ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ

 Διαβάζοντας ένα άρθρο του Γιάννη Σφακιωτάκη δικηγόρου- οικονομολόγου γραμμένο το μακρινό 1981 σχετικά με την "Οικονομική πλευρά της ανάπτυξης της Επαρχίας Κισάμου" είδα οτι το 1978 έγινε μια προσπάθεια απο ευαισθητοποιημένα άτομα της επαρχίας Κισσαμίτες εξ Αθηνών να δημιουργήσουν μια εταιρεία Λαϊκής Βάσης Αναπτύξεως της Επαρχίας Κισάμου. Αν και δεν αναφέρει τα άτομα ποιοι ήταν εντούτοις απο τα γραφόμενα του κ. Σφακιωτάκη φαίνεται οτι έγινε μια παρουσίαση της προσπάθειας αυτής πρώτα στην Αθήνα και μετέπειτα στην ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης, όπου η ομάδα αυτή ανέπτυξε τις οικονομικές, νομικές και γενικότερα τις θετικές επιπτώσεις αν γίνει η εν λόγω εταιρεία. Μάλιστα το θέμα ξανακουβεντιάστηκε και στο 1ο Πανεπαρχιακό συνέδριο ανάπτυξης της επαρχίας που έγινε τον Αύγουστο του 1979 στην πόλη της Κισάμου, κατόπιν πρωτοβουλίας του Δήμου Κισάμου. (Έχω μια ενδοιασμό αν ήταν τότε δήμαρχος ο κ. Σχετάκης ή ο κ. Κουφάκης)

Βέβαια μετά ήρθαν τα γεγονότα του Ειρηναίου και όλοι έπεσαν με τα μούτρα στην υπόθεση αυτή που αποτελούσε το α και το ω της Επαρχίας και του λαού της. Πάντως στην αναφορά του ο κ. Σφακιωτάκης επισημαίνει τι είχε φτιαχτεί το πρώτο καταστατικό με τον σκοπό της εταιρείας να ήταν η οικονομική, πολιτιστική και κοινωνική ανάπτυξη της Επαρχίας, με έδρα τον ο Δήμο Κισάμου, με διασπορά μετοχών και με τους μετόχους να μην μπορούν να έχουν παραπάνω του 1% των μετοχών. Το καταστατικό μοιράστηκε μάλιστα λίγο πριν το συνέδριο στην Κίσαμο και αλλού, τον Ιούνιο του 1979. 

Αξίζει βέβαια να γραφτεί πως τελειώνει το άρθρο του ο δικηγόρος κ. Σφακιωτάκης.

" Δεν πρόλαβε να συσταθεί η εταιρεία και κάποιοι άσκησαν κριτική οτι δεν υπάρχει στόχος μάλιστα δεν ήταν λίγοι εκείνοι που αρθρογράφησαν επί αυτού,  δεν αξίζει να αναφερθούν, μάλιστα κάποιοι αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν οτι (οι 4 κισσαμίτες εξ Αθηνών μάλλον) είχαν αγαθή πρόθεση, μάλιστα αυτοί ήταν που μοίρασαν έντυπα κατηγορώντας τους εμπνευστές σαν "επιδρομείς" που αποβλέπουν στο σφετερισμό των περιουσιών και την εκμετάλλευση του ιδρώτα των αγροτών. (πόσο θα άξιζε να βρίσκαμε ένα τέτοιο έντυπο)

Κλείνοντας το άρθρο του ο κ. Σφακιωτάκης αναφέρει "Σήμερα τα δεδομένα είναι ευνοϊκότερα (1981) έχουμε ηθικούς συμπαραστάτες μεγίστου κύρους, έχουμε ζωντανή οικονομία και ένα καταξιωμένο και σίγουρο για τον εαυτό του λαό. Έχουμε ακόμα ένα έτοιμο ερευνητικό πρόγραμμα και το σχέδιο καταστατικού της εταιρείας, δεν απομένει παρά η καλή θέληση όλων μας για την υλοποίηση της Εταιρείας Λαϊκής Βάσης για την ανάπτυξη της Επαρχίας μας".

Όπως ξέρετε τίποτα δεν έγινε, δεν ξέρω αν πάτησε σε αυτό το καταστατικό η ΑΝΕΤΕΚ αργότερα αλλά ένα είναι πασιφανές.. η υπόλοιπη επαρχία αναπτύχθηκε και μεις μείναμε στο 1981.

ΠΑΡΘΕΝΑΓΩΓΕΙΟ ΠΟΤΑΜΙΔΑΣ

Από το ημερολόγιο του συλλόγου προβολής "η Γραμβούσα" βλέπουμε μια φώτο του Παρθεναγωγείου Ποταμίδας ένα κτίριο που δεν αναφέρει που ακριβώς είναι αλλά λέει ότι πιθανότητα να είναι βενετσιάνικο αν και η δομή του δεν μοιάζει. Πάντως πρώτη επίσημη αναφορά για το Παρθεναγωγείο έγινε από την εκπαιδευτικό κα. Αποστολάκη Ελευθερία, στο 1ο συνέδριο για την Κίσαμο στον Κολυμβάρι το 2016, που εκτός της αναφοράς για το συγκεκριμένο κτήριο, έδωσε και πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα σχολικά χρόνια μεταξύ 1914-1930 από την Ποταμίδα.

ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΙΑ Η ΤΡΙΤΗ ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΕΡΑ...ΤΟΥ 'Α ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΣΑΜΟ

Τις ομιλίες ξεκίνησε ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός και λαογράφος κ. Βασίλης Χαρωνίτης που δεν μας μίλησε σήμερα για θρύλους και παραδόσεις αλλά για ένα λυπηρό γεγονός που συνέβη στην επαρχία μας, στην γειτονιά μας, την τούρκεψη ολάκερου του Σασσάλου στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. 

 Επόμενος ομιλητής ο ιστορικός κ. Νικολακάκης Δημήτρης που μας είπε για την αυτοδιοικητική ιστορία του παλαιού δήμου της Πανεθήμου, από ιδρύσεως του ως και τα 1911, παρουσιάζοντας μάλιστα και φωτογραφικό υλικό απ όλους τους δημάρχους που πέρασαν από τον τότε Δήμο.

 Η Ζαχαρένια Σημανδηράκη ιστορικός, ειδική συνεργάτης των γενικών αρχείων του Κράτους και γενική γραμματέας του συνεδρίου μας αφηγήθηκε την πορεία των 300 Ευελπίδων που με λοχαγό τον Καστελλιανό Νικόλαο Λυγιδάκη έφτασαν στο Κολυμπάρι στις 30 Απριλίου του 1941 ως και την διάλυση του σώματος του στα Σφακιά. 

Η εκπαιδευτικός κα. Αποστολάκη Ελευθερία μας έδωσε πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα σχολικά χρόνια μεταξύ 1914-1930 από την Ποταμίδα Κισάμου, αλλά και την ενδιαφέρουσα αποκάλυψη οτι στην Ποταμίδα λειτουργούσε από τις αρχές του περασμένου αιώνα Παρθεναγωγείο.

Η φιλόλογος και πρόεδρος του Φιλολογικού συλλόγου "Κισαμικός" κα. Γεωργακάκη Ελένη που μας ανέλυσε την πορεία του συλλόγου από την ιδρύσεως του 1934 ως και σήμερα.

Και τέλος η Φιλόλογος κα Κωστάκη Καλλιόπη που μας μίλησε για ένα δικό μας άνθρωπο, ένα γέννημα της Κισάμου τον μεγάλο ηθοποιό Μάνο Κατράκη.

ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΙΑ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΡΑ...ΤΟΥ 'Α ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΣΑΜΟ

Η δεύτερη μέρα ξεκίνησε με τον κ. Μαρινάκη Μανώλη που εμπεριστατωμένα και με ακρίβεια μας έδωσε να καταλάβουμε την εμπορική αλλά και οικονομική κατάσταση που επικρατούσε απο τον 4ο αιώνα πΧ ως και τον 4ο αιώνα μΧ στην Κίσαμο μέσω των νομισμάτων που έχουν βρεθεί στα ανασκαμμένα οικόπεδα της πόλης.

Ακολούθησε η επίτιμη προϊσταμένη της ΕΦΑ Χανίων κα. Μαρκουλάκη Σταυρούλα που μας εξήγησε με πολλές εικόνες, τι αφηγούνται τα ψηφιδωτά δάπεδα της Ρωμαϊκής Κισάμου, που είναι πολλά και όλο το μήκος της πόλης. Μια πληροφορία που διαφεύγει από πολλούς μας έδωσε οτι τα ψηφιδωτά του Κέντρου Υγείας είναι ενυπόγραφα και οτι υπάρχει και επιγραφή του ιδιοκτήτη της έπαυλης που τον έλεγαν Φειδία. 

Ο επίτιμος προϊστάμενος της 2ης ΕΒΑ Χανίων κ. Μιχάλης Ανδριανάκης ακολούθησε, όπου μας ανέλυσε το έργο της 13ης Εφορίας Βυζαντινών αρχαιοτήτων στην Κίσαμο απο το 1976 ως και το 2011. Ένα έργο που περιλαμβάνει πολλές αναστηλώσεις ναών και συντήρηση των μισο κατεστραμμένων αγιογραφιών 

Ένας νέος αρχαιολόγος αναστηλωτής ο κ. Χαριτόπουλος Ευάγγελος μας είπε ενδιαφέροντα πράγματα για το μεταλλείο σιδήρου στο Ραβδούχα, δείχνοντας μας μάλιστα οτι υπήρχε και σιδηροδρομικό δίκτυο για την μεταφορά του μεταλλεύματος.

 Ο κ. Ζερβουδάκης Παναγιώτης αρχαιολόγος με ειδίκευση στον αρχαίο Μεσογειακό κόσμο, μας ανέλυσε την πιθανή μετακίνηση πληθυσμών από τον Αιγαικό χώρο προς την χερσόνησο της Γραμβούσας, με πιθανή πρώτη κατοίκηση στην Κρήτη, την Κίσαμο. 

Ο Δρ. Θεοτόκης της ενάλιας αρχαιολογίας που μας έδειξε με εικόνες τις έρευνες που έχει πραγματοποιήσει στην Κίσαμο η υποβρύχια έρευνα και το πλήθος των ναυαγίων που έχουν βρεθεί ως και σήμερα.

 Η πολλά υποσχόμενη νέα αρχαιολόγος κα. Μπορμπουδάκη που αναφέρθηκε στις ανασκαφικές έρευνες που έχουν γίνει ως και σήμερα στο πολεμικό λιμάνι της Φαλάσαρνας, ειδικά στο κομμάτι των παραθαλάσσιων τειχών, με πιθανή ημερομηνία κατασκευής το 333 π.Χ

 Η καταξιωμένη αρχαιολόγος και διευθύντρια ανασκαφών στα Φαλάσαρνα, κα Ελπίδα Χατζηδάκη που μας παρουσίασε σε πρώτη δημόσια προβολή την Εικονική αναπαράσταση της αρχαίας πολιτείας, που επινοήθηκε από τον Νορβηγό Gummar Liestol. 

και τέλος ο Γιάννης Φαντάκης αρχαιολόγος που μας έδωσε στοιχεία από την πρωτοβυζαντινή Κίσαμο με πολλές εικόνες από ανασκαφές μεταξύ 4ου και 7ου αιώνα μ.Χ. εντός της πόλης.

ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΙΑ Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ...ΤΟΥ Α ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΣΑΜΟ

Ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου Βιάννου & Καστελίου και καθηγητής Θεολογίας κ. Ανδρέας (Νανάκης), που μίλησε για δυο δικούς μας ανθρώπους τον Παρθένιο Περίδη και τον Παρθένιο Κελαιδή, αλλά και στο περιθώριο που έδωσε αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία για την Κίσαμο του 1920.

Ο Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνός που μίλησε για τα εκκλησιαστικά Άμφια που βρέθηκαν στην Κίσαμο!

Ο καταξιωμένος Κισαμίτης αγιογράφος που μίλησε για δυο Καστελιανούς αγιογράφους του περασμένου αιώνα τον Μανώλη Θεοδοσάκη και τον Γιάννη Αννουσάκη.

Η κυρία Αθανασιάδου Στεφανουδάκη Δέσποινα που μίλησε για την ζωή και το έργο του Οσίου Ιωάννη του Ξένου, που έζησε πολλά χρόνια στην Κίσαμο.

Ο Αντώνης Βακάκης που μίλησε για τους Ιεροψάλτες της Επαρχίας Κισάμου δίνοντας αρκετές πληροφορίες και ονόματα από τον περασμένο αιώνα ώς και σήμερα.

Ο ιστορικός κ. Καμηλάκης Παναγιώτης που μίλησε για το έργο και την ζωή ενός άγνωστου σε πολλούς  φιλέλληνα Κισαμίτη, τον Μισαήλ Αποστολίδη από το Μελισσουργειό. 

και τέλος ο πρέσβης μας κ. Κυριάκος Ροδουσάκης που μίλησε για την ανάγκη να αξιοποιηθούν όλες οι βιβλιογραφικές και αρχειακές πηγές που αφορούν την Κίσαμο μιας και ως και σήμερα είναι άγνωστες ή ελάχιστα γνωστές.