Τα πλαστικά σκουπίδια στη θάλασσα είναι ένα πρόβλημα πολύ μεγάλο πλέον για να το προσπερνάει κανείς. Η θαλάσσια ζωή αντιμετωπίζει ανεπανόρθωτες ζημιές από τα εκατομμύρια τόνων πλαστικών αποβλήτων που καταλήγουν κάθε χρόνο στους ωκεανούς.
Γιατί το πλαστικό είναι τόσο επιβλαβές για τη θαλάσσια ζωή;
Για τα θαλάσσια πτηνά και τα μεγαλύτερα θαλάσσια είδη όπως χελώνες, δελφίνια και φώκιες, ο κίνδυνος προέρχεται από την εμπλοκή τους με πλαστικές σακούλες ή από λάθος εκτίμηση ότι κάποιο πλαστικό αντικείμενο θα μπορούσε να είναι τροφή για αυτά.
Οι χελώνες δεν μπορούν να διακρίνουν μεταξύ μιας πλαστικής σακούλας και μια μέδουσας η οποία μπορεί να αποτελεί μέρος της διατροφής τους. Οι πλαστικές σακούλες, όταν καταναλώνονται προκαλούν εσωτερικές εμπλοκές και συνήθως οδηγούν σε θάνατο.
Μεγαλύτερα κομμάτια πλαστικού μπορούν επίσης να βλάψουν τα πεπτικά συστήματα των θαλάσσιων πτηνών και των φαλαινών και μπορεί να είναι δυνητικά θανατηφόρα.
Με την πάροδο του χρόνου, τα πλαστικά σκουπίδια στη θάλασσα υποβαθμίζονται αργά και διασπώνται σε μικροσκοπικά υπολείμματα που προκαλούν επίσης ανησυχία στους επιστήμονες για το τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν στην ισορροπία του οικοσυστήματος.
Μια πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Plymouth διαπίστωσε ότι πλαστικό βρέθηκε στο ένα τρίτο των ψαριών που αλιεύθηκαν συμπεριλαμβανομένου του γάδου, του μπακαλιάρου, του σκουμπριού και των οστρακοειδών.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υποσιτισμό ή λιμοκτονία για τα ψάρια, αλλά και έμμεση κατανάλωση από τους ανθρώπους μέσω της διατροφής.
Η επίδραση στον άνθρωπο της κατανάλωσης ψαριών που περιέχουν πλαστικό κάποιας μορφής με κάποιον τρόπο εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστη.
Ωστόσο, το 2016 η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων προειδοποίησε για αυξημένο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων “δεδομένης της δυνατότητας μικροπλαστικής ρύπανσης σε βρώσιμους ιστούς εμπορικών ψαριών”.
Παρόλο που σήμερα ακόμα δεν γνωρίζουμε τον ακριβή κίνδυνο που διατρέχει το ανθρώπινο είδος από αυτό το είδος της ρύπανσης είναι ευθύνη όλων μας να κάνουμε ότι μπορούμε για να προστατέψουμε τις θάλασσες και τα είδη που κατοικούν σε αυτές από τα πλαστικά μας απόβλητα. Ίσως έτσι κάνουμε καλό σε εμάς, στις θάλασσες στα θαλάσσια πλάσματα και στις επόμενες γενειές κατοίκων αυτού του πλανήτη.
Απαγόρευση πλαστικών μίας χρήσης
Για να καταπολεμήσουμε το πρόβλημα πρέπει να σταματήσουμε να πετάμε πλαστικά στις θάλασσες. Τα πλαστικά μιας χρήσης είναι η μεγαλύτερη ομάδα απορριμμάτων στις ακτές. Προϊόντα όπως πλαστικά μαχαιροπίρουνα, πλαστικές μπουκάλες, γόπες από τσιγάρα και μπατονέτες αποτελούν σχεδόν το 50% των απορριμμάτων στη θάλασσα.
Για να αντιμετωπίσει το ζήτημα, η ΕΕ έχει επιβάλει την απαγόρευση των πλαστικών μιας χρήσης για τα οποία υπάρχουν εύκολες εναλλακτικές επιλογές: μαχαιροπίρουνα (πιρούνια, μαχαίρια, κουτάλια, ξυλάκια φαγητού), πιάτα, καλαμάκια, μπατονέτες, αναδευτήρες ποτών και καλαμάκια στήριξης μπαλονιών. Οι ευρωβουλευτές συμπεριέλαβαν τις συσκευασίες τροφίμων κατασκευασμένες από διογκωμένο πολυστυρένιο και τα προϊόντα από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη στον κατάλογο.
Τα νέα μέτρα
•Πλήρης κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα υποκατάστατα.
•Περιορισμός της χρήσης πλαστικών δοχείων τροφίμων και ποτηριών μέσω του καθορισμού εθνικών στόχων μείωσης, της προσφοράς εναλλακτικών προϊόντων στα σημεία πώλησης, ή της διασφάλισης ότι τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης θα επιβαρύνονται από κάποιο τέλος.
•Υποχρέωση των κατασκευαστών να συμμετέχουν στο κόστος της διαχείρισης αποβλήτων και του καθαρισμού, καθώς και των μέτρων ευαισθητοποίησης για δοχεία, προϊόντα καπνού με φίλτρο, υγρά μαντηλάκια...κλπ.
Γιατί το πλαστικό είναι τόσο επιβλαβές για τη θαλάσσια ζωή;
Για τα θαλάσσια πτηνά και τα μεγαλύτερα θαλάσσια είδη όπως χελώνες, δελφίνια και φώκιες, ο κίνδυνος προέρχεται από την εμπλοκή τους με πλαστικές σακούλες ή από λάθος εκτίμηση ότι κάποιο πλαστικό αντικείμενο θα μπορούσε να είναι τροφή για αυτά.
Οι χελώνες δεν μπορούν να διακρίνουν μεταξύ μιας πλαστικής σακούλας και μια μέδουσας η οποία μπορεί να αποτελεί μέρος της διατροφής τους. Οι πλαστικές σακούλες, όταν καταναλώνονται προκαλούν εσωτερικές εμπλοκές και συνήθως οδηγούν σε θάνατο.
Μεγαλύτερα κομμάτια πλαστικού μπορούν επίσης να βλάψουν τα πεπτικά συστήματα των θαλάσσιων πτηνών και των φαλαινών και μπορεί να είναι δυνητικά θανατηφόρα.
Με την πάροδο του χρόνου, τα πλαστικά σκουπίδια στη θάλασσα υποβαθμίζονται αργά και διασπώνται σε μικροσκοπικά υπολείμματα που προκαλούν επίσης ανησυχία στους επιστήμονες για το τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν στην ισορροπία του οικοσυστήματος.
Μια πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Plymouth διαπίστωσε ότι πλαστικό βρέθηκε στο ένα τρίτο των ψαριών που αλιεύθηκαν συμπεριλαμβανομένου του γάδου, του μπακαλιάρου, του σκουμπριού και των οστρακοειδών.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υποσιτισμό ή λιμοκτονία για τα ψάρια, αλλά και έμμεση κατανάλωση από τους ανθρώπους μέσω της διατροφής.
Η επίδραση στον άνθρωπο της κατανάλωσης ψαριών που περιέχουν πλαστικό κάποιας μορφής με κάποιον τρόπο εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστη.
Ωστόσο, το 2016 η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων προειδοποίησε για αυξημένο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων “δεδομένης της δυνατότητας μικροπλαστικής ρύπανσης σε βρώσιμους ιστούς εμπορικών ψαριών”.
Παρόλο που σήμερα ακόμα δεν γνωρίζουμε τον ακριβή κίνδυνο που διατρέχει το ανθρώπινο είδος από αυτό το είδος της ρύπανσης είναι ευθύνη όλων μας να κάνουμε ότι μπορούμε για να προστατέψουμε τις θάλασσες και τα είδη που κατοικούν σε αυτές από τα πλαστικά μας απόβλητα. Ίσως έτσι κάνουμε καλό σε εμάς, στις θάλασσες στα θαλάσσια πλάσματα και στις επόμενες γενειές κατοίκων αυτού του πλανήτη.
Απαγόρευση πλαστικών μίας χρήσης
Για να καταπολεμήσουμε το πρόβλημα πρέπει να σταματήσουμε να πετάμε πλαστικά στις θάλασσες. Τα πλαστικά μιας χρήσης είναι η μεγαλύτερη ομάδα απορριμμάτων στις ακτές. Προϊόντα όπως πλαστικά μαχαιροπίρουνα, πλαστικές μπουκάλες, γόπες από τσιγάρα και μπατονέτες αποτελούν σχεδόν το 50% των απορριμμάτων στη θάλασσα.
Για να αντιμετωπίσει το ζήτημα, η ΕΕ έχει επιβάλει την απαγόρευση των πλαστικών μιας χρήσης για τα οποία υπάρχουν εύκολες εναλλακτικές επιλογές: μαχαιροπίρουνα (πιρούνια, μαχαίρια, κουτάλια, ξυλάκια φαγητού), πιάτα, καλαμάκια, μπατονέτες, αναδευτήρες ποτών και καλαμάκια στήριξης μπαλονιών. Οι ευρωβουλευτές συμπεριέλαβαν τις συσκευασίες τροφίμων κατασκευασμένες από διογκωμένο πολυστυρένιο και τα προϊόντα από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη στον κατάλογο.
Τα νέα μέτρα
•Πλήρης κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα υποκατάστατα.
•Περιορισμός της χρήσης πλαστικών δοχείων τροφίμων και ποτηριών μέσω του καθορισμού εθνικών στόχων μείωσης, της προσφοράς εναλλακτικών προϊόντων στα σημεία πώλησης, ή της διασφάλισης ότι τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης θα επιβαρύνονται από κάποιο τέλος.
•Υποχρέωση των κατασκευαστών να συμμετέχουν στο κόστος της διαχείρισης αποβλήτων και του καθαρισμού, καθώς και των μέτρων ευαισθητοποίησης για δοχεία, προϊόντα καπνού με φίλτρο, υγρά μαντηλάκια...κλπ.
•Υποχρέωση τυποποιημένης επισήμανσης η οποία θα αναφέρει τον τρόπο διάθεσης των σχετικών αποβλήτων, τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις του προϊόντος, και την παρουσία πλαστικών υλών στο συγκεκριμένο προϊόν
•Ενίσχυση της ευαισθητοποίησης των καταναλωτών
Όσον αφορά τα αλιευτικά εργαλεία, τα οποία αποτελούν το 27% όλων των απορριμμάτων στις παραλίες, οι κατασκευαστές πλαστικών αλιευτικών εργαλείων θα πρέπει να καλύπτουν το κόστος της συλλογής των αποβλήτων από τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής, καθώς και το κόστος μεταφοράς και επεξεργασίας τους. Τα κράτη μέλη θα υποχρεούνται να συλλέγουν τουλάχιστον το 50% των απωλεσθέντων αλιευτικών εργαλείων κάθε χρόνο και να ανακυκλώσουν το 15% έως το 2025.
ΛΙΜΕΝΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΙΣΣΑΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
