Εκ πρώτης ακοής, ίσως για τους περισσότερους, οι δύο έννοιες ταυτίζονται. Δηλώνουν μια στάση απέναντι στα προσωπικά και κοινωνικά ζητήματα. Την κατάσταση δηλαδή που επηρεάζει και πολλές φορές συνθλίβει τη ζωή μας. Μια στάση προσανατολισμένη προς την αίσια έκβαση των προβλημάτων.
Εδώ τελειώνουν τα κοινά σημεία των δύο εννοιών.
Η ελπίδα, σαν συναίσθημα, βοηθά τους ανθρώπους να αντέξουν και να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες, παραμένοντας προσηλωμένοι σε αυτόν τον στόχο τους.
Προϋποθέτει λογική σκέψη και δράση, παραμένοντας πάντα σε επαφή με τον ρεαλισμό.
Η αισιοδοξία είναι κάτι διαφορετικό. Εκφράζεται σαν αυθαίρετη βεβαιότητα ότι «τελικά τα πράγματα θα πάνε καλά». Η αισιοδοξία είναι μια ασυνείδητη ψυχολογική ανάγκη για τον άνθρωπο. Είναι, για το λόγο αυτό, ένα πολύ ισχυρό συναίσθημα, που συχνά αποκρύβει τυχόν παγίδες που στήνουν όσοι έχουν πρόθεση να εκμεταλλευτούν την αισιοδοξία μας.
Ο Χρήστος Γιανναράς έχει γράψει: «Είναι σημαντικό για τη ζωή μας (την προσωπική και τη συλλογική) να διερευνούμε πόσο αντέχουμε την πραγματικότητα ή πόσο παρασυρόμαστε σε βολικές ψευδαισθήσεις».
Η ελληνική κοινωνία μας έχει σαφώς επιλέξει την αισιοδοξία. Μελέτη δυσάρεστων καταστάσεων και δεδομένων, που ενδεχομένως θα την οδηγούσε σε βάσιμη ελπίδα, την κάνει να δυσφορεί. Προτιμά, ομολογημένα ή ανομολόγητα, να ακουμπά στο «η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει».
Η εύκολη αισιοδοξία του πολίτη τον εντάσσει -χωρίς ίσως να το συνειδητοποιεί- σ’ ένα ευρύτερο αισιόδοξον επίσης πλήθος, που πολύ γρήγορα αποκτά τα χαρακτηριστικά της μάζας, όπως τα περιγράψαμε σε προηγούμενο σημείωμα. Τότε αναλαμβάνουν οι επαγγελματίες της πολιτικής. Είναι πραγματικά αριστοτέχνες στην παραγωγή ψευδαισθήσεων και ενέσεων αισιοδοξίας, που τόσο επιτακτικά ζητά η μάζα, για να καλύψει τη δυσοίωνη πραγματικότητα.
Πόσο συχνά αλήθεια δεν ακούμε για το κύρος της χώρας, για την επενδυτική βαθμίδα, για τους ρυθμούς ανάπτυξης, για την ισχυρή ευρωζώνη που ανήκουμε, και άλλα παρόμοια. Μόνο και μόνο για να ικανοποιείται η ανάγκη της μάζας για αισιοδοξία. Μην ξεχνάμε ότι στο τέλος μιας τέτοιας αισιόδοξης πορείας, πολύ πρόσφατα, μας περίμενε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ίδια λόγια από τους ίδιους ανθρώπους και τα κόμματα που έφεραν τη χώρα στην κατάσταση να μην ελέγχει καμία οικονομική και στρατηγική δραστηριότητα (ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, συγκοινωνίες, λιμάνια, αεροδρόμια, τράπεζες κ.ά.) και να οφείλουμε στους δανειστές μας στο διηνεκές.
Δύσκολη, πλην αναγκαία, άσκηση -ατομική και συλλογική- μοιάζει να είναι η παραδοχή της πραγματικότητας, η αντίσταση στην παρακμή και η ανάπτυξη βάσιμης ελπίδας αντί
αυθαίρετης αισιοδοξίας.
τ. Δ/ντής ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου