ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΤΩΝ 81 ΧΡΟΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ .

 Με την ευκαιρία της φετινής Επετείου για την* Μάχη τής Κρήτης* παραθέτουμε ορισμένα σύντομα αυτούσια και χαρακτηριστικά αποσπάσματα από κείμενα σχετικά  με την Μάχη στην Περιοχή μας  όπως και για τις θυσίες της κατά την Κατοχή με σκοπό α) Να θυμηθούμε ευλαβικά τά συνταρακτικά γεγονότα εκείνων των ημερών και β) Να τιμήσουμε τόσον εκείνους που διέσωσαν την ιστορική Μνήμη με τα γραπτά τους, όσο  ασφαλώς και τούς πρωταγωνιστές τής Επικής Μάχης, αλλά και τα μαρτυρικά θύματα τής Ναζιστικής θηριωδίας κατά την Κατοχή. Τα κείμενα προέρχονται συγκεκριμένα από τα ακόλουθα βιβλία:
1) Από τα βιβλία του αξέχαστου Κίμωνα Φαραντάκη: * Οδοιπορικό σέ Κρητικό χωριό* ( Αθήνα 1983) και *Πεζοπορία στην αύρα τού Μιρτύλου* (Αθήνα 2008) με ηρωισμούς κατά την Μάχη στον Κάμπο των Νοπηγίων και εικόνες απο τον βομβαρδισμό του Καστελλιού όπως και της Μάχης στον Κάμπο του Καστελλιού...

2) Από το βιβλίο τού επίσης αξέχαστου Σπύρου Καστανάκη με τίτλο: *Ημερολόγιον Στρατιωτικού Ιατρού Γεωργίου Εμμ. Καστανάκη 1939-1950* (Χανιά 2007). Στο ημερολόγιο αυτό καταγράφεται ημερολογιακά απο τον στρατιωτικό ιατρό Γεώργιον Εμμ. Καστανάκη, με την χαρακτηριστική καθαρεύουσα της εποχής, η ζοφερή εικόνα του Καστελλιού και των Χανίων, απο 1ης Ιουνίου μέχρι 30 Ιουνίου 1941 αμέσως μετά την Μάχη, τούς βομβαρδισμούς και τις εκτελέσεις

3) Από το βιβλίο της Ηρακλειώτισας συγγραφέως Έλλης Αλεξίου, αδελφής της Γαλάτειας Καζαντζάκη, πρώτης συζύγου τού συγγραφέα, με τίτλο *Για να γίνει Μεγάλος* (Αθήνα. Όγδοη έκδοση. Εκδόσεις Καστανιώτη 1978) Στο βιβλίο η συγγραφέας εμβαθύνει καί αναλυει την ψυχοσύνθεση, αρετές και αδυναμίες τού Μεγάλου Πνευματικού Τέκνου τής Κρήτης. Μεταξύ των άλλων, ο καλλιτεχνικός φωτογράφος Κώστας Κουτουλάκης πού συμμετείχε μαζί με τους καθηγητές Ι. Κακριδή, και Ι. Καλλιτσουνάκη, καθώς και τόν Νίκο Καζαντζάκη στην Επιτροπή Καταγραφής Ναζιστικών Ωμοτήτων στην Κρήτη (1946)  περιγράφει στην συγγραφέα, όλη τη συγκίνηση και βαθύτατο πόνο αλλά και θαυμασμό του Νίκου Καζαντζάκη, μπροστά στο μεγαλείο της κρητικής ψυχής.. Ιδιαίτερα κατά την διαδρομή Κάντανος- Κακόπετρος μέχρι Καστέλλι Κισάμου, με κατάληξη στην έδρα τής Επισκοπής και τον αγέρωχο επίσης Επίσκοπο Ευδόκιμο, ιδιαίτερα συγκλονίστηκε η Επιτροπή και ο Νίκος Καζαντζάκης από το σθένος του πατέρα Δεσποτάκη από τον Κακόπετρο που έχασε τέσσερις γιούς (οι δυο τελευταίοι ήταν δίδυμοι) κατά τις Μάχες.

Στην έδρα της Ιεράς Επισκοπής στο Καστέλλι, ο Κ. Κουτουλάκης τράβηξε και την γνωστή φωτογραφία του Επισκόπου Κισάμου καί Σελίνου, αοιδίμου Ευδοκίμου με τον Ι. Κακριδή και τον Ν. Καζαντζάκη. 

4) Από τό βιβλίο του Γυμνασιάρχη Στεφάνου Δ. Μυλωνάκη *Ο Επίσκοπος Κυδωνίας και Αποκορώνου ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΞΗΡΟΥΧΑΚΗΣ (1872-1948). ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΡΗΤΗΣ.ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ (1941-1945) ΤΥΠΟΙΣ ΚΩΣΤΑ ΜΑΡΙΔΑΚΗ. ΧΑΝΙΑ 1948) Στην από 13 Μαρτίου 1947 επιστολή του προς τον Επίσκοπον Κυδωνίας καί Αποκορώνου Αγαθάγγελον Ξηρουχάκην ο Επίσκοπος Κισάμου και Σελίνου Ευδόκιμος καταγράφει τόσο τήν προσωπική του περιπέτεια, ταλαιπωρίες, φυλάκιση και εξορία του απο την Κρήτη, όσο και την ομόθυμη προσφορά του Ιερού κλήρου των Επαρχιών στον Εθνικό αγώνα καθώς και των Ιερών Μονών κυρίως Γωνιάς, Παρθενώνος και Χρυσοσκαλίτισσας, καθώς και τα αντίποινα και διώξεις κατά Ι. Μονών, Μοναχών και κληρικών γενικότερα των Επαρχιών. Σε τελική του σημείωση ο συγγραφέας Γυμνασιάρχης Στ. Μυλωνάκης υπογραμμίζει και εκθειάζει *την δράσιν καί τον επιδειχθέντα πατριωτισμόν κατά την μάχην τής Κρήτης και την γερμανικήν αυτής κατοχήν, υπό του Επισκόπου Ευδοκίμου* Ούτε αι εξορίαι και τα συμπαρομαρτούντα, ηδυνήθησαν να κλονίσουν και τον Ιεράρχην τούτον, ώστε σταθερός και ακλόνητος πάντοτε εις τας εθνικάς επάλξεις και εις τα χριστιανικά προπύργια τής τιμής και του καθήκοντος, να αποδείξει και αυτός, ότι υπήρξε πάντοτε αντάξιος τής Κρήτης Ιεράρχης* καταλήγει ο συγγραφέας γυμνασιάρχης..

Ανατρέχοντας στην ατμόσφαιρα των ημερών αυτών δεν μπορούμε παρά να θυμηθούμε και άλλες παραστατικές σελίδες από ολοζώντανες περιγραφές των γεγονότων της Μάχης και της Κατοχής που έχουν δημοσιευθεί ήδη είτε στην ιστοσελίδα αυτή του ΣΑΔΕΝΤΡΕΠΕΣΑΙ είτε τούς ΝΕΟΥΣ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ. Παραδείγματα, οι καταγραφές τού ημερολογίου του Λυκούργου Καμηλάκη, ή του ημερολογίου του γιατρού Μιχαήλ Αναστασάκη απο Σπηλιά, ή του Αντώνη Κατσικανταράκη από το λεπτομερειακό βιβλίο του *Πολυσυλλεκτικά αφηγήματα από το 1940-1950 ενός Καστελλιανού (Καστέλλι 1999) ή απο τις περιγραφές της Ευτυχίας Δεσποτάκη για την προσφορά τής Ιεράς Μονής Παρθενώνος, είτε τις αναμνήσεις που είχε περισυλλέξει ο Δημήτρης Γριμπαουλάκης για τους ζωντανούς θρύλους τής Κισάμου με ζωντανές μαρτυρίες επιζώντων από την Κατοχή, ή του Μανώλη Σπανουδάκη για τίς πρώτες εκτελέσεις στα Πλακάλωνα και την πτώση του γερμανικού ανεμοπλάνου, καθώς βέβαια και απο τα πιο περιεκτικά μέχρι σήμερα 2 βιβλία για την Κίσαμο στην Μάχη τής Κρήτης απο τον γιατρό Δημητριο Καρτάκη. (Χανιά Εκδόσεις Ροές 1991 και Αθήνα 1991)

Εξαιρετική υπήρξε και η προχθεσινή ομιλία του αγαπητού δασκάλου Αντώνη Σπανουδάκη στο μνημείο των πεσόντων στον κάμπο των Καλλεργιανών με την αναφορά του κυρίως στην μοναδική αντίσταση του άμαχου κρητικού λαού κατά την μάχη, καθώς και με την αναφορά του σε πολλές αυθεντικές ελληνικές συμμαχικές και γερμανικές πηγές.
Κυριάκος Ροδουσάκης