ΟΤΑΝ ΤΑ ΝΕΑ ΤΑ ΜΑΘΑΙΝΕΙΣ ΜΕΣΩ .....ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ

Τα τελευταία 15 χρόνια, ο διάσημος Αυστραλός αρχαιολόγος και ιστορικός, Δρ Μάικλ Μπέντον, ταξιδεύει στο ελληνικό νησί της Κρήτης για να εργαστεί στον αρχαίο χώρο της Φαλάσαρνας και σε ένα κοντινό βρετανικό ναυάγιο.

Με τη βοήθεια της φίλης του Δρ Ελπίδας Χατζιδάκι, ο Δρ Μπέντον εργάζεται επίσης με ντόπιους στην κοντινή πόλη της Κισάμου για να καταγράψει τις αφηγήσεις τους από πρώτο χέρι για τη Μάχη της Κρήτης και τις Ελληνικές Εκστρατείες το 1941.

Για να τιμήσει αυτή την αφιέρωση στην Κρήτη και την ιστορία της, ο Αυστραλός αρχαιολόγος έλαβε πρόσφατα την τιμητική υπηκοότητα της Κισσάμου. Ο Greek Herald μίλησε μαζί του για το πώς ένιωθε να τον αναγνωρίζουν και αυτό είχε να πει.

Ο Δρ Μάικλ Μπέντον με τη Δρ Ελπίδα Χατζιδάκι.

Πώς νιώθεις που λαμβάνεις την τιμητική υπηκοότητα Κισσάμου;

Ήμουν έκπληκτος να πω το λιγότερο. Η δρ Ελπίδα Χατζιδάκι, η Κρητική συνάδελφός μου, είχε αναφέρει πριν από λίγο καιρό ότι το δημοτικό συμβούλιο Κισσάμου σχεδίαζε να απονείμει σε εμένα και σε έναν συνεργάτη μου ένα βραβείο, αλλά ποτέ δεν είχε διευκρινίσει τι είδους βραβείο θα ήταν. Καθώς πλησίαζε ο καιρός στη συνάντησή μου με τον Δήμαρχο, η Ελπίδα άφηνε να ξεφύγει ότι θα γίνω επίτιμος δημότης.

Φυσικά, ένιωσα αμέσως μεγάλη τιμή, αλλά από τότε που επέστρεψα στην Αυστραλία άρχισα να καταλαβαίνω καλύτερα τη σημασία ενός τέτοιου βραβείου. Θα το ανέφερα παρεπιπτόντως στους Έλληνες φίλους μου εδώ στην Αυστραλία και πάντα συνοδευόμενος από τα ειλικρινή συγχαρητήρια υπήρχαν σχόλια με βάση το γεγονός ότι αυτό ήταν τόσο ασυνήθιστο. Ένα άτομο είπε: «Λοιπόν τώρα είστε εσείς και ο Τομ Χανκς».

Παρόλο που ήμουν στην Κρήτη το περασμένο καλοκαίρι για περίπου δέκα εβδομάδες, οι πιεστικές εργασίες του τοπικού συμβουλίου και οι ήδη προγραμματισμένες εκδηλώσεις υψηλής περιόδου σήμαιναν ότι η διοργάνωση της επίσημης τελετής απονομής τέθηκε στο προσκήνιο μέχρι τον Ιούνιο του επόμενου έτους. Εκείνη την περίοδο θα επιστρέψω ξανά στην Κρήτη για να συνεχίσω τη δουλειά μου εκεί. Προφανώς, έχουν μεγάλο στόχο για τη συγκεκριμένη εκδήλωση, οπότε σίγουρα ανυπομονώ για αυτήν την ειδική ημερομηνία.

Γιατί παίρνετε την τιμητική υπηκοότητα;

Η επίσημη ψήφος των ευχαριστιών αφορούσε το αρχαιολογικό μου έργο στην Κρήτη τόσο στον αρχαίο χώρο της Φαλάσαρνας όσο και στο βρετανικό ναυάγιο ακριβώς έξω από την ακτή εκεί.

Εργάζομαι στην Κρήτη στην τοποθεσία της αρχαίας Φαλάσαρνας εδώ και 15 χρόνια, επιστρέφοντας κάθε καλοκαίρι για να βοηθήσω τον Δρ Χατζιδάκι. Όπως μερικοί από τους αναγνώστες μπορεί ήδη να γνωρίζουν, ενώ ήμουν εκεί, μου έδειξαν ένα ξεχασμένο ναυάγιο του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Δρ Χατζιδάκις μου έδωσε την άδεια να αναλάβω έρευνα για τις ιστορίες γύρω από το σκάφος. Η σύνδεση του σκάφους με χιλιάδες στρατεύματα ANZAC κατά τη διάρκεια της ελληνικής εκστρατείας και της Μάχης της Κρήτης το 1941 με βλέπει ακόμα και τώρα, να αποκαλύπτω τόσες πολλές ανείπωτες ιστορίες γενναιότητας και θυσιών. Αυτές οι ιστορίες δεν αφορούν μόνο τα στρατεύματα αλλά και τους τοπικούς πληθυσμούς.

Το ναυαγισμένο σκάφος είναι κεντρικό στη συνεχιζόμενη έρευνα, αλλά κάθε μέρα που πέρασα στην Κρήτη αποκάλυψα ακόμα περισσότερες ιστορίες για τις οδυνηρές εμπειρίες των ίδιων των μαχών και τα επακόλουθα κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Από νωρίς στις έρευνες μπόρεσα να βρω ντόπιους αυτόπτες μάρτυρες από την Κίσσαμο σε γεγονότα του 1941 και με τη βοήθεια της κόρης της Ελπίδας Nike μπόρεσα να καταγράψω τις εκπληκτικές ιστορίες τους. Και φυσικά η «ανακάλυψη» του Βρετανού κυβερνήτη του πραγματικού σκάφους στη Φαλάσαρνα πρόσθεσε ένα ακόμη κεφάλαιο στην ιστορία και την εμπλοκή της περιοχής σε εκείνες τις δύσκολες στιγμές.

Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα ναυάγια, ή τουλάχιστον με αυτά που βρίσκονται κάτω από το νερό, το σκάφος στη Φαλάσαρνα είναι πιο δύσκολο για τους επισκέπτες να αποκτήσουν την πλήρη εικόνα από αυτή ενός χερσαίου αρχαιολογικού χώρου. Έχοντας αυτό κατά νου η Ελπίδα, ο καθηγητής Gunnar Liestol από το Πανεπιστήμιο του Όσλο και εγώ ξεκινήσαμε να αναπτύξουμε μια εφαρμογή που θα επέτρεπε στους ανθρώπους να κατανοήσουν καλύτερα το ναυάγιο, τη Μάχη της Κρήτης και τη σχέση τόσο με την περιοχή όσο και με τους ανθρώπους της.

Χρησιμοποιώντας μια διαδικασία που περιλαμβάνει επαυξημένη πραγματικότητα, οι επισκέπτες του ιστότοπου μπορούν να κάνουν μια εικονική περιήγηση κάτω από το νερό για να δουν το σκάφος, ενώ ένας αφηγητής αφηγείται την ιστορία του πλοίου και της Μάχης της Κρήτης.

Πρόσφατα πήγες φέτος στη Φαλάσαρνα. Τι έκανες εκεί?

Ναι, μόλις επέστρεψα στην Αυστραλία από την Κρήτη. Πέρασα λίγο πάνω από δέκα εβδομάδες δουλεύοντας με την Ελπίδα σε μια νέα και συναρπαστική ανασκαφή στην ακρόπολη της Αρχαίας Φαλάσαρνας.

Είχαμε μιλήσει για ανασκαφές εκεί για πολλά χρόνια, αλλά πρόσφατα υπήρχαν ενδείξεις για λεηλασίες στην ακρόπολη, οπότε η Ελπίδα αποφάσισε να ξεκινήσει τις εργασίες σε αυτό που ήταν ξεκάθαρα η τοποθεσία ενός ναού. Αρχικά, πιστεύαμε ότι η ανασκαφή επρόκειτο να είναι ένα μικρό εγχείρημα, καθώς ελάχιστα παρέμειναν εκτεθειμένα στην επιφάνεια, εκτός από μερικά εμφανή καλά κατασκευασμένα σκαλοπάτια και έναν αριθμό πεσμένων οικοδομικών λίθων σε μια πολύ περιορισμένη περιοχή.

Ωστόσο, όσο προχωρούσαν οι εργασίες, η ποιότητα και η ποσότητα των ευρημάτων αυξανόταν δραματικά. Εκατοντάδες ειδώλια από τερακότα, μικροσκοπικά κεραμικά αγγεία, κοσμήματα και όπλα που είχαν αφεθεί ως προσφορές στη θεά συγκεντρώθηκαν προσεκτικά και καταχωρήθηκαν σε κατάλογο. Περαιτέρω αρχιτεκτονικά στοιχεία και παλαιότερες λαξευμένες εγκαταστάσεις αποκαλύφθηκαν έως ότου ο ιερός περίβολος του ιερού βρέθηκε να απλώνεται σε ολόκληρη την περιοχή. Κάθε μέρα έφερνε νέες εκπλήξεις καθώς διάφορες φάσεις των θεμελίων των εξωτερικών τοίχων έδειχναν ότι το ιερό ήταν σε χρήση για πολλές εκατοντάδες χρόνια και μάλιστα διατήρησε τη σημασία του ως τόπος λατρείας μετά την καταστροφή του κτηρίου από τους Ρωμαίους το 67 π.Χ.

Τι ακολουθεί για εσάς;

Θα επιστρέψω στην Κρήτη τον ερχόμενο Ιούνιο για μεγάλο χρονικό διάστημα για να συνεχίσω τη δουλειά με την Ελπίδα στην ακρόπολη, εμβαθύνοντας στα αρχαιολογικά αρχεία για αυτό, το κεντρικό ιερό. Θα ξεκινήσουμε επίσης ανασκαφές σε μερικές από τις πολλές άλλες κατασκευές στην ακρόπολη που ερευνήσαμε αυτή τη σεζόν.

Στο μεταξύ, με την Ελπίδα σχεδιάζαμε ένα νέο βιβλίο για την αρχαία Φαλάσαρνα. Σκεφτόμαστε να το κάνουμε αυτό κάτι περισσότερο με τη μορφή ενός βιβλίου για τραπεζάκι σαλονιού παρά με έναν όγκο με λεπτομέρεια. Θα περιλαμβάνονται φωτογραφίες από ολόκληρο τον ιστότοπο, καθώς και εκπληκτικές επισκοπήσεις που λαμβάνονται από drone. Βρισκόμαστε επίσης στη διαδικασία σχεδιασμού μιας νέας έκθεσης για να φιλοξενήσει ορισμένα από τα ευρήματα από τις φετινές ανασκαφές στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κισσάμου, όπου φυλάσσονται αντικείμενα που έχουν αποκαλυφθεί σε προηγούμενες εργασίες στη Φαλάσαρνα.

ΠΗΓΗ