Ο ΕΛΑΙΟΚΟΜΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΧΕΙ ΜΕΛΛΟΝ

Ολοκληρώθηκε με επιτυχία το 8ο Διεθνές Συνέδριο για την Ελιά (8th International Olive Symposium), που έγινε από 10-14/10/2016 στο Split της Κροατίας υπό την αιγίδα της ISHS από το Institute for Adriatic Crops and Karst Reclamation σε συνεργασία με άλλους φορείς. Συμμετείχαν πάνω από 250 επιστήμονες από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα από 32 χώρες που ασχολούνται με τα θέματα της ελιάς και των προϊόντων της. Παρουσιάσθηκαν οι τελευταίες εξελίξεις στα θέματα της καλλιέργειας της ελιάς, της τεχνολογίας ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς και της επεξεργασίας των υποπροϊόντων της ελαιοκομικής βιομηχανίας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπήρχε σε θέματα συμπεριφοράς των ποικιλιών ελιάς στην κλιματική αλλαγή, τις τεχνικές προσαρμογής της καλλιέργειας με έμφαση την λίπανση, άρδευση και μηχανική συγκομιδή, αλλά και τις επιδράσεις τους στην ποιότητα του παραγόμενου ελαιολάδου, που είναι σημαντικές. Ο κ. Κ. Χαρτζουλάκης, τ. δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων συμμετείχε ως προσκεκλημένος ομιλητής  και αναφέρθηκε στις εναλλακτικές μεθόδους διαχείρισης των αποβλήτων ελαιουργείων με έμφαση την εδαφική διάθεση (Alternative technologies for olive mill wastewater (OMW) management with emphasis on land application) που εφαρμόζονται στις διάφορες ελαιοκομικές χώρες. 
Από την πλευρά του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας (IOC) τονίσθηκε η σημασία της νέας διεθνούς συμφωνίας για το ελαιόλαδο και την επιτραπέζια ελιά που τίθεται σε εφαρμογή από 1/1/2017 στην οποία αναγνωρίζεται ο ρόλος και των χωρών που εισάγουν ελαιοκομικά προϊόντα και στην αναγκαιότητα συμφωνίας για τα standard ποιότητας από όλες τις χώρες. 
Να σημειωθεί ότι το 3ο Διεθνές Συνέδριο για την Ελιά έγινε στα Χανιά το 1997 από το Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων.

ΕΧΟΥΜΕ ΦΡΟΥΤΑ ΑΛΛΑ ΜΕ ..ΜΕΤΡΟ

Ο Δήμος Κισάμου ανακοινώνει ότι την Τρίτη 18 Οκτωβρίου και ώρες από 12:00 π.μ. έως πέρατος στα πρώην σφαγεία Κισάμου θα μοιράσει φρούτα αυστηρά με τις κάτωθι προτεραιότητες: 
1. Πρόεδροι Τοπικών Κοινοτήτων του Δήμου μας, οι οποίοι θα τα μοιράσουν στους άπορους,τρίτεκνους, πολύτεκνους της περιοχής τους. 
2. Αννουσάκειο Θεραπευτήριο 
3. Πολύτεκνοι ( Υπεύθυνος κ. Λιουδάκης Δημήτριος – Τηλ. Επικοιν. 6974117031)
4. Τρίτεκνοι ( Υπεύθυνη κα. Αλεξανδράκη Ειρήνη – Τηλ. Επικοιν. 6986606098) 
5. Α.Μ.Ε.Α. 
6. Δημόσιες Υπηρεσίες του Δήμου Κισσάμου
Ο Αρμόδιος Αντιδήμαρχος 
Γλαμπεδάκης Βασίλειος 

ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ

.....την δουλειά της Φωτογραφικής ομάδος Κισάμου!
Φωτογραφία 1η: Γραμβούσα από τον φακό της Ευτυχίας Δεικτάκη.

ΕΝΕΤΙΚΟ ΝΑΥΑΓΙΟ

Αυτή είναι η θέση του Ενετικού ναυαγίου που ανακάλυψε* και μας αποκάλυψε, ο κ. Θεοτόκης ενάλιος αρχαιολόγος, με την μάσκα του, στον Μπάλο. Είναι ένα Ενετικό ναυάγιο καθισμένο λίγα μέτρα έξω από τον Μπάλο το οποίο μετέφερε κατεργασμένες πέτρες και δυο κίονες κατα πάσα πιθανότητα από τα λατομεία των Φαλασάρνων, την εποχή που οι Ενετοί οχύρωναν την νήσο Γραμβούσα το 1580. Δυστυχώς δεν υπάρχουν άλλα ευρήματα λόγω του μικρού βάθους που είναι.
Από το Α΄συνέδριο για την Κίσαμο.
*Όπως βλέπετε φαίνεται και από το Google Earth
Υ.Σ Η Κίσαμος έχει την δυνατότητα και πρέπει να αναπτύξει τον καταδυτικό τουρισμό, δημιουργώντας καταδυτικά πάρκα σε όλες αυτές τις περιοχές που προσφέρονται.

ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΚΑΣΤΕΛΙ

 Μαρεντάκια, Κατσικανταράκης, Καρεφυλλάκης.

 Ο Ανίκητος

 Ο Χαρτζούλης.......

ΓΕΜΙΣΑΝ ΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΥΓΕΙΑΣ

Έχουν γεμίσει τους δρόμους του νοσοκομείου μας, με αυτές τις ανακοινώσεις, όπως με πληροφόρησε φίλος του blog που έστειλε και την φωτογραφία.
Μετά τα Χανιά που είδαμε πριν από 2 μήνες παρόμοιες, τώρα και στο Καστέλλι... Μάλλον για τον αδικοχαμένο Μιχάλη τις έβαλαν.

ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΙΑ Η ΤΡΙΤΗ ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΕΡΑ...ΤΟΥ 'Α ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΣΑΜΟ

Τις ομιλίες ξεκίνησε ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός και λαογράφος κ. Βασίλης Χαρωνίτης που δεν μας μίλησε σήμερα για θρύλους και παραδόσεις αλλά για ένα λυπηρό γεγονός που συνέβη στην επαρχία μας, στην γειτονιά μας, την τούρκεψη ολάκερου του Σασσάλου στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. 

 Επόμενος ομιλητής ο ιστορικός κ. Νικολακάκης Δημήτρης που μας είπε για την αυτοδιοικητική ιστορία του παλαιού δήμου της Πανεθήμου, από ιδρύσεως του ως και τα 1911, παρουσιάζοντας μάλιστα και φωτογραφικό υλικό απ όλους τους δημάρχους που πέρασαν από τον τότε Δήμο.

 Η Ζαχαρένια Σημανδηράκη ιστορικός, ειδική συνεργάτης των γενικών αρχείων του Κράτους και γενική γραμματέας του συνεδρίου μας αφηγήθηκε την πορεία των 300 Ευελπίδων που με λοχαγό τον Καστελλιανό Νικόλαο Λυγιδάκη έφτασαν στο Κολυμπάρι στις 30 Απριλίου του 1941 ως και την διάλυση του σώματος του στα Σφακιά. 

Η εκπαιδευτικός κα. Αποστολάκη Ελευθερία μας έδωσε πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα σχολικά χρόνια μεταξύ 1914-1930 από την Ποταμίδα Κισάμου, αλλά και την ενδιαφέρουσα αποκάλυψη οτι στην Ποταμίδα λειτουργούσε από τις αρχές του περασμένου αιώνα Παρθεναγωγείο.

Η φιλόλογος και πρόεδρος του Φιλολογικού συλλόγου "Κισαμικός" κα. Γεωργακάκη Ελένη που μας ανέλυσε την πορεία του συλλόγου από την ιδρύσεως του 1934 ως και σήμερα.

Και τέλος η Φιλόλογος κα Κωστάκη Καλλιόπη που μας μίλησε για ένα δικό μας άνθρωπο, ένα γέννημα της Κισάμου τον μεγάλο ηθοποιό Μάνο Κατράκη.

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΑΛΛΟ ΛΟΓΟ

Και το νέο όνομα ΣΥΝ.ΚΑ, αυτό αποφάσισε η γενική συνέλευση του ΙΝ.ΚΑ, και αυτό το έκαναν επειδή ..... Όπως γνωρίζετε, ήδη από το 2005 έχουμε μια συνεργασία με την Ένωση Καταναλωτών Νέο ΙΝΚΑ, η οποία συνεργασία έχει λειτουργήσει τα τελευταία χρόνια αρκετά καλά, με επωφελείς και για τον Συνεταιρισμό μας και για την Ένωση και για το καταναλωτικό κοινό. Όμως, ενώ υπάρχει από το 2009 μία σταθερή συμφωνία καταβολής συνδρομής από τα μέλη μας προς την Ένωση Νέο ΙΝΚΑ,(60.000) υπήρξε μία μονομερής απόφαση να διπλασιαστεί αυτό το ποσό, το οποίο η Διοίκηση του Συνεταιρισμού μας κρίνει ότι δεν είναι επωφελές. Έγιναν διαπραγματεύσεις, θεωρούμε ότι δεν υπάρχει λόγος να επιβαρύνονται τα μέλη μας με ένα ποσό ετησίως για να είναι μέλη και στο Νέο ΙΝΚΑ και ως εκ τούτου αποφασίζουμε να διακοπεί αυτή η συμφωνία και, με βάση αυτό, ν’ αλλάξουμε και κάποιους όρους του καταστατικού που σχετίζονται με τη συνεργασία αυτή. ...και το όνομα.
Παράξενο...για τα 60.000 Ε αλλάζουν όνομα και όχι για την δικαστική απόφαση του 1.000.000 Ε που τους επέβαλε το πρωτοδικείο Χανίων; 

Η ΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΣΤΑΘΗ

Εντυπωσιασμένος και σκεπτικός...
Παρακολούθησα με πολύ ενδιαφέρον το πρώτο μισό της δεύτερης ημέρας του 1ου συνεδρίου για την Κίσαμο. Το συνέδριο ήρθε κατά τη γνώμη μου σε μια καίρια στιγμή για το τόπο μας. Πολύ σημαντικοί άνθρωποι που αφιερώνουν χρόνο και ενέργεια από τη ζωή τους για να τεκμηριώσουν πράγματα ήταν εκεί με διάθεση να παρουσιάσουν, να μοιραστούν, να ενημερώσουν, να επιμορφώσουν.
Το κομμάτι που παρακολούθησα ήταν το αρχαιολογικό. Μείζων. Η πολιτιστική κληρονομιά υποχρεώνει τον κάθε ένα από εμάς να ρίξει μια ματιά στο παρελθόν να σεβαστεί την ταυτότητα του πριν γυρίσει το βλέμμα στο μέλλον για να προχωρήσει.
Θεωρώ μεγάλο κέρδος για το τόπο αυτό το σύγχρονο "βήμα" μιας και για να δεις εμπρός πρέπει να κατανοήσεις που βρίσκεσαι. Οι ομιλητές που παρακολούθησα ήταν απόλυτα συνεπείς σε αυτό και μακάρι στο μέλλον να μπορέσουν όλοι οι παράγοντες να επαναλάβουν ίσως και να εμπλουτίσουν το εγχείρημα ώστε η εικόνα να γίνεται όλο και πιο ολοκληρωμένη.
Στο συνέδριο υπήρξαν ειδήσεις,....

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΓΙΑ ΤΑ ΦΑΛΑΣΑΡΝΑ

Μια εφαρμογή του που επινοήθηκε από τον Νορβηγό Gummar Liestol

Μια εφαρμογή που κάνει χρήση γεωγραφικών δεδομένων, οι οθόνες παρέχουν εικόνες υψηλής ποιότητας, τα λογισμικά επεξεργασίας εικόνων επιτρέπουν τη γοργή τρισδιάστατη οπτικοποίηση, το GPS παρέχει τον ακριβή εντοπισμό στον χώρο και τα επιταχυνσιόμετρα και οι αντένες των κινητών τηλεφώνων δίνουν τον ακριβή προσανατολισμό, και την παρουσίασε πρώτη φορά πριν 3 χρόνια ο ίδιος ο Gummar σε ημερίδα στον Πλάτανο Κισάμου, που διοργάνωσε η αρχαιολόγος Ελπίδα Χατζηδάκη.
Στην ομιλία της και στην διάρκεια ερωτήσεων η διευθύντρια της ανασκαφής στα Φαλάσαρνα κα. Χατζηδάκη σε ερώτηση παραδέχτηκε και κάτι που σίγουρα πρωτοακούγεται και προκαλεί έκπληξη σε πολλούς από εμάς. Η Φαλάσαρνα έγινε φιλοπερσική με χρήματα του Δαρείου, το 333 π.Χ, με σκοπό να καθυστερήσει τις επεκτατικές βλέψεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου προς τα ανατολικά, πράγμα που το κατόρθωσαν για 2 χρονιά.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΔΗΜΟΥ ΠΛΑΤΑΝΙΑ

18  μαθητές οι ωφελούμενοι που θα λάβουν δωρεάν μαθήματα
Δεκατέσσερις μαθητές σε φροντιστήρια Ξένων Γλωσσών και τέσσερις μαθητές σε φροντιστήρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, που βρίσκονται στα διοικητικά όρια του Δήμου Πλατανιά, θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν δωρεάν μαθήματα ξένων γλωσσών και ενισχυτικής διδασκαλίας αντίστοιχα, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης των αιτήσεων και της επίσημης έναρξης του θεσμού του Κοινωνικού Φροντιστηρίου στο Δήμο Πλατανιά. 
Για το νέο αυτό θεσμό και τη ....

ΕΙΣ ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ....

 Έκλεισε τις εργασίες του το Α συνέδριο για την Κίσαμο με πολλές και ενδιαφέρουσες ομιλίες γεμάτες Κίσαμο. Και οι τρεις μέρες ήταν γεμάτες με γνωστές και άγνωστες πληροφορίες από ανθρώπους που προσπάθησαν μήνες ίσως και χρόνια για να δώσουν το καλύτερο. Από την οργανωτική μεριά όλα ήταν τέλεια και εδώ στην πόλη της Κισάμου, αλλά και στην Ορθόδοξη Ακαδημία, που δέχτηκε και το μεγαλύτερο βάρος. Από προσέλευση κόσμου το θεωρώ μια χαρά μιας και τα πρωινά ήταν δύσκολο για πολλούς να το παρακολουθήσουν, αλλά σε γενικές γραμμές αυτά τα συνέδρια τόσο κόσμο μαζεύουν. Το μόνο που με παραξένεψε ήταν η παντελής έως ελαχίστη προβολή του από τον τύπο.

Αν έλειπε η φανταστική, κατά ομολογία, παρουσίαση της Φαλασάρνας σε 3D, που έσπευσαν να την πάρουν και να την κοινοποιήσουν όλοι, τότε δεν θα μαθαίναμε τίποτα άλλο... έως ότου θα βγουν τα πρακτικά βέβαια. Ένας ρεπόρτερ ήρθε στο μέσον των ομιλιών και αντί να περιμένει να πάρει τις συνεντεύξεις στο τέλος όπως είθισται, επέμενε πρώτα να του δώσουν συνέντευξη και μετά να μιλήσουν από το βήμα οι ομιλητές... κάποιος ήρθε στα τελειώματα, κάποιος έδειξε την πρώτη μέρα .... Ας μην βάλω άσχημα πράγματα στο μυαλό μου αλλά άμα συμβαίνει ένα τέτοιο γεγονός σε άλλη γειτονιά η αντιμετώπιση του θα ήταν πολύ διαφορετική. 

Τέλος πάντων το συνέδριο ήταν απόλυτα πετυχημένο, ήταν κάτι που έπρεπε να είχε γίνει χρόνια μιας και τα θέματα που μπορείς να αναπτύξεις, να αναδείξεις, να προσφέρεις είναι πολλά, ειδικά στην Κίσαμο, που πάντα έπαιζε ρόλο στα δρωμενα της κάθε εποχής. 
Συγχαρητήρια στους διοργανωτές Ιερά Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου, Περιφέρεια Κρήτης, Δήμο Κισάμου, Δήμο Πλατανιά και φυσικά ένα μεγάλο μπράβο στην ακούραστη Ζαχαρένια Σημανδηράκη. 

ΙΕΡΟΨΑΛΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΚΙΣΑΜΟΥ

Γράφει ο Αντώνης Βακάκης*

Η εκκλησιαστική μουσική στην Κρήτη, ήταν εξαιρετικά ανεπτυγμένη στους Βυζαντινούς χρόνους, πριν την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Ειδικότερα, στα Βυζαντινά μουσικά χειρόγραφα βρίσκουμε ονόματα Κρητών μουσικών, όπως ο Ιωάννης Βατάτζης που φέρεται ως Πρωτοψάλτης της Κρήτης ή ο Ιωάννης Λάσκαρης ο Σηρπάγανος. Και μετά την Άλωση, ασφαλώς, και πάλι κάτω από την άμεση επιρροή των προσφύγων της Κωνσταντινούπολης, η δραστηριότητα αυτή αυξήθηκε σημαντικά και η ακμή που παρατηρήθηκε, έμεινε σταθερή ως την κατάληψη και της Κρήτης από τους Τούρκους, στα 1669.
Τα μετέπειτα χρόνια, λόγω της τουρκικής κατοχής υπήρξε ασφαλώς μια κάμψη στην περαιτέρω καλλιέργεια και διάδοση της εκκλησιαστικής μουσικής.
Πολύ αργότερα, κατά το πρώτο ήμισυ του 20ου αιώνα, στην επαρχία Κισάμου, οι ψάλτες, αλλά και οι ψάλτριες των ενοριών, των πόλεων και των χωριών, ήταν κατά το πλείστον απλοί άνθρωποι, γεωργοί, βοσκοί με λίγα γράμματα και λίγη πρακτική μουσική μόρφωση, οι οποίοι παράλληλα με τους μοναχούς – κληρικούς, τους  Δημοδιδασκάλους της εποχής και τους παραδοσιακούς καλλιτέχνες, στάθηκαν ......

ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΙΑ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΡΑ...ΤΟΥ 'Α ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΣΑΜΟ

Η δεύτερη μέρα ξεκίνησε με τον κ. Μαρινάκη Μανώλη που εμπεριστατωμένα και με ακρίβεια μας έδωσε να καταλάβουμε την εμπορική αλλά και οικονομική κατάσταση που επικρατούσε απο τον 4ο αιώνα πΧ ως και τον 4ο αιώνα μΧ στην Κίσαμο μέσω των νομισμάτων που έχουν βρεθεί στα ανασκαμμένα οικόπεδα της πόλης.

Ακολούθησε η επίτιμη προϊσταμένη της ΕΦΑ Χανίων κα. Μαρκουλάκη Σταυρούλα που μας εξήγησε με πολλές εικόνες, τι αφηγούνται τα ψηφιδωτά δάπεδα της Ρωμαϊκής Κισάμου, που είναι πολλά και όλο το μήκος της πόλης. Μια πληροφορία που διαφεύγει από πολλούς μας έδωσε οτι τα ψηφιδωτά του Κέντρου Υγείας είναι ενυπόγραφα και οτι υπάρχει και επιγραφή του ιδιοκτήτη της έπαυλης που τον έλεγαν Φειδία. 

Ο επίτιμος προϊστάμενος της 2ης ΕΒΑ Χανίων κ. Μιχάλης Ανδριανάκης ακολούθησε, όπου μας ανέλυσε το έργο της 13ης Εφορίας Βυζαντινών αρχαιοτήτων στην Κίσαμο απο το 1976 ως και το 2011. Ένα έργο που περιλαμβάνει πολλές αναστηλώσεις ναών και συντήρηση των μισο κατεστραμμένων αγιογραφιών 

Ένας νέος αρχαιολόγος αναστηλωτής ο κ. Χαριτόπουλος Ευάγγελος μας είπε ενδιαφέροντα πράγματα για το μεταλλείο σιδήρου στο Ραβδούχα, δείχνοντας μας μάλιστα οτι υπήρχε και σιδηροδρομικό δίκτυο για την μεταφορά του μεταλλεύματος.

 Ο κ. Ζερβουδάκης Παναγιώτης αρχαιολόγος με ειδίκευση στον αρχαίο Μεσογειακό κόσμο, μας ανέλυσε την πιθανή μετακίνηση πληθυσμών από τον Αιγαικό χώρο προς την χερσόνησο της Γραμβούσας, με πιθανή πρώτη κατοίκηση στην Κρήτη, την Κίσαμο. 

Ο Δρ. Θεοτόκης της ενάλιας αρχαιολογίας που μας έδειξε με εικόνες τις έρευνες που έχει πραγματοποιήσει στην Κίσαμο η υποβρύχια έρευνα και το πλήθος των ναυαγίων που έχουν βρεθεί ως και σήμερα.

 Η πολλά υποσχόμενη νέα αρχαιολόγος κα. Μπορμπουδάκη που αναφέρθηκε στις ανασκαφικές έρευνες που έχουν γίνει ως και σήμερα στο πολεμικό λιμάνι της Φαλάσαρνας, ειδικά στο κομμάτι των παραθαλάσσιων τειχών, με πιθανή ημερομηνία κατασκευής το 333 π.Χ

 Η καταξιωμένη αρχαιολόγος και διευθύντρια ανασκαφών στα Φαλάσαρνα, κα Ελπίδα Χατζηδάκη που μας παρουσίασε σε πρώτη δημόσια προβολή την Εικονική αναπαράσταση της αρχαίας πολιτείας, που επινοήθηκε από τον Νορβηγό Gummar Liestol. 

και τέλος ο Γιάννης Φαντάκης αρχαιολόγος που μας έδωσε στοιχεία από την πρωτοβυζαντινή Κίσαμο με πολλές εικόνες από ανασκαφές μεταξύ 4ου και 7ου αιώνα μ.Χ. εντός της πόλης.

ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ

Πολύ ενδιαφέρουσα η πρώτη ομιλία της 2ης μέρας του 'Α συνεδρίου για την Κίσαμο, σχετικά με το νόμισμα που έχουμε υιοθετήσει, στην Κίσαμο από τον αρχαιολόγο κ. Μ. Μαρινάκη.

Με στοιχεία που για πρώτη φορά έρχονται στο φως της δημοσιότητας το περίφημο λοιπόν νόμισμα που τόσο πολύ θέλαμε να είναι δικό μας.. τελικά είναι της Κίμωλου. Μάλιστα στην γρήγορη αλλά με ουσία ανάλυση του ο Κισαμίτης αρχαιολόγος κ. Μαρινάκης δίνει και μια ακόμα πληροφορία οτι το νόμισμα δεν βρέθηκε στην Κίσαμο σε ανασκαφή, όπως έλεγαν, αλλά σε ιδιωτική συλλογή στα Χανιά.
Στο σχέδιο αριστερά όπως το παρουσιάζαμε τόσα χρόνια και δεξιά όπως είναι στην πραγματικότητα.

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΟΛΠΟ

Γράφει η Δέσποινα Κουτσουνάκη

Κυριακή στον Πλάτανο. Το πρωί πάμε στα μνημόσυνα. Σχεδόν όλο το χωριό. Δεν το είχα προσέξει μέχρι που μια φίλη από τον Δραπανιά, που είχε έρθει στο μνημόσυνο του πατέρα μου, κοίταζε γύρω της εντυπωσιασμένη και το επεσήμανε. Το βρήκε παράξενο και λίγο γραφικό. Δε θα συμφωνήσω μαζί της. Εγώ το λέω σεβασμό. Φόρος τιμής σε αυτόν που έφυγε, συμπαράσταση και εκτίμηση στην οικογένεια και τελικά σεβασμός στον ίδιο τον θάνατο. Και οι προσφορές στο τέλος ...... πάντα δεν προσφέρουμε κάτι σε αυτόν που ήρθε να μας τιμήσει με την παρουσία του; Και οι οικογένεια να χαιρετά στο τέλος στη θέση αυτού που δεν μπορεί να χαιρετήσει πια.
     Χωριάτες. Αυτό ακριβώς είμαστε. Άνθρωποι που ζουν από τη δουλειά τους. Ελιές, θερμοκήπια, τουριστικά. Ευνοημένοι από έναν πανέμορφο τόπο -που ίσως δεν τον σεβόμαστε και δεν τον προστατεύουμε όσο θα έπρεπε και όσο θα του έπρεπε -. Μαθημένοι στην ανταπόδοση και στην ειλικρίνεια της γης και της δουλειάς. Νοοτροπία αποκτημένη μέσα από μια ιστορία χιλιάδων χρόνων.
     Χωριό ο Πλάτανος. Λίγα καταστήματα, σούπερ μάρκετ και μίνι μάρκετ, για τα απαραίτητα. Για όλα τα υπόλοιπα στο Καστέλι και στα Χανιά. Και μια μοναδική Τράπεζα, η Τράπεζα Χανίων.
        Η ΤΡΑΠΕΖΑ
    Καμαρώναμε σχεδόν όταν άνοιξε στο χωριό η Τράπεζα. Ευκολία μεγάλη. Όπως πήγαινες στον κάμπο, με τα ρούχα της δουλειάς, σταματούσες για λίγο και έκανες τη δουλειά σου. Μπορούσες να πληρώσεις όλους τους λογαριασμούς από το χωριό και οι ηλικιωμένοι παίρνανε από κει τις συντάξεις τους. Δεν ήμασταν σκέτο χωριό πια. Είχαμε τράπεζα.
     Την δική μας Τράπεζα. Με το όνομα. Τράπεζα Χανίων. Από τον τόπο μας. Δική μας σου λέω. Γιατί όλοι ήταν μέτοχοι. Για να έχει κάποιος συναλλαγές με την τράπεζα έπρεπε υποχρεωτικά να αγοράσει μια τουλάχιστον μετοχή. Θυμάμαι το καμάρι της μάνας μου που είχε αγοράσει κάτι λίγες μετοχές. Δεν ξέρω πόσες, δεν έδωσα σημασία στον αριθμό, μου έκανε εντύπωση η χαρά και η ικανοποίηση που ένοιωθε. Δεν πρέπει να είχε πάει πριν σε τράπεζα. Και τώρα ήταν μες στα πόδια της, μπορούσε να πάει όποτε ήθελε. Σπουδαία πράγματα αυτά για τους χωριάτες. Η Τράπεζα τους τιμούσε με την παρουσία της. 
   Και κάτι παραπάνω από όλα αυτά. Η τράπεζα προσέλαβε υπάλληλο ένα δικό τους παιδί, ένα χωριανάκι που είχε κτυπήσει το χέρι του σε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα και θα δυσκολευόταν με τις αγροτικές δουλειές. Θυμάμαι τα λόγια του πατέρα μου όταν έγινε γνωστή η πρόσληψη." Μπράβο τόνε μωρέ , καλά το κάμανε". Η Τράπεζα λοιπόν τους ένοιωθε. Και τους τιμούσε. Ο Διευθυντής πάντα με κοστούμι και ο υπάλληλος με στολή. Γιλέκο και γραβάτα οπωσδήποτε, και η ταμίας κι αυτή με στολή, πάντα σε σκούρο μπλε χρώμα, ένδειξη σοβαρότητας. Προσωπική υποδοχή στον καθένα, άλλωστε μας γνώριζαν, δεν είμαστε και πάρα πολλοί, και ο Νίκος άλλωστε σαν συγχωριανός μας γνώριζε όλους από μικρό παιδί, όπως τον γνωρίζαμε και εμείς. Με τους νεώτερους πήγαινε μαζί στο σχολείο, εγώ τον θυμάμαι μικρό παιδάκι και οι μεγαλύτεροι γνώριζαν καλά τον πατέρα του. Και η ταμίας που δεν ήταν χωριανή είχε παντρευτεί έναν χωριανό, δική μας κι αυτή λοιπόν. Οι διευθυντές ήταν λίγο πιο μακρινοί αλλά όχι και πολύ. Ο Αποστόλης έμενε στο Καστέλι αλλά η γυναίκα του είχε καταγωγή από τον Πλάτανο και ο Νικηφόρος έκανε κουμπαριές στον Πλάτανο. Σηκωνόταν να σε χαιρετήσουν όταν έμπαινες στην τράπεζα, σε ήξεραν με το μικρό σου όνομα και εσένα και όλη σου την οικογένεια,ήξεραν τις υποθέσεις σου και σε ρωτούσαν με ενδιαφέρον, δεν χρειαζόταν να δείξεις ταυτότητα γιατί σε ήξεραν. Σαν στο σπίτι σου.
      Μου φαινόταν λίγο παράταιρη και κάπως γελοία αυτή η επισημότητα. Ακόμα και στα υποκαταστήματα της Αθήνας ο υπάλληλος σηκωνόταν να σε χαιρετήσει και ο Διευθυντής σε χαιρετούσε κι αυτός. Και εκεί βέβαια οι υπάλληλοι με τα γιλέκα τους, τα άσπρα πουκάμισα και τα παπιγιόν. Όχι όπως στις άλλες τράπεζες που ο καθένας φορούσε ότι του κατέβαινε. Στην τράπεζα Χανίων όλα ήταν οργανωμένα και σοβαρά. Και πολύ φιλικά. Μπορούσες να έχεις εμπιστοσύνη. 
     Σκεφτόμουν πως προσπαθούσαν να αναπληρώσουν την έλλειψη μεγέθους της Τράπεζας παρουσιάζοντας μια υπερβολική έστω τάξη. Η πως θέλουν να δείξουν πόσο νοικοκυρεμένοι είναι. Είναι σίγουρο πως πέτυχαν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του κόσμου. Τουλάχιστον πολλών.
    Βεβαίως ο Πλάτανος δεν είναι μια κοινωνία αγγέλων. Θα συναντήσεις όλων των ειδών τους ανθρώπους, όπως παντού. Όμως ακόμα παραμένει μια αγροτική κοινωνία. Η πλειοψηφία των κατοίκων είναι αγρότες και κάποιοι που ασκούν ένα άλλο επάγγελμα, αυτό θα έχει άμεση σχέση με τους αγρότες και  ασχολούνται και με την δική τους περιουσία. Η απ' ευθείας συναλλαγή με τη φύση, με τα δέντρα, με τα ζώα, διαπλάθει μια ευθύτητα χαρακτήρα. Η γη επιστρέφει αυτά που έδωσες, θα δρέψεις τους καρπούς των κόπων σου. Και συχνά πολύ λιγότερα. Δεν έχει κόλπα, δεν έχει απατεωνιές. Και όταν αυτός είναι ο τρόπος ζωής των ανθρώπων, δεν διανοούνται εύκολα ότι θα συναντήσουν την απάτη μέσα στον δικό τους χώρο. Ούτε μέσα στην τράπεζα. Στην τράπεζα πας λεφτά και παίρνεις λεφτά. Δεν είναι χρηματιστήριο. Ή έτσι νομίζεις.
    Συνεχίζεται

ΔΥΟ ΚΙΣΑΜΙΤΕΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΟΙ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΝΟΥΣΑΚΗΣ και ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΘΕΟΔΟΣΑΚΗΣ

Γράφει ο Γιαννακάκης Νίκος*
Στην χαλάρωση του καιρού μας, στην ισοπέδωση των αξιών της πολιτικής κουλτούρας, τον αφανισμό των ιδανικών και τη διάβρώση των συνειδήσεων, η τέχνη αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις της ζωής.
Με την τέχνη καταγράφουμε και εκφράζουμε τα αισθήματα και συναισθήματα μας, τις αγωνίες τους φόβους και την λατρεία μας. Γι αυτό τον λόγο αισθανόμαστε αυτήν την ψυχική πληρότητα μπροστά στα έργα της καλλιτεχνικής δημιουργίας από τους αρχαιότατους χρόνους ως και σήμερα.
Η αναφορά μου είναι αφιερωμένη σε δυο απόντες αλλά παρόντες με την εικαστική τους παρακαταθήκη. Θα προσπαθήσω με τον Γιάννη Αννουσάκη και τον Μανώλη Θεοδοσάκη να προσεγγίσω όσο το δυνατόν τους ανθρώπους αγιογράφους  και τους αγιογράφους ανθρώπους, γιατί εμείς από τον καλλιτέχνη έχουμε πάντα το έργο, το αποτέλεσμα της δημιουργίας και αυτό καλούμαστε να κρίνουμε να αποδεχτούμε ή και να απορρίψουμε.

Ο Ιωάννης Αννουσάκης με τον γιο του Δημήτρη

Η αναφορά μου στον Γιάννη Αννουσάκη και στον Μανώλη Θεοδοσάκη καλύπτεται από το φάσμα της τιμής και της ευθύνης σε μια ηθική ισορροπία απέναντι στο έργο που μας άφησαν. Καθένας με τον δικό του τρόπο ανέβηκε τον Γολγοθά της τέχνης, ισότιμα καλλιτέχνες στην ψυχή και στην σκέψη.
Στην αρχή της πορείας του βρίσκουμε τον Γιάννη Αννουσάκη να παλεύει με το σχέδιο. Κάρβουνο, μολύβι σ΄ένα αδυσώπητο αγώνα ενάντια στο θεριό της τέχνης. Για να γίνει ζωγράφος πρώτα θα ΄πρεπε να καταλάβει πως μια σκέψη, μια ιδέα, ένα συναίσθημα γίνεται έργο, πράξη, παράσταση. Παλεύει διαρκώς και αγωνίζεται η τεχνική του να πάρει προσωπικό χαρακτήρα. Πιστεύει ότι έτσι μόνο μπορεί να αποδώσει πιστά αυτό που αισθάνεται.
Ο Αννουσάκης σχεδίαζε αντιγράφοντας ότι τον συγκινούσε, είτε αυτό ήταν φωτογραφία, ή λιθογραφία κάποιου πίνακα ή της όμορφης Παναγίας από τα δυτικά πρότυπα. άρχισε ένα αγώνα μεταξύ ύλης και πνεύματος. Άνθρωπος της εκκλησίας ο Αννουσάκης, διακονούσε ιεροψάλτης, επόμενο ήταν να επηρεάσει το έργο του ο χώρος με την ιστορία του.
Δίκαιοι Προφήτες, η Ζωή του Χριστού, οι Παραβολές, ο Γολγοθάς, η Σταύρωση, τα Μαρτυλόγια αποτελούν ανεξάντλητο θέμα έμπνευσης, ένα αιώνιο μοντέλο.
Όλη η καλλιτεχνική δημιουργία επικεντρώνεται σε θέματα εκκλησιαστικά. Εδώ λοιπόν βλέπουμε τον Αννουσάκη να βρίσκει το στοιχείο του, το ιδανικό του και να διαμορφώνει τον προσωπικό του χαρακτήρα πάνω στην τέχνη της ζωγραφικής.

Μανώλης Θεοδοσάκης

Τέλη 19ου και αρχές 20ου αιώνα η χώρα μας κατακλύζεται από δυτικά πρότυπα εικόνων στα τέμπλα των εκκλησιών. Ένα φαινόμενο σχέσεων Ορθόδοξης ανατολής και Λατινικής δύσης στην αγιογραφία. Μια επαφή με την Δυτική τέχνη που επιτρέπει στον αγιογράφο να πλησιάζει το θέμα με σκηνές από την κοσμική ζωή. Ο συνδυασμός του θρησκευτικού και του κοσμικού περιεχομένου του θέματος, εντάσσει τις εικόνες στην κατηγορία της εκκλησιαστικής ζωγραφικής. Μέσα σε αυτό το κλίμα βρίσκουμε τον Θεοδοσάκη να παλεύει με τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες....με αποτέλεσμα να επηρεάσει τον εκκολαπτόμενο αγιογράφο.
Ο Θεοδοσάκης υπηρέτησε με θρησκευτικό φανατισμό την τεχνική της απεικόνισης και της παραστατικότητας, η οποία διέπει το έργο του σε όλο το φάσμα. Ορθολογιστής, φίλος της γνώσης, της τάξης και της μάθησης λάτρεψε την αγιογραφία χαϊδεύοντας την με τους πιο θερμούς γλυκασμούς και τις πιο έντονες χρωματιστές ισορροπίες. Ένα αριστοτεχνικό παίξιμο του φωτός, δέσιμο της σύνθεσης, που στο σύνολο του θυμίζει συναυλία Αγγέλων. Γοητεύεται από την Ιταλική Αναγέννηση και προσεγγίζει τους μεγάλους δασκάλους. Λάτρης του φυσικού κάλους συνεχίζει με το ίδιο πάθος, με την ίδια δύναμη και αγάπη, αλλά και την ιδιοχρωματική γκάμα και τεχνική επεξεργασία. Το ένα έργο διαδέχεται το άλλο σ' ένα οργασμό πνευματικής δημιουργίας. Η χρωματική απόδοση των έργων του με τους απαλούς τόνους, η έλλειψη συγκεκριμένης και καθόλου χαρακτηριστικής φόρμας, με αχνά ή καθόλου περιγράμματα καθορίζει για δεκαετίες τα έργα του Θεοδοσάκη. Τον συναντάς μέσα σ αυτά.
* Η ομιλία του στο Α' συνέδριο για την Κίσαμο.