Η επίσκεψη στην Κίσαμο είναι μοναδική εμπειρία. Η γνωριμία με την επαρχία δεν έχει να κάνει μονάχα με το ζεστό και φωτεινό ήλιο, την κρυστάλλινη θάλασσα, τα φαράγγια, την παρθένα γη, την μεγάλη χρονική διάρκεια διακοπών σας στην περιοχή. Η γνωριμία με την επαρχία Κισάμου είναι ταυτόχρονα κι ένα ταξίδι στην μακραίωνη ιστορία της, τον πολιτισμό, την παράδοση, τα ήθη και έθιμα, την φιλόξενη ψυχή των ανθρώπων της....Όσοι δεν μπορείτε να το ζήσετε... απλά κάντε μια βόλτα στο ιστολόγιο αυτό και αφήστε την φαντασία σας να σας πάει εκεί που πρέπει...μην φοβάστε έχετε οδηγό.... τις ανεπανάληπτες φωτογραφίες του καταπληκτικού Ανυφαντή.





Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΝΟΥΣΑΚΗΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΝΟΥΣΑΚΗΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σάββατο 16 Ιανουαρίου 2021

ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΩΝ ΨΑΡΟΜΙΛΙΓΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ


Με αφορμή τα έργα του Ιωάννη Αννουσάκη, το  "Μαρτύριο Ψαρομιλλίγγων", ένα απο τα δυο γνωστά του, που βρέθηκε κατά λάθος, το άλλο "Ο Θρήνος της Ραχήλ", πήρα πολλά μηνύματα και θέλω να τα κοινοποιήσω. Κατ' αρχάς η φωτο δεν έχει καμιά σχέση με αυτά τα δυο έργα απλά την ανεβάζω για δυο λόγους, πρώτος, για υπενθυμίσω οτι εως και πριν λίγα χρόνια ήταν καθιερωμένες οι ετήσιες μαθητικές παραστάσεις όχι μόνο του Γυμνασίου, αλλά και όλων των σχολείων .... έχω παίξει και εγώ σε δυο παραστάσεις όταν πήγαινα στο Δημοτικό σχολείο. Ανάμεσα στις φώτο του Ανυφαντή λοιπόν βρήκα πάνω απο 30 παραστάσεις θεατρικών έργων ή όπως τα λέγαμε τότε σκετσάκια, αφού κάθε τάξη παρουσίαζε το δικό της, στο Ενοριακό Κέντρο του Αγίου Σπυρίδωνα. 

Και δεύτερος λόγος αυτή η φώτο έχει μια ιδιαιτερότητα για να επανέλθω στον Ιωάννη Αννουσάκη που ήταν μάλλον πολυτάλαντος και για την εποχή του πολύ πρωτοπόρος. Τα σκηνικά λοιπόν της παράστασης του 1953 που πρωταγωνιστούν ο Μιχάλης Ξηρουχάκης (αριστερά), ο Μιχάλης Τσιχλάκης (δεξιά), η Μαζοκοπάκη (πρώτη δεξιά) αν δεν κάνω λάθος, τους άλλους δεν τους γνωρίζω, φέρουν την υπογραφή του. (¨Άγνωστο το έργο, ο Μιχάλης ο Τσιχλάκης, ίσως να θυμάται)
Για τα μηνύματα που πήρα τώρα, το πρώτο απο την κα Ευτυχία Δεσποτάκη που μου είπε οτι το "Μαρτύριο των Ψαρομιλίγγων" παίχτηκε στην Κίσαμο απο τους μαθητές του κατηχητικού το μακρινό 1962-63 με πρωταγωνιστή τον Μιχάλη Φουντουλάκη (χημικός σήμερα στην Ελβετία).
Η δεύτερη ενδιαφέρουσα πληροφορία έρχεται απο τον Αντώνη Σχετάκη που αναφέρει οτι το έργο ξανανέβηκε το 1970 στο Καστέλι απο τοπικό ερασιτεχνικό θίασο και την παρουσίαση στην πρεμιέρα έκανε ο Μάνος Κατράκης. (Εδώ σίγουρα θα βρούμε φώτο αφού υπάρχει Μάνος Κατράκης).
Η τρίτη πληροφορία, που πήρα σήμερα, έρχεται απο τον Παναγιώτη Κελαιδή που με πήρε και με ενημέρωσε οτι υπήρξε πρωταγωνιστής στο έργο του Ιωάννη Αννουσάκη "Ο Θρήνος της Ραχήλ" που μάλιστα έκανε και περιοδεία εκτός Κισάμου σε Σέλινο και Ανατολική Κίσαμο, το 1954-55 με ηθοποιούς μαθητές απο το Γυμνάσιο Καστελίου Κισάμου. Μάλιστα θυμάται οτι ένα απο τους ρόλους τον είχε ο Ξηρουχάκης Ανδρέας, και οτι τα σκηνικά αλλά και το ντύσιμο των ερασιτεχνών ηθοποιών το έχει αναλάβει προσωπικά ο Ιωάννης Αννουσάκης. (υπάρχουν κάπου μου είπε φώτο). Ο Παναγιώτης έπαιζε τον ρόλο του διαόλου!!!!!
Σιγά -σιγά συμπληρώνονται κάποια κενά απο την πλούσια πολιτιστική Κίσαμο των περασμένων χρόνων, με τον Ιωάννη Αννουσάκη να κρατά τα θεατρικά σκήπτρα στην Κίσαμο του περασμένου αιώνα. Ας ελπίσουμε οτι εκτός απο μια μετά θάνατον τιμητική βραδιά που θα κάνουμε σε αυτόν τον άνθρωπο, αν δεν την κάνουμε, ας του αφιερώσουμε ένα δρόμο (ίσως να το έχει κάνει η επιτροπή) στην πόλη μας. Το αξίζει.

 

Παρασκευή 15 Ιανουαρίου 2021

ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΩΝ ΨΑΡΟΜΙΛΙΓΓΩΝ ΚΑΙ Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΚΙΣΣΑΜΟΣ

Αξιοποιώντας μια πληροφορία που πήρα απο τον Κυριάκο Ροδουσάκη σχετικά την εφημερίδα "Αγροτικήν Κίσσαμος" που έβγαινε στην Κίσαμο προπολεμικά (πρώτο φύλλο μάλλον το 1928) και αναφερόταν αμυδρά απο κάποιους, ανακάλυψα οτι εκδότης της ήταν ο Γιάννης Αννουσάκης, ο γνωστός αγιογράφος-ζωγράφος, συνιδρυτής του συλλόγου Φιλολογικού "Κισαμικός" και ψάλτης του Αγίου Σπυρίδωνα. Μάλιστα το ψάξιμο είχε και δυο μια ωραίες εκπλήξεις, αφού βρήκα, προς το παρόν τα 8/9 του θεατρικού έργου, "Μαρτύριο Ψαρομηλίγγων" του Γιάννη Αννουσάκη που ανέβηκε το 1939 στην Αθήνα απο τον θίασο του Κεφαλόπουλου (φώτο κάτω), με πρωταγωνιστές τον ίδιο και στον ρόλο της ηρωίδας η κ. Πλατή. 
Το δράμα αναφέρεται στα γνωστά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στο Σπήλαιο της Αγίας Σοφίας επί  Ενετοκρατίας, κάπου στο 1580, όταν οι Κισαμίτες επαναστάτες κατέφυγαν μετά την αποτυχημένη κατάληψη του φρουρίου Καστελίου. Μαζί τους και ο Επίσκοπος Κισάμου Μισαήλ Ψαρομίλιγγος, που αποκεφαλίστηκε απο τον ανεψιό του Δημήτρη Ψαρομίλιγγο, μετά απο προτροπή των Ενετών οτι θα του χάριζαν την ζωή αν εκανε την πράξη αυτή. 
*Εδώ υπάρχει σχετική μαρτυρία οτι κατά το 1920 στο Σπήλαιο της Αγιάς Σοφίας στα Τοπόλια βρέθηκαν δυο ακέφαλοι σκελετοί, κάτω απο την Αγία Τράπεζα, απο τον ιερέα Β. Μπλαβάκη. Αμέσως ενημερώθηκε ο επίσκοπος Κισάμου κ. Ανθιμος Λελεδάκης, που ενταφίασε τους δυο σκελετούς, υποστηρίζοντας στις σημειώσεις του, οτι πρόκειται για τον Επίσκοπο Κισάμου Μισαήλ Ψαρομήλιγγο.
Σε αυτόν τον Θρύλο που έχει πολλές πιθανότητες να είναι αληθινός βασίζεται και το δραματικό έργο του Γ. Αννουσάκη.
Το Θεατρικό έργο αυτό, που επιτέλους βρέθηκε και θα τυπωθεί για την βιβλιοθήκη του Φιλολογικού μας, ώστε να υπάρχει ένα έργο του δημιουργού της. Είναι δε το δεύτερο θεατρικό έργο του Γ. Αννουσάκη. Το πρώτο έργο είναι ο "Θρήνος της Ραχήλ" που δυστυχώς ως και σήμερα δεν έχει βρεθεί κάπου γραμμένο, οι πληροφορίες λένε οτι εξαιτίας αυτού του έργου κυκλοφόρησε και η χειρόγραφη εφημερίδα "Αγροτικήν Κίσσαμος", και ότι εκεί δημοσιευόταν. 
Το Μαρτύριο των Ψαρομιλίγγων" έχει 5 πράξεις και απλά θα γράψω ένα μικρό κομμάτι απο την εισαγωγή του έργου που ακούγεται κι' ένα ριζίτικο τραγούδι.
Παλάτια είσαστε βουνά και ριζιμιά χαράκια
που σας φιλεί το κρύσταλλο και τ' ασημένιο χιόνι
Ο ουρανός δροσολογά απάνω στις κορφές σας
Σας συντροφεύγ' ο ουρανός σας παιχνιδίζ΄ ο ήλιος
χιλιάδες μοσκοβότανα κι αμέτρητα λουλούδια
στεφάνια κάνουν στις πλαγιές μοσχοβολούν τα χνώτα
κάνουν το πάτημ' αλαφρό αητού φτερά δανείζουν
πως ατσαλώνει η καρδιά και η καρδιά πλατώνει
στην συντροφιά σας τόποι μου περήφανα βουνά μου
είμαι στοιχειό, ειμ' αητός και βασιλιάς και ρήγας.
- Το θεατρικό αυτό έργο τελευταία φορά δημοσιεύθηκε σε 9 ή 10 συνέχειες απο την Κρητική Εστία το 1961-1962.

Η Κίσαμος έχει πολύ ιστορία αλλά είναι σαν τα αχαρτογράφητα νερά, καλό είναι όλοι μαζί να την μαζέψουμε ώστε να βρουν κάτι οι επόμενοι. Αν παρατηρήσετε όσοι ασχολείστε με αυτά και σας αρέσει η ιστορία του τόπου σας, είμαστε οι μόνοι που δεν έχουμε καθαρογράψει ούτε μια αράδα απο την ιστορία της Κισάμου... μπείτε στην Βικιπαίδεια και θα το διαπιστώσετε. Ένας αχταρμάς λαθών, και κακών πληροφοριών που δυστυχώς συνεχίζουμε να τις χρησιμοποιούμε μιας και δεν έχουμε την δύναμη να διορθώσουμε λάθη παρελθόντος.
 

Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2020

ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ (ΙΩΑΝΝΗ ΑΝΝΟΥΣΑΚΗ) ΜΕΡΟΣ ΙΙ

Συνεχίζοντας την περιληπτική ιστορία της Κισάμου του Γιάννη Αννουσάκη ήταν εκτός απο ένας καλός αγιογράφος, ζωγράφος, πολύ ψαγμένος ερευνητής ειδικά στα αρχαιολογικά, συνιδρυτής του Φιλολογικού Κισάμου και θεατρικός συγγραφέας όπως έμαθα χθες απο τον Κυριάκο Ροδουσάκη με το έργο Ψαρομήλιγκοι, που ανέβηκε στο Καστέλι, αλλά και μας άφησε καλές πληροφορίες για την ιστορία του τόπου μας. Συνεχίζοντας το άρθρο του στο μικρό βιβλιαράκι που τιτλοφορεί η "Περιληπτική ιστορία της Κισάμου" σταματάω στην παράγραφο για τα γεγονότα που συνέβησαν πριν απο την Γερμανοκατοχή στον κόλπο της Κισάμου που είναι πολύ ενδιαφέροντα.
Γράφει λοιπόν... 
Το πρώτο φάσμα του πολέμου ενεφανίστει πολύ πριν έλθουν οι Γερμανοί, όταν Ιταλικά αεροπλάνα επετέθησαν εντός του κόλπου της Κισάμου, εις Αγγλικόν πετρελαιοφόρον το οποίον δια επιδέξιου χειρισμού του πλοιάρχου, δεσώθη πλευρίσας εις μέσον ακρωτηρίου Γραμβούσης διαφύγον τας ριφθείσας εναντίον του βόμβας. (αυτή η πληροφορία πρώτη φορά ακούγεται)  Δεύτερον κρούσμα ήτο η επιδρομή στούκας Γερμανικών άνωθεν του κόλπου της Κισάμου και δι αερομαχίας κατάρριψις Αγγλικού αεροπλάνου και βυθιστέντος εντός του κόλπου διασωθέντος του Άγγλου πιλότου δια σωσιβίου. (Το ψάχνουν εδώ και καιρό αρκετοί) Τρίτην περίπτωσης η πλέον ιστορική είναι η Ναυμαχία μεταξύ του αγγλικού πολεμικού και του Ιταλικού καταδρομικού "Κολεόνι" το οποίον εβυθίστη παρά των Άγγλων ανοικτά εις το μέσον του κόλπου των κατοίκων θεωμένων την πεισματώδη ναυμαχία και μετ΄ολίγων τους κατορθώσαντας  να διασωθούν Ιταλούς ναυαγούς του οποίους χριστιανικώς περιέθαλψαν καίτοι εχθροί τότε της Ελλάδος.
Τον Μάιο του 1941 το Καστέλι αντίκρυσε την ημέραν της εισβολής χιλιάδων αεροπλάνων τα οποία διερχόμενα εσκίασαν τον ουρανόν και επλήρωσαν με τους τους θορύβους των μηχανών των και πυροβολισμούς των τον αέραν ενώ εις θέσις Κάμπος παρά την Καμάραν ήρχισαν ρίχνοντες πολυάριθμους αλεξιπτωτιστάς με στρατιωτικά εφόδια όλμους, πυροβόλα, μοτοσυγκλέτας δια τακτικήν κατάληψιν της κωμοπόλεως. Όμως τάγμα στρατού νεοσυλλέκτων και πάνοπλοι οι κάτοικοι της πόλεως και της περιφέρειας αντέταξαν 
πεισμώδην άμυναν και τους εξουδετέρωσαν συλληφθέντων 13 αιχμαλώτων, των δε υπολοίπων φονευθέντων. Η νίκη όμως ήτο προσωρινή, μετά 3ημερον ήρχισεν σφοδρός απο αέρος βομβαρδισμός της Κωμοπόλεως και με εμπρηστικάς ακόμα βόμβας. Πολλά οικήματα ερειμώθηκαν και άλλα κατεκάησαν. Όλοι οι κάτοικοι για να μην αφανιστούν κατέφυγαν εις τα πέριξ της Κωμοπόλεως χωριά. Η κωμόπολις ήτο πλέον έρημος κατοίκων. Οι Γερμανοί εξουδετερώσαντες πάσαν αντίστασιν εισήλθον εις το κενόν εκ κατοίκων Καστέλι όσους δε προέλαβον, άλλους ετουφέκισαν και άλλους ηχμαλώτισαν δια αγγαρείας εις στρατιωτικόν αεροδρόμιον παρά την θέσην Κορφαλώνα.
Τέλος δίνει μια ακόμα πληροφορία για το πότε ανατίναξαν τα οχυρά τους και την προβλήτα του Τελωνείου.
Μετά απο διήμερον (ανακοίνωση αποχώρησης μάλλον) ανατίναξαν τα οχυρά των (όλα στην πόλη αλλά και την βάση τους που ήταν εκεί που είναι σήμερα ο βιολογικός της πόλης) και την προβλήταν Καστελλίου ανεχώρησαν. Το Καστέλι ηλευθερώθη.

Υ.Σ Ο Γιάννης Αννουσάκης γεννήθηκε το 1896 και πέθανε το 1981 για το σπουδαίο του έργο σαν αγιογράφος έχει γράψει ο Νίκος Γιαννακάκης "τρία ήταν τα έργα που κι αν περάσουν αιώνες θα αντιπροσωπεύουν τον Γιάννη Αννουσάκη.
Μαρία η Αιγύπτια, ο απαγχονισμός του επισκόπου Μελχισεδέκ και φυσικά ο περίφημος πίνακας του με την Μάχη της Κρήτης την Μάχη του Κάμπου. Δεν ανήκει σε καμιά σχολή και δεν ακολούθησε ποτέ κανένα ρεύμα ...απλά αγαπούσε αυτό που έκανε πολύ".

Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2020

ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ (ΙΩΑΝΝΗ ΑΝΝΟΥΣΑΚΗ)

Ο Γιάννης Αννουσάκης ήταν εκτός απο ένας καλός αγιογράφος και πολύ ψαγμένος ερευνητής ειδικά στα αρχαιολογικά δρώμενα της πόλης, μια εποχή δύσκολη όπου δεν υπήρχε και πολύ όρεξη για την ιστορία μας. Διαβάζοντας το άρθρο του στο μικρό βιβλιαράκι που τιτλοφορεί η "Περιληπτική ιστορία της Κισάμου" έμεινα κατάπληκτος με τις πληροφορίες που δίνει.
Γράφει λοιπόν... τότε που ακόμα η αρχαιολογική σκαπάνη δεν είχε κατασταλάξει στα γνωστά.
- Η Κίσαμος είναι σαφώς μια εκ των εκατόν πόλεων της Κρήτης. Την αναφέρουν αρχαίοι συγγραφείς και νεώτεροι ιστορικοί ερευνητές. .. και αφού εξιστορεί την θέση της αναρωτιέται  ..Ήτο κατά την αρχαίαν εποχήν αυτόνομος;  Ιστορικώς αποδεικνύεται οτι υπετάσσετο εις την πλησίον αυτής ευρισκομένης ισχυράν και μια εκ των εξεχουσών αρχαίων πόλεων της Κρήτης την Πολυρρήνιαν. Τούτο εξάγεται εκ του οτι εις συνθήκαν συμμαχίας μετ' άλλων πόλεων και συγκρούσεις αναφέρεται ιστορικώς μόνο η Πολυρρήνια. 
Και ξανά αναρωτιέται .....Υπήρχε άραγε Κίσαμος επί των Μινωικών χρόνων; Άδηλον. Όμως αγγείον ευρεθέν παρά την συνοικία Σκάφη και κατατεθέν εις την δημόσια αρχαιολογική συλλογήν Κισάμου και ηρπάγη απο των Γερμανών κατακτητών, αναφέρεται απο του καταγράψαντος αρχαιολόγου Βασίλη Θεοφανίδη σαν υστερομινωικό.
Ένα άλλο σημείο της ιστορίας του κ. Αννουσάκη είναι οι ναοί που υπήρχαν στην πόλη της Κισάμου- εύλογο ερώτημα των απανταχού πιστών γιατί δεν έχουμε πολλές εκκλησίες. Η αλήθεια είναι οτι τα πρώτα χριστιανικά χρόνια με τις επιδρομές των πειρατών οι εκκλησίες ήταν εύκολος στόχος μάλιστα η επισκοπή Κισάμου έφυγε απο το Καστέλι για τον λόγο αυτό προς Επισκοπή. Μετά βέβαια που ήρθαν και οι Τούρκοι τα πρώτα χρόνια ήταν δύσκολα ακόμα και για κρυφοχριστιανούς να μένουν εδώ. Έτσι μάλλον δεν έμεινε τίποτα.
 Γράφει λοιπόν...
Οι Ναοί στην πόλη τους οποίους η παράδοσις αναβιβάζει άνω της δεκάδος κατά την Βυζαντινή περίοδον. Τρεις υπήρχαν εντός του φρουρίου, (εμείς ξέρουμε μόνο ένα) ένας στην αγορά (Μιχαήλ Αρχάγγελος) ένας κάτωθι της αγοράς (δεν εννοεί τον Άγιο Σπυρίδωνα) ένας στο Επισκοπικόν μέγαρον (υπάρχει), ένας μετά νεκροταφείου δυτικότερα (βρέθηκε το νεκροταφείο πρόσφατα), ένας εις Τελωνείο που στα θεμέλια του κτίστηκε ο Τίμιος Σταυρός και έξωθεν του φρουρίου μικρός ναός της Παναγίας (σήμερα υπάρχει μόνο το εικονοστάσι στου Καστανάκη). Στη θέση Μπιλαλιανά ο νυν ναός του Αγίου Νικολάου διατηρήθηκε και έχει θεμελιωθεί πάνω σε αρχαίο βωμό. Ένας εις την είσοδο της Κρύας Βρύσης !!!!! ο νυν Μητροπολιτικός ναός (Άγιος Σπυρίδωνας) ο οποίος ήτο πρωτοχριαστιανικός κατεδαφιστείς κατά την επανάσταση του 1866. 
Ποία ήταν η τύχη της Κισάμου κατά την εποχήν της Αραβοκρατίας δεν γνωρίζομεν. Ίσως διήλθεν εποχή ερημώσεως και παρακμής.....
Τροφή για τους μελλοντικούς αρχαιολόγους που αμφιβάλλω αν το έχουν διαβάσει και οι σημερινοί αποτελεί το βιβλιαράκι αυτό που γράφτηκε απο κάποιον που ήταν για την εποχή του πολύ ενημερωμένος. Μάλιστα γράφει άλλη μια πληροφορία στις λίγες σελίδες σχετικά με το πέρασμα του Αγίου Νίκων του Μετανοείτε απο την Κίσαμο. 
-Αναμφισβήτητον είναι οτι διήλθεν και ενδιέτριψε εις Κίσαμον ο Άγιος Νίκων ίσως, δε η ανοικοδόμησις των ναών και εις Κίσαμον αλλά και εις τα ακρωτήρια Σπάθας Άγιος Παύλος και Γραμβούση Άγιος Σώστης να είναι έργον του. Δια της Κισάμου διήλθεν εις Σπάρτη όπου διδάξας εκοιμήθη.
 Τέλος δίνει άλλη μια πληροφορία γιατί η περιοχή που είναι το s/m ΣΥΝΚΑ ονομάζεται Πυργιά και η οποία μπορεί να έχει βάση αφού κατα την εκτέλεση του έργου του βιολογικού ανακαλύφτηκαν θεμέλια κυκλικά.
-Κατά παράδοσιν έξωθεν του Ενετικού φρουρίου υπήρχον πύργοι Ρωμαϊκοί, εξ ου και το όνομα Πυργιά. Έτερος πύργος εις την συνοικίαν Πύργος.
Υ.Σ Η λέξη Κίσαμος με ένα (σ), και δεν χρησιμοποιεί πολύ την λέξη Καστέλι.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ