ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΠΑ -ΝΙΚΟΛΑ ΚΑΠΗ

  «Τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι, την πίστιν τετήρηκα, τον δρόμον τετέλεκα, λοιπόν απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος».  ( Αγωνίστηκα τον ωραίο αγώνα, διαφύλαξα την πίστη, διάνυσα τον δρόμο ως το τέλος, τώρα απομένει για μένα το στεφάνι της δικαιοσύνης).
   Τέτοιο στεφάνι  σου άξιζε  σίγουρα να πάρεις, καθώς πορεύτηκες την οδό για την αιωνιότητα, ως αμοιβή για την ιερατική σου διακονία σεβάσμιε παπά-Νικόλα. Σε γνώρισε όλος ο κόσμος μέσα από την προσφορά σου, στο χώρο της Εκκλησίας και της Παιδείας. Μέσα από τις λειτουργίες σου, που η μοναδική φωνή σου  έδινε πνευματική εξύψωση. Πάντρεψες,  βάφτισες παιδιά και εγγόνια, εξομολόγησες, κήδεψες, νουθέτησες, βοήθησες ηθικά και υλικά. Αναδείχθηκες άξιος λειτουργός της Εκκλησίας μας, μα και άξιος λειτουργός της Παιδείας, όπως ομολογούν, όσοι είχαν την τύχη να σε έχουν δάσκαλο στα σχολεία που εργάστηκες.  Αγκάλιασες τον κόσμο και αγκαλιάστηκες, για την πίστη, την ευσέβεια και τη σεμνότητα που σε διέκριναν, για την απλότητα  την εργατικότητα, για την ταπεινή συμπεριφορά σου, για την φιλανθρωπία και την φιλοξενία σου. 
  Εγώ σε γνώρισα και μέσα από τον Σύλλογο «Κυριών και Δεσποινίδων Καστελίου,  «ΗΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ», στα 17 χρόνια της προεδρίας μου, καθώς είχα την τύχη να συνεργαστώ με την πρεσβυτέρα Αναστασία Καπή, πραγματικό στυλοβάτη του Συλλόγου, για 30 χρόνια εκείνη.  Άριστη νοικοκυρά, πολυτάλαντη, άοκνη, ταπεινή και αθόρυβη, δίδαξε κάθε καινούριο μέλος, σε συνταγές, σε διακόσμηση, σε ήθος, σε ευγένεια και τρόπους. Δεν ήθελε αξίωμα μέσα στο συμβούλιο, γιατί ήταν περήφανη για το αξίωμα της πρεσβυτέρας πλάι  σου,  όπως μας έλεγε πάντα. Πίσω της όμως είχε άλλο έναν εργάτη ο Σύλλογος. Τον παπά-Νικόλα. Ενεργό μέλος, πλήρωνες κανονικά την συνδρομή σου, μαζί με τις γυναίκες της οικογένειας. Συχνά ζητούσα την γνώμη σου για διάφορες δράσεις, πέρα από τις συζητήσεις μας πάνω σε πολλά θέματα και πρόθυμα μου άνοιγες δρόμους σκέψης, που με βοηθούσαν  να νιώθω σιγουριά. Πολλές φορές, πριν την τεχνολογία και τα γραφεία εξυπηρέτησης, μας έφτιαχνες κλήρους για τις εκδηλώσεις, για μας πολύτιμος χρόνος. Ακούραστος, πρόθυμα μας κουβαλούσες τραπέζια και καρέκλες, ασήκωτα βάρη για μας, άλλοτε στον Άγιο Σπυρίδωνα και άλλοτε στην Ευαγγελίστρια, που κάναμε τις εκδηλώσεις μας παλαιότερα. Κουβάλησες ταψιά και λαμαρίνες με γλυκά και κάποτε σε θυμάμαι και να πλένεις λαμαρίνες, για να δώσεις χέρι βοήθειας.
  Είμαστε ευγνώμονες, για ό,τι προσέφερες, στην όποια διακονία τάχθηκες να υπηρετήσεις. Είθε ο Κύριος να σε αναδείξει άξιο λειτουργό του επουράνιου θυσιαστηρίου του, για να συνεχίσεις να δέεσαι για την ιδιαίτερη οικογένειά σου, που πρέπει να είναι περήφανοι για τον χαρισματικό τους άνθρωπο. Να δέεσαι για   όσους άφησες μνήμη αγαθή, για  όλους εμάς που σε ζήσαμε, σε αγαπήσαμε και μας αγάπησες. 
Η μνήμη σου σίγουρα θα είναι αιωνία.
Νταγκουνάκη-Χαρτζουλάκη Ανθούλα
Φιλόλογος, Πρόεδρος του Συλλόγου Κυριών και Δεσποινίδων Καστελίου

ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΟΥ ΕΦΥΓΕ ΝΩΡΙΣ

«Ποιος ζήλεψε τη χάρη σου τ’ αλαφραπέταγμά σου,
και σου ‘σπασε σε μια στιγμή αϊτέ μου τα φτερά σου».
Γιατί ήσουν αϊτός…… Σε γνωρίσαμε από μικρό αετόπουλο στην οικογενειακή σου φωλιά, όταν οι εξαίρετοι γονείς σου, οι θείοι μας, σε δασκάλευαν μαζί με τ’ αδέρφια σου, με αρχές και αξίες, για τη ζωή. Έτσι έχτισαν τον χαραχτήρα σου.
Σε χαρήκαμε αργότερα ξεπεταρούδι, ένα καλοβαλμένο παλληκαράκι, με πολλά ξεχωριστά χαρίσματα, σωματικά και ψυχικά. Με σπινθηροβόλο βλέμμα, σου περίσσευε η ευγένεια, το πλατύ χαμόγελο, ο αυθορμητισμός για να δείξεις τα αισθήματά σου. Πάντα δυναμικός και ανήσυχος, διψούσες για ζωή και τη ρουφούσες κάθε στιγμή, λες και ήξερες πως δεν θα την προλάβεις. Έκανες δυνατές φιλίες και χάρηκες τις νεανικές παρέες σου.
Σε καμαρώσαμε αργότερα, όταν πέταξες δυναμικά στο απέραντο της ζωής. Τόλμησες, ρίσκαρες, πέτυχες. Με το μεγάλο σου έρωτα την δυναμική Σούλα, φτιάξατε ωραία οικογένεια και καμαρώσατε τα δυο παιδιά σας με αξιόλογες σπουδές. Χτίσατε σπουδαία και δυνατή επιχείρηση, που με βάση τα Χανιά βγήκατε και εκτός Κρήτης. Συχνά μας μιλούσες και για άλλα σχέδια και μας εξέπληττε η τόλμη σου, το στέρεο πάτημα σε κάθε σου βήμα. Πάντα όμως ο ευγενικός, ο ζεστός Δημήτρης, με το χαμόγελο και την ευαίσθητη ψυχή.
Κι ύστερα «έβαλε ο Θεός σημάδι παλληκάρι…..», εσένα Δημήτρη. Κεραυνός εν αιθρία. Γιατί; Κρίμα. «Κι η μανούλα σου στον Άδη άκουσε την ντουφεκιά»; Μα πώς, που και κείνη έφυγε λαβωμένη τόσο νωρίς. Αλλιώς θα σου φώναζε. «Της ζωής μου βασιλιά μην
κατέβεις τα σκαλιά. Πιες αθάνατο νερό…..». Δεν μπόρεσε όμως, όπως δεν μπόρεσε και η επιστήμη, ούτε στην Γερμανία, ούτε στην Αθήνα, ούτε στην Κρήτη. Ήταν γραφτό να αναπαυθείτε πλάι-πλάι για πάντα.
Έτσι πέταξες για άλλους αιθέρες, με λαβωμένα όνειρα και σπασμένες φτερούγες. Ο αγώνας δύσκολος ένα χρόνο τώρα που ανέβηκες τον Γολγοθά της αρρώστιας κι ο πόνος βαρύς, από την ώρα που ξεκίνησαν να σβήνουν οι ελπίδες της βελτίωσης. Τώρα η απουσία σου πονάει. Δυσαναπλήρωτο το κενό πρώτα και κύρια στην στενή σου οικογένεια και ύστερα σε όσους σε έζησαν, σε γνώρισαν ή συνεργάστηκαν μαζί σου. Πόνος όμως για σένα, που έχασες ό,τι αγάπησες, ό,τι δούλεψες, ό,τι δημιούργησες. Πόνος για τον πατέρα σου, που σε αποζητά αγνοώντας την πικρή αλήθεια. Εσύ χάνεις χαρές, που είχε πολλές να σου δώσει το μέλλον και τα παιδιά σου. Έχασες την ίδια τη ζωή στην πιο δημιουργική σου φάση, γιατί έφυγες τόσο νέος. Παιδί ακόμα.
Βάλσαμο παρηγοριάς για τους δικούς σου η περηφάνια για τον ξεχωριστό σύζυγο και πατέρα που είχαν. Φυλαχτό τους η αγάπη που έδωσες και οι αναμνήσεις για όσα ζήσατε, οδηγός τους το αποτύπωμα, που άφησες στο πέρασμά σου. Εμείς σε χαιρετούμε με όλη την αγάπη, που σου δώσαμε και πήραμε από σένα. Δεν σε αποχαιρετούμε, γιατί πάντα θα έχεις μια θέση στην καρδιά και στην σκέψη μας.
Ανθούλα-Κων/νος Χαρτζουλάκης

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗ - ΕΙΣ ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΚΟΥΝΕΛΑΚΗ ΓΙΩΡΓΟΥ

 Έχουμε συνειδητοποιήσει, ότι η επίγεια  παρουσία μας έχει ημερομηνία λήξεως και ότι το τέλος, μοίρα κοινή για όλους, είναι η εκπλήρωση του προορισμού μας. Όμως δεν είναι το ίδιο εύκολο να συνειδητοποιήσουμε την απουσία προσώπων δικών μας κι αγαπημένων, που μοιραστήκαμε μαζί τους λίγο ή πολύ κομμάτια της ζωής μας. Μα και με εκείνους που μοιραστήκαμε κομμάτια της ψυχής μας, το ίδιο είναι. Δεν είναι ξένοι. Είναι για πάντα δικοί μας άνθρωποι.
  Ένας τέτοιος δικός μας Άνθρωπος, ήταν και ο κύριος Γιώργος, για χρόνια Διευθυντής μας στο 1ο Γυμνάσιο Κισάμου. Δεν έχω παλαιότερες μνήμες και εμπειρίες μαζί του, μόνο εκείνες του σχολείου, που έγιναν σχέσεις στενές φιλικές και  οικογενειακές τελικά. Ο Διευθυντής μας λοιπόν ήταν απλός, λιτός και απέριττος, χωρίς ίχνος έπαρσης και εγωισμού, για να ξεχωρίσει από εμάς, με ήθος, ευσυνειδησία απεριόριστη υπομονή και εργατικότητα, για την ομαλή λειτουργία του σχολείου. Μετρημένα λόγια και βλέμμα ήρεμο, που μας γέμιζε σιγουριά και γαλήνη, που μας έδινε δύναμη και αέρα να δουλέψουμε στην τάξη. Στα παιδιά ξεδίπλωνε την πατρική του αγάπη, την ευαισθησία, την στοργή και την τρυφερότητα, που κι εκείνα καθώς ένιωθαν την γνησιότητα των αισθημάτων, τα απολάμβαναν, χωρίς ποτέ να εκμεταλλευτούν καταστάσεις και ευκαιρίες. Το χαρούμενο ύφος του ήταν καθημερινή εικόνα. Δεν οργιζόταν ποτέ και για τίποτα, δεν προσέβαλλε κανένα και ποτέ, δεν έκανε αυστηρές και άδικες κρίσεις, ακόμη και σε ακραίες συμπεριφορές. Η ζωή του ήταν κυριολεκτικά δοσμένη στην αγάπη, στην ευαισθησία στην προσφορά.  
   Το αποζητούσαμε και βρίσκαμε χρόνο και ώρες ξεγνοιασιάς, να απολαύσουμε διηγήσεις και ανέκδοτα, που με το πηγαίο του χιούμορ, ήξερε να ομορφαίνει την συντροφιά, πάντα στα πλαίσια του ήθους της ευγένειας και της παράδοσης, που πατούσε γερά στα θεμέλια της. Αν πάλι το καλούσε η ανάγκη γινόταν έφηβος στις εκδρομές των παιδιών, που σίγουρα θα τον θυμούνται, όσα τυχερά τον έζησαν. Μοιραζόμασταν όμως και προσωπικά μας θέματα, αγωνίες και στεναχώριες της οικογένειας, που απασχολούσαν όλους μας, θέματα και χαρές των παιδιών μας, απόδειξη ότι είχαμε σχέσεις στενότερες από υπηρεσιακές.  Δεν ξεχνώ βέβαια την ανταλλαγή επισκέψεων στις ονομαστικές εορτές και το φιλόξενο πάντα ανοιχτό σπίτι του και την τάβλα του στρωμένη, στο Καστέλι ή στην Κουνουπίτσα.
   Έτσι νιώθω να πω σε χαιρετώ κύριε Γιώργο, όχι σε αποχαιρετώ, γιατί δεν φεύγουν οι άνθρωποι, που οι αναμνήσεις τους θα έχουν μια θέση στην καρδιά και στη σκέψη μας για πάντα. 
Νταγκουνάκη-Χαρτζουλάκη Ανθούλα 
(φιλόλογος)

Ο ΟΙΝΟΧΟΟΣ ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΣΕΓΡΕΔΑΚΗ

Γράφει η Νταγκουνάκη-Χαρτζουλάκη Ανθούλα

  Τρυγοπάτησε κι ας είναι εκτός εποχής, η Φωτεινή, έβγαλε κρασί πολλών γράδων και σαν άλλος κεραστής, έρχεται να κεράσει χουβαρντάδικα, όποιον επιθυμεί να δοκιμάσει το πιόμα. Επιστράτευσε όλες τις αισθήσεις, απελευθέρωσε όλα τα αισθήματα, δραπέτευσε από τα αισθήματα, που βρήκαν τη σκέψη και εκείνη βρήκε τις λέξεις για να τις κάνει στίχο. Έτσι γράφτηκε και κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή «Οινοχόος»

   Είναι πολύ γνωστή η ιδιόμορφη γραφή της Φωτεινής, τόσο στα «Χανιώτικα Νέα», όσο και στους «Νέους Ορίζοντες», αλλά και στις εκδηλώσεις που τόσες φορές την έχουμε απολαύσει. Η γραφή της πάντα επίκαιρη και συναισθηματική με πολύ λυρισμό, αγγίζει γεγονότα της καθημερινότητας, κάνει αναφορές σε ιστορικές στιγμές και πρόσωπα, κάνει κριτική σε ποικίλα θέματα, ακόμα και αιχμηρή, όταν χρειαστεί, αγγίζει έννοιες ψυχής και αισθημάτων, συνδυασμένες με στίχους και στιχουργούς. Οι λέξεις ξεχωριστές, μείξη αρχαίων ελληνικών με καθημερινές, ντοπιολαλιά, όταν το καλεί η ανάγκη, λέξεις άλλων γλωσσών και διαλέκτων, άλλες κάποτε προσωπικά πλασμένες, δίνουν κείμενα γλαφυρά, με μεστό περιεχόμενο.

 Είναι η πρώτη φορά που απολαμβάνουμε συλλογή βαθυστόχαστων φιλοσοφικών, ρομαντικών, μα και ερωτικών στίχων της, όπου ξεδιπλώνει την ίδια την ψυχή της χωρίς κανόνες, με την φυσικότητα των φύλλων πάνω στα δένδρα. Στους στίχους της ρέει απόσταγμα ζωής, που ο κάθε ένας θα βρει ποίημα να εκφράζει και τα δικά του βιώματα, τα δικά του σκιρτήματα, τις δικές του πίκρες, τις δικές του σκέψεις και αισθήματα. Απευθύνεται και αγγίζει αβίαστα  την ψυχή και το συναίσθημα, χωρίς την λογική και τους κανόνες της. Ξεχωρίζουν τα ποιήματα που αγγίζουν το θείο, με ιδιαίτερη θρησκευτική ευαισθησία, ώστε να δημιουργεί έναν μαγικό χώρο, κάποτε μεταφυσικό, όπου το ασύλληπτο γίνεται οικείο και το αδύνατο πραγματικό.

  Στο ποίημα Οινοχόος, μα και στο Απτάλικο(ς), στους Ερωτικούς διαλόγους, στο εδώλιο, στην Γκαρσόνα και σε άλλα, υποβόσκει ένα είδος αφήγησης, που αν αναπτυχθούν τα λεγόμενα σε πεζό λόγο, μπορούν να δώσουν κάλλιστα ωραιότατα διηγήματα και με λίγη ευρύτητα ακόμη και μυθιστορήματα. Αυτή είναι η δύναμη του μεστού στίχου. Με λίγες λέξεις να λέγονται τόσα πολλά. Με πολύ βαθύ στοχασμό ιεροποιεί καθημερινές εικόνες, από την ταπεινή χελιδόνα που ταΐζει τα μικρά της, ως την στιγμή που η Γλυκοφιλούσα Παναγιά δακρύζει ακούγοντας την ικεσία, σπαραγμό ψυχής. Ύστερα σκύβει τρυφερά, στο ορφανεμένο αγόρι των φαναριών. Με περισσή ενσυναίσθηση αγγίζει την θλίψη της χαροκαμένης Μάνας, την ψυχή των νέων (κόρη και παλικάρι) που φτάνουν στην αυτοκτονία, των νέων που χάνονται στην άσφαλτο, των παιδιών που χάνονται στη φρίκη του πολέμου. Βάζει πινελιές, με πολλή λεπτότητα στα ερωτικά σκιρτήματα και στα βαθιά αισθήματα, αγγίζει τις καρδιές που αποζητούν απεγνωσμένα τον έρωτα, συνδυασμένα με εικόνες  ζωής. Δεν παραλείπει να κάνει και «Παλίμψηστες Αναφορές», να ζωντανέψει τους Δροσουλίτες, να υμνήσει το νερό και τους συμβολισμούς του, να εγκωμιάσει τον αγωνιστή της ζωής και  να κλείσει με τον ύμνο στον Μυρτίλο και τα πολυταξιδεμένα του κύματα.

 Τελικά η έμπνευση της Φωτεινής, με τέτοια ψυχική και νοητική διεργασία, μας άγγιξε κυριολεκτικά. Η γλώσσα της ψυχής της, που περιδιάβασε κάθε ανθρώπινη δράση και περιπέτεια, άλλοτε κυριολεκτικά κι άλλοτε με συμβολισμούς, πάντα ντυμένη με το συναίσθημα και τον λυρισμό, κατάφερε να μας αγγίξει, μας σημάδεψε κατάστηθα, στο μέρος της καρδιάς. Καλόπιοτο το κρασί που μας κερνά ο «Οινοχόος», καλοτάξιδο, με το αγέρι και τα κύματα του Μυρτίλου, σε αναγνώστες που θα το πιουν και θα το απολαύσουν γουλιά-γουλιά, για να μεθύσουν με τις ερωθιές του.

ΤΑ ΒΡΩΣΙΜΑ ΑΓΡΙΑ ΧΟΡΤΑ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ

Κων/νου Στ. Χαρτζουλάκη
 Λένε πως τα βιβλία και το Ίντερνετ, δε φτάνουν από μόνα τους για τη γνώση. Είναι σαφώς χρήσιμα, αλλά δεν μπορούν να σου μάθουν πολλά για τη ζωή. Χρειάζεσαι αληθινές εμπειρίες, χρειάζεσαι πρακτική εξάσκηση και προ πάντων χρειάζεσαι κάποιον άνθρωπο, για να σου δείξει τα βασικά. Είναι βέβαιο, πως κάπως έτσι προχώρησε και προόδευσε ο άνθρωπος στην πορεία του ανά τους αιώνες, πριν τα βιβλία και την τεχνολογία.
Ένας τέτοιος άνθρωπος έρχεται σήμερα, να μιας πάρει από το χέρι για να μας ξεναγήσει στα βουνά και τα χωράφια της Κισσάμου, στη όμορφη και πλούσια φύση, για να μας δώσει πολλές και χρήσιμες πληροφορίες, για τους θησαυρούς της Κισαμίτικης γης, που αγνοούμε, που προσπερνούμε αδιάφορα και που συχνά καταστρέφουμε με αλόγιστες δράσεις. Ο Κ. Χαρτζουλάκης, είναι γνωστός στην περιοχή μας ως εξαίρετος και ακούραστος γεωπόνος-ερευνητής, σε θέματα άρδευσης των καλλιεργειών, ως διευθυντής στο Ινστιτούτο Ελιάς, ως ομιλητής σε πολλά εθνικά και διεθνή συνέδρια, ως πολυταξιδεμένος σε χώρες που ζητούν την συνδρομή του σε θέματα άρδευσης ελαιοκομίας. Τελευταία έγινε γνωστός και ως συγγραφέας βιβλίων, σχετικών με το αντικείμενό του. Το τελευταίο βιβλίο του «Τα βρώσιμα άγρια χόρτα της Κισσάμου», είναι ξεχωριστό, χρήσιμο και σαν να μας έλειπε κιόλας.
Ο ίδιος λέει, πως η ιδέα γι’ αυτήν την καταγραφή, απορρέει από τα προσωπικά του βιώματα της ανατροφής του στην Κίσσαμο. Μα ό,τι δεν πάρει κάποιος σαν παιδί, σπάνια μπορεί να το δώσει σαν ενήλικας. Η αφορμή, λέει, προέκυψε τον καιρό της καραντίνας. Στον Πρόλογο λοιπόν έχουμε μια ανάλυση στη σημασία των άγριων χόρτων για την διατροφή των λαών. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στον πλούτο της Κρήτης σε χόρτα, που από τη Μινωική εποχή σε συνδυασμό με το ελαιόλαδο βοήθησαν κυριολεκτικά στην επιβίωση και σε δύσκολους καιρούς. Αναλύει τα συστατικά των, τη σημασία τους για τον οργανισμό μας, καθώς και την διαδικασία, καθόλου εύκολη, για το πώς βρήκε τα χόρτα στη φύση, συνδυάζοντάς τα ύστερα με την επιστήμη. Ξεχωρίζει η ανάλυση των στόχων του, όπου επισημαίνει πως θέλει να βοηθήσει τους νέους, να γνωρίσουν τις πολλές ευκαιρίες που μας παρέχει η
φύση, να μάθουν την βιολογική αξία των άγριων χόρτων για την μακροζωία, να ευαισθητοποιηθούν για να προστατεύσουν αυτό το κομμάτι του πολιτισμού του τόπου μας.
Έτσι λοιπόν εμείς οι παλιότεροι, που έχουμε τα δικά μας βιώματα, σε ακολουθούμε Κωστή, στα πλάγια και τις κορφές της Κισσάμου, για να μαζέψουμε ροδίκια, ακουρνοπόδους, τσόχους και σταμναγκάθια για τα βραστά, αβρωνιές, άγριο σπανάκι, γαλατσίδες και μελισσόχορτο για τα τσιγαριαστά, πετροφιλιές, μάραθα, λάπαθα και καυκαλήθρες για τα καλιτσούνια, μα και τόσα άλλα που καταγράφεις, όχι μόνο ονομαστικά, αλλά και με την εικόνα και με τον τρόπο μαγειρέματος και με τη διατροφική τους αξία, στο καλαίσθητο βιβλίο σου. Μας ξύπνησες εικόνες, γεύσεις και αρώματα. Περιμένουμε τις πληροφορίες που συνεχίζεις να συλλέγεις και για άλλα χόρτα, για να έχουμε πληρέστερη γνώση όσων γνωρίζουμε και για να μάθουμε και τα υπόλοιπα.
Συγχαρητήρια για την έμπνευση, μα και την ευαισθησία που άγγιξες το θέμα. Για τον τρόπο που έδεσες την βρώσιμη χλωρίδα της Κισσάμου, με την γεύση, με την επιστήμη, με την υγεία, με την ποιοτική ζωή, με τον ίδιο τον πολιτισμό μας. Τίμησες και το πιο ταπεινό χορταράκι του αγρού, με τις πληροφορίες σου. Καλοτάξιδο, το βιβλίο σου, να πετύχει το στόχο που θέτεις και περιμένουμε τα υπόλοιπα.
Νταγκουνάκη-Χαρτζουλάκη Ανθούλα

ΔΥΟ ΠΑΛΙΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Εμπλουτίζεται το αρχείο του Ανυφαντή με σπάνια κομμάτια... Ευχαριστώ τον Κώστα Χαρτζουλάκη και την Ανθούλα Νταγκουνάκη για την παραπάνω φωτο.

Ο Νταγκουνόγιαννης σε μια σπάνια φωτογραφία, ταξίδι με πολεμικό πλοίο στα νερά της Ήμερης Γραμβούσας. Η φώτο είναι σίγουρα προ του 1970 και κατά πάσα πιθανότητα είναι απο τους εορτασμούς του 1966 (100 χρόνια απο την επανάσταση του 1866) όπου υπάρχει σχετική σειρά φωτογραφιών μια και αυτή που έστειλε ο φίλος Αντρέας Χατζηπολάκης στην παραλία του Τελωνείου με 5 γνωστούς (οι 4) Κισαμίτες.

Γιαννούλης-Νταγκουνόγιαννης -άγνωστος-Παπαδοκωστής ( προπάππους μου) και ο Κληματσάκης,. με τα πολεμικά πλοία πίσω. Να θυμίσω οτι και οι 5 απο τους παραπάνω παλιούς Κισάμιτες δεν αποχωρίστηκαν ποτέ την παραδοσιακή φορεσιά τους. 

Σπάνιες ακυκλοφόρητες φωτογραφίες γεμάτες ιστορία.

 

ΜΥΡΟΦΟΡΕΣ.. ..ΓΥΝΑΙΚΕΣ

  Ζήσαμε και φέτος, έστω και μέσω πανδημίας, τη Μ. Σαρακοστή, τα Άγια Πάθη και την Ανάσταση του Κυρίου. Πανηγυρίσαμε τη νίκη της ζωής ενάντια στο θάνατο, αυτό το θαύμα, που αιώνες τώρα δίνει το μήνυμα πως με την Ανάσταση του Κυρίου όλες οι σκοτεινές δυνάμεις συντρίβονται. Έτσι οι άνθρωποι παρηγορούν τους πόνους τους ανασταίνουν την ψυχή και το πνεύμα τους και αντέχουν στον αγώνα της βιοπάλης, με ελπίδα, με χαρά, με αισιοδοξία και με καλοσύνη, που δίνουν ανάσα για όνειρα, σχέδια, σκοπούς, και ιδανικά.
  Με το μήνυμα της Ανάστασης είναι στενά δεμένες οι Μυροφόρες –Γυναίκες, εκείνες που πρώτες άκουσαν και στη συνέχεια διέδωσαν το γεγονός της Ανάστασης. Ξεπέρασαν σε θάρρος ακόμη και τους μαθητές του Κυρίου, έγιναν δείκτης καθήκοντος και αφοσίωσης, έγιναν υπόδειγμα για το πώς διαχειριζόμαστε κυριαρχικά το φόβο και την ανασφάλεια. Διαλάλησαν την αποστολή της γυναίκας διαχρονικά, σε θέματα πίστης, αγώνα και αποφασιστικότητας.  Στο πώς να γεννά δηλαδή στις κενές,  όπως τον τάφο ψυχές, τον ίδιο το Θεό, με τα ξεχωριστά αισθήματα που διαθέτει, πώς να σκορπά αρώματα ζωής, πώς να ανασταίνει στον κόρφο της την ίδια τη ζωή. Αιώνες τώρα εμπνέουν εμάς τις επόμενες απλές γυναίκες, πώς να σταθούμε όρθιες μέσα στη γενική αστάθεια. Η εκκλησία δικαίως τις τιμά την δεύτερη Κυριακή μετά το Πάσχα. Ο Μακαριστός Ιεράρχης μας Ειρηναίος, τιμώντας στο πρόσωπό τους όλες τις γυναίκες, ανέθεσε στους Γυναικείους Συλλόγους, την ευθύνη της ανάμνησης των Μυροφόρων και καθιέρωσε ανάλογη εκδήλωση, που και πέρσι και φέτος λόγω των συνθηκών δεν πραγματοποιήθηκαν.
  Η γυναίκα πράγματι στο πέρασμα του χρόνου, ανέβηκε δυναμικά ένα- ένα τα σκαλοπάτια της εξέλιξης, παράλληλα με τον άνδρα. Μπήκε σχεδόν σε όλους του χώρους εργασίας, επαναστάτησε, διεκδίκησε, νίκησε. Παραμένει όμως  διαχρονικά Μυροφόρα ζωής, σε διάφορες επάλξεις δράσεων, ως σύζυγος, ως μητέρα ως εργαζόμενη, ως μέλος της κοινωνίας. Διακονεί την Εκκλησία και τον κόσμο γενικότερα, έδωσε τον παρόν σε αγώνες για την πατρίδα, αντιστέκεται σαν Μάνα στη σύγχρονη λαίλαπα, βάζει πλάτη όπου χρειάζεται, για να σταθεί ο κόσμος ακέραιος. 
    Ξεχωριστή ωστόσο μορφή Μυροφόρων, είναι εκείνη που καθρεπτίζεται στο πρόσωπο κάθε Ιατρού και Νοσηλεύτριας στις μέρες μας με την πανδημία. Είναι Μυροφόρες και εκείνες, που διαλαλούν σήμερα, πως μπροστά στο καθήκον δεν υπάρχει ωράριο, που αγνοούν τον κίνδυνο της προσωπικής τους υγείας, πουν ξεχνούν σπίτι, οικογένεια, προσωπική ζωή. Είναι Μυροφόρες και εκείνες, που πέρα από τις τυπικές επαγγελματικές παροχές, βρίσκουν χρόνο και κουράγιο, για ένα ζεστό βλέμμα, για χαμόγελα. Προσφέρουν απλόχερα το περίσσευμα της ψυχής τους σε αισθήματα, για να ζεστάνουν τους παγερούς θαλάμους της απομόνωσης, για να κρατήσουν το χέρι του κάθε ασθενή, για να εμβολιάσουν. Σ’ αυτό το κράτημα ο απελπισμένος από αβεβαιότητα, βρίσκει την θαλπωρή της δικής του οικογένειας. Σαν τις Μυροφόρες του Ευαγγελίου, κυλίουν το λίθο που κλείνει την πηγή της ζωής. Ανασταίνουν τον Χριστό καθημερινά  και δοξάζουν την έννοια Άνθρωπος.
   Ας συνεχίσει η γυναίκα σε κάθε περίσταση, να στέκει σωστή στη θέση που την έταξε ο Θεός και η φύση της. Ας κρατήσει ως φυλαχτό τις παραινέσεις του παππού Ειρηναίου, από το πάντα επίκαιρο βιβλίο του «Αιώνια γυναίκα». Μείνε γυναίκα, με τον ωραίο ψυχικό κόσμο και με τον ιδιαίτερο προορισμό τη Μητρότητα, για να θυμίζεις σε όλους τον ουρανό και την αιωνιότητα. Μείνε Γυναίκα, με τα ωραία αισθήματα, για να γκρεμίζεις τα τείχη του εγωισμού και να θυμίζεις σε όλους μας, τους όρκους, τις υποσχέσεις που δίνουμε στα μεγάλα και άξια πράγματα της ζωής. Φέρε το άρωμα της ωραίας πίστης του Χριστού και αρωμάτισε τη λερωμένη κι άσχημη ζωή των καιρών μας. Όπου κι αν φτάσεις κράτησε τα χαρακτηριστικά που σε κάνουν να ξεχωρίζεις από τον άνδρα. Την υπομονή, την απέραντη αγάπη, και την φιλανθρωπία, σε κάθε μορφή της.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ
Νταγκουνάκη-Χαρζτουλάκη Ανθούλα
Πρόεδρος του Συλλόγου Κυριών και δεσποινίδων Καστελίου 
«Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ»

ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΤΟΝ κ. ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΤΣΙΚΑΝΔΑΡΑΚΗ

Λένε πως δεν μπορείς να αποφύγεις να μεγαλώσεις,  όμως δεν είσαι υποχρεωμένος να γεράσεις στο σώμα και προπάντων στην ψυχή και το πνεύμα. Αυτό επιβεβαιώνει ο κ. Αντώνης Κατσικανδαράκης, με το νέο του βιβλίο, το 5ο κατά σειρά «Η V ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΠΟΣ 1940-1941 ΚΑΙ Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ».  Έφηβος τα χρόνια εκείνα και αυτόπτης μάρτυρας, έζησε γεγονότα στο Καστέλι, που έκρινε σημαντικά, τα κράτησε ζωντανά στην πάντα ακμαία μνήμη του και τώρα τα κατέγραψε για να μας τα δημοσιοποιήσει.

   Αρχικά λοιπόν παρουσιάζει, αφού μελέτησε τις πηγές, το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο γράφτηκε το έπος του 1940 και ο αγώνας 1940-1944. Στη συνέχεια δίνει γλαφυρά την παιδική ηλικία του Παπαστεργίου και τη στρατιωτική του πορεία, που ενώ έχει αφήσει την οικογένειά του στα Χανιά, πηγαίνει στο Αλβανικό μέτωπο, με Κρήτες αγωνιστές, ηγούμενος της V Μεραρχίας. Εκεί η Μεραρχία κυριολεχτικά αριστεύει με ιδιαίτερο ηρωισμό, όμως αργότερα έρχεται η ήττα. Ο ίδιος μαζί με άλλους επιζήσαντες, ήρθε με καϊκι στο Καστέλι από την Πελοπόννησο και δεν έτυχε ιδιαίτερης υποδοχής, καθώς κυριαρχεί  αγανάκτηση για όσους αγνοείται η τύχη τους. Δεν έτυχε, γράφει, ούτε τιμής, ούτε  προστασίας από την πολιτεία, οπότε μέρα μεσημέρι ενώ βάδιζε με τον τότε Επίσκοπο Κισσάμου Ευδόκιμο, στο σημείο που βρίσκεται το σημερινό Δημαρχείο, για να φύγει με αυτοκίνητο για Χανιά, δολοφονήθηκε από άγνωστο, που έφερε στολή χωροφύλακα, στις 29 Απριλίου 1941. Μάλιστα παραθέτει και την ληξιαρχική πράξη θανάτου, μαζί με τους προβληματισμούς του, για τα τεκταινόμενα στο Καστέλι τότε.
  Ακολουθεί το κεφάλαιο για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, με ιδιαίτερη αναφορά στη μάχη της Κρήτης το 1941. Ενδιαφέρον είναι το ημερολόγιο του «Παπαστεργίου» που παραθέτει, όπου από τις αναφορές του, φωτίζεται η πορεία προς το μέτωπο της V  μεραρχίας, που διοικεί. Τιμήθηκε μάλιστα από την πατρίδα, με τα ανάλογα παράσημα. Δεν πρέπει να παραβλέψουμε τις φωτογραφίες, τους χάρτες και τα αποκόμματα των εφημερίδων που πλαισιώνουν τα κείμενα, αποτέλεσμα μακροχρόνιας έρευνας και μελέτης.
  Το όλο έργο του κ. Αντώνη Κατσικανδαράκη, αξίζει συγχαρητήρια, γιατί η δημιουργία του δίνει την εντύπωση, ότι ζει δυο φορές τα γεγονότα, σαν να μην πέρασε μια μέρα από τότε. Η συνεχής ενασχόλησή του εξ άλλου με την έρευνα των ιστορικών πηγών, δείχνει ότι δεν τον φοβίζουν οι δεκαετίες της ζωής, αλλά τα χαμένα χρόνια, που πράγματι δεν τα αφήνει να χάνονται στο διάβα τους. Συνεχίζει να απολαμβάνει τη ζωή ερευνώντας, δημιουργώντας και προσφέροντας στους παλιούς, για να θυμηθούν και στους νέους, για να μάθουν και να προβληματιστούν.  
  Να είσαι γερός για πολλά χρόνια ακόμη και αναμένομε νέο σου έργο.
Ανθούλα Νταγκουνάκη-Χαρτζουλάκη
Φιλόλογος

ΧΡΟΝΙΑΡΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ

Γράφει η Νταγκουνάκη Ανθούλα, φιλόλογος

Άλλος ένας παλιός χρόνος, έκλεισε το μάτι στον καινούριο και του ευχήθηκε καλοστραθιά και καλή δύναμη. Καλή δύναμη πράγματι χρειαζόμαστε, αφού θα διανύσουμε ένα χρόνο διαφορετικό, με πρωτόγνωρες εμπειρίες και καταστάσεις. Υγεία, ειρήνη, ευτυχία και προκοπή, ας ευχηθούμε από καρδιάς, σε όλον τον κόσμο.
Αλλάξαμε λοιπόν χρονολογία, μπήκαμε στο 2021, ανταλλάξαμε τις ευχές μας, τούτες τις χρονιάρες μέρες. Μα νομίζω πως τέτοιες μέρες χρειάζονται και κάποιες χρονιάρες σκέψεις. Τι ακριβώς σημαίνει η έννοια χρόνος, είναι θέμα που έχει γίνει αντικείμενο ιδιαίτερης μελέτης για πολλούς διανοητές. Κατά τον Πλάτωνα λοιπόν, χρόνος είναι η αντανάκλαση της αιωνιότητας και γεννήθηκε μαζί με τον ουρανό και τον κόσμο. Τα ουράνια σώματα, με τις κινήσεις τους δίνουν τη μέτρηση του χρόνου και έχουμε τα έτη, τους μήνες , τη μυστηριακή εναλλαγή νύχτας-μέρας, και τη θαυμαστή διαδοχή των εποχών, ενώ τα γήινα με τη γένεση και τη φθορά, δίνουν την εικόνα του χρόνου και τη ροή του. Ο Μ. Βασίλειος τονίζει, πως ο χρόνος τρέχει και δεν περιμένει αυτόν που αργοπορεί. Οι μέρες φεύγουν βιαστικά και προσπερνούν τον οκνηρό. Όπως δε μπορούμε να σταματήσουμε τον ποταμό, παρά μόνο να χρησιμοποιήσουμε σωστά το νερό του, έτσι και το χρόνο που τρέχει σε μια αναγκαστική πορεία, ούτε μπορούμε να συγκρατήσουμε, ούτε να τον ανακαλέσουμε, ούτε να τον προλάβουμε, όταν έρχεται. Μόνο να τον διαχειριστούμε, γράφει.
Η ζωή μας είναι απόλυτα συνυφασμένη με το χρόνο. Όσο αναπνέουμε νιώθουμε τη ροή του δίπλα μας, κινούμαστε μέσα σ’ αυτόν και δε μπορούμε να ζήσουμε έξω απ’ αυτόν. Δε μας ανήκει, αλλά μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε. Για τον καθένα όμως, έχει άλλη σημασία. Αλλιώς μετρά για τον εργαζόμενο, αλλιώς για τον εργοδότη, αλλιώς μετρά για την οικονομία και αλλιώς για τη βιομηχανία, αλλιώς για τους πολιτικούς, αλλιώς για τους πολίτες, αλλιώς για το γιατρό, αλλιώς για τον ασθενή. Αλλιώς για τους νέους, που για τα πάντα είναι νωρίς, αλλιώς για τους μεγάλους, που για τα περισσότερα είναι αργά. Είναι δωρεάν ανεκτίμητη, δεν μπορεί κανείς να τον αποταμιεύσει αλλά μπορεί να τον ξοδέψει, ανάλογα με τις υποχρεώσεις και την προσωπικότητά του. Αν τον αφήνουμε να κυλά άσκοπα, θα έρθει ώρα που κάθε μεταμέλεια θα είναι και περιττή και οδυνηρή. Η σωστή διαχείριση του χρόνου, είναι σπάνια ανθρώπινη αρετή και δείχνει μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα.
Οι ώρες δουλειάς και υποχρεώσεων, είναι ο χρόνος με γόνιμη απασχόληση, που δίνουν νόημα στη ύπαρξή μας. Συχνά ρυθμίζονται από διάφορους παράγοντες έξω από μας, που μπορεί να μας πιέσουν. Όμως η ζωή μας δεν είναι μόνο δείχτες του ρολογιού, ωράριο και τρέξιμο. Μη χανόμαστε στη δίνη της ζωής, σαν μια συνεχή αγωνία. Υπάρχει και ο
εσωτερικός, ο υποκειμενικός, ο δικός μας χρόνος. Είναι μια φυσική αναγκαιότητα, ο ελεύθερος χρόνος μας, που αυτήν την εποχή είναι ατελείωτος και δεν πρέπει να τον χαρακτηρίζει η αδράνεια, γιατί δεν είναι νεκρός χρόνος. Η αδράνεια κάνει να περνούν αργά οι ώρες , μα γρήγορα τα χρόνια. Μπορεί να γεμίσει με δραστηριότητες, που ξεκουράζουν το μυαλό και την ψυχή, από τον αγώνα και τις έγνοιες του βιοπορισμού. Είναι οι ώρες που πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να συνδυάζουμε το τερπνό με το ωφέλιμο. Η επικοινωνία με τον ίδιο μας τον εαυτό, με το Θεό, με την οικογένεια και τους φίλους, η συμμετοχή σε κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, τα σπορ, τα ταξίδια, η τέχνη, η ωραία ψυχαγωγία, ο αθλητισμός, φέρνουν ξεκούραση, ψυχική προαγωγή, πολύπλευρη καλλιέργεια, ευεξία και τελικά δύναμη ψυχής και πνεύματος για αντοχές στα όποια προβλήματα. Ο ακριβότερος και αποδοτικότερος χρόνος βέβαια, είναι εκείνος που δαπανούμε για τους άλλους.
Ποτέ δεν πρέπει να θεωρείται ο χρόνος εχθρός, με την έννοια ότι, περνώντας ρίχνει στο σάκο του κάθε τόσο και ένα φύλλο από το άνθος της ζωής μας, που σιγά-σιγά αποφυλλίζεται και λιγοστεύει. Δεν είναι ρολόι να το κοιτάζεις. Κάνε και συ, ό,τι κάνει και το ρολόι, προχώρα, λέει, μια σοφή φράση. Είναι η δύναμη που μας οδηγεί σε μια πορεία μαζί του, είναι η κάθε στιγμή πρέπει να τη ζούμε, σαν να είναι η τελευταία.

Κάποτε λέει το παρελθόν καμπουριασμένο και σκυθρωπό, βυθισμένο στις αναμνήσεις, έβλεπε το μέλλον στητό, με το πρόσωπο στραμμένο μπροστά, που έκανε μόνο σχέδια ονειροπολώντας και το μάλωνε, πως χάνει τον καιρό του μάταια. Το μέλλον πάλι έβλεπε ακατανόητη τη ζωή, όπως την εννοούσε το παρελθόν, με πρόσωπα και πράγματα που δε γυρίζουν και δεν αλλάζουν. Τότε μπήκε στη μέση το παρόν, που θεώρησε πολύτιμο το παρελθόν, με τις ευχάριστες αναμνήσεις, που πηγάζουν από ευτυχία και στολίζουν τις σκέψεις μας. Συμφώνησε, πως πρέπει να υπάρχουν και τα σχέδια του μέλλοντος, ως κινητήριος δύναμη, για τις επόμενες δράσεις. Όμως τίποτα απ’ αυτά δεν πρέπει να εμποδίζει το παρόν, είπε. Ούτε οι αναμνήσεις ούτε τα σχέδια, να στέκονται μπροστά στην κάθε στιγμή του παρόντος. Το παρόν πρέπει να προέχει, να το ζούμε, είπε. Τότε η ζωή είναι πλήρης και έχει το σωστό νόημα. «Είναι η ζωή μια αστραπή και στ’ άναμμα που κάνει, ότι προλάβεις να χαρείς. Τα υπόλοιπα τα χάνεις». Τελικά μόνο με σωστή εκμετάλλευση και για τις τρεις όψεις του χρόνου, απολαμβάνουμε την αξία του. Αν τον αφήσουμε να κυλήσει άσκοπα, φαίνεται ελάχιστος και όταν η κλεψύδρα του φτάσει στο τέλος, κάθε μεταμέλεια θα είναι περιττή. Το «χρόνου φείδου», των αρχαίων και «ο χρόνος είναι χρήμα», των νεωτέρων, δεν είναι τυχαίες φράσεις. Ο χρόνος και τα όνειρα σαν τον αέρα πάνε, κι όλη η ζωή μας μια στιγμή κι ό,τι προλάβεις κάνε. Τραγουδά ο λαός.
Για να καταλάβουμε την αξία ενός χρόνου, ας ρωτήσουμε ένα μαθητή που έμεινε στην ίδια τάξη. Για την αξία ενός εξαμήνου, ξέρει ένας φοιτητής που το έχασε χωρίς να φταίει. Για την αξία ενός μήνα, θα μας πει ένας εργαζόμενος,
που δεν τον πλήρωσε ο εργοδότης του, αλλά οι υποχρεώσεις τρέχουν. Για την αξία της εβδομάδας, ας ρωτήσουμε τον εκδότη ενός εβδομαδιαίου περιοδικού, που μετρά τις πωλήσεις του. Για την αξία της ημέρας θα μας πει ένας μεροκαματιάρης, που δε βρήκε δουλειά, αλλά έχει να θρέψει τα στόματα της οικογένειας. Για την αξία της ώρας, ξέρουν αυτοί που την περιμένουν να παντρευτούν. Την αξία του λεπτού την έμαθε αυτός που μόλις έχασε το αεροπλάνο. Την αξία του δευτερολέπτου την εκτίμησε αυτός, που στο τσακ γλίτωσε από ένα τροχαίο. Και την αξία του κλάσματος του δευτερολέπτου την ευλογεί αυτός, που σ’ αυτόν τον ασήμαντο χρόνο κατάφερε να στεφθεί Ολυμπιονίκης.
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ- ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

ΣΤΕΛΙΟΣ ΦΑΛΔΑΜΗΣ Ο ΜΕΓΑΣ ΕΥΕΡΓΕΤΗΣ

 Ανθούλας Νταγκουνάκη Φιλολόγου

 Ο Στυλιανός Φαλδαμής γεννήθηκε στα Παπαδιανά του πρώην Δήμου Ιναχωρίου, το 1921, από μία απλή φτωχή και αγροτική οικογένεια, όπως ήταν η συνηθισμένη εικόνα της εποχής στα χωριά μας.

Εκει τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Αθανασίου, κι ύστερα παίρνοντας μοναδικό εφόδιο την ευχή των φτωχών γονιών ήρθε στο Καστέλλι, διαμένοντας μόνος σε νοικιασμένο δωμάτιο, οπό την ηλικία των δώδεκα χρόνων, για να τελειώσει το εξατάξιο γυμνάσιο.
Ενώ ήταν τελειόφοιτος, γεγονός ξεχωριστό για την εποχή του, ήρθαν τα δύσκολα χρόνια της κατοχής, 1940- 1945, οπότε επέστρεψε ασυζητητί στο χωριό του ως γεωργός, πλάι στους γονείς του, που τον είχαν κιόλας ανάγκη. Είναι χαρακτηριστικές οι λεπτομέρειες από τις αναμνήσεις του. Επειδή λέει οι φτωχοί γονείς του δεν είχαν βόδια, τον έστελναν να δουλέψει δυο μέρες σε οικογένεια με βόδια,
για να ανταποδώσουν εκείνοι με μια μέρα. Άραγε άξιζα όσο μισό βόδι; Φιλοσοφούσε αργότερα. Μέσα του όμως πάντα στριφογύριζε το ανήσυχο πνεύμα. Οπότε το 1945 ήρθε στην Αθήνα, γράφτηκε στη Νομική σχολή, απ’ όπου και αποφοίτησε το 1951. Η Αθήνα όπως και η Ελλάδα ολόκληρη σπαράσσεται τότε από τον εμφύλιο. Άγγλοι, αριστεροί, δεξιοί βρισκόταν σε αντιπαραθέσεις. Δεν ήξερες από που θα σου ’ρθει η αδέσποτη, θυμόταν αργότερα.

H Αθήνα του δείχνει το σκληρό της πρόσωπο και φτάνει συχνά να διαβάζει κάτω από τους δημόσιους λαμπτήρες τον καιρό των εξετάσεων. Οι καιροί δύσκολοι γενικότερα, οπότε για βιοποριστικούς λόγους και για να απαλλαγεί από το στρατιωτικό, κατατάσσεται στην αστυνομία πόλεων. Αργότερα άνοιξε η σχολή υπαστυνόμων και τον καλούν ως υπαξιωματικό. Όμως εκείνος ὁ ήπιος άνθρωπος, η ακέραια προσωπικότητα, δεν ήταν δυνατόν να συμβιβαστεί με τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα του αστυνομικού.

Από το 1951 ως το 1953 ως πτυχιούχος της Νομικής, μπήκε με εξετάσεις στο Τελωνείο, ενώ παράλληλα έκανε και την άσκηση για δικηγόρος. Η υπαλληλική ιδιότητα τον στένευε. Το ατίθασο πνεύμα του δε συμβιβαζόταν εύκολα με έναν απλό υφιστάμενο.

Ξεκίνησε έτσι να δικηγορεύει το 1953, ανώνυμος, άγνωστος και άσημος, στο χάος της απρόσωπης Αθήνας, χωρίς κανένα στήριγμα. Αλλά το τόλμησε.

Όμως από νωρίς ξεχώρισε το όνομά του για την σπάνια εντιμότητα, οπότε κέρδισε την εμπιστοσύνη του κόσμου και γρήγορα απέκτησε μεγάλη και υψηλή πελατεία.

Ακολούθησαν πολλές γνωριμίες, όπου του έδωσαν κύρος, σεβασμό κι εκτίμηση, ηθική ικανοποίηση και αμοιβή στη δύσκολη πορεία που μόνος χάραξε, αλλά προπάντων μόνος σμίλεψε.

Άνθρωπος πράος ,ήρεμος, βαθιά φιλοσοφημένος, περισσότερο αγωνιούσε πως θα συμφιλιώσει τους αντιδικούντες, παρά πως θα κερδίσει χρήματα, όπως θα ήταν το ευκολότερο και το συνηθέστερο.

Στην καθημερινή του ζωή ήταν αρχοντάνθρωπος, με ξεχωριστό παράστημα. Αληθινός εκφραστής των παραδοσιακών αξιών του τόπου μας: δηλαδή της γνήσιας ανθρωπιάς, της ανεπιτήδευτης ευγένειας, της απροσποίητης σεμνότητας, του κρητικού φιλότιμου, της αντρίκειας ευθύτητας, της προσφοράς που δεν αποσκοπεί σε οφέλη.

Στην Αθήνα από τα πρώτα χρόνια, υπήρξε πυρήνας του κρητικού στοιχείου, ιδρυτής του Συλλόγου Εννιαχωριανών Αττικής, χρηματοδότης του πολλές φορές. Στάθηκε το «εννιαχωριανό καταφύγιο». Τα Παπαδιανά είχαν ξεχωριστή θέση στην ψυχή του παρά τις σκληρές εμπειρίες

της παιδικής ζωής. Ήταν τακτικός επισκέπτης και πάντα καλοδεχούμενος. Και πως να μην ήταν αφού το κατακαλόκαιρο ερχόταν σαν τον Άγιο Βασίλη για τα παιδιά του χωρίου του.

Μετά το 1990 ιδιώτευσε πλέον στο γραφείο του στη Σταδίου, αλλά αφιλοκερδώς και ευχαρίστως προσέφερε υπηρεσίες και παντός είδους βοήθεια σε όποιον του ζητούσε.

Πέθανε απλά κι αθόρυβα, αλλά στητός, ολόρθος και περήφανος, με εκείνο το αετίσιο βλέμμα του, στην Αθήνα το Φεβρουάριο του 2006.

Σύζυγός του ήταν η κ. Παναγιώτα Αλμπάνη, φιλόλογος, Αθηναία στην καταγωγή, αλλά κρητικιά στο πνεύμα και στην ψυχή. Πραγματική σύντροφος του αείμνηστου Στέλιου Φαλδαμή, για πολλά χρόνια, υπήρξε στέρεο στήριγμα και για το σώμα του και για τις σκέψεις του και για τα οράματά του.

Αυτή υπήρξε η πνοή του σημερινού έργου, αυτή πραγματοποιεί τα σχέδια πού εκείνος είχε καταστρώσει, αυτή υλοποιεί τα οράματα μιας ολάκερης ζωής. Δεν μας ξαφνιάζουν βέβαια αφού χρηματοδότησαν μαζί για το τότε Δήμο Ιναχωρίου, το μνημείο για τη σφαγή του Λαφονησιοῦ, την προτομή του Καθεκλά στη Βάθη και μία παραδοσιακή βρύση στην πλατεία του χωριού του, τα Παπαδιανά.

Διαψεύδουν με τις πράξεις τους περίτρανα, όσους διαλαλούν πώς στην εποχή μας κυριαρχεί μόνο ο υπερκαταναλωτισμός, ο μηδενισμός και ο ατομισμός, πού οδηγούν σε κόσμο χωρίς αξίες και οράματα. Και όμως υπάρχουν και σύγχρονοι οραματιστές με έργα που τους κάνουν αθάνατους.

Για την πόλη της Κισάμου είναι γνωστές οι δωρεές της οικογένειας Φαλδαμή.

Με δωρεά της οικογένειας, της κυρίας Παναγιώτας Φαλδαμή, ανακαινίσθηκε πτέρυγα στο παλιό γηροκομείο για να μετατραπεί σε Κέντρο για ανιακούς με 17 κρεβάτια. Σαν σήμερα πριν απο 20 χρόνια περίπου, τελέστηκαν τα εγκαίνια του «Φαλδάμειου Οικήματος», στο όποιο εκτός των γραφείων της διοίκησης της Μητρόπολης μας, περιλαμβάνει αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, βιβλιοπωλείο, δανειστική βιβλιοθήκη, αίθουσα συσκέψεων και παρεκκλήσι αφιερωμένο εις τον Άγιο Στυλιανό που γιορτάζει σήμερα. 

Ο Στυλιανός Φαλδαμή έχει ανακηρυχθεί απο την Μητρόπολη μας, σαν μέγας ευεργέτης και στην σύζυγο του απονεμήθηκε η ύψιστη τιμητική διάκριση της Εκκλησίας της Κρήτης, ο Σταυρός του Αγίου Τίτου.