Διχάζουν οι ρυθμίσεις για περιοχές Natura
Επιστημονικοί φορείς, περιβαλλοντικές οργανώσεις και πολίτες ζητούν την απόσυρση του νομοσχεδίου του υπ. Περιβάλλοντος
Γράφει στην Καθημερινή ο Γιώργος Λιάλιος
Το σχέδιο νόμου που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος ξεσήκωσε μέσα σε ελάχιστες ημέρες επιστημονικούς φορείς, περιβαλλοντικές οργανώσεις και πολίτες. Από τα 850 σχόλια που κατατέθηκαν στην ολιγοήμερη διαβούλευση, σχεδόν το σύνολο είναι αρνητικά, ζητώντας την απόσυρσή του.
Τη μεγαλύτερη κριτική συγκεντρώνουν οι διατάξεις που αφορούν το τι επιτρέπεται στις προστατευόμενες περιοχές. «Το υφιστάμενο πλαίσιο για τις επιτρεπόμενες χρήσεις στις προστατευόμενες περιοχές είναι ιδιαίτερα περιοριστικό για τις πραγματικές ανάγκες τής εκάστοτε περιοχής και την αποτελεσματική προστασία του εκάστοτε προστατευτέου αντικειμένου», αναφέρει η αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου. Ωστόσο, οι περιοχές Natura στη χώρα μας δεν έπασχαν ποτέ από υπερβολική προστασία, όπως αποδεικνύει η καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή η χώρα μας δεν έχει θέσει στόχους και δεν έχει εφαρμόσει μέτρα διαχείρισης. Πρόσφατα στο ιστορικό της χώρας προστέθηκε και μια νέα παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, για τη μη ορθή μεταφορά της οδηγίας για την εκτίμηση των επιπτώσεων έργων σε προστατευόμενες περιοχές και, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, σύντομα ακολουθεί νέα.
Το προτεινόμενο νομοθέτημα επιτρέπει τη διάνοιξη δρόμων και την κατασκευή δικτύων μεταφοράς ενέργειας ακόμα και στους πυρήνες των περιοχών Natura, σημαντικές ανθρωπογενείς παρεμβάσεις εντός ευαίσθητων οικοσυστημάτων. Επίσης επιτρέπει τουριστικές εγκαταστάσεις και διευκολύνει τη χωροθέτηση ΑΠΕ στις ζώνες προστασίας της φύσης (το κομμάτι γύρω από τον πυρήνα μιας περιοχής Natura), ακόμα και υπόγειες εξορυκτικές δραστηριότητες. Στη δε ζώνη διατήρησης οικοτόπων, ουσιαστικά καταργεί το μεγαλύτερο μέρος των υφιστάμενων περιορισμών, ως αυτές να μην αποτελούν σημαντικό κομμάτι ενός οικοσυστήματος.
Τη μεγαλύτερη κριτική συγκεντρώνουν οι διατάξεις που αφορούν το τι επιτρέπεται στις προστατευόμενες περιοχές.
Η επιδείνωση του καθεστώτος προστασίας των περιοχών Natura 2000 συμπληρώνεται από διατάξεις για τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες (τις μελέτες που υποτίθεται πως θα καθορίσουν, όπως ζητάει η Ε.Ε., στόχους και μέτρα διαχείρισης των πολύτιμων περιβαλλοντικά περιοχών). Ετσι, από το αντικείμενό τους εξαιρούνται δυνητικά οι περιοχές γύρω από οικισμούς, εκεί όπου το υπουργείο αναφέρει ότι υπάρχουν «ορισμένοι πολεοδομικοί σχεδιασμοί». Ωστόσο, αυτό ενέχει τον κίνδυνο είτε να νομιμοποιηθούν υφιστάμενες παρανομίες είτε να υλοποιηθούν διάφορα σχέδια που προσέκρουαν έως σήμερα στη νομοθεσία. Πράγματα, δηλαδή, που εκτιμάται ότι δεν θα εγκρίνονταν από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Επιπλέον, η διαρκής τροποποίηση της νομοθεσίας που αφορά την εκπόνηση των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών θα καθυστερήσει ακόμα περισσότερο την ολοκλήρωσή τους. Σημειώνεται πως πρόκειται για μελέτες που ανατέθηκαν με τεράστιες εκπτώσεις και, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, αρκετές από αυτές δεν είναι στο απαιτούμενο επίπεδο.
Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος συνεχίζει να τροποποιεί τη νομοθεσία για τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Στο όνομα της επιτάχυνσης και της απλοποίησης, καμία από τις ηγεσίες του υπουργείου την τελευταία δεκαετία (μετά τη θέσπιση του ν. 4014/2011) δεν φρόντισε να ενισχύσει την αρμόδια υπηρεσία (ΔΙΠΑ) με προσωπικό. Αντιθέτως, μειώνονται συνεχώς τα διαστήματα και τα στάδια ελέγχου, η συμμετοχή του κοινού περιορίζεται στα απολύτως τυπικά και ανατίθεται σε ιδιώτες ο έλεγχος των μελετών ιδιωτών. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και το εν λόγω σχέδιο νόμου.
Τη μεγαλύτερη κριτική συγκεντρώνουν οι διατάξεις που αφορούν το τι επιτρέπεται στις προστατευόμενες περιοχές. «Το υφιστάμενο πλαίσιο για τις επιτρεπόμενες χρήσεις στις προστατευόμενες περιοχές είναι ιδιαίτερα περιοριστικό για τις πραγματικές ανάγκες τής εκάστοτε περιοχής και την αποτελεσματική προστασία του εκάστοτε προστατευτέου αντικειμένου», αναφέρει η αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου. Ωστόσο, οι περιοχές Natura στη χώρα μας δεν έπασχαν ποτέ από υπερβολική προστασία, όπως αποδεικνύει η καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή η χώρα μας δεν έχει θέσει στόχους και δεν έχει εφαρμόσει μέτρα διαχείρισης. Πρόσφατα στο ιστορικό της χώρας προστέθηκε και μια νέα παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, για τη μη ορθή μεταφορά της οδηγίας για την εκτίμηση των επιπτώσεων έργων σε προστατευόμενες περιοχές και, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, σύντομα ακολουθεί νέα.
Το προτεινόμενο νομοθέτημα επιτρέπει τη διάνοιξη δρόμων και την κατασκευή δικτύων μεταφοράς ενέργειας ακόμα και στους πυρήνες των περιοχών Natura, σημαντικές ανθρωπογενείς παρεμβάσεις εντός ευαίσθητων οικοσυστημάτων. Επίσης επιτρέπει τουριστικές εγκαταστάσεις και διευκολύνει τη χωροθέτηση ΑΠΕ στις ζώνες προστασίας της φύσης (το κομμάτι γύρω από τον πυρήνα μιας περιοχής Natura), ακόμα και υπόγειες εξορυκτικές δραστηριότητες. Στη δε ζώνη διατήρησης οικοτόπων, ουσιαστικά καταργεί το μεγαλύτερο μέρος των υφιστάμενων περιορισμών, ως αυτές να μην αποτελούν σημαντικό κομμάτι ενός οικοσυστήματος.
Τη μεγαλύτερη κριτική συγκεντρώνουν οι διατάξεις που αφορούν το τι επιτρέπεται στις προστατευόμενες περιοχές.
Η επιδείνωση του καθεστώτος προστασίας των περιοχών Natura 2000 συμπληρώνεται από διατάξεις για τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες (τις μελέτες που υποτίθεται πως θα καθορίσουν, όπως ζητάει η Ε.Ε., στόχους και μέτρα διαχείρισης των πολύτιμων περιβαλλοντικά περιοχών). Ετσι, από το αντικείμενό τους εξαιρούνται δυνητικά οι περιοχές γύρω από οικισμούς, εκεί όπου το υπουργείο αναφέρει ότι υπάρχουν «ορισμένοι πολεοδομικοί σχεδιασμοί». Ωστόσο, αυτό ενέχει τον κίνδυνο είτε να νομιμοποιηθούν υφιστάμενες παρανομίες είτε να υλοποιηθούν διάφορα σχέδια που προσέκρουαν έως σήμερα στη νομοθεσία. Πράγματα, δηλαδή, που εκτιμάται ότι δεν θα εγκρίνονταν από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Επιπλέον, η διαρκής τροποποίηση της νομοθεσίας που αφορά την εκπόνηση των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών θα καθυστερήσει ακόμα περισσότερο την ολοκλήρωσή τους. Σημειώνεται πως πρόκειται για μελέτες που ανατέθηκαν με τεράστιες εκπτώσεις και, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, αρκετές από αυτές δεν είναι στο απαιτούμενο επίπεδο.
Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος συνεχίζει να τροποποιεί τη νομοθεσία για τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Στο όνομα της επιτάχυνσης και της απλοποίησης, καμία από τις ηγεσίες του υπουργείου την τελευταία δεκαετία (μετά τη θέσπιση του ν. 4014/2011) δεν φρόντισε να ενισχύσει την αρμόδια υπηρεσία (ΔΙΠΑ) με προσωπικό. Αντιθέτως, μειώνονται συνεχώς τα διαστήματα και τα στάδια ελέγχου, η συμμετοχή του κοινού περιορίζεται στα απολύτως τυπικά και ανατίθεται σε ιδιώτες ο έλεγχος των μελετών ιδιωτών. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και το εν λόγω σχέδιο νόμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.