Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ

Με τον Ρώσο υπουργό Kozypev

Σύσσωμη η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία, αλλά νοερά και ο ελληνικός λαός, αποχαιρέτησε χθες τον δημοφιλή τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, έναν ευπατρίδη Έλληνα, ιδεολόγο μαχητικό Πολιτικό, έξοχο, ευγενή, καλλιεργημένο, και πνευματώδη Άνθρωπο, και υπερήφανο Ηπειρώτη. Ο συνονόματός του σκηνοθέτης του Θεάτρου Κάρολος Κουν συνήθιζε να λέγει ότι *κάνουμε Θέατρο για την ψυχή μας. *Το ίδιο και ο Κάρολος Παπούλιας *έκανε Πολιτική* για την ψυχή του, την ιδεολογία του και για τις δημοκρατικές, σοσιαλιστικές και σέ τελευταία ανάλυση ανθρωπιστικές αρχές του. Ήταν  εμποτισμένος εξ απαλών ονύχων με τα εφηβικά ήδη βιώματα της Αντίστασης κατά της Ναζιστικής κατοχής, του αντιδικτατορικού αγώνα αργότερα και τής νεανικής στράτευσής του στις γραμμές της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Με την πολύτιμη αυτή αγωνιστική πανοπλία, έβλεπε το πεδίο της εξωτερικής πολιτικής με το οποίο κυρίως και ασχολήθηκε, ως ιδανικό πεδίο και ευκαιρία χρήσιμης προσφοράς καθώς και υλοποίησης των αρχών του: Ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των λαών, προστασία των αδυνάτων, καταπολέμηση ή ελάφρυνση των ανισοτήτων, πρόληψη ή καταπολέμηση των συγκρούσεων αλλά και υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας καθώς και ανύψωση τού διεθνούς και περιφερειακού κύρους της Χώρας, ήταν οι πολικοί αστέρες πού οδηγούσαν και γαλβάνιζαν τη σκέψη και πολιτική ενέργεια τού Κάρολου Παπούλια.

ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΥΜΠΟΡΕΥΣΗ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ- ΚΑΡΟΛΟΥ ΠΑΠΟΥΛΙΑ.

Δεν θα πρέπει να θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός της ιδεολογικής, πολιτικής και ανθρώπινης συμπόρευσης μεταξύ του Αρχηγού του ΠΑΚ Ανδρέα Παπανδρέου και του νεαρού τότε αντιδικτατορικού δικηγόρου Κάρολου Παπούλια, από την ημέρα της πρώτης γνωριμίας τους, κατά την περίοδο της Δικτατορίας, στην Κολωνία τής Γερμανίας, μέχρι τέλους. Ο Πρωθυπουργός, δεν εύρισκε στο πρόσωπο του Κάρολου Παπούλια έναν ομοϊδεάτη μόνον Υπουργό Εξωτερικών, αλλά και ένα πλούσιο σε εμπειρίες και προτάσεις εναλλακτικές  συνεργάτη, καθώς και ένα επιδέξιο, άψογο, ευέλικτο και αποτελεσματικό χειριστή των εξωτερικών πραγμάτων. Έτσι ο Κάρολος Παπούλιας πρωταγωνιστεί στην πολιτική των ανοιγμάτων, ήδη μεσούντος του Ψυχρού Πολέμου, προς τις χώρες τού Ανατολικού Συνασπισμού και την Σοβιετική Ένωση στην αρχή καθώς στην Ρωσική Ομοσπονδία μετά, με αιχμή και τη ενεργειακή συνεργασία, όπως και στο Μεσανατολικό, ιδιαίτερα το Παλαιστινιακό και το μεγάλο του πάθος την Διαβαλκανική προσέγγιση και Συνεργασία, καθώς και στα πρώτα βήματα για την υποδοχή της Κύπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ. Στα Ελληνοτουρκικά αφού έσπευσε να εξασφαλίσει την στήριξη του Προέδρου της Βουλγαρίας Ζίφκοφ κατά το αποκορύφωμα τής κρίσης του Μαρτίου 1987, στη συνέχεια υπήρξε βασικός πάντως αρχιτέκτονας (όταν λόγοι ρεαλισμού και χρονικής συγκυρίας επέβαλλαν *ήρεμα νερά* στις ελληνοτουρκικές σχέσεις), της ελληνοτουρκικής προσέγγισης αργότερα (1988) με τη συνάντηση Παπανδρέου Οζάλ στο Νταβός και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης Γιλμάζ-Παπούλια στη Βουλιαγμένη, που ισχύουν και λειτουργούν εκτονωτικά μέχρι σήμερα, παρά τις τουρκικές παρασπονδίες.

Στον Καύκασο

  ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

 Ο Κάρολος Παπούλιας δεν είδε ποτέ την εξωτερική πολιτική ως απλή άσκηση διεθνών δημοσίων σχέσεων χωρίς βάθος και χωρίς συνέχεια όπως συμβαίνει συνήθως, ούτε και ως επικοινωνιακό εργαλείο για να εντυπωσιάζει το εσωτερικό ακροατήριο. Ποτέ δεν είχε εφαρμόσει το σύστημα των ευνοιών για εκείνον *δημοσιογραφικών διαρροών*, μέθοδος που δεν συμβάδιζε με την ιδιοσυγκρασία του. Τον ενδιέφερε μόνο η ουσία της πολιτικής και η προσφορά στην Χώρα. Και στο Υπουργείο Εξωτερικών είχε μεταδώσει μια αύρα ευγένειας και δημιουργικής ανθρώπινης επαφής με τον πηγαίο πάντα πνευματώδη του λόγο προς τους συνεργάτες του, υπηρεσιακούς και πολιτικούς, ατμόσφαιρα που δεν υπήρξε κάτω από καμμιά άλλη Υπουργική παρουσία. Στην μοναδική *περίοδο Παπούλια* ακριβώς αναφέρονται όλοι οι άνθρωποι του Υπουργείου Εξωτερικών κατά τίς μέρες αυτές τής εκδημίας του ανθρώπινου εκείνου πολιτικού και Υπουργού.

ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Αλλά και ως Πρόεδρος τής Δημοκρατίας ιδιαίτερα κατά την δεύτερη Προεδρική θητεία του (2010-2015) μέσα στη μνημονιακή κρίση, στο συνακόλουθο, κύμα λαϊκισμού, και στα εναλλασσόμενα κυβερνητικά σχήματα, ο Πρόεδρος Κάρολος Παπούλιας έδωσε το καλύτερο δείγμα των συναινετικών πρωτοβουλιών του και αταλάντευτης γραμμής εθνικής ενότητας ενώπιον των οικονομικών κυρίως  κινδύνων τής ζοφερής εκείνης περιόδου. Βαθιά χαραγμένη μένει στην μνήμη τού υπογράφοντος τουλάχιστον, η τελευταία εναπομένουσα τότε, λύση στον Πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, (2012) που σε μια στιγμή αδιεξόδου λόγω ασυμφωνίας εντός του κυβερνητικού σχήματος, και εξαιρετικού κινδύνου για νέα αυστηρά μέτρα από τούς δανειστές, προσέτρεξε στον Πρόεδρο τής Δημοκρατίας, ως εσχάτη λύση για να βρει στήριξη  στην σωτήρια προεδρική παρέμβαση.

ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΣ ΗΠΕΙΡΩΤΗΣ

 Αθεράπευτα δεμένος με τη γενέθλια Γη της Ηπείρου είχε διατηρήσει την υπερηφάνεια, την καθαρή ματιά, την θέα των ευρύτερων οριζόντων και την αίσθηση των ιστορικών διαδρομών προς Ευρωπαϊκό και Βαλκανικό Βορρά, και Μεσογειακό καθώς και Μεσανατολικό Νότο. Οι μόνιμοι ορίζοντες αυτοί, εμπόδιζαν κάθε ενδεχόμενη απορρόφηση του Κάρολου Παπούλια από την ατμόσφαιρα της αθηναϊκής μικροπολιτικής αγοράς, από την οποία και έμενε επίμονα απόμακρος. Ενεργούσε και ταυτιζόταν περισσότερο με τον πατριωτικό κοσμοπολιτισμό των μεγάλων Ηπειρωτών συμπατριωτών του (μεγάλων ευεργετών του Έθνους  μεγαλεμπόρων στην Ευρώπη, Ρωσία, Αίγυπτο) των περασμένων αιώνων. Δεν αποτελεί σύμπτωση ότι έδωσε εντολή ως Υπουργός στην Ελληνική Πρεσβεία τής Μόσχας το 1995 να αναστηλωθούν οι τάφοι στο παλαιό αριστοκρατικό κοιμητήριο της Μόσχας των μεγάλων Ηπειρωτών ευεργετών πού είχαν ζήσει και ταφεί στην Ρωσική Πρωτεύουσα, όπως των Ζωσιμάδων, Χατζηκυριάκου, Παπακώστα, Μαρασλή, Καπλάνη και άλλων. Είχε πλήρη συνείδηση και σεβασμό της ανεκτίμητης ηπειρωτικής προσφοράς στην ελληνική Υπόθεση.

ΩΣ ΑΚΡΙΤΑΣ ΠΡΟΣ ΑΚΡΙΤΕΣ ΚΡΗΤΕΣ

Ως ακρίτας ο Κάρολος Παπούλιας έβλεπε μέ αυθόρμητη συμπάθεια και τούς άλλους ακρίτες τού Νότου, τους Κρητικούς, στους οποίους συναντούσε την ίδια στάση ζωής. Είχε ιστορική γνώση και της κρητικής συμμετοχής στην ηπειρωτική απελευθέρωση κατά τούς Βαλκανικούς. Εγνώριζε και εκείνο που είχε αναφωνήσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος για τους Ηπειρώτες (*Ηπειρώτες αυτοί οι αιώνιοι Ελληνες!*) κατά την δραματική βραδιά τής εκλογικής ήττας της 1ης Νοεμβρίου 1920, καθώς έφταναν τα τηλεγραφήματα με τα συντριπτικά αποτελέσματα στα Γραφεία τού Κόμματος των Φιλελευθέρων, γωνία Πανεπιστημίου και Αμερικής, με μόνα θετικά αποτελέσματα από Κρήτη, Νησιά τού Αιγαίου και Ήπειρο. Με μεγάλη του χαρά επίσης όπως είχε πει, είχε έρθει στα Χανιά να τιμήσει ως Πρόεδρος το 2008 και τους εορτασμούς για την απελευθέρωση του Πύργου των Βουκολιών (1897) απο το ελληνικό Σώμα τού Συνταγματάρχη Τιμολέοντα Βάσου, στο οποίο μάλιστα συμμετείχε και συγγενής του αξιωματικός, Παπούλιας, γεγονός το οποίο με υπερηφάνεια ανέφερε ο Πρόεδρος στα Χανιά..

 Δεν αποτελεί συνεπώς έκπληξη και η στενή προσωπική φιλία πού αναπτύχθηκε μεταξύ Κάρολου Παπούλια και του πρόωρα αδικοχαμένου Σήφη Βαλυράκη. Δεν ήταν μόνο η αντιδικτατορική κοινή δράση και οι πικρές εμπειρίες της περιόδου που τους έφερναν κοντά, αλλά και η κοινή πιστεύεται ακριτική ματιά και στάση ζωής καθώς και το αγωνιστικό πνεύμα και των δύο στενά δεμένων φίλων. Το πλήγμα από την απίστευτη απώλεια τού Σήφη Βαλυράκη ήταν μεγάλο, για τον Κάρολο Παπούλια, όπως το διατύπωσε στο σπαρακτικό μήνυμά του την ημέρα τής θλιβερής είδησης. Σήμερα ακολούθησε και εκείνο πού ποτέ δεν πίστευε όπως έλεγε στο μήνυμά του ο Κάρολος ότι θα έφευγε πρώτος ο Σήφης και ύστερα Εκείνος.

Όλοι όσοι είχαν το προνόμιο να ζήσουν την εποχή Παπούλια ως συνεργάτες αποχαιρετούν τον Πολιτικό και άνθρωπο Κάρολο Παπούλια με τις πιο θερμές αναμνήσεις ακόμη δε περισσότερο, όσοι είχαν τιμηθεί με την εμπιστοσύνη και την φιλία τού αείμνηστου Υπουργού και Προέδρου, όπως ο υπογράφων, θα διατηρούν εσαεί την Μνήμη Του με ευγνωμοσύνη και ευχαριστίες. 

Κυριάκος Ροδουσάκης