ΜΙΑ ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΣΑΜΟ

«Μ’ όλα  τ’ αγκάθια μάλωνε και από τσ’  Αγίους λείπε»

                                                 Φώτο αρχείου
Την παρακάτω ιστορία μου τη διηγήθηκαν οι πρωταγωνιστές της και έλαβε χώρα σε κάποιο χωριό της Δυτικής Κισάμου πριν από τριάντα περίπου χρόνια.
Δυο δεκαοχτάχρονα παιδιά λόγω του νεαρού της ηλικίας τους είχαν πάρει κακό δρόμο και διέπρατταν μικροκλοπές σε οικίες καταστήματα και αλλού.
Κάποτε λοιπόν είπαν να επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους και αποφάσισαν να κλέψουν το παγκάρι μιας εκκλησίας σε ένα χωριό, την ημέρα που πανηγύριζε ο Ιερός Ναός πιστεύοντας ότι τη μέρα εκείνη θα υπήρχαν πολλά χρήματα στο παγκάρι λόγω της προσέλευσης πολλών προσκυνητών. Η εκκλησία στο χωριό δεν ήταν η κεντρική, ερχόταν όμως μεγάλος αριθμός προσκυνητών. Η δουλειά τους θα γινόταν ακόμα ευκολότερη, αφού γνώριζαν ότι το κλειδί της εκκλησίας το άφηναν σε μια γλάστρα έξω από την εκκλησία.  
Ήταν χειμώνας και νύχτωνε νωρίς, περίμεναν να νυχτώσει καλά και γύρω στις 9μμ αφού είδαν ότι δεν κυκλοφορούσαν άνθρωποι στους δρόμους του χωριού πήγαν στην εκκλησία. Αφού μπήκαν μέσα στην αυλή κατευθύνθηκαν στις γλάστρες όπου βρήκαν το κλειδί. Το έβαλαν στην κλειδαριά και προσπάθησαν να ξεκλειδώσουν την πόρτα της εκκλησίας. Όμως το κλειδί δεν έστριβε για να ξεκλειδώσει την πόρτα. Το κλειδί δεν κουνιόταν ούτε δεξιά, ούτε αριστερά. Προσπαθούσαν πολύ ώρα αλλά μάταια, το κλειδί ακίνητο λες και ήταν μαρμαρωμένο. Άρχισαν να το ζορίζουν αλλά αν συνέχιζαν θα έσπαγε το κλειδί. Έτσι εγκατέλειψαν την προσπάθεια να μπουν από την πόρτα και αποφάσισαν να σπάσουν το παράθυρο και να μπουν μέσα. Άφησαν το κλειδί στη γλάστρα και κατευθύνθηκαν προς το πλάι της εκκλησίας για να σπάσουν το παράθυρο και να μπουν μέσα στην εκκλησία.
Ξαφνικά όμως αντιλήφθηκαν μια γυναίκα από το χωριό να κατευθύνεται προς την εκκλησία, να ανοίγει την πόρτα του περιβόλου της εκκλησίας και να μπαίνει στην αυλή και κρύφτηκαν. Η γυναίκα πήγε στη γλάστρα πήρε το κλειδί, το έβαλε στην κλειδαριά, ξεκλείδωσε την πόρτα χωρίς δυσκολία και μπήκε στην εκκλησία. Μετά από δυο λεπτά βγήκε έξω (πιθανόν να άφησε κάτι στην εκκλησία), ξανακλείδωσε την πόρτα, φύλαξε το κλειδί στη γλάστρα και αποχώρησε. Οι επίδοξοι κλέφτες έμειναν κόκαλο, αντάλλαξαν μια ματιά μεταξύ τους και έφυγαν τρέχοντας, εγκαταλείποντας την προσπάθεια τους.
Την ιστορία όπως προανέφερα μου τη διηγήθηκαν οι ίδιοι οι κλέφτες, οι οποίοι μου είπαν επίσης πως πίστευαν ότι ο  Άγιος τους εμπόδισε να κλέψουν την εκκλησία του.
Και όπως λέει ο θυμόσοφος λαός μας «Μ’ όλα τ’ αγκάθια μάλωνε και από τσ’ Αγίους λείπε».
Μανόλης Σπανουδάκης

Γερακιανά Κισάμου

ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΠΥΡΟΒΟΛΕΙΑ ΣΤΟ ΚΟΛΥΜΠΑΡΙ

Στο χωριό Κολυμπάρι στο λόφο προς τα Γριμπιλιανά (πάνω ακριβώς από το παλιό Γυμνάσιο-νυν δημοτικό ξενώνα) υπάρχουν τρεις σπηλιές  πάνω στο βράχο.
Στο μέρος αυτό ήταν τα Γερμανικά πυροβολεία, που κατασκευάστηκαν από τους Γερμανούς μετά από την κατάληψη της Κρήτης το Μάιο του 1941, για να ελέγχουν το αεροδρόμιο του Μάλεμε και για να ενισχύσουν την αντιαεροπορική άμυνα τους, μιας και από το σημείο εκείνο ήταν το καταλληλότερο στην περιοχή αφού από εκεί μπορεί να ελέγχεται η περιοχή του αεροδρομίου του Μάλεμε, τα χωριά του κάμπου, και το πέλαγος.

Τα πυροβολεία αυτά είναι σπηλιές σκαμμένες μέσα στον ασβεστολιθικό βράχο που  κατασκευάστηκαν με αναγκαστική εργασία των κατοίκων της περιοχής.
Από μικρό παιδί έβλεπα τα πυροβολεία και είχα ακούσει την ιστορία τους και το ρόλο που διαδραμάτισαν κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, αλλά αξιώθηκα μόλις πριν λίγο καιρό .....

Η ΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΝΩΜΑΤΑΡΧΗ

Στο 2ο χιλ. της παλαιάς Εθνικής οδού Κισάμου-Χανίων (και 40ο από Χανιά προς Κίσαμο) πριν το χωριό Κουρφαλώνας υπάρχει μια στροφή που είχα ακούσει προ τριακονταετίας να την αποκαλούν " η στροφή του Νωματάρχη". Μου είχαν πει τότε ότι περίπου το έτος 1976, στη στροφή εκείνη είχε συμβεί ένα τροχαίο ατύχημα κατά το οποίο μια δίκυκλη μοτοσικλέτα που οδηγούσε ένας Αγροφύλακας με συνεπιβάτη έναν Ενωμοτάρχη που υπηρετούσε στο Σταθμό Γραμβούσας εξετράπη από το δρόμο με αποτέλεσμα το θάνατο του Ενωμοτάρχη. Στο σημείο εκείνο έχει τοποθετηθεί ένα μεταλλικό εικονοστάσι το οποίο προ ετών αντικαταστάθηκε με τσιμεντένιο. Περνώντας από το σημείο εκείνο το Σάββατο 19-3 διέκρινα ότι μέσα στο εικονοστάσι υπήρχε η φωτογραφία του Ενωμοτάρχη που σκοτώθηκε, την οποία και φωτογράφισα. Ο θεός να αναπαύσει την ψυχή του.
Πρόκειται Μανουσάκη Αθανάσιο του Σταύρου 25-28 ετών, ο οποίος ήταν από κάποιο χωριό της Σητείας και υπηρετούσε ως Διοικητής στο  Σταθμό Χωροφυλακής Γραμβούσας. Τότε με πρωτοβουλία της πρεσβυτέρα του Πλατάνου πολύς κόσμος από την περιοχή πήγαν με λεωφορεία στην κηδεία του. Όμως οι συγγενείς του θανόντα Ενωμοτάρχη υποψιάζονταν ότι δεν πρόκειται για ατύχημα αλλά για εγκληματική ενέργεια, λόγω και της ιδιότητας του συγγενή τους, οπότε συντοπίτες μας με επικεφαλής κάποιο αξιόλογο άτομο από την περιοχή μας, πήγαν στον τόπο καταγωγής του Ενωμοτάρχη, στην περιοχή της Σητείας όπου έδωσαν εξηγήσεις για το δυστύχημα. 
Το θέμα μετά τις εξηγήσεις θεωρήθηκε λήξαν και επισφραγίσθηκε με κουμπαριά (συντεκνιά) που ακολούθησε  με συγγενή του Ενωμοτάρχη. (Ο μεσολαβητής βάπτισε το παιδί της αδελφής του Ενωμοτάρχη).
Σπανουδάκης Μανώλης.

Από μήνυμα που πήρα επώνυμο ο άτυχος νωματάρχης είχε πετύχει στην νομική σχολή ταυτόχρονα και ήταν έτοιμος να παραιτηθεί για να πάει να σπουδάσει.

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Ν. ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗΣ

Ανθυπολοχαγός

από τα Ροδωπού Κισάμου

Πριν από λίγο καιρό διάβαζα το βιβλίο «Ηρώον Πολεμιστών» του Νικολάου Καραγγιαννάκη που εκδόθηκε το έτος 1927 στα Χανιά στο οποίο περιλαμβάνονται ονόματα  και φωτογραφίες θυμάτων των Βαλκανικών πολέμων, του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, της Μικρασιατικής εκστρατείας και της Μικρασιατικής καταστροφής, καταγόμενων  κυρίως από το νομό Χανίων, πολεμικά τοπία και περιγραφές διαφόρων μαχών. 
Ανάμεσα στα εκατοντάδες ονόματα που καταγράφονται στο βιβλίο, μεγάλη εντύπωση και θαυμασμό μου προκάλεσε το σύντομο βιογραφικό ενός συνεπαρχιώτη μας Αξιωματικού του Ανθυπολοχαγού  Εμμανουήλ Ν. Γεωργακάκη από τα Ροδωπού Κισάμου το οποίο δημοσιεύω ως ελάχιστο φόρο τιμής για τη θυσία του και την προσφορά του προς την Πατρίδα.
«Έπεσε ηρωικά μαχόμενος την 2 Ιουλίου 1921 προ της Κιουτάχειας της  Μικράς Ασίας.
Νεότατος μετέβηκε στην Κωνσταντινούπολη, οπότε μετά από λίγους μήνες διαμονή, επέστρεψε στην Κρήτη κατά τον απελευθερωτικό αγώνα αυτής, μετά το τέλος του οποίου επανήλθε  σε αυτή. Η διαμονή του διάρκεσε επί μια δεκαετία, υπηρετώντας την πατρίδα εκεί εν μέσω πολλαπλών κινδύνων  και μεταβαίνων από την Κωνσταντινούπολη εις την Βουλγαρία και Ρουμανία ως μέλος του Ελληνικού Κομιτάτου.
Αφού επανήλθε στην Κρήτη το έτος 1911, έλαβε μέρος ως  οπλαρχηγός στους ενδόξους πολέμους 1912-1913 και στη συνέχεια αυτών στον Ηπειρωτικό αγώνα ως λοχαγός εθελοντικού λόχου. Το έτος 1917 κατετάγη στο 6ο  Σύνταγμα Πεζικού ως Ανθυπολοχαγός. Τραυματίσθηκε στον τομέα του Στρυμόνα της Μακεδονίας.
Μετά την επούλωση της πληγής του μετέβη με το Σύνταγμα του  στην εκστρατεία της Ρωσίας και από εκεί απ’  ευθείας στη Μικρά Ασία για να θυσιάσει την ίδια του την ύπαρξη προς χάριν  της Πατρίδας».
Α  Θ  Α  Ν  Α  Τ  Ο   Σ
Μανόλης Σπανουδάκης 
Γερακιανά Κισάμου