Σήμερα δημοσιεύω το Ιστορικό του Αγίου Σπυρίδωνα όπως το έγραψε ο Ιωάννης Αννουσάκης που ευγενώς μας παραχώρησε η οικογένεια Στέλιου Δαρατσιανού, μετά απο παρέμβαση του Κυριάκου Ροδουσάκη.
- Μετά την επανάστασιν του 1821 οι εναπομείναντες χριστιανοί του Καστελλιού, μη υπάρχοντος Ναού να ελειτουργούντο εις Άγιον Αντώνιος και Ιερόν Ναός Γρα Κεράς υπό Μοναχού εποπτεύοντος τα κτήματα της Ιεράς Μονής Γουβερνέτου.
Πρώτος εφημέριος ετοποθετήθη εις Καστέλι ο Ιερεύς Ιωάννης Δ. Αννουσάκης μετατεθείς εκ Μεσογείων Κισάμου κατά το 1850 ο οποίος εκτελούσε και χρέη Αρχιερατικού Επιτρόπου, εις ολόκληρον την περιοχήν. Ούτος ελειτουργούσε με ενοριακόν Ναόν τον τότε μικρόν ναίσκον Αγίου Γεωργίου εις θέσιν Πύργον. Ούτος συγκάλεσε εις σύσκεψιν τους κατοίκους της Κωνοπόλεως και μετά ταύτην εσχηματίσθη Επιτροπή υπό την προεδρίαν του της οποίας μετέσχον οι Ιάκωβος Μαρής και Στέλιος Δαρατσιανός κα, και επεσκέφθη εις Χανιά τον Διοικητήν Πασάν της Περιφέρειας και ητήσατο την παραχώρησιν του μικρού Ναού (νυν μητροπολιτικού) ο οποίος ευρίσκετο εις την περιουσίαν της οικογένειας Μαρή και τον οποίον όμως κατείχε Τούρκος όστις τον είχε μεταβάλει εις στάβλον.
Ο Διοικητής Πασάς (μάλλον ο Ναϊλής Πασάς) έχων υπόψιν κάποιαν συνθήκην δια της οποίας εάν Χριστιανικός Ναός ο οποίος ευρίσκετο εις Τουρκική κατοχήν καταλαμβάνετο νυκτός υπό των Χριστιανών και αυτομάτως μεταβέλλετο εις τόπον Χριστιανικής λατρείας τότε οι Τούρκοι δεν είχον πλέον κανένα δικαίωμα επ' αυτού. Τούτο υπέδειξε ο Τούρκος Πασάς εις την επιτροπήν και υπεσχέθη συμπαράστασιν. Πραγματι ο ως ανω Ιερεύς μετα Χριστιανών κατέλαβον νύχτα τον Ναόν ετέλεσαν όρθρου βαθέως Αγιασμόν και ετοποθέτησαν εικόνας. Τότε κατέφτασε ο μέχρι τότε κάτοχος του Ναού τούρκος επυροβόλησε ανεπιτυχώς εναντίων των χριστιανών, εδημιούργησε επεισόδιον και άπαντες ωδηγήθησαν ενώπιον του Πασά όστις απέδωσε τον Ναόν εις τους χριστιανούς.
Κατά την επανάστασιν του 1866 ο Ναός ελεηλατήθηκαι ανηρπάγησαν αι εικόνες. Μετά την καταστολήν της επαναστάσεως οι επανελθόντες Χριστιανοί απεφάσισαν την κατεδάφισιν του και την ανέγερσιν μεγαλυτέρου. Προς τον σκοπόν τούτον ο Ιερεύς Ι.Δ. Αννουσάκης κατέβελε εξ' ιδίου βαλάντιου 6.000 γρόσια και με συνδρομάς των κατοίκων επετεύχθη η ανέγερσις του υπάρχοντος πλην του νάρθηκος, γυναικωνήτου και κωδωνοστασίου υπό του εξ Ακρωτηρίου Αρχιτεχνίτου Καλόρομου. (το όνομα ίσως να μην είναι αυτό, αλλά να ήταν απο τα Καλόρουμα Ακρωτηρίου όπου υπάρχει χωριό με αυτό το όνομα) Οι και σήμερον υπάρχοντες μαρμάρινοι κίονες ελήφθησαν εκ του αρχαίου Ελληνικού θεάτρου ευρισκόμενον εις θέσιν που σήμερα αι οικίαι Αλέξανδρου Παπαδάκη και Γεωργίου Ξηρουχάκη. (Είναι γνωστό στην αρχαιολογία που ήταν το θέατρο και το μέγεθος του μάλιστα στις τελευταίες ανασκαφές βρέθηκαν τα θεμέλια του θεάτρου στον δρόμο δυτικά της νέας πλατείας Κατράκη πρώην ΟΤΕ)
Ο Ναός ενεκαινιάσθη υπό του τότε Επισκόπου Κισάμου Μισαήλ Καλύμνιου περί το 1878-1880!!! (εδώ υπάρχει ένα μικρό λάθος ο Μισαήλ ήταν επίσκοπος Κισάμου απο το 1869-1875, μετά ήταν ο Πανάρετος, μικρή σημασία βέβαια έχει η ημερομηνία, όμως το καμπαναριό φτιάχτηκε τότε, επί Μισαήλ, αφού και οι μάστοροι ήταν Καλύμνιοι που είχε φέρει ο επίσκοπος απο την πατρίδα του, αναφέρεται και απο τον Αντώνη Κατσικανδαράκη. Φωτογραφία του Μισαήλ δεν υπάρχει).
Το 1915 υπό του τότε Επισκόπου Ανθιμου Λελεδάκη με εκκλησιατικόν συμβούλιον τους Διονύσιος Αννουσάκην Στυλιανόν Πατερομιχελάκην, Γεώργιος Ψαρουδάκην, Αντώνιος Μαρήν, Κυριάκον Δρατσιανόν και με συνδρομάς των κατοίκων προέβη εις δεύτερην επέκτασην του Νάρθηκος, Γυναικωνήτου, Κωδωνοστασίου και εσωτερικού διάκοσμου. (Άμβων, Θρόνος, επιχρυσώματα, και Αγιογραφίαι)
Όλα τα παραπάνω που αποτελούν ιστορικά στοιχεία απο κάποιον που ενδιαφέρθηκε για την πόλη και τα στοιχεία αυτά συμπληρώνουν το πολύ καλό επετειακό αφιέρωμα για τα 150 χρόνια του Αγίου Σπυρίδωνα, της Ευτυχίας Δεσποτάκη, που δημοσιεύθηκε απο αυτές τις σελίδες σε τρία μέρη το 2015 και μπορείτε να το βρείτε ΕΔΩ και ΕΔΩ και ΕΔΩ.
Με κόκκινο τα σχόλια είναι δικά μου
