ΠΛΑΤΑΝΟΣ-ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ 1954

 Μια ματιά στο παρελθόν με τα χωριά Πλάτανος και Γραμβούσα, με την ιστορική καταγραφή του χωριού απο τον γιατρό Μιχάλη Αναστασάκη* στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του "Αι αξίαι της Κισάμου" την δεκαετία του 50'.

ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΣΦΗΝΑΡΙ

Η κοινότητας έχει 1.272 κατοίκους, και πρόεδρος της είναι ο Νικόλαος Μπενιουδάκης και σύμβουλοι οι Τερεζάκης (δεν αναφέρει όνομα) Νίκος Περάκης, Γεωργιος Μαντζουράκης, Γεώργιος Κων. Χοχλακάκης (μάλλον Χοχλάκης) και ο ιερέα του είναι ο Λουπασάκης (δίχως να αναφέρει το μικρό όνομα πάλι). Έχει 50.000 ελαιόδενδρα και παράγει 200.000 οκάδες λάδι και 70.000 οκάδες εκλεκτό κρασί, έχει συνεταιριστικό υδραυλικό ελαιοπιεστήριο, διαθέτει κοινοτικό γραφείο και ο πρόεδρος της κοινότητας είναι ικανότατος έχει εκτελέσει μετά των συμβούλων του πολλά έργα. Έχει 75 συνεταίρους.

Έχει δημοτικό σχολείο τετραθέσιο με 145 μαθητές, στο γυμνάσιο φοιτούν μόλις 8 μαθητές.

Έχει μια αρχαία πόλη την Φαλάσαρνα (άρα το ήξεραν και οι παλαιότεροι οτι δεν είναι τα Φαλάσαρνα αλλά η Φαλάσαρνα και εδώ θα τσακωθούν με τους Γραμπουσιανούς μιας και αναφέρει) οτι στα Δυτικά παράλια της κοινότητας ευρίσκεται το ιστορικόν Τηγάνι. 

Οπλαρχηγός της περιοχής ο Εμμανουήλ Χοχλάκης.

Και κλείνει με πληροφορία που θέλει διασταύρωση ...

Τα νερά της περιοχής είναι κατάλληλα για ριζοκαλλιέργεια.

ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ

Έχει 1075 κατοίκους, δυο δημοτικά σχολεία στο Καμάρτσο με 75 μαθητές, και στα Κάτω Μεσόγεια με 75 μαθητές. Παράγει το φημισμένο αρωματικό κρασί των Μεσογείων. (Δεν αναφέρει ποιος είναι πρόεδρος της κοινότητας ούτε τα χωριά που την αποτελούν.) Έχει ελαιοπιεστήριο τελευταίου τύπου, παράγει πολλές χιλιάδες οκάδες δημητριακά ώστε περισσεύουν και οι κάτοικοι της τα πωλούν. Έχει βοσκότοπους στο ακρωτήρι της Γραμβούσας και στο ιστορικό νησάκι της Γραμβούσας. Οι κάτοικοι της αναδείχθηκαν ως εξαίρετοι πατριώτες και ενθουσιώδεις αγωνιστές. Είχαν οπλαρχηγούς και τολμηρούς ηγέτες, Δεικτάκης μεγάλος πατριώτης, Χαραλάμπη Αρετά, Μαυράκη, και άλλους που σ΄αυτούς οφείλεται η κατάληψη του κάστρου της Γραμβούσας. Μεταξύ των οπλαρχηγών και οι γενναίοι Μπαλαμπάς, Μαργαρίτης και Καστάνης οι οποίοι έδρασαν στις επαναστάσεις του 1866-1878-1896-1897, μετά τόλμης και γενναιότητας

*Ο Μιχαήλ Αναστασάκης (1871-1967) απο την Σπηλιά Κισάμου, ήταν γιατρός, αγωνιστής και συγγραφέας. Υπηρέτησε ως βουλευτής Χανίων και έγραψε την "Ιστορία της Κισσάμου", "Αι Αξίαι της Κισσάμου" και το "Ημερολόγιο της Κατοχής.