ΜΙΚΡΟ-ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΦΥΤΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Τρίτο είδος απο τα Μικρο αποθέματα φυτών της Δυτικής Κρήτης που απειλείται προς εξαφάνιση είναι ο Φοίνικας του Θεόφραστου ή Κρητικός φοίνικας.
Ο Phoenix theophrasti είναι ένα σπάνιο ενδημικό του Αιγαίου. Απαντάται στην Κρήτη, σε αμμώδεις υγρές κοιλάδες ή βραχώδεις περιοχές, κοντά στη θάλασσα. Είναι γνωστό με το κοινό όνομα φοίνικας ή βαγί.
Περιγράφηκε πρώτη φορά απο τον Ελβετό βοτανικό Werner Greuter. Το ονόμασε έτσι προς τιμή του πατέρα της Βοτανικής Θεόφραστου
(372 -287 π.χ.), ο οποίος πρώτος αναφέρει την ύπαρξη του φοίνικα στην Κρήτη, στο έργο του «Περί Φυτών Ιστορία». Είναι δένδρο δίοικο, δηλ. με δένδρα που φέρουν μόνο αρσενικά ή μόνο θηλυκά άνθη. Φτάνει σε ύψος έως 10 m, παράγει παραφυάδες και μπορεί να εμφανίζει περισσότερους από έναν κύριους κορμούς. Ανθίζει από τον Απρίλιο έως το Μάιο και τον Οκτώβριο ωριμάζουν τα σπέρματα του. Μοιάζει με τη χουρμαδιά (P. dactylifera), αλλά οι καρποί του δεν είναι βρώσιμοι.
Στα πλαίσια του προγράμματος CRETAPLANT, το Μικρο-Απόθεμα για την προστασία του οικοτόπου ορίστηκε μια έκταση 22 στρεμ. στην περιοχή της Χρυσοσκαλίτισσας, Άσπρη Λίμνη.

ΜΙΚΡΟ-ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΦΥΤΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Anthemis glaberrima
Περιγράφηκε για πρώτη φορά ως Ammanthus glaberrimus από τον Αυστριακό Βοτανικό Karl Rechinger, ο οποίος το συνέλεξε από την Άγρια Γραμβούσα στις 20 Απριλίου 1942. Είναι μικρό ετήσιο φυτό που μοιάζει και μυρίζει σαν το χαμομήλι. Έχει εύκαμπτους βλαστούς 2-30 cm και πολλά άνθη διαμέτρου έως 1 cm. Ανθίζει από τον Απρίλιο έως τον Μάιο. Τα σπέρματα του ωριμάζουν τέλη Μαΐου προς αρχές Ιουνίου και το φυτό αρχίζει σιγά - σιγά να ξεραίνεται. Το φυτό Anthemis glaberrima φύεται ανάμεσα σε ασβεστούχα παραθαλάσσια βράχια, μόνο στις νησίδες Ήμερη και Άγρια Γραμβούσα της Δυτικής Κρήτης και πουθενά αλλού στον πλανήτη. 
Προστατεύεται από το Π.Δ.67/81, από τη Συνθήκη της Βέρνης, περιλαμβάνεται στα παραρτήματα ΙΙ* και IV της Οδηγίας των Οικοτόπων. Θεωρείται ένα από τα 50 πιο απειλούμενα φυτά της Μεσογείου σύμφωνα με την IUCN (Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης). Κινδυνεύει με άμεση εξαφάνιση σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας διότι εντοπίζεται σε μικρούς πληθυσμούς που είναι ευάλωτοι σε οποιαδήποτε απειλή (π.χ. κλιματικές αλλαγές). Δεν χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο μέχρι σήμερα και δεν γνωρίζουμε αν έχει φαρμακευτικές ιδιότητες.
Στα πλαίσια του προγράμματος CRETAPLANT, το Μικρο-Απόθεμα του φυτού ορίστηκε σε μια έκταση 45 στρεμ. στα βόρεια της νησίδας Άγρια Γραμβούσα.

ΜΙΚΡΟ-ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΦΥΤΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Γνωρίζεται οτι:
1734 διαφορετικά είδη φυτών έχουν καταγραφεί ως αυτοφυή στην Κρήτη.
10% από τα παραπάνω είναι αυτοφυή μόνο στην Κρήτη και πουθενά
αλλού στον πλανήτη (ενδημικά Κρήτης).
66 αυτοφυή φυτά της Κρήτης θεωρούνται απειλούμενα και
αναφέρονται στο Κόκκινο Βιβλίο των Σπάνιων και Απειλούμενων
Φυτών της Ελλάδας.
183 αυτοφυή φυτά της Κρήτης προστατεύονται από την Ελληνική
νομοθεσία (Προεδρικό Διάταγμα 67/81).
23 αυτοφυή φυτά της Κρήτης προστατεύονται από τη Συνθήκη της
Βέρνης.
14 φυτά της Κρήτης προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 92/43/
ΕΟΚ (Οδηγία των Οικοτόπων) και 8 από αυτά θεωρούνται πρώτης
προτεραιότητας για προστασία.
Androcymbiumrechingeri

Το Androcymbium rechingeri (φωτο) φύεται σε μικρές περιοχές στις παραλίες της Δυτικής Κρήτης (Νησίδα Ήμερη Γραμβούσα, Φαλάσαρνα, Ελαφονήσι) καιπουθενά αλλού στον πλανήτη.
Περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1967 από τον Ελβετό βοτανικό Werner Greuter.
Είναι μικρό βολβώδες πολυετές φυτό, ύψους μόνο μέχρι 7 cm, σπάνια 10 cm, και τα φύλλα του έχουν μήκος μέχρι 15 cm. Ανθίζει από το Δεκέμβριο έως το Φεβρουάριο. Κάθε φυτό έχει περισσότερα από 4 άνθη τα οποία είναι λευκά και συνήθως με επιμήκεις μωβ λεπτές ρίγες. Τα σπέρματα ωριμάζουν μέσα στις κάψες και τα υπέργεια μέρη του φυτού ξεραίνονται τέλη Μαΐου προς αρχές Ιουνίου.
Προστατεύεται από το Π.Δ.67/81, από τη Συνθήκη της Βέρνης, περιλαμβάνεται στα παραρτήματα ΙΙ* και IV της Οδηγίας των Οικοτόπων.
Κινδυνεύει με άμεση εξαφάνιση σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας, διότι οι πληθυσμοί του δέχονται μεγάλες πιέσεις κυρίως από την τουριστική ανάπτυξη.
Στα πλαίσια του προγράμματος CRETAPLANT, το Μικρο - Απόθεμα του φυτού ορίστηκε σε μια έκταση 20 στρεμ. στη νησίδα Ελαφονήσι.
ΠΗΓΗ

ΘΑΛΑΣΣΟΚΡΙΝΟΣ

Ο Κρίνος της θάλασσας είναι το μοναδικό φυτό του γένους του που υπάρχει στην Ελλάδα. Κάνει λευκά μεγάλα λουλούδια, με μακρύ σωλήνα και λεπτά τμήματα περιγονίου, ταινιοειδή. Κάνει επίσης μεγάλη και χοανοειδή παραστεφάνη που στην άκρη της έχει δώδεκα οδόντες, ανάμεσα στους οποίους φυτρώνουν οι στήμονες. Τα άνθη βγαίνουν πολλά μαζί στην κορυφή του ψηλού, ισχυρού και χωρίς φύλλα βλαστού. Τα φύλλα είναι μακριά ταινιοειδή και εμφανίζονται λίγο μετά την άνθηση. Ο βολβός του είναι πολύ μεγάλος και έχει διάμετρο μέχρι 10 εκ. Το θαυμάσιο αυτό λουλούδι με το μεθυστικό άρωμα κάνει την εμφάνιση του στις αμμώδεις παραλίες της Κισάμου κατά τον Αύγουστο με Σεπτέμβρη. Φαλάσαρνα Καστέλλι αλλά και Ελαφονήσι είναι τα μέρη που το συναντάμε. Η αύξηση του πληθυσμού το καλοκαίρι με τους παραθεριστές προκαλεί προβλήματα στην επιβίωση του. Πάμπολλες φορές έχω τύχει να το ξεριζώνουν κάτι στρουμπουλές κυρίες με το συμπάθιο.

Οι κρίνοι αναπαράγονται με βολβό, οπότε αν κάποιος αποφασίσει, παρόλα αυτά να μαζέψει λουλούδια, ας μη τα ξεριζώσει, ώστε το φυτό να "ξαναπετάξει".. κι ας αποφύγει τα πολύ νεαρά φυτά, που τώρα σχηματίζουν κονδυλώματα..Αποτελούσε αγαπητό διακοσµητικό µοτίβο της Μινωικής τέχνης, ο θαλασσόκρινος ή ο Pancratium maritimum όπως είναι το επιστημονικό του όνομα και πασίγνωστος έγινε από τις τοιχογραφίες της υστεροκυκλαδικής Θήρας.