(Μια προσωπική μαρτυρία)
Αρχές της δεκαετίας του εβδομήντα.
Ο θείος ο Αντώνης, αδερφός της γιαγιάς μου, ερχόταν πάντα καλοκαίρι με την οικογένεια του και έμεναν στο σπίτι της προγιαγιάς μου. Εκείνη τη φορά όμως ήρθε μόνος του και έμεινε στο σπίτι μας, κοιμόταν στην σάλα, το δωμάτιο που προοριζόταν για τους μουσαφίρηδες.
Αυτές οι αλλαγές είχαν την αιτία τους, δηλαδή δύο αιτίες. Ο θείος ο Αντώνης ο Αννουσάκης ήταν ναυτικός, αρχιμηχανικός στην εταιρεία του Χαλκουση και θα διαπραγματευόταν την αγορά μιας έκτασης στα Σφακιά για λογαριασμό του εφοπλιστή, που ήθελε να κτίσει ένα μεγάλο ξενοδοχείο. Ο άλλος λόγος ήταν ότι είχε πληροφορηθεί για τις συζητήσεις που γινόταν στο καφενείο στο Κάτω Χωριό, για την Παχειά Αμμουτσα και την επικείμενη πώληση της γης.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που οι επενδυτές,- τότε δεν τους λέγαμε έτσι- είχαν έρθει για τα Φαλάσαρνα. Πρώτος πρωτος ένας εξάδελφος του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, που είχε έρθει μετά τον πόλεμο και ήθελε να αγοράσει ΟΛΗ την περιοχή, από το Αρμί και το Μουρί μέχρι την θάλασσα, δηλαδή όλη την πλαγιά, τον κάμπο και τις παραλίες.... Για λογαριασμό μιας Αγγλικής εταιρείας είχε πει.( Η περιοχή ήταν γνωστή στους Αγγλους από την βύθιση του Εγγλέζικου πλοίου στον κόλπο της Φαλάσσαρνα στον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο).Αυτά τα ειχα ακουσει πολλές φορές από τον πατέρα μου και τον θείο μου.
Τα χρήματα ήταν πολλά για τους φτωχούς χωρικούς. Αυτοί όμως μάλλον αδυνατούσαν να διαχωρίσουν την ύπαρξη τους από τον τόπο τους, από το χώμα που τους είχε γεννήσει και θρέψει. Δεν ήταν έτοιμοι τότε να πουληθούν. Καθοριστικό ρόλο είχε παίξει σε αυτό ο θείος ο Γιώργος ο Αννουσάκης, ο μικρότερος αδελφός του Αντώνη του Αννουσάκη. Μηχανικός στα βαπόρια και αυτός, κοσμογυρισμένος και με ταξική συνείδηση. Αυτός είχε ρωτήσει τον Μητσοτάκη- αγοραστή-, τι θα γινόταν οι άνθρωποι αν πουλούσαν την γη τους. Θα δούλευαν για την εταιρεία , ήταν η απάντηση. Τότε ο θείος είπε στους χωριανούς του ότι τώρα είναι φτωχοί αλλά είναι αφεντικά, αν πουλήσουν σε λίγο θα τελειώσουν τα λεφτά που θα έπαιρναν και θα ήταν υπηρέτες. Έτσι τα Φαλάσσαρνα δεν πουλήθηκαν τότε.
Τα χρόνια περνούσαν αλλά φαίνεται ότι οι επενδυτές δεν είναι ξεχάσει τα Φαλασσαρνα. Επανήλθαν λοιπόν. Αυτήν την φορά οργανωμένοι καλύτερα. Είχαν προηγηθεί οι κατάλληλες κουμπαριές και εμπροσθοφυλακή ήταν ένας χωριανός μας που έκανε τις διαπραγματεύσεις, θείος μου και αυτός. Ακουγόταν ότι αγοραστής ήταν ένας Χανιώτης που είχε πολλά χρήματα. Πάντα στα καφενεία στο Κάτω χωριό.
Εκεί πήγαινε ο θείος ο Αντώνης κάθε βράδυ και προσπαθούσε να τους πείσει να μην πουλήσουν την γη τους. Όμως οι καιροί είχαν αλλάξει και οι επενδυτές ήταν αποφασισμένοι να αγοράσουν.
Ένα βράδυ ο θείος ο Αντώνης γύρισε από το καφενείο, κάθισε στην καρεκλα και κτυπησε το γόνατο του με την παλάμη του . ,"Πάει, ετελείωσε! Επούλησε η Ε. . 10.000 το στρέμμα. Η κόρη τση είναι αρραβωνιασμένη και θέλει να την προυκίσει
Έτσι πουλήθηκαν τα Φαλάσσαρνα. Ήταν 1972. Το 1976 κάηκε το δασος από κέδρους, μεγάλους κέδρους, κανονικά δέντρα που βρίσκονταν εκεί για εκατοντάδες χρόνια, ο Αβοραθιάς. Έκτοτε η περιοχή αποψιλώνεται επιμελώς κάθε χρόνο με γκρε'ι'ντερ, μην τυχόν και ξαναφυτρώνουν τίποτα ενοχλητικοί κέδροι. Δεν μπορώ να καταλάβω πως ξέφυγε αυτό το κρινάκι και επιμένει να φυτρώνει. Μα ένα κρινάκι θα μας σώσει;
Ας έρθουμε σε πιο πρόσφατες εποχές. Όταν ακούστηκε ότι η Παχειά Αμμούτσα θα πουλιόταν ξανά, από την Τράπεζα Πειραιώς αυτήν την φορά, (ο κύριος Γιαουρτακης, πιθανότατα ύστερα από μια προσωπική τραγωδία δεν ενδιαφερόταν πια) , παρατηρήθηκε μια έντονη κινητικότητα εκείνο το καλοκαίρι . Σαουδάραβες προσγειώθηκαν με ελικόπτερο στην μεγάλη παραλία και έφαγαν ένα τεράστιο ψάρι σε γνωστή ταβέρνα. Ο γνωστός ευμεγέθης πρόεδρος εγκαινίασε με την ακολουθία του τις νεόδμητες βίλες με την πανοραμική θέα και απόλαυσαν τον τόπο μας για πολλές μέρες.(Έκτοτε μας επισκέπτεται κάθε καλοκαίρι. Που διακριτικά είναι η αλήθεια.) Τα μέλη της γνωστής Χανιώτικης οικογένειας που παράγει πολιτικούς μας τίμησαν πολλές φορές εκείνο το καλοκαίρι.
Ύστερα ακούστηκε πώς ένας χωριανός μας ήταν ο τροπαιοφόρος μνηστήρας. Πολλοί στο χωριό ένοιωσαν μια ικανοποίηση. Κάτι σαν να ξαναπήραμε την Πόλη. Είναι όμως έτσι;
Δύο συμπτώσεις: Οι σημερινές ιδιοκτήτριες είναι εγγονές του πρώτου μεσολαβητή για την πώληση. Η οικογένεια που πούλησε το πρώτο κομμάτι γης, πούλησε και το τελευταίο. Ω' πολύπαθε τόπε!
( Για την ιστορία, οι Σφακιανοί δεν είχαν πουλήσει την γη τους στον Χαλκούση, είχαν θέσει όρο να είναι μέτοχοι στο ξενοδοχείο που θα κτιζόταν, ο επενδυτής δεν το δέχτηκε και η συμφωνία δεν προχώρησε.)
Υ. Γ. Πριν δύο μέρες, η συγχωριανή μας η Ανδρονίκη Τριανταφυλλάκη-Κουντουράκη δημοσίευσε μια πληροφορία. Είχαν ξυπνήσει τον πατέρα της μέσα στα μαύρα μεσάνυχτα για να υπογράψει το συμβόλαιο πώλησης.
Κυριολεκτικά μας έπιασαν στον ύπνο.
Δέσποινα Κουτσουνάκη
