Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Την 06.30 ώραν της 20ής Μαΐου σμήνη βομβαρδισμού και διώξεως του VIII Αεροπορικού Σώματος κατέκλυσαν τον χώρον της 2ας ΝΖ Μεραρχίας και τον τοιούτον της περιοχής Σούδας - Χανίων. Τα σμήνη αυτά ήρξαντο σφοδρού βομβαρδισμού και πολυβολισμού, κυρίως πέριξ του αεροδρομίου Μάλεμε, κατά των θέσεων του πυροβολικού και των τμημάτων αμύνης. Σφοδρώς επίσης έβομβαρδίζοντο τα Χανιά, όπου πολλαί οίκίαι κατεστράφησαν καί πυρκαϊαί καί θύματα έσημειώθησαν. Άπό τής 07.00 ώρας ό βομβαρδισμός έξειλίχθη εις καταιγισμόν πυρός υπό νέων αφιχθέντων σμηνών.
Καθίστατο πλέον εμφανές ότι ή δράσις αυτή της Γερμανικής Αεροπορίας, υπερβαίνουσα εις έντασιν και διάρκειαν πάσαν προηγουμένην, έσκόπει εις την προπαρασκευήν μιας άμεσου από αέρος εισβολής διά της δημιουργίας των καταλλήλων συνθηκών. Την 07.30 ώραν ό Στρατηγός Φρέϋμπεργκ απέστειλε σήμα προς τας Μονάδας να είναι έτοιμοι δι' άμεσον ένέργειαν.
(α) Τομεύς ΜΑΛΕΜΕ - ΑΓΥΙΑΣ (2α ΝΖΜ)
Την 08.15 ώραν ενεργείται ή άεραποβατική έφοδος υπό τής Όμάδος «Κομήτης» εις την περιοχήν Μάλεμε (5η ΝΖ Ταξ.). Καθ' όλην τήν διάρκειαν τής ημέρας διεξήχθη σφοδρός.
Την 06.30 ώραν της 20ής Μαΐου σμήνη βομβαρδισμού και διώξεως του VIII Αεροπορικού Σώματος κατέκλυσαν τον χώρον της 2ας ΝΖ Μεραρχίας και τον τοιούτον της περιοχής Σούδας - Χανίων. Τα σμήνη αυτά ήρξαντο σφοδρού βομβαρδισμού και πολυβολισμού, κυρίως πέριξ του αεροδρομίου Μάλεμε, κατά των θέσεων του πυροβολικού και των τμημάτων αμύνης. Σφοδρώς επίσης έβομβαρδίζοντο τά Χανιά, όπου πολλαί οίκίαι κατεστράφησαν και πυρκαϊαί και θύματα έσημειώθησαν. Άπό της 07.00 ώρας ό βομβαρδισμός έξειλίχθη εις καταιγισμόν πυρός υπό νέων αφιχθέντων σμηνών.
Καθίστατο πλέον εμφανές ότι ή δράσις αυτή της Γερμανικής Αεροπορίας, υπερβαίνουσα εις έντασιν και διάρκειαν πάσαν προηγουμένην, έσκόπει εις την προπαρασκευή μιας άμεσου από αέρος εισβολής διά της δημιουργίας των καταλλήλων συνθηκών. Την 07.30 ώραν ό Στρατηγός Φρέϋμπεργκ απέστειλε σήμα προς τας Μονάδας να είναι έτοιμοι δι' άμεσον ενέργειαν.

Με την έπέλευσιν τοϋ σκότους οι Γερμανοί δεν ολοκληρώνουν τον ΑΝΣΚ, ήτοι την κατάληψιν του αεροδρομίου Μάλεμε καί τοϋ ύψ. 107, καίτοι ό Διοικητής του Συντάγματος είχε διαθέσει άπάσας τάς δυνάμεις του, πλην της δημιουργίας μικροϋ προγεφυρώματος εις το Άνατολικόν τμήμα του Ταυρωνίτου ποτ. και της προωθήσεως εξ αυτού προς τας βόρειας και νοτιάς κλιτυς του ύψ. 107.
Αι άπώλειαι των Γερμανών υπήρξαν σοβαραί. Απώλεσαν όλόκληρον σχεδόν το III τάγμα εφόδου, έφονεύθησαν οι  Διοικηταί των I και III ταγμάτων και ό Διοικητής του Συντάγματος εφόδου ήτο βαρύτατα τραυματισμένος. Λόγω της κοπώσεως εκ του ολοημέρου αγώνος και των απωλειών, οι Γερμανοί έστερούντο κατά την νύκτα επιθετικής ισχύος. Ό Διοικητής του 22ου ΝΖ τάγματος, αμυνομένου εις το άεροδρόμιον του Μάλεμε, κατά τας νυκτερινάς ώρας και μετά την μη έκδήλωσιν ύπό τής 5ης ΝΖ Ταξ. Της αιτηθείσης άντεπιθέσεως, ενεργεί σύμπτυξιν. Ή 5η ΝΖ Ταξ., καίτοι της ανεφέρθη ή σύμπτυξις, δεν επενέβη δραστηρίως προς άπαγόρευσίν της, αλλά άφήκε πρωτοθουλίαν εις τον Διοικητήν τοϋ Τάγματος.
Τοιουτοτρόπως, το ύψ. 107 και το άεροδρόμιον του Μάλεμε, ήτοι ό ζωτικός χώρος ολοκλήρου της ΝΖ Μεραρχίας και εκ των σημαντικωτέρων σημείων των δυνάμεων Κρήτης, έγκατελείφθη.
Οι ριφθέντες τήν 08.00 ώραν 70 άλεξιπτωτισταί (II Τ. εφόδου) εις την περιοχήν Καστελλίου, αποκρούονται επιτυχώς υπό των τμημάτων του 1ου ('Ελλην.) ΣΠ των τεταγμένων εις την Άνατολικήν παρυφαποκρούονται επιτυχώς υπό των τμημάτων του 1ου ('Ελλην.) ΣΠ των τεταγμένων εις τήν Άνατολικήν παρυφήν τής κωμοπόλεως και εκμηδενίζονται μέχρις ενός (φονευθέντες ή αιχμαλωτισθέντες). Ή Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, εγκατεστημένη επί των υψωμάτων του χωρίου Κολυμπάριον της χερσονήσου Ροδωποϋ, απέκρουσε διαδοχικός επιθέσεις των Γερμανών καί τήν νύκτα συμπτύσσεται, λόγω ελλείψεως πυρομαχικών, εις περιοχήν Δελιανά.
Τήν 08.15 ώραν ενεργείται άεραποβατική έφοδος ύπό τοϋ 1ου κλιμακίου τής ομάδος «Άρης» είς την κοιλάδα Αγυιάς (10 ΝΖΤ καί 4 ΝΖΤ εφεδρεία τής Μεραρχίας). Σφοδρός άγων διεξάγεται καθ' όλην την ήμέραν καί οι Γερμανοί επιτυγχάνουν τήν έγκατάστασίν των είς τήν περιοχήν τών φυλακών Αγυιάς. Ή 4η ΝΖΤ, έχουσα άποστολήν εφεδρείας, (είχε τεθή ΥΔ 2ας ΝΖ Μ), εκκαθαρίζει τούς ριφθέντας ε'ις την περιοχήν της άλεξιπτωτιστάς καί τήν 19.30 ώραν εκτοξεύει τήν διαταχθείσαν ύπό τής 2ας ΝΖ Μ. άντεπίθεσιν κατά τής περιοχής τών φυλακών Αγυιάς δι' ενός τάγματος, το όποιον όμως έκαθηλώθη είς άπόστασιν 1 χιλ. έκ τών Γερμανικών θέσεων.http://www.geetha.mil.gr/index.asp?a_id=2897