκη Διοικητική Εξέταση για τη συγκεκριμένη υπόθεση. Ο αερολιμενάρχης Χανίων Μιχάλης Ξηρουχάκης, τον οποίο ρωτήσαμε σχετικά, δεν είχε ενημερωθεί ενώ στη συνέχεια αφού ερεύνησε το θέμα, επιβεβαίωσε το περιστατικό. Ο ίδιος μας είπε ότι μέχρι χθες το βράδυ επισήμως δεν είχε ενημερωθεί το αρμόδιο γραφείο της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, ούτε είχε καταγραφτεί το περιστατικό στο βιβλίο συμβάντων του αεροδρομίου Χανίων!

Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2008

ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΙΕΡΑ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ

Οι αρχαίες πόλεις της Κισάμου κατά αλφαβητική σειρά είναι οι :
1. Αγνείον (E) στον Άγιο Σώστη στο ακρωτήριο της Γραμβούσας, πόλης και ιερό του Απόλλωνα. (λιμήν εστίν έχων ιερό…εσώτερος κόλπος και καλείται Μυρτίλος και ύδωρ έχει) Στασιασμοί
ΣΩΖΟΝΤΑΙ ΕΡΕΙΠΙΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ.
2. Ιναχώριον (E) κάπου στα Εννιά χωριά μεταξύ των χωριών Κούνενι και Περιβολίων. Ίναχος :ονομασία από την Μυθολογία , είναι ο γιος του Ωκεανού και της Τηθύος . Αναφέρεται στα γεωγραφικά του Πτολεμαίου σελ 3,15
ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
3. Κίσαμος (Ε-Ρ) στο σημερινό Καστέλι. Ο Ντάπερ αναφέρει στην σελίδα 34 των «Κρητικών βιβλίων» τόμος Α΄. Η Κίσσαμος ή Κύσαμος ήτον εις τον καιρόν των Χριστιανών πόλις επισκοπική, και ο ΙΒ΄θρόνος. Κατά το παρόν ονομάζεται ωσαύτως Κίσαμος. (θα γίνει μια ποιο εμπεριστατωμένη ανάλυση αργότερα για την Ρωμαϊκή Κίσαμο)
ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΣΩΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ
4. Μήθυμνα (Μ-Ε-Ρ) νότια του χωριού Νοπήγεια. Κατά την τελευταία δεκαετία εξ αιτίας της διάνοιξης του νέου εθνικού δρόμου έγιναν ανασκαφές Ν. της περιοχή των Νοπηγείων από την αρχαιολόγο και διευθύντρια της ΚΕ΄ εφορίας προι/κων και κλασικών αρχ. κ Μ.Βλαζάκη, ανακαλύφτηκε οικισμός μινωικός καθώς και λείψανα κλασσικής –ελληνιστικής αλλά και ρωμαϊκής περιόδου, που συνηγορούν ότι ίσως υπήρχε τελικά η αρχαία πόλη Μήθυμνα στην περιοχή αυτή. ( Αρχαιολογικό δελτίο 46 σελ. 412 του 1991).
ΕΡΕΙΠΙΑ ΣΕ ΜΙΚΡΗ ΕΚΤΑΣΗ ΣΩΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ
5. Πολυρρήνια (Π-Ε-Ρ), ή Πολύρην (Στ.Βυζάντιος), ή Πολύρρηνα (Πτολεμαίος) στο χωριό Πάνω Παλαιόκαστρο. Ο Στράβων αναφέρει στο κεφάλαιο Χ σελ 479. Απέχουσι δε θαλάττης ως τριάκοντα σταδίους, Φαλασάρνης δε εξήκοντα. Κωμηδόν δ’ ώκουν πρότερον. Ειτ΄ Αχαιοί και Λάκωνες συνώκησαν τειχίσαντες ερυμνόν χωρίον βλέπον προς Μεσημβρίαν. Ο Ντάπερ στα Κρητικά βιβλία Α΄ αρ. 426 σελ. 65 αναφέρει ότι
Από Κύσαμον έως έν τέταρτο της λεύγας, ευρίσκονται εις ένα λόφον τα ερείπια μιας παλαιάς πόλεως, ….Αυτή η πόλις καλείται σήμερον από τους κατοίκους του τόπου Παλαιόν Ελληνικόν Κάστρον.
ΕΡΕΙΠΙΑ ΣΕ ΜΕΓΑΛΗ ΕΚΤΑΣΗ ΣΩΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ
6. Φαλάσαρνα (Ε-P) στο ακρωτήριο Κούτρι . Ο Σκύλαξ, στον περίπλους του σελ.47 αναφέρει (πόλις προς τον ήλιο δυόμενον η προειρημένη Φαλάσαρνα και λιμήν κλειστός). Φαίνεται ότι μαζί με την Κυδωνία αποτελούσαν τα μοναδικά «κλειστά λιμάνια» στην Κρήτη. Στις ερευνητικές ανασκαφές του 1986-87 που τα συμπεράσματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό AJA 92,4 σελ 463-479 φαίνεται ότι οι λιμενικές εγκαταστάσεις αποτελούν ενιαίο σύνολο με τις οχυρώσεις της αρχαίας πόλης, αλλά η λιμενολεκάνη και το κανάλι είναι εξ ολοκλήρου τεχνητά. Είναι πιθανόν η πόλη να ζούσε κυρίως από την πειρατεία και το δουλεμπόριο με μέγιστη ακμή την ελληνιστική περίοδο.(αρχ. δελ 42 σελ 567 Ελπίδα Χατζηδάκη)
ΤΜΗΜΑΤΙΚΕΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ
Υπάρχουν και άλλες πόλεις που οι ιστορικοί, αρχαίοι και νεώτεροι τις τοποθετούν σε περιοχές χωρίς να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Όπως αναφέρει ο Πολ Φόρ πόλεις ψευδείς ή κατά φαντασία. Μερικές είναι ιερά, και άλλες κρατούν τα μυστικά τους καλά κρυμμένα στη γη. Όπως :
Β) Πόλεις ή ιερά ή περιοχές προς αναζήτηση.
1. Αχαία (Π) χώρα Πολυρρηνίων ; ο κ. Ναναδάκης την τοποθετεί κοντά στο χωριό Αζωγυρές βασίλειο του Κέκρωπα, βασιλεύς κατόπιν των Αθηνών 15 π.χ αιώνα. Ίσως όμως να λεγόταν όλη η επικράτεια των Πολυρρηνίων με αυτό το όνομα.
ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
2. Βίεννος (E-Ρ) κάπου μεταξύ Κριού Μετώπου και Φαλασάρνας , μια ώρα δρόμο ΝΑ της Σκλαβοπούλας (Σταδιασμοί 335 Από Κριού Μετώπου( στάδια 12) περίπλους εις Βίεννος σταβ. ιβ. Λιμάνι έχει και ύδωρ). Ο Κορνήλιος γράφει για τους κατοίκους της πόλεως αυτής ."Ότε κάποτε ξηρασία όλην την Κρήτην ελυμαίνετο, αποικίας σε άλλους τόπους εξέπεμψαν. Οι κάτοικοι της έλαβον χρησμόν να εγκατασταθούν σε τόπο τελματώδη. Ήρθον εις την κοιλάδα του Ροδανού ποταμού της Γαλλίας και εκεί εγκαταστάθηκαν και εις την νέα πόλιν έδωσαν το όνομα της μητροπόλεως και την ονόμασαν Βίεννος σημερινή Βιέν."
ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
3. Δίκτυννα (Μ-E-Ρ) ιερό της Βριτομάρτις Αρτέμιδος στο ακρωτήριο Ειρήνης (κοινώς Ροδοπού). Ο Σράβων αναφέρει : (Της Μέντοι Κυδωνίας όρος Τίτυρος, εν ώ ιερόν εστι, ού Δικταίον, αλλά Δικτύνναιον.) Ο κ. Ναναδάκης την ορίζει σαν πόλη –ιερό.
ΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΩΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ
4. Ελαία (E) κάπου δυτικά του Καστελιού ή στο ακρωτήριο Γραμβούσας (Πλίνιος IV 59) Αρκετοί ιστορικοί την τοποθετούν στην Καλυβιανή Κισάμου και με τα ονόματα Ελέα- Ετέα.
ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
5. Κεραία (E) πόλης αυτόνομος σύμμαχος της Πολυρρήνιας και μάλλον με κοινά σύνορα μιας και το νόμισμα της ήταν σχεδόν το ίδιο με αυτήν με παραστάσεις του Απόλλωνα και της Άρτεμις. Ο Πολύβιος ονομάζει τους κατοίκους Κερέτας. Σε επιγραφή που έχει βρεθεί αναφέρονται μεταξύ των άλλων ότι συμμάχησαν με τον Ευμένη τον Β΄. Λέγεται ακόμα ότι ο σπουδαιότερος Κρητικός ποιητής καταγόταν από την Κεραία και ονομαζόταν Ριανός. Την τοποθετούν στο χωριό Ρόκκα και αυτά τα ερείπια έψαξε ο Βursian.
ΜΙΚΡΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΣΤΗΝ ΡΟΚΚΑ ΣΩΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ
6. Κώρυκος (E) κάπου στο ακρωτήριο Γραμβούσας ; (Πτολεμαίος ΙΙΙ 15,2 Κώρυκος άκρα και πόλις γεωγρ..πλατ. 34ο 40΄) ο δε Μελέτιος στην γεωγραφία του αναφέρει (Κώρυκος Άκρα, κοινώς Κόρνικο, και πόλις ποτέ κατά το δυτικόν μέρος της νήσου, όπου παράκεινται αι Κώρυκαι νήσοι και αι Μύλαι νήσοι) Ακόμα υπάρχει νόμισμα στο βιβλίο του Golzius III 221 (Insularum Nomismata) των Κωρυκίων που φέρει τα γνωστά κρητικά σύμβολα (Πάσλευ ΙΙ 61,47)
ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
7. Πέργαμος (Ε) αρχαία πόλη; Αναφέρεται ότι οι Αχαιοί έκτισαν κάστρο στην πόλη αυτή . Ίσως όμως είναι και ονομασία περιοχής Ν.Α των Γρυμπιλιανών .(Σκύλαξ περίπλους 47),αναφέρεται και από τον (Spratt, Travels..1865 ΙΙ, 206) σαν η Περγαμιαία χώρα. Σήμερα η θέση Τρουλλί ΝΔ των Γριμπιλλιανών έχει πολλές πιθανότητες.
ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΣΩΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΣΤΑ ΓΡΥΜΠΙΛΙΑΝΑ
8. Ραμνούς (E) μάλλον στο Στόμιο αν και αναφέρεται και σαν λιμάνι της Γραμβούσας. Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος το αναφέρει σαν λιμάνι. Αντίθετα ο Πλίνιος την αναφέρει και την τοποθετεί στο εσωτερικό του νησιού με το όνομα Ράμνον Το λιμάνι Ραμνούς πρώτος το αναφέρει ο Μπουολτεμόντι το 1415 κατά την περιήγηση του στην Κρήτη ,και το τοποθετεί καλώς η κακώς στο σημερινό λιμάνι της Γραμβούσας. Ο Sieber στον χάρτη του το σημειώνει στον Αποκόρωνα και συγκεκριμένα στο χωριό Ράμνη.
Ο γυμνασιάρχης Λυκούργος Βιδαλάκης προσπάθησε να
ετυμολογήσει την λέξη με το Ράμα= Ύψιστος + Ινούς= Ινώ η
προστάτιδα της ναυτιλίας
ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
9. Μυκήναι (Π) Πελασγική πόλη πλησίον της Κισάμου . Ίσως το σημερινό Σελί, 3 χιλιόμετρα δυτικά, ο λόφος πάνω από το λιμάνι. Στον Φόρ αναφέρεται αλλά έχει την τοποθεσία με ερωτηματικό.
ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
10. Μωδαίοι (E) κάπου κοντά στην Πολυρρήνια ; Ίσως όμως και το σημερινό χωρίο Μόδι Κ (Ο Ν. Πλάτων το 1953 ήταν σίγουρος ότι η περιοχή των ΜΩΔΑΙΩΝ ήταν το σημερινό Μάλεμε. Τελευταία από αυτοψίες σε περιοχές ανατολικά του κόλπου της Κισάμου υπάρχει η εντύπωση ότι το κοινό των Μοδαίων ίσως ήταν η περιοχή κάπου στα Λυριδιανά Κισάμου. Η άποψη άλλων είναι ότι λίγο πιο νότια της Πολυρρήνιας στο οροπέδιο Μώδια, (Λουσακιές) ακούγεται σαν μια καλή πιθανότητα.
ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
11. Τεγέα (Ε) ανατολικά της Πολυρρήνιας ; Δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για την πόλη αυτή, μόνο ότι οι Αχαιοί κατά την δεύτερη εκστρατεία κατά της Κρήτης έκτισαν και εδώ κάστρο. Κατά τον πρόεδρο της αρχαιολογικής εταιρίας Χανίων κ. Ναναδάκη είναι μαζί με την Μυκήνα οι δύο άγνωστες πόλεις στον Νομό Χανίων.(από την μελέτη του : Αι τεσσαράκοντα μια πόλεις του νομού Χανίων. σελ 213)
ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
12. Φάρος (;) πόλης της Δυτικής Κρήτης ; Τοποθεσία μάλλον !!! Ίσως όμως και ψαροχώρι στην περιοχή του Σφηναρίου.
ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
13. Χερσόνησος (E-Ρ) μάλλον στο ακρωτήριο του Σφιναριού. Ο Πτολεμαίος μάλιστα στο βιβλίο Γεωγραφική υφήγησις ΙΙΙ 15,2 δίνει γεωγρ. πλάτος 34ο 35΄ και ότι μαζί με τα Φαλάσαρνα ήταν τα λιμάνια της Πολυρρήνιας. Ακόμα αναφέρει ότι η Ραμνούς απέχει 10 μίλια νότια από τα Φαλάσαρνα και το Ιναχώριον 16 μίλια νότια από την Χερσόνησο, βάση αυτών οι αρχαίες πόλεις (ΦΑΛΑΣΑΡΝΑ- ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ- ΡΑΜΝΟΥΣ-ΙΝΑΧΩΡΙΟΝ ) θα βρίσκονται στο κάθετο άξονα Φαλάσαρνα –Ελαφονήσι. Την αναφέρει ακόμα και ο γεωγράφος Μελέτιος μεταξύ Φαλασάρνων και Ραμνούς.
ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
14. ;;;;;;;;; Ιερό δυτικά της Κισάμου στα Βιγλιά Μινωικής εποχής, αγνώστου ονόματος, αλλά και άγνωστο σε ποιο θεό ήταν αφιερωμένο, πιθανώς υστερομινωικό συνδεδεμένο στενά με την Αίγυπτο, λόγω του τύπου των αγγείων που βρέθηκαν. Η ανασκαφές συνεχίζονται !
Π= Πελασγική εποχή 1500 π.χ-1350 π.χ
Μ= Μινωική εποχή 1350 π.χ- 650 π.χ
Ε= Ελληνική εποχή 500 π.χ- 69 π.χ
Ρ= Ρωμαϊκή εποχή 69 π.χ- 330 μ.χ

Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2008

ΚΙΣΑΜΟΣ Ο ΤΟΠΟΣ ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Στη ζωντανή χορευτική κληρονομιά της Κρήτης περιλαμβάνονται είκοσι τέσσερις, περίπου, παραδοσιακοί χοροί. Μέχρι πριν μερικά, μόλις, χρόνια οι περισσότεροι από αυτούς ήταν περιορισμένης διάδοσης. Γνωστοί σε όλη την Κρήτη ήταν μόνο: η σούστα, ο σιγανός, ο μαλεβιζώτης, ο χανιώτικος (συρτός) και το πεντοζάλι. Να σημειωθεί, πάντως, ότι και οι χοροί αυτοί (πλην του σιγανού) μέχρι το Μεσοπόλεμο δεν ήταν παγκρήτιας εμβέλειας. Πιο συγκεκριμένα, η σούστα ήταν γνωστή στο νομό Ρεθύμνου, ο μαλεβιζώτης στο νομό Ηρακλείου και ο χανιώτικος και το πεντοζάλι στο νομό Χανίων. Μόνο ο σιγανός ήταν γνωστός, σε παραλλαγές, στους νομούς Ρεθύμνου και Ηρακλείου.
Οι υπόλοιποι, λιγότερο γνωστοί, χοροί είναι: η γιτσικιά σούστα, η γλυκομηλίτσα και το ρόδο, που χορεύονται στην επαρχία Κισάμου, ο φτερωτός συρτός (παραλλαγή του χανιώτικου με διαφοροποιημένη τη χορογραφία του), που ήταν γνωστός σε μερικά χωριά των νομών Χανίων και Ρεθύμνου, ο κουτσαμπαδιανός και ο τριζάλης, που χορεύονται στην επαρχία Αμαρίου, ο πηδηχτός, που συναντάμε στην επαρχία Μυλοποτάμου, ο απανωμερίτης και το μικρό-μικράκι, χοροί γνωστοί σε ορισμένες περιοχές των νομών Ρεθύμνου και Ηρακλείου, ο μπραμιανός - πρινιώτης, ο αγκαλιαστός, ο ξενομπασάρης και ο ζερβόδεξος, που χορεύονται στις επαρχίες Ιεράπετρας και Μιραμπέλλου, ο πηδηχτός, που συναντάμε στο νομό Λασιθίου (με τις παραλλαγές του, στειακός στη Σητεία και ιεραπετρίτικος στην Ιεράπετρα), ο λαζότης και τα ντουρνεράκια, που είναι γνωστοί σε διάφορες περιοχές του νησιού.

Η γιτσικιά σούστα είναι χορός της επαρχίας Κισάμου του νομού Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των πηδηχτών χορών. Χορεύεται μόνον από άνδρες. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 2/4, τα βήματά του 6 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων (με λυγισμένους τους αγκώνες).
Τα τελευταία χρόνια ο χορός λέγεται και Ρουματιανή σούστα. Την ονομασία αυτή έδωσε στο χορό ο πρωτομάστορας της κρητικής μουσικής Κωνσταντίνος Παπαδάκης, ο περίφημος Ναύτης (1920-2003) από το Καστέλι Κισάμου, επειδή τις τελευταίες δεκαετίες χορευόταν μόνο στο χωριό Παλαιά Ρούματα.
Ο χανιώτικος είναι χορός του νομού Χανίων. Η πρωταρχική μορφή του εντοπίζεται στην επαρχία Κισάμου. Ανήκει στην κατηγορία των συρτών χορών. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι τις τελευταίες δεκαετίες ακούγεται περισσότερο ως χανιώτικος συρτός. Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες σε κύκλο. Το μουσικό μέτρο του είναι 5/8, τα βήματα του 11 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων.
Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, την οποία κατέγραψε ο Ναύτης στο βιβλίο του Κρητική λύρα, ένας μύθος (1989), ο χορός διαμορφώθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα στην επαρχία Κισάμου Χανίων (σ.σ. πιθανόν μετασχηματίζοντας τα βήματα κάποιου παλαιότερου συρτού χορού). Κατά τη λαϊκή μαρτυρία, η παλαιότερη μελωδία του χανιώτικου, «ο πρώτος», δημιουργήθηκε με βάση δύο μελωδίες που είχαν συνθέσει οι Κρήτες εθελοντές μαχητές της Κωνσταντινούπολης στα 1453, οι οποίοι, ως γνωστόν, ήταν και οι τελευταίοι υπερασπιστές της. Οι μελωδίες αυτές, που όσοι από τους αγωνιστές σώθηκαν επιστρέφοντας τις έφεραν στην Κρήτη, διατηρήθηκαν για δύο αιώνες ως τραγούδια.
Σύμφωνα, πάντα, με τη λαϊκή πίστη, η πρώτη μουσική εκτέλεση του χορού αποδίδεται στον Κισαμίτη βιολάτορα Στέφανο Τριανταφυλλάκη ή Κιώρο (18ο αιώνα) και η πρώτη χορευτική απόδοση από Κισαμίτες στον οικισμό Πατεριανά του χωριού Λουσακιές. Ο χανιώτικος έγινε ευρέως γνωστός στην υπόλοιπη Κρήτη την περίοδο του Μεσοπολέμου, αποκτώντας στη συνέχεια παραλλαγές στο ύφος και την έκφραση της μουσικής και του βηματισμού του
Είναι χορός μοναδικός και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λόγω του ξεχωριστού χορευτικού τρόπου απόδοσης της πρωταρχικής μορφής του στην επαρχία Κισάμου, όπου στον κύκλο του χορού χορεύουν πάντα οι εκάστοτε δύο πρώτοι ενώ οι υπόλοιποι περπατάνε, καθώς και του πολύ μεγάλου αριθμού συνοδευτικών μελωδιών (μουσικών σκοπών), που οι περισσότερες είναι δημιουργίες σπουδαίων μουσικών του 19ου και του 20ου αιώνα.
Το πεντοζάλι είναι χορός του νομού Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των πηδηχτών χορών. Στις μέρες μας αποδίδεται από άνδρες και γυναίκες. Παλαιότερα, όμως, χορευόταν κυρίως από άνδρες. Το μουσικό μέτρο του είναι 2/4, τα βήματά του 1ο και η λαβή από τους ώμους με τα χέρια τεντωμένα.
Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, την οποία επίσης κατέγραψε ο Ναύτης στο βιβλίο του, αλλά και τα πολλά ιστορικά στοιχεία που συμφωνούν με αυτήν, ο χορός έλαβε τη σημερινή μουσικοχορευτική μορφή και ονομασία του στην επαρχία Κισάμου, την περίοδο της Επανάστασης του Δασκαλογιάννη στα 1770-71 (σ.σ. ίσως, βέβαια, μετασχηματίζοντας έναν παλαιότερο πυρρίχιο ή υπορχηματικό χορό) και αποκτώντας συμβολισμούς στην ονομασία, το βηματισμό και τη μουσική του.
Ονομάστηκε πεντοζάλι, και όχι πεντοζάλης, γιατί συμβολίζει το πέμπτο ζάλο (δηλαδή βήμα), όπως ειπώθηκε η θεωρούμενη πέμπτη κατά σειρά απόπειρα των Κρητικών για απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους και όχι γιατί έχει πέντε βήματα, όπως αβασάνιστα έχουν πει αρκετοί. Έχει δέκα βήματα, σε ανάμνηση της 10ης Οκτωβρίου του 1769, οπότε λήφθηκε η απόφαση των Σφακιανών για την πραγματοποίηση της επανάστασης, και η μουσική του αποτελείται από δώδεκα πάρτες, δηλαδή δώδεκα μουσικές φράσεις (γυρίσματα-σκοπούς), προς τιμήν των δώδεκα πρωτεργατών της εξέγερσης.
Αξιοσημείωτο είναι ότι μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 οι κάτοικοι των επαρχιών Κισάμου και Σελίνου όταν χόρευαν το πεντοζάλι, στο άκουσμα κάθε σκοπού της μουσικής του χορού, φώναζαν το όνομα του καπετάνιου που αντιστοιχούσε ο μουσικός σκοπός, τιμώντας έτσι τη μνήμη του Δασκαλογιάννη των βασικών συνεργατών του και της εξέγερσής των.

Το ρόδο είναι χορός της επαρχίας Κισάμου Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των συρτών χορών. Στις μέρες μας, αποδίδεται μόνο από γυναίκες. Παλαιότερα, όμως, ήταν μικτός χορός. Το μουσικό μέτρο του είναι 2/4, τα βήματά του 17 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων. Χορεύεται σε κύκλο.
Το όνομά του συνδέεται με τις πάμπολλες μαντινάδες με αναφορά στο ρόδο, που τραγουδιόνται κατά την εκτέλεση του χορού. Παρακάτω, αναφέρουμε ορισμένες σχετικές παλαιές μαντινάδες

Ρόδο μου μη μαραίνεσαι, μη χάνεις τη θωριά σου,
κράτα τη δροσεράδα σου, την τόση ομορφιά σου.

Ρόδα και τριαντάφυλλα κι άνθη του παραδείσου
εσύναξεν ο έρωτας κι έφτιαξεν το κορμί σου.

Ρόδο και ‘συ, ρόδο κι εγώ, μαζί να φυτευτούμε,
να σμίξουμε τους κλώνους μας να σφιχταγκαλιαστούμε.

Η γλυκομηλίτσα είναι χορός της επαρχίας Κισάμου Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των συρτών χορών. Στις μέρες μας, αποδίδεται μόνο από γυναίκες. Παλαιότερα, όμως, ήταν μικτός χορός. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 2/4 , τα βήματά του 12 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων. Χορεύεται σε κύκλο.
Ο χορός παίρνει το όνομά του από ένα ριζίτικο τραγούδι με τίτλο Το μήλον όσο κρέμεται εις τη γλυκομηλίτσα, με το οποίο μοιράζεται και την ίδια μελωδία.
Η αναβίωση του χορού, η οποία είναι εξαιρετικά πρόσφατη, είναι αποτέλεσμα της ερευνητικής προσπάθειας του πολιτισμολόγου Θρασύβουλου Τσουχλαράκη.

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Ιωάννη Τσουχλαράκη
ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ, μύθος, ιστορία, παράδοση, Αθήνα 2000,
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - www.megalakakis.gr/..