Εξετάζοντας τα μέτρα οικονομικής πολιτικής που εφαρμόζονται από τις κυβερνήσεις διεθνώς, παρατηρεί κανείς ότι η ιδεολογία διαδραματίζει όλο και μικρότερο ρόλο στη διαμόρφωσή τους. Κεντροαριστερές και κεντροδεξιές κυβερνήσεις στην Ευρώπη υλοποιούν παρεμφερή προγράμματα στήριξης της ρευστότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στις ΗΠΑ, ο Πρόεδρος Ομπάμα, εφαρμόζει ένα πρόγραμμα αγοράς «τοξικών» ομολόγων, δομημένο σε φιλοσοφία παρεμφερή με αυτή του σχεδίου Πόλσον της Προεδρίας Μπους. Ένα πρόγραμμα το οποίο συνιστά κατευθείαν μεταφορά χρημάτων από τους φορολογούμενους προς τις τράπεζες. Πριν το ξέσπασμα της κρίσης, τις τελευταίες δεκαετίες σημειώθηκε διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων δι
εθνώς, οι οποίες συχνά γίνονταν εντονότερες σε περιόδους κεντροαριστερών διακυβερνήσεων.Από παραδείγματα όπως τα παραπάνω συνάγεται ότι ο άξονας «δεξιά – αριστερά» έχει χάσει μέρος του νοήματός του. Θα ήταν όμως λάθος να συμπεράνουμε ότι η διαχείριση της κρίσης δεν έχει πολιτική διάσταση. Απλώς η πολιτική διάσταση ξεπερνά τα στερεότυπα του δίπολου δεξιάς – αριστεράς.
Στην πατρίδα μας, υπάρχουν τουλάχιστον δυο πολιτικά ζητήματα, που σχετίζονται άμεσα με την κρίση και τη διαχείρισή της. Ένα είναι η αντιμετώπιση του δημοσίου χρέους. Στο δημόσιο χρέος αποτυπώνονται σωρευτικά οι επιπτώσεις της διαχείρισης παρελθόντων ετών. Η σωρευτική επίπτωση των δημοσιονομικών πολιτικών του παρελθόντος, διαμορφώνει νοοτροπίες, συνήθειες, και πρακτικές οι οποίες τείνουν να αναπαράγουν το πρόβλημ
α. Το ζήτημα αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα στις συνθήκες κρίσης : Στις διεθνείς αγορές, οι χώρες με υψηλό χρέος δανείζονται με υψηλότερα επιτόκια.Η επίλυσή του προβλήματος του χρέους, απαιτεί σύγκρουση με τις πολιτικές που οδήγησαν στην εκτίναξή του από το 30% του ΑΕΠ το 1981 στο 99% του ΑΕΠ το 2004. Η πολιτική παράταξη που ευθύνεται για την εικοσαετή αυτή πορεία του δημοσίου χρέους, σήμερα αντιμετωπίζει το ζήτημα με εντυπωσιακή ανευθυνότητα : με γενικόλογες τοποθετήσεις χωρίς τεκμηρίωση, και με «δημοφιλείς» εξαγγελίες. Η παράταξη που κυβερνά, έχει επιτύχει κάποια πρόοδο, έστω κι αν δεν έχει ακόμη επιλύσει το μακροχρόνιο πρόβλημα : το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, από 98% το 2004 έπεσε στο 93% το 2008. Παράλληλα έχει συντελεσθεί σημαντική πρόοδος στον περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείματος, της γενεσιουργού αιτίας του χρέους. Σύμφωνα ακόμα και με τις σχετικά απαισιόδοξες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το δημοσιονομικό έλλειμμα στην Ελλάδα θα είναι το 2009 χαμηλότερο από το μέσο όρο της ζώνης του ευρώ, γεγονός αδιανόητο ως πρόσφατα.
Το δεύτερο πολιτικό ζήτημα που σχετίζεται με την κρίση, είναι η αντιμετώπιση των εισοδηματικών ανισοτήτων οι οποίες διευρύνθηκαν διεθνώς την τελευταία εικοσαετία. Το ζήτημα είναι καθοριστικής σημασίας. Κι αυτό τόσο για λόγους δικαιοσύνης όσο και για λόγους αποτελεσματικότητας : Η ανάκαμψη μπορεί να έλθει μόνο μέσα από την τόνωση της συνολικής ζήτησης, η οποία συνδέεται περισσότερο με την καταναλωτική δύναμη των ευρύτερων στρωμάτων του πληθυσμού, και λιγότερο με τις δαπάνες τω
ν υψηλότερων εισοδηματικά ομάδων. Στην Ελλάδα η καταναλωτική δύναμη των εισοδηματικά ασθενέστερων, άρα και η προοπτική της ανάκαμψης, έχει να ξεπεράσει και το σκόπελο των στρεβλώσεων της αγοράς: τα ολιγοπώλια που ανδρώθηκαν την τελευταία εικοσαετία και επιβαρύνουν την ελληνική οικονομία δυσανάλογα σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η πολιτική διάσταση είναι σαφής : ως το 2004 δεν είχε επιβληθεί κανένα πρόστιμο σε καμιά εταιρεία για ολιγοπωλιακές πρακτικές! Εδώ και τέσσερα χρόνια επιβάλλονται τακτικά πρόστιμα για παραβίαση των κανόνων της αγοράς, αλλά και εμπλουτίζονται διαρκώς οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις Από την πρόοδο που θα σημειωθεί στον τομέα αυτό, θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία της στρατηγικής μας απέναντι στην κρίση.Μανούσος Βολουδάκης
ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
