ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ, ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ. ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΘΕΣΕΙΣ. ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΟΥΝ ΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ (ΠΜΔ)
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ.
Αρχίζει την Τρίτη 8. Ιουλίου 2025 και ολοκληρώνεται την Πέμπτη 17. Ιουλίου 2025, η λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας συμπλήρωσης και υποβολής του Μηχανογραφικού Δελτίου (ΜΔ) για εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (ΑΕΙ / ένστολα τμήματα) ή/ και του Παράλληλου Μηχανογραφικού Δελτίου (ΠΜΔ) για εισαγωγή στις Δημόσιες Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης (Δ.ΣΑΕΚ- πρώην ΙΕΚ) για το έτος 2025.
Διαθέσιμες θέσεις στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
Οι φετινές διαθέσιμες θέσεις, για τα 422 τμήματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, είναι μειωμένος κατά 63 σε σχέση με το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος (68.788 για το 2025 έναντι 68.851 του 2024). Στις προαναφερόμενες θέσεις θα πρέπει να προστεθούν και οι θέσεις των ένστολων τμημάτων, που σε σχέση με το προηγούμενο έτος, μειώθηκαν για την Αστυνομία (1083 από 1113 το 2024, -30 για Αστυφύλακες, αμετάβλητο για Αξιωματικούς) τις Στρατιωτικές Σχολές (1500 από 1557 το 2024, +14 Υπαξιωματικοί, -71 Αξιωματικοί) και τις ΑΕΝ (1808 από 1820 το 2024, +10 Πλοίαρχοι και -22 Μηχανικοί), ενώ αυξήθηκαν για την Πυροσβεστική Ακαδημία (330 από 290 το 2024, +20 για Πυροσβέστες,+20 για Αξιωματικούς) και το Λιμενικό Σώμα (124 από 76 το 2024, +48 Λιμενοφύλακες, αμετάβλητο για αξιωματικούς). Οι θέσεις αυτές θα διεκδικηθούν σε ποσοστό 90% από τους συμμετέχοντες στις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις και σε ποσοστό 10% από τους συμμετέχοντες των δύο προηγούμενων ετών (χωρίς νέα εξέταση). Στις θέσεις των ένστολων τμημάτων έχουν συμπεριληφθεί και οι ειδικές κατηγορίες υποψηφίων.
Προθεσμίες/Διαδικασία
Οι υποψήφιοι θα μπορούν με τον 8ψήφιο κωδικό εξετάσεων και τον προσωπικό κωδικό ασφαλείας (password) - που τους έχει δοθεί από το Λύκειό τους - να επισκέπτονται την ηλεκτρονική διεύθυνση https://michanografiko.it.minedu.gov.gr και να επιλέγουν προς συμπλήρωση το ΜΔ ή/και το ΠΜΔ. Ανάλογη διαδικασία θα ακολουθείται και από τους υποψηφίους των θέσεων των Δ.ΣΑΕΚ που δεν έλαβαν μέρος σε Πανελλαδικές Εξετάσεις.Με το ΠΜΔ επιχειρείται να δοθεί κύρος στις σπουδές των Δ.ΣΑΕΚ, με το βαθμό απολυτηρίου να αποτελεί το βασικό κριτήριο επιλογής για τους υποψηφίους. Υπενθυμίζεται ότι οι απόφοιτοι που ενδιαφέρονται για τις Δ.ΣΑΕΚ, εκτός από το παράλληλο μηχανογραφικό, μπορούν να υποβάλουν και επιπλέον/ανεξάρτητη αίτηση - συνήθως μέχρι και τα τέλη Αυγούστου - κατόπιν πρόσκλησης του αρμόδιου φορέα. Το ηλεκτρονικό ΜΔ ή/και το ΠΜΔ μπορεί να αποθηκεύεται προσωρινά (Προσωρινή Αποθήκευση) μέχρι και την Πέμπτη 17 Ιουλίου 2025 και ώρα 24:00 οπότε και θα πρέπει να υποβάλλεται οριστικά (Οριστικοποίηση). Η διαδικασία των φετινών Πανελλαδικών Εξετάσεων τέλη Ιουλίου με την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής και των ονομάτων των επιτυχόντων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Στις ίδιες ημερομηνίες θα ανακοινωθούν και τα αποτελέσματα για τα Δ.ΣΑΕΚ. Επισημαίνεται ότι:
• στο ΜΔ θα είναι ορατά μόνο τα τμήματα εκείνα για τα οποία ο μέσος όρος της βαθμολογίας του υποψηφίου στα Πανελλαδικά μαθήματα, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ)τους, συνυπολογίζοντας, όπου απαιτείται, και την ΕΒΕ του ειδικού μαθήματος ή των πρακτικών δοκιμασιών (αγωνίσματα για Τ.Ε.Φ.Α.Α. ).
• στο ΠΜΔ, τίθεται ο αριθμητικός περιορισμός των τριάντα (30) συνολικά προτιμήσεων του υποψηφίου, για τις Δ.ΣΑΕΚ (Υ.ΠΑΙ.Θ.Α., Δ.ΥΠ.Α. /πρώην ΟΑΕΔ, Υπουργείων Υγείας, Τουρισμού και Αγροτικής Ανάπτυξης). Για το ΜΔ δεν υπάρχει αριθμητικός περιορισμός.
Μηχανογραφικό Δελτίο (ΜΔ)για εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
Οι συνεχείς αλλαγές των τελευταίων χρόνων στη δομή και στον τρόπο πρόσβασης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης δημιουργεί διαρκώς νέα δεδομένα στον ακαδημαϊκό χάρτη αλλά και στις προτιμήσεις των υποψηφίων στο ΜΔ. Ενδεικτικά αναφέρουμε: α) την ίδρυση, κατάργηση, συγχώνευση, μετονομασία και μεταβολή έδρας Πανεπιστημιακών Τμημάτων. β) τις τροποποιήσεις κατάταξης τμημάτων στα Επιστημονικά Πεδία (ΕΠ) για τα ΓΕΛ και στους τομείς για τα ΕΠΑΛ, γ) τηνπαροχή IntegratedMaster (ενιαίος και αδιάσπαστος τίτλος σπουδών μεταπτυχιακού επιπέδου- ν. 4485/2017) από τα τμήματα πενταετούς φοίτησης,δ) την ΕΒΕ του 2021, και ε)το νέο τρόπο υπολογισμού μορίων του 2022 (κάθε τμήμα έχει τη δυνατότητα να ορίζει δικό του συντελεστή βαρύτητας για καθένα από τα Πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα). Οι σημαντικότερες αλλαγές που θα συναντήσουν οι φετινοί υποψήφιοι των Πανελλαδικών στο ΜΔ είναι:
• την ίδρυση- από το τρέχον ακαδημαϊκό έτος - νέων Πολυτεχνικών Σχολών σεΠΑ.Δ.Α. ., ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. , ΠΑ.ΠΕΛ. και ΔΙ.ΠΑ.Ε. , με τους πτυχιούχους Μηχανικούς των Πανεπιστημίων αυτών να έχουν πλέον και επίσημα τη δυνατότητα εγγραφής στο Μητρώο Μελών του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ)για τη χορήγηση Άδειας Άσκησης Επαγγέλματος.
• τα νεοϊδρυθέντα τμήματα«Εργοθεραπείας»,«Ανθρωπιστικών Σπουδών-Φιλολογία, Ιστορία &Ανθρωπολογία» και «Ανθρωπιστικών Σπουδών-Ψηφιακές Εφαρμογές στις Τέχνες και στον Πολιτισμό»στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Δ.Π.Θ.), με τα 2 τελευταία να προέρχονταιαπό τη συγχώνευση των τμημάτων «Ελληνικής Φιλολογίας», «Ιστορίας &Εθνολογίας» «Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών».Στα ένστολα τμήματα έχουμε και την ίδρυση του Τμήματος Πληροφορικής της ΣΣΑΣ (Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων), στη Θεσσαλονίκη.
• για τους υποψηφίους των ΓΕΛ, την ένταξη των τμημάτων Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (ΔΕΤ) εκτός από το 4ο και στο 2ο ΕΠ (Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών).
Το γεγονός, όμως, που θα πυροδοτήσει νέες ριζικές αλλαγές στην Τριτοβάθμια Δημόσια Εκπαίδευση (συγχωνεύσεις/καταργήσεις τμημάτων) είναι η λειτουργία - από το Σεπτέμβριο του 2025 - των πρώτων Μη Κρατικών Πανεπιστημίων (Νομικά Πρόσωπα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, ΝΠΠΕ), Αρκετοί από τους φετινούς υποψηφίους των Πανελλαδικών που θα επιτύχουν είτε σε τμήματα χαμηλού ενδιαφέροντος για αυτούς, είτε σε περιφερειακά τμήματα χαμηλής ζήτησης, αναμένεται να απορροφηθούν από τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια, τα οποία παρέχουν πτυχία ισότιμα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά (χωρίς απαιτούμενη αναγνώριση από το Δ.Ο.ΑΤ.Α.Π. ) με τα αντίστοιχα πτυχία των Ελληνικών Δημοσίων Πανεπιστημίων. Για το ακαδημαϊκό έτος 2025-26 έχουν κατατεθεί αιτήματα αδειοδότησης από 12 ΝΠΠΕ(10 βρετανικά, ένα γαλλικό και ένα κυπριακό) με 162 συνολικά προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, με την απόφαση έγκρισης/απόρριψης να αναμένεται εντός των ημερών. Να επισημανθεί επίσης, ότι εσχάτως έχει ανοίξει διάλογος για την εφαρμογή της συνθήκης της Μπολόνια(1999) – την οποία έχει συνυπογράψει και η χώρα μας – βάσει της οποίας προβλέπονται προγράμματα σπουδών τριετούς διάρκειας στα δημόσια ΑΕΙ.
Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ)
«Πρωταγωνιστής» και στη φετινή διαδικασία επιλογής των υποψηφίων για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αναμένεται να είναι η ΕΒΕ η οποία,σύμφωνα με το Υ.ΠΑΙ.Θ.Α., θεσπίστηκε για τη θωράκιση του κύρους και της έγκαιρης ολοκλήρωσης των Πανεπιστημιακών σπουδών, αφού μέχρι πρότινος στα Πανεπιστήμια εισάγονταν φοιτητές με βαθμούς αρκετά κάτω από τη βάση του 10, ενώ σχεδόν το 30% των φοιτητών δεν αποφοιτούσε ποτέ. Η ΕΒΕ αφαιρεί από τους υποψηφίους τη δυνατότητα επιλογής των τμημάτων για τα οποία δε συγκεντρώνουν τα μόρια της ΕΒΕ τους ή ακόμα και τη δυνατότητα γενικής υποβολής ΜΔ (για τους υποψηφίους που δεν συγκεντρώνουν τα μόρια ΕΒΕ κανενός τμήματος). Η εφαρμογή της, κατά την περίοδο 2021–2024, είχε ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση άνω των 48.000 κενών θέσεων στα ΑΕΙ, με τις περισσότερες εξ’ αυτών να εντοπίζονται σε περιφερειακά τμήματα. Το 2024, το 37,61% των υποψηφίων των ΕΠΑΛ και το 26,9% των υποψηφίων των ΓΕΛ δεν είχαν τη δυνατότητα υποβολής ΜΔ, λόγω μη επίτευξης της ΕΒΕ κάποιου τμήματος.
Επιλέγω σπουδές, όχι επάγγελμα
Οι υποψήφιοι βρίσκονται ήδη σε μια διεργασία διερεύνησης των επιλογών τους στο ΜΔ, μέσω του οποίου θα επιλέξουν το τμήμα σπουδών τους, για την απόκτηση πτυχίου που θα αποτελέσει το «διαβατήριο» για την αγορά εργασίας.Είναι σημαντικό να επισημανθεί βέβαια ότι κάθε πτυχίο δε συνδέεται αποκλειστικά με ένα επάγγελμα, καθ’ ότι μέσω της προσθήκης και άλλων εφοδίων (όπως το μεταπτυχιακό, οι εμπειρίες, οι δεξιότητες),ένα πτυχίο μπορεί να αποτελέσει αφετηρία προς διάφορους τομείς απασχόλησης.Άλλωστε, με τους ρυθμούς που μεταβάλλεται σήμερα η αγορά εργασίας, είναι πιθανόννα μην έχει εμφανισθεί ακόμα το επάγγελμα που θα ασκήσουν σε μερικά χρόνια οι σημερινοί έφηβοι. Εν κατακλείδι, ο υποψήφιος καλείται να συνδυάσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις επιδόσεις του (μόρια), με τιςαξίες και τα ενδιαφέροντά του, καθώς και μια σειρά άλλων παραμέτρων, όπωςτις συνθήκες εργασίας που επιθυμεί (π.χ. δημόσιος/ιδιωτικός υπάλληλος ή ελεύθερος επαγγελματίας, χρήμα ή ελεύθερο χρόνο, τοποθεσία άσκησης επαγγέλματος), τις προβλέψεις για τα επαγγέλματα του «μέλλοντος», τη δυνατότητα μετεγγραφής/μετακίνησης, την οικονομική δυνατότητα «μετοίκησης» σε πόλη διαφορετική από τον τόπο μόνιμης κατοικίας του, κ.ά. , για να ολοκληρώσει τη συμπλήρωση/οριστικοποίηση του ΜΔ,επιλέγοντας τμήμα σπουδών και όχι απαραίτητα και επάγγελμα.
Συμπλήρωση Μηχανογραφικού Δελτίου (ΜΔ)
Με εξαίρεση τους υποψήφιους με πολύ υψηλές βαθμολογίες και στοχευμένες επιλογές, που φαινομενικά έχουν ευκολότερο έργο, για τους υπόλοιπους η συμπλήρωση του ΜΔ πάντοτε αποτελεί μια σύνθετη και δύσκολη διεργασία, κατά την οποία καλούνται να απαντήσουν σε πολλά και σύνθετα ερωτήματα. Η απροσεξία κατά τη συμπλήρωση του Μηχανογραφικού μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις, καθώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι υποψήφιοι χάνουν την ευκαιρία να εισαχθούν στη σχολή που πραγματικά επιθυμούν, εξαιτίας λανθασμένης ιεράρχησης των προτιμήσεών τους. Με το πλήθος των επιλογών των υποψηφίων να εξαρτάται πλέον από την ΕΒΕ τμημάτων και (όπου απαιτείται) την ΕΒΕ ειδικών μαθημάτων/πρακτικών δοκιμασιών, θα επιχειρήσουμε -μέσω της εμπειρίας που έχουμε αποκομίσει κατά την πολυετή ενασχόληση μας με θέματα εκπαίδευσης και επαγγελματικού προσανατολισμού - να βοηθήσουμε στην επίλυση του «γρίφου» της συμπλήρωσης του ΜΔ, παραθέτοντας μια σειρά οδηγιών/συμβουλών για την απάντηση των ακόλουθων βασικών ερωτημάτων :
1. «πώς θα επιλέξω σχολή;» και,
2. «πως θα δηλώσω τις προτιμήσεις μου στο ΜΔ;»
που απασχολούν κάθε χρόνο τους υποψηφίους.
α. «Πώς θα επιλέξω σχολή;»
Έχει καθιερωθεί η αντίληψη ότι όσο πιο υψηλή βάση έχει μια σχολή τόσο «καλύτερη» είναι για τον υποψήφιο, αγνοώντας το γεγονός ότι η βάση εκφράζει απλά τη ζήτηση/ενδιαφέρον που υπάρχει από τους υποψηφίους για κάθε τμήμα. Μια ζήτηση η οποία εξαρτάται από:
• το κύρος του Πανεπιστημίου,
• το αντίκρισμα που έχει το αντικείμενο σπουδών του τμήματος στην αγορά εργασίας, και
• την πόλη που βρίσκεται το τμήμα. Μεγαλύτερη πόλη σημαίνει αντίστοιχα και μεγαλύτερη βάση για ίδια τμήματα διαφορετικών πόλεων, καθότι απομάκρυνση από τον τόπο μόνιμης κατοικίας συνεπάγεται και μεγαλύτερο κόστος φοιτητικής ζωής.
Αγνοώντας τα παραπάνω και πιστεύοντας ότι η βάση της σχολής εκφράζει και την «αξία» της, οι υποψήφιοι συχνά ιεραρχούν τις επιλογές τους στο ΜΔμε κριτήριο τις βάσεις των σχολών των προηγούμενων ετών, οι οποίες και μεταβάλλονται κάθε χρόνο. Αυτό, αρκετές φορές, οδηγεί στην εισαγωγή του υποψηφίου σε τμήμα «δεύτερης προτεραιότητας» του, και όχι σε τμήμα που θα «ήθελε» περισσότερο. Ενδεικτικά, ας εξετάσουμε την περίπτωση ενός υποψηφίου που έχει σαφή προτίμηση για τα Τμήματα Πληροφορικής (ΤμΠλ), αλλά θεωρεί ότι τα μόριά του είναι «υψηλά» για να τα δηλώσει πρώτα, καθώς παρατηρεί ότι την προηγούμενη χρονιά η βάση ενός Τμήματος Οικονομίας (ΤμΟι) ήταν υψηλότερη. Προκειμένου να «αξιοποιήσει» τα μόριά του, δηλώνει ως πρώτη επιλογή το ΤμΟι και στη συνέχεια τα ΤμΠλ. Όταν ανακοινωθούν οι βάσεις, εισάγεται πράγματι στο ΤμΟι – την πρώτη του επιλογή στο ΜΔ – παρότι στην πραγματικότητα επιθυμούσε περισσότερο κάποιο από τα ΤμΠλ. Έτσι, χάνει την ευκαιρία να σπουδάσει στο αντικείμενο που τον ενδιέφερε περισσότερο, αν και τα μόριά του επαρκούσαν.
Για να αποφευχθούν λάθη όπως το παραπάνω, ο υποψήφιος αφού επισκεφτεί την ηλεκτρονική πλατφόρμα και προβεί σε πρόχειρη εκτύπωση του ΜΔ του – στο οποίο θα εμφανίζονται μόνο τα τμήματα για τα οποία η μέση επίδοσή του είναι μεγαλύτερη ή ίση της ΕΒΕ τους - θα πρέπει :
• να καθορίσει τιςομάδες τμημάτων(ομοειδή τμήματα) ΟΤ που τον ενδιαφέρουν (π.χ. ΟΤ Οικονομίας, ΟΤ Πληροφορικής),
• να ιεραρχήσει τις ΟΤ σε φθίνουσα σειρά προτίμησης (π.χ. ενδιαφέρον κυρίως για την ΟΤ Πληροφορικής και δευτερευόντως για την ΟΤ Οικονομίας), και
• σε κάθε ΟΤ να τοποθετήσει, επίσης σε φθίνουσα σειρά ενδιαφέροντος, τα επιμέρους τμήματα - της συγκεκριμένης ΟΤ - που επιθυμεί.
Κατά τη διάρκεια αναζήτησης/ομαδοποίησης σχολών και της ιεράρχησήςτους, ο υποψήφιος θα πρέπει :
1. Να εστιάσει κυρίως σε τμήματα σχολών που οδηγούν σε επαγγέλματα που συνδυάζουν τις ικανότητες/δεξιότητες και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν και τους βασικότερους παράγοντες τόσο για την πραγματική επιθυμία του υποψηφίου, όσο και για ένα επιτυχημένο εργασιακό βίο.Συνήθως, οι υποψήφιοι που ιεραρχούν τις επιλογές τους, αγνοώντας τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, είτε εγκαταλείπουν τις σπουδές τους, είτε ακολουθούν εργασία που δεν έχει σχέση με το αντικείμενο που σπούδασαν.Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι,στη σχολή Πλοιάρχων Α.Ε.Ν., με βάση εισαγωγής τα 8.325 μόρια το 2024, ο πρώτος εισαχθέντας συγκέντρωσε 18.175 μόρια, προφανώς υπακούοντας στα «θέλω» του.
2. Να προσέξει τη διάρκεια σπουδών των τμημάτων που ανήκουν στην ομάδα τμημάτων ΟΤ που τον ενδιαφέρουν, προτιμώντας τα τμήματα πενταετούς φοίτησης που απονέμουνIntegratedMaster,ή/και Πολυτεχνικά Τμήματα Μηχανικών με δυνατότητα εγγραφής στο ΤΕΕ, καθότι:
• το IntegratedMasterτοποθετείται στην ίδια βαθμίδα (επίπεδο 7) του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (ΕΠΠ) και του αντίστοιχου Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων (EQF) με το μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών (Master). Οι κάτοχοι IntegratedMaster, δεν απαιτείται πλέον να λάβουν μεταπτυχιακό τίτλο για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής, ώστε να μεταβούν στην ανώτερη βαθμίδα 8 του ΕΠΠ & EQF που τοποθετούνται οι κάτοχοι Διδακτορικού τίτλου. Όσον αφορά το δημόσιο τομέα - οι κάτοχοι του εν λόγω τίτλου σπουδών - στις προκηρύξεις του ΑΣΕΠ βαθμολογούνται με 90 μονάδες πλέον των μονάδων που λαμβάνουν από το απαιτούμενο πτυχίο(άρθρο 29 του ν. 4765/2021), και κατά τη διαδικασία επιλογής προϊσταμένων - σύμφωνα με τις διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα (άρθρο 85 Υ.Κ. ν.3528/2007, όπως ισχύει) - μοριοδοτούνται με 150 μόρια. Μέχρι σήμερα 113 τμήματα, 17 πανεπιστημίων πενταετούς φοίτησης, παρέχουν IntegratedMaster βάσει του νόμου 4485/2017 (άρθρο 46), και
• η εγγραφή στο ΤΕΕ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση της άδειας άσκησης επαγγέλματος του μηχανικού με πλήρη δικαιώματα (υπογραφές, μελέτες, επίβλεψη έργων, έκδοση αδειών κ.λπ.).Μετά την έκδοση ΚΥΑ τον Μάιο του 2025 ιδρύονται νέες Πολυτεχνικές Σχολές σε ΠΑ.Δ.Α., ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ., ΠΑ.ΠΕΛ. και ΔΙ.ΠΑ.Ε., στις οποίες και εντάσσονται δεκαεπτά (17) τμήματα Μηχανικών (κυρίως των πρώην ΤΕΙ). Στους πτυχιούχους δεκαπέντε (15) εξ αυτών των τμημάτων δίνεται η δυνατότητα εγγραφής τους στο ΤΕΕ για τη χορήγηση Άδειας Άσκησης Επαγγέλματος, γεγονός που αναμένεται να αυξήσει τις προτιμήσεις επιλογής των τμημάτων αυτών από τους υποψηφίους, συμπαρασύροντας προς τα πάνω και τις βάσεις εισαγωγής τους.Έτσι, πλέον οι πτυχιούχοι Μηχανολόγοι Μηχανικοί του ΔΙ.ΠΑ.Ε. (με βάση 10.340 το 2024) θα έχουν κοινά επαγγελματικά δικαιώματα με τους πτυχιούχους του αντίστοιχου τμήματος του Ε.Μ.Π. (με βάση 18.230 το 2024).
3. Να μελετήσει με προσοχή την αποστολή, το πρόγραμμα και τις κατευθύνσεις σπουδών καθώς και τα επαγγελματικά δικαιώματα/συνδεόμενα επαγγέλματακάθε τμήματος.Οι πληροφορίες αυτές είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα κάθε σχολής. Μέσω της διερεύνησης αυτής, ο υποψήφιος ενδεχομένως να ανακαλύψει ότι κάποια από τα διαθέσιμα τμήματα :
• έχουν μαθήματα στα οποία αδυνατεί να ανταπεξέλθει. Για παράδειγμα, τα τμήματα Μηχανικών και των Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών απαιτούν γνωστικό υπόβαθρο Φυσικής και Μαθηματικών που αν το στερείται ο υποψήφιος, ενδεχομένως να αντιμετωπίσει σημαντικές δυσκολίες στην παρακολούθηση των μαθημάτων, και να οδηγηθεί ακόμα και σε εγκατάλειψη των σπουδών.
• οδηγούν σε επαγγέλματα τα οποία – κυρίως λόγω του τίτλου τους - τα αγνοεί. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα τμήματα Πληροφορικής των Ο.Π.Α. , ΠΑ.ΠΕΙ. και ΠΑ.ΜΑΚ. όπου οι απόφοιτοι εκτός από την ένταξή τους στον κλάδο ΠΕ 86 καθηγητών Πληροφορικής, εγγράφονται και στο Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας ως οικονομολόγοι, αλλά και το τμήμα Μηχανικών Επιστήμης Υλικών στην Πολυτεχνική Σχολή Ιωαννίνων του οποίου οι πτυχιούχοι δύνανται να εγγραφούν στο ΤΕΕ ως Χημικοί Μηχανικοί.
• έχουν ίδιο όνομα αλλά να οδηγούν σε διαφορετικά επαγγελματικά δικαιώματα. Ως παράδειγμα, αναφέρουμε τα τμήματα Βιοϊατρικών Επιστημών όπου, οι απόφοιτοι του ΔΙ.ΠΑ.Ε. αποκτούν επαγγελματικά δικαιώματα του πτυχιούχου Ιατρικών Εργαστηρίων σε αντίθεση με τους απόφοιτους του ΠΑ.Δ.Α. όπου οι απόφοιτοι ανάλογα με την κατεύθυνση σπουδών που επιλέγουν, αποκτούν επαγγελματικά δικαιώματα του πτυχιούχου είτε Ιατρικών Εργαστηρίων, είτε Αισθητικής &Κοσμητολογίας, είτε Ακτινολογίας & Ακτινοθεραπείας, είτε Οδοντικής Τεχνολογίας, είτε Οπτικής &Οπτομετρίας. Εδώ να αναφέρουμε και τα τμήματα Πολιτικών Μηχανικών σε ΔΙ.ΠΑ.Ε. και ΠΑ.ΠΕΛ., τα οποία δεν έχουν ενταχθεί σε Πολυτεχνική Σχολή και οι πτυχιούχοι τους δεν έχουν δικαίωμα εγγραφής στο ΤΕΕ.
4. Αν δικαιούται μετεγγραφή είτε ως αδελφός/-ή φοιτητή/-τριας, είτε ως μέλος οικονομικά αδύναμης οικογένειας (κοινωνικά/οικονομικά κριτήρια), είτε ως ειδική κατηγορία (άτομα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω , σοβαρές παθήσεις μελών της οικογένειας του φοιτητή, κ.α.) βάσει του ν. 4692/2020 (άρθρα 72 έως και 81, ΦΕΚ τ. A’ 111/12.06.2020) να μελετήσει και τις αντιστοιχίες των τμημάτων που εμφανίζονται στο ΜΔ του.Για το ακαδημαϊκό έτος 2025-26 οι αντιστοιχίες καθορίζονται με την ΥΑ 76466/Ζ1/25.6.2025, βάσει της οποίας δεν υπάρχει αντιστοιχία – άρα και δυνατότητα μετεγγραφής - για 96 πανεπιστημιακά τμήματα.Προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης μετεγγραφής, είναι η συγκέντρωση αριθμού μορίων μεγαλύτερου ή ίσου της «βάσης μετεγγραφής». Ως «βάση μετεγγραφής» θεωρείται ο αριθμός των μορίων, ο οποίος προκύπτει από τον αριθμό των μορίων της βάσης εισαγωγής κάθε Τμήματος αφαιρουμένου του αριθμού των 2.750 μορίων. Επισημαίνεται ότι ποσοτικός περιορισμός στον αριθμό μετεγγραφών τίθεται μόνο για την κατηγορία των οικονομικών/κοινωνικών κριτηρίων (15% των θέσεων των εισακτέων του κάθε τμήματος).
Αν ο φοιτητής δεν καταφέρει να πετύχει τη μετεγγραφή που αιτείται, του δίνεται η δυνατότητα «μετακίνησής» του σε άλλη σχολή του πεδίου του, που δεν είναι αντίστοιχη με τη σχολή εισαγωγής του υποβάλλοντας αντίστοιχη αίτηση. Η αίτηση μετακίνησης υποβάλλεται ταυτόχρονα με την αίτηση μετεγγραφής, και εξετάζεται μόνο σε περίπτωση που δε πραγματοποιηθεί η αιτούμενη μετεγγραφή του. Η αίτηση μετακίνησης δύναται να περιλαμβάνει - με σειρά προτίμησης- έως πέντε Τμήματα δύο το πολύ διαφορετικών Περιφερειακών Ενοτήτων, του ίδιου επιστημονικού πεδίου. Τα Τμήματα, τα οποία δύναται να δηλώσει ο φοιτητής είναι αυτά τα οποία είχε δηλώσει κατά την υποβολή του ΜΔ του και για τα οποία συγκεντρώνει τα μόρια της βάσης εισαγωγής.
5. Να ενημερωθεί για μελέτες που γίνονται σε Ελλάδακαι εξωτερικό (π.χ. Σ.Ε.Β. , Deloitte, ManPowerGroup) σχετικά με τα επαγγέλματα με θετικές προοπτικές στην αγορά εργασίας. Στην πλειονότητα τους, οι μελέτες αυτέςαναφέρονται στις αλλαγές που επιφέρει στην αγορά εργασίας η 4η βιομηχανική επανάσταση (ψηφιακός μετασχηματισμός των πόρων και των διαδικασιών μιας επιχείρησης) εστιάζονταςστη διεπιστημονικότητα και τις ψηφιακές δεξιότητεςτων εργαζομένων. Έτσι, θα εμφανίζονται ολοένα και περισσότερες θέσεις εργασίας για υπολογιστική γλωσσολογία, IT expertise, ψηφιακή εγκληματολογία, νευροπληροφορική, βιοστατική, DataAnalysis, Τεχνητή Νοημοσύνη &Μηχανική Μάθηση (AI andMachineLearning)κτλ.Επαγγέλματα επίσης που σχετίζονται με το περιβάλλον και την ενέργεια, τις επιστήμες υγείας (σε ένα δυτικό κόσμο που συνεχώς γερνάει),τον τουρισμό και τη ναυτιλία θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται και να αναζητούν νέους επιστήμονες. Ταυτόχρονα να λάβει υπόψη του ότι, το ύψος της βάσης μιας σχολής δε συνδέεται απαραίτητα και με την ταχύτητα εισόδου στην αγορά εργασίας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα τμήματα πληροφορικής (με βάσεις που ξεκινάνε ακόμα και από 9.500 μόρια),των οποίων οιφοιτητές τους προσλαμβάνονται από τις εταιρείες πριν καν πάρουν πτυχίο, λόγω της μεγάλης έλλειψης εργαζομένων στον κλάδο αυτό.Στον αντίποδα,δεν πρέπει βέβαια να λησμονείται ότι η σύγχρονη αγορά εργασίας - σε συνδυασμό και με διάφορους αστάθμητους παράγοντες (βλ πανδημία, οικονομική κρίση) -διαφοροποιείται ταχύτατα, με συνέπεια κανείς να μην μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια και ακρίβεια τις μελλοντικές εξελίξεις. Ενδεικτικά αναφέρεται η περίπτωση των Παιδαγωγικών Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης τα οποία από τις αρχές του 2000 έως και το 2009 συγκέντρωναν μεγάλο αριθμό πρώτων προτιμήσεων αφού οδηγούσαν σε γρήγορη και σίγουρη απασχόληση στο Δημόσιο. Όμως, η οικονομική κρίσητου 2010 και οι μηδενικοί διορισμοί που τη συνόδευαν, οδήγησε στην υποχώρηση τωνπροτιμήσεων των υποψηφίων για τα Παιδαγωγικά τμήματα και στην κατακρήμνιση των βάσεων τους. Τα τελευταία χρόνια, με την επιστροφή στην κανονικότητα, έχουμε και πάλι τα Παιδαγωγικά τμήματα στην κορυφή των επιλογών.
6. Να προτιμήσει σχολές γενικής φύσης και όχι εξειδίκευσης, την οποία καλύτερα να αναζητήσει σε επίπεδο μεταπτυχιακών σπουδών,που πλέον ακολουθεί πριν βγει στην αγορά εργασίας το μεγαλύτερο ποσοστό των πτυχιούχων σε Ελλάδα και εξωτερικό. Επιλέγοντας ο υποψήφιος τις πρώτες σπουδές του σε σχολές γενικής φύσης :
• έχει όλη τη χρονική άνεση να δει ποιος κλάδος εξειδίκευσης των βασικών του σπουδών ταιριάζει καλύτερα στα ενδιαφέροντά του, και
• μπορεί να δει τι «ζητάει» περισσότερο η αγορά εργασίας λίγο πριν αποφοιτήσει και σε σαφώς μικρότερο πλέον χρονικό ορίζοντα σε σχέση με τις έρευνες που μελέτησε όταν συμπλήρωνε το ΜΔ.
Μέσω του μεταπτυχιακούο πτυχιούχος μπορεί να επιτύχει τη διεπιστημονικότητα γνώσεων και δεξιοτήτων που αναζητά πλέον η αγορά εργασίας, αλλά και ν’αλλάξει εντελώς το αντικείμενο των βασικών σπουδών του,δημιουργώντας πολλές εναλλακτικές καριέρας.
7. Όταν επιλέγει/ιεραρχεί τμήματα με ίδια επαγγελματικά δικαιώματα συνιστάται να δίνεται υψηλότερη προτεραιότητα στα τμήματα με κύρος και αναγνώριση στην αγορά εργασίας, ιδιαίτερα αν προσανατολίζεται να δραστηριοποιηθεί στον ιδιωτικό τομέα. Ένα από τα μέσα «μέτρησης της κύρους» ενός πτυχίου είναι και οι αξιολογήσεις/κατατάξεις των καλύτερων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων παγκοσμίως από διεθνείς οργανισμούς. Η αξιολόγηση βασίζεται σε ένα ευρύ φάσμα κριτηρίων που εστιάζουν κυρίως στην απήχηση και φήμη της έρευνας του τμήματος σε διεθνές και εθνικό επίπεδο , στον αριθμό των δημοσιεύσεων και του δείκτη απήχησης τους, στα συνέδρια που έχουν διοργανωθεί, και στις διεθνείς συνεργασίες. Ένας από τους κορυφαίους και γνωστότερους οργανισμούς αξιολόγησης είναι ο ShanghaiRankingConsultancy που δημοσιεύει κάθε χρόνο λίστες κατάταξης Πανεπιστημίων ανά επιστημονικό κλάδο(AcademicRankingofWorldUniversities- ARWU).
8. Να αναζητήσει πληροφορίες σχετικά με τη βιωσιμότητα των περιφερειακών κυρίως τμημάτων,με χαμηλό ποσοστό κάλυψης θέσεων κατά τα προηγούμεναακαδημαϊκά έτη, καθότι επίκεινται συνεχείς αλλαγές στον ακαδημαϊκό χάρτη της χώρας μας,με κύριο χαρακτηριστικό τις καταργήσεις, συγχωνεύσεις και μεταβολές έδρας τμημάτων.Μέσω της διερεύνησης αυτής, ο υποψήφιος θα αποφύγει απρόσμενες καταστάσεις όπως τη μελλοντική μετάβασήτου ακόμα και σε πόλη διαφορετική από αυτήν πουαρχικά θα εισαχθεί, ή να γίνει κάτοχος πτυχίου καταργηθέντος τμήματος με εξειδικευμένο αντικείμενο σπουδών χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα ή/και δικαίωμα συμμετοχής σε διαγωνισμούς του δημόσιου τομέα. Επισημαίνεται ότι:
• με το ν. 5094/2024 είχαμε συγχώνευση των τμημάτων «Ελληνικής Φιλολογίας», «Ιστορίας &Εθνολογίας», «Γλώσσας, Φιλολογίας &Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών»του Δ.Π.Θ. σε δύο νέα Προγράμματα Προπτυχιακών Σπουδών του νεοϊδρυθέντος τμήματος «Ανθρωπιστικών Σπουδών»(άρθρο 9)με τους φοιτητές των συγχωνευθέντων τμημάτων να συνεχίζουν με τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών με το οποίο εισήχθησαν (άρθρο 11).
• με το ν. 4957/2022όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το ν. 5128/2024,
τα ΑΕΙ δύνανται να συγχωνεύονται, κατατέμνονται, μετονομάζονται, μεταβάλλουν την έδρα τους, απορροφώνται από άλλο ΑΕΙ ή να καταργούνται με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Υπουργών Παιδείας, Οικονομικών και Εσωτερικών. Ένας από τους λόγους που μπορεί να οδηγήσει στις παραπάνω μεταβολές είναι και «ο δυσανάλογα μεγάλος ή μικρός ετήσιος αριθμός φοιτητών ή αποφοίτων του ΑΕΙ σε σύγκριση με τον αριθμό των μελών Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ), καθώς και η ιδιαίτερα χαμηλή προτίμηση για εισαγωγή στα προγράμματα σπουδών τυπικής εκπαίδευσης που παρέχει.» (άρθρο 5).
η ΕΘΑΑΕ (Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, πρώην ΑΔΙΠ),η οποία γνωμοδοτεί - μαζί με τη Σύγκλητο των ΑΕΙ - για τη συγχώνευσηκαι κατάργηση τμημάτων, μεταξύ των κριτηρίων που θέτει είναι : «1. η γεωγραφική εγγύτητα/απομόνωση από κύριες ακαδημαϊκές δομές, 2. η χαμηλή ελκυστικότητα ή προτίμηση υποψηφίων 3. Τα υψηλά ποσοστά διαρροής φοιτητών λόγω μετεγγραφών ή αποχωρήσεων, και 4. οι χαμηλές επιδόσεις φοιτητών και ο χαμηλός ρυθμός αποφοίτησης.».
9. Να μη βασίζεται στις βάσεις εισαγωγής προηγουμένων ετών, καθ’ ότι οι βάσεις είναι «αριθμοί» που κάθε χρόνο μεταβάλλονται είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω επηρεαζόμενες από πολλούς παράγοντες (βαθμό δυσκολίας θεμάτων, προτιμήσεις υποψηφίων, διαθέσιμες θέσεις, μεταβαλλόμενοι συντελεστές βαρύτητας, τροποποιήσεις κατάταξης τμημάτων σε Επιστημονικά Πεδία/Τομείς). Επομένως, υπερκάλυψη βάσης εισαγωγής προηγούμενου έτουςδε σημαίνει και σίγουρη εισαγωγή. Το 2024 στο τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ είχαμε αύξηση της βάσης εισαγωγής (σε σχέση με το 2023) κατά 4.500 μόρια, ενώ στη ΣΜΥΑ πτώση 3.160 μορίων. Το 2023 το νεοϊδρυθέν τμήμα Αειφορικής Γεωργίας του Πανεπιστημίου Πατρών δε δηλώθηκε στο ΜΔ από κανένα υποψήφιο.Προς τούτο, και για να μη βρεθεί ο υποψήφιος είτε σε αντικείμενο σπουδών ήσσονος επιθυμίας, είτε ακόμα και εκτός Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, θα πρέπει να δηλώσει και τα πιο χαμηλόβαθμα τμήματα τα οποία βρίσκονται στις ομάδες τμημάτων ΟΤ που επιθυμεί, και ικανοποιούν τα «θέλω» του.Επισημαίνεται ότι στην ίδια ΟΤ συνήθως συναντάμε σε διάφορες πόλεις, σχολές με ευρύ φάσμα μορίων – από 8.000 έως και 18.000. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθούν και οι δυσάρεστες εκπλήξεις μεταβολής των βάσεων εισαγωγής.
β. «Πώς θα συμπληρώσω το ΜΔ;»
Αφού πλέον - σύμφωνα με τα παραπάνω - ο υποψήφιος θα έχει καταλήξει στην ιεράρχηση τωνομάδων τμημάτων ΟΤ που τον ενδιαφέρουν, καθώς και στην ιεράρχηση των επιμέρους τμημάτων κάθε ομάδας τα οποία και έχει καταγράψει πρόχειρα σε χαρτί, σειρά παίρνει η συμπλήρωση του ΜΔ. Έστω ότι κατά τη διαδικασία αναζήτησης/ομαδοποίησης τμημάτων ο υποψήφιος έχει καταλήξει στην ΟΤ πληροφορικής (ΟΤΠ) και στην ΟΤ οικονομίας (ΟΤΟ) με προτεραιότητα στην ΟΤ Πληροφορικής (ΟΤΠ). Αν η ΟΤΠ περιέχει σε φθίνουσα σειρά ενδιαφέροντος τα τμήματα Πληροφορικής: ΤΠ1, ΤΠ2, ΤΠ3 και η ΟΤΟ τα τμήματα Οικονομίας: ΤΟ1,ΤΟ2, ΤΟ3, ΤΟ4 τότε καταγράφοντας τις ΟΤ, και τα περιεχόμενα σε αυτές τμήματα σχολών σε φθίνουσα σειρά ενδιαφέροντος, θα έχει συνολικά καταλήξει σε:
ΟΤΠ (Ομάδα Τμημάτων Πληροφορικής)
ΟΤΠ_ΤΠ1 (1)
ΟΤΠ_ΤΠ2 (2)
ΟΤΠ_ΤΠ3 (3)
ΟΤΟ (Ομάδα Τμημάτων Οικονομίας)
ΟΤΟ_ΤΟ1 (4)
ΟΤΟ_ΤΟ2 (5)
ΟΤΟ_ΤΟ3 (6)
ΟΤΟ_ΤΟ4 (7).
Αριθμώντας συνολικά τα τμήματα, ο αριθμός εντός παρένθεση θα είναι και η τελική σειρά προτίμησης στο ΜΔ.
Καλή επιτυχία.
Νεκτάριος Ζουριδάκης
Διευθυντής ΓΕΛ Κισσάμου
1 Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
2 Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης
3 Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
4 Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο
5 Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
6 Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος
7 Διεπιστημονικός Οργανισμός Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης
8 Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
9 Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθήνας
10 Πανεπιστήμιο Πειραιά
11 Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
12 Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών
13 Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
14 Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών Αεροπορία
.png)
