ΤΑ ΒΡΩΣΙΜΑ ΑΓΡΙΑ ΧΟΡΤΑ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ

Κων/νου Στ. Χαρτζουλάκη
 Λένε πως τα βιβλία και το Ίντερνετ, δε φτάνουν από μόνα τους για τη γνώση. Είναι σαφώς χρήσιμα, αλλά δεν μπορούν να σου μάθουν πολλά για τη ζωή. Χρειάζεσαι αληθινές εμπειρίες, χρειάζεσαι πρακτική εξάσκηση και προ πάντων χρειάζεσαι κάποιον άνθρωπο, για να σου δείξει τα βασικά. Είναι βέβαιο, πως κάπως έτσι προχώρησε και προόδευσε ο άνθρωπος στην πορεία του ανά τους αιώνες, πριν τα βιβλία και την τεχνολογία.
Ένας τέτοιος άνθρωπος έρχεται σήμερα, να μιας πάρει από το χέρι για να μας ξεναγήσει στα βουνά και τα χωράφια της Κισσάμου, στη όμορφη και πλούσια φύση, για να μας δώσει πολλές και χρήσιμες πληροφορίες, για τους θησαυρούς της Κισαμίτικης γης, που αγνοούμε, που προσπερνούμε αδιάφορα και που συχνά καταστρέφουμε με αλόγιστες δράσεις. Ο Κ. Χαρτζουλάκης, είναι γνωστός στην περιοχή μας ως εξαίρετος και ακούραστος γεωπόνος-ερευνητής, σε θέματα άρδευσης των καλλιεργειών, ως διευθυντής στο Ινστιτούτο Ελιάς, ως ομιλητής σε πολλά εθνικά και διεθνή συνέδρια, ως πολυταξιδεμένος σε χώρες που ζητούν την συνδρομή του σε θέματα άρδευσης ελαιοκομίας. Τελευταία έγινε γνωστός και ως συγγραφέας βιβλίων, σχετικών με το αντικείμενό του. Το τελευταίο βιβλίο του «Τα βρώσιμα άγρια χόρτα της Κισσάμου», είναι ξεχωριστό, χρήσιμο και σαν να μας έλειπε κιόλας.
Ο ίδιος λέει, πως η ιδέα γι’ αυτήν την καταγραφή, απορρέει από τα προσωπικά του βιώματα της ανατροφής του στην Κίσσαμο. Μα ό,τι δεν πάρει κάποιος σαν παιδί, σπάνια μπορεί να το δώσει σαν ενήλικας. Η αφορμή, λέει, προέκυψε τον καιρό της καραντίνας. Στον Πρόλογο λοιπόν έχουμε μια ανάλυση στη σημασία των άγριων χόρτων για την διατροφή των λαών. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στον πλούτο της Κρήτης σε χόρτα, που από τη Μινωική εποχή σε συνδυασμό με το ελαιόλαδο βοήθησαν κυριολεκτικά στην επιβίωση και σε δύσκολους καιρούς. Αναλύει τα συστατικά των, τη σημασία τους για τον οργανισμό μας, καθώς και την διαδικασία, καθόλου εύκολη, για το πώς βρήκε τα χόρτα στη φύση, συνδυάζοντάς τα ύστερα με την επιστήμη. Ξεχωρίζει η ανάλυση των στόχων του, όπου επισημαίνει πως θέλει να βοηθήσει τους νέους, να γνωρίσουν τις πολλές ευκαιρίες που μας παρέχει η
φύση, να μάθουν την βιολογική αξία των άγριων χόρτων για την μακροζωία, να ευαισθητοποιηθούν για να προστατεύσουν αυτό το κομμάτι του πολιτισμού του τόπου μας.
Έτσι λοιπόν εμείς οι παλιότεροι, που έχουμε τα δικά μας βιώματα, σε ακολουθούμε Κωστή, στα πλάγια και τις κορφές της Κισσάμου, για να μαζέψουμε ροδίκια, ακουρνοπόδους, τσόχους και σταμναγκάθια για τα βραστά, αβρωνιές, άγριο σπανάκι, γαλατσίδες και μελισσόχορτο για τα τσιγαριαστά, πετροφιλιές, μάραθα, λάπαθα και καυκαλήθρες για τα καλιτσούνια, μα και τόσα άλλα που καταγράφεις, όχι μόνο ονομαστικά, αλλά και με την εικόνα και με τον τρόπο μαγειρέματος και με τη διατροφική τους αξία, στο καλαίσθητο βιβλίο σου. Μας ξύπνησες εικόνες, γεύσεις και αρώματα. Περιμένουμε τις πληροφορίες που συνεχίζεις να συλλέγεις και για άλλα χόρτα, για να έχουμε πληρέστερη γνώση όσων γνωρίζουμε και για να μάθουμε και τα υπόλοιπα.
Συγχαρητήρια για την έμπνευση, μα και την ευαισθησία που άγγιξες το θέμα. Για τον τρόπο που έδεσες την βρώσιμη χλωρίδα της Κισσάμου, με την γεύση, με την επιστήμη, με την υγεία, με την ποιοτική ζωή, με τον ίδιο τον πολιτισμό μας. Τίμησες και το πιο ταπεινό χορταράκι του αγρού, με τις πληροφορίες σου. Καλοτάξιδο, το βιβλίο σου, να πετύχει το στόχο που θέτεις και περιμένουμε τα υπόλοιπα.
Νταγκουνάκη-Χαρτζουλάκη Ανθούλα