ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Του Μάρκου Μαρινάκη 
 Στην περίοδο από το 1862 έως το 1900 λειτουργούν στην Κρήτη τα εξής ξένα ταχυδρομεία:
1. Αυστριακό Ταχυδρομείο (1837-1914): Με την αναβάθμιση σε αυστριακά ταχυδρομεία των πρακτορείων Lloyd στην Κρήτη μετά το 1860 αρχίζει να λειτουργεί το Αυστριακό Ταχυδρομείο με τρία γραφεία. Την κλασική περίοδο χρησιμοποιήθηκαν από το Αυστριακό Ταχυδρομείο Κρήτης γραμματόσημα της Λομβαρδοβενετίας και γραμματόσημα του Αυστριακού Levant. Τα ίδια χρησιμοποιήθηκαν την εποχή αυτή γενικά και σ' όλο το χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Το ταχυδρομείο αυτό ήταν το ασφαλέστερο, γι' αυτό, εξ άλλου μ' αυτό διακινείται σχεδόν εξ ολοκλήρου η αλληλογραφία της Κρήτης στο εξωτερικό.
2. Τούρκικο Ταχυδρομείο (1862-1898): Το Ταχυδρομείο αυτό ίδρυσε πολλά γραφεία στην Κρήτη, πολλά πιθανόν να μην λειτουργούσαν και άλλα να διακίνησαν ελάχιστη αλληλογραφία, γιατί δεν ενέπνεαν εμπιστοσύνη στους κατοίκους που προτιμούσαν να διαβιβάζουν την αλληλογραφία τους στο εσωτερικό ιδιωτικά. Τα τρία κεντρικά ταχυδρομικά γραφεία ήταν και πάλι στις πόλεις Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο.
Γραμματόσημα κρητικά τούρκικου ταχυδρομείου δεν κυκλοφόρησαν. Αυτά που χρησιμοποιούσαν ήταν τα Μητροπολιτικά Τούρκικα γραμματόσημα με κρητικές, όμως, σφραγίδες.
3. Ελληνικό Ταχυδρομείο (1881-1885): Το Ταχυδρομείο αυτό λειτούργησε για μικρό χρονικό διάστημα με έδρα τα γραφεία των Ελληνικών προξενείων των πόλεων Χανίων, Ρεθύμνης και Ηρακλείου. Η αλληλογραφία που προωθούσε ήταν των Ελλήνων πολιτών που βρισκόταν στα προξενεία χρησιμοποίησε δε γραμματόσημα που την εποχή αυτή κυκλοφορούσαν στην Ελεύθερη Ελλάδα (Μεγάλες Κεφαλές Ερμού).
4. Γαλλικό ταχυδρομείο (1897-1914): Την κλασική περίοδο, μέχρι το 1900, λειτουργούσε το γαλλικό ταχυδρομείο, με την ίδρυση γραφείων στα Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Άγιο Νικόλαο, Σητεία και Ιεράπετρα. Το 1899 έκλεισαν τα ταχυδρομικά γραφεία του ν. Λασιθίου (Αγ. Νικόλαος, Σητεία και Ιεράπετρα) παρέμειναν τα τρία μεγάλα γραφεία Χανίων, Ηρακλείου και Ρεθύμνου, που διατηρήθηκαν και λειτουργούσαν και μετά το 1900 μέχρι το 1914.
Τη κλασική περίοδο η αλληλογραφία γινόταν βασικά με χρησιμοποίηση Μητροπολιτικών Γαλλικών γραμματοσήμων ή γραμματοσήμων Γαλλικού Levant. Η στρατιωτική αλληλογραφία περνούσε από τα ταχυδρομικά γραφεία και εσφραγίζετο με ατέλεια.
5. Ιταλικό ταχυδρομείο (1897-1914): Με την εγκατάσταση των Ιταλών στο νομό Χανίων λειτούργησε το ιταλικό ταχυδρομείο στο νομό με την ίδρυση γραφείων εκεί. Η αλληλογραφία γινόταν βασικά την κλασική περίοδο με χρησιμοποίηση μητροπολιτικών ιταλικών γραμματοσήμων.
Αλληλογραφία επίσης διενεργείται από τα πληρώματα των λιμενισμένων ιταλικών πλοίων με χρησιμοποίηση ιταλικών γραμματοσήμων σφραγισμένων με τις σφραγίδες των πλοίων.
6. Αγγλικό ταχυδρομείο (1898-1899): Η αγγλική διοίκηση του Ηρακλείου της Κρήτης κατά την μεταβατική περίοδο 1898-99 ίδρυσε στο νομό Ηρακλείου ταχυδρομική υπηρεσία με Κεντρικό Ταχυδρομείο στο Ηράκλειο. Έκδωσε δε τοπικά γραμματόσημα. Ξεχωρίζουμε το περίφημο χειροποίητο 20 παράδες χωρίς οδόντωση, χρώματος μωβ, γραμματόσημο του Αγγλικού ταχυδρομείου το 1898, που θεωρείται το πρώτο κρητικό γραμματόσημο, γιατί είναι το πρώτο που φέρει ελληνικά γράμματα.
Η αλληλογραφία του ταχυδρομείου αυτού ήταν περιορισμένη

Διαβάστε και εδώ για τους αγροτικούς ταχυδρόμους της Κισάμου!!
http://sadentrepese.blogspot.com/2009/05/blog-post_03.html