Της Ευαγγελίας Πετρουγάκη
Ένας πολύ γνωστός στίχος, που τον συναντούμε σε πολλά δημοτικά τραγούδια της Κρήτης, (αφηγηματικά, ιστορικά), κυρίως σ' εκείνα που αναφέρονται σε ιστορικά πρόσωπα, άξια θαυμασμού για τα κατορθώματά ή για τον ηρωικό τους θάνατο.
Ταχιά ταχιά (πρωί πρωί) έλεγαν οι παππούδες μας, τότε που σε πολλά χωριά αγνοούσαν(ακόμη και μέχρι τα μέσα του 20ου αι.) την ύπαρξη ρολογιών, αλλά και το άγχος της σημερινής, μετ' ακριβείας δευτερολέπτου χρονομετρημένης ζωής μας.
Γι' αυτούς ήταν αρκετοί μόνο κάποιοι αόριστοι χρονικοί προσδιορισμοί, που τους έδιναν τη δυνατότητα να σταματούν και να θαυμάζουν στην καρδιά της δροσοσταλίδας το φως το ερχόμενο, πάνω στο ανθισμένο λουλούδι της αυγής κι έπειτα, αφού χαρούν την ομορφιά που προσφέρεται σ' όλους απλόχερα, να την μετουσιώσουν σε στίχο, σε τραγούδι.
Ταχιά ταχιά λοιπόν, από το επίθετο ταχύ (πληθ. ταχέα)
«Ταχιά ταχιά' ναι αρχιμενιά ταχιά'΄ναι αρχή του χρόνου»,
όπως και στο λαϊκό γνωμικό «του Μάρτη τα πηλά αποσπέρα ως ταχιά».
Αλλά και αποταχιάς, αποταχιά (αύριο το πρωί ή πριν λίγη ώρα), όπως τα συναντούμε στον Ερωτόκριτο και σε άλλα έργα της λεγόμενης Κρητικής Σχολής.
« Ο βασιλιός πασίχαρος ετούτα να γροικήσει τως είπε πως τ' αποταχιά τους θέλει αποφασίσει» (Ερωτόκρ. Δ, 202).
«Αλέξης ήρθε αποταχιά τόσο γλυκά στη ψή μουοπ' αγροικώ για λόγου του και χάνεται η ζωή μου» (Πανώρια, Ε,117).
Όμως το επίρρημα ταχιά ...