ΤΑ ΛΑΘΗ ΤΟΥ ΤΟΜΠΑΖΗ ΤΟ 1823

 Στην Ιστορία της Κισάμου του Μιχάλη Αναστασάκη που πραγματικά τιμά τους Κισσαμίτες το γράψιμο του, φαίνεται καθαρά οτι η επανάσταση του 1821 στην γειτονιά μας θα είχε διαφορετική τροπή, αν ο Αρμοστής Τομπάζης άκουγε του Κισσαμίτες οπλαρχηγούς και δεν έκανε δυο κινήσεις που έφεραν μετά την καταστροφή και τον ξεριζωμό. Η πρώτη λάθος κίνηση που καταλογίζουν στον Τομπάζη αλλά και στον ιδιαίτερο του Σκούρτη, είναι οτι μετά την κατάληψη του φρουρίου της Κισάμου οι όμηροι - όσοι επέζησαν- 600 περίπου αντί να απομακρυνθούν εκτός Κρήτης τους πήγαν στα Χανιά, το ίδιο έγινε και στην Κάνδανο επόμενος στόχος του Τομπάζη, μη λογαριάζοντας οτι οι Σελινιώτες Τούρκοι ήταν οι πιο αδίστακτοι που και αυτοί αφέθηκαν να πάνε στα Χανιά.. έτσι όλοι μαζί δεν άργησαν να ξαναγυρίσουν πίσω ενισχυμένοι σφάζοντας και τιμωρώντας τους χριστιανούς που τους "χάλασαν" την ησυχία. Δεύτερο μεγάλο λάθος ήταν οτι μπορούσαν με τον αέρα της ελευθερίας που είχαν πάρει να ελευθερώσουν απο τότε την Γραμβούσα, όμως ούτε και αυτό έγινε. Μάλιστα ο Τομπάζης όπως γράφει ο Αναστασάκης "απέλυσε" και κάποιους πατριώτες...

ΔΡΑΚΩΝΙΑΝΟΣ

Μετά την παράδοσιν του Καστελλίου 23 Μαίου 1823 ο οπλαρχηγός Μεσογείων Μιχ. Μαυράκης, ο Μαρτιμιανάκης, ο Γενικός Αρχηγός Κισάμου Δρακωνιανός, ο Φαλαγγάρης, ο Καθεκλάς των Ινναχωρίων, ο Μάρκος Ρενιέρης, ο Δασκαλάκης των Ρουματιανών, ο Ροδοπιανός Ιω. Κανίτσος και άλλοι παράγοντες, τότε, των Κισσαμιτών, μετά σύσκεψιν, ματαίως εζήτησαν και επέμενον όπως αμέσως από τότε στραφώσι κατά της Γραμβούσης καθιστώντες στενοτέραν την πολιορκίαν της. Διότι και ευρίσκοντο υπό το μέγα γεγονός, την εντύπωσιν της πτώσεως του Καστελλίου, και είχον πληροφορίας ακριβείς ότι τα τρόφιμα των εν τη νησίδι Τούρκων είχον εκλείψει και περιέμενον επικουρίας και τροφάς κατ’ αυτάς, και ότι δια της πείνης είτε και δια απάτης ακόμη θα υπέκυπτον, αφού ο Δεικτάκης καπετάνιος Μεσογειανός και αυτός έμπειρος και με ναυτικός γνώσεις, εγνώριζε λεπτομερώς τον μηχανισμόν της αντικαταστάσεως της φρουράς Γραμβούσης και της τροφοδοσίας της. Δυστυχώς δεν εδόθη καμία προσοχή υπό του Τομπάζη και του έξ επικουρικών επιτελείου του, αλλά και τον ναυτικόν Μακρομούραν, τον πολιορκούντα με τα πλοία του την Γραμβούσαν και το Καστέλλιον και τοσαύτην ανδρείαν επιδείξαντα απέλυσαν, με συνέπειαν την λύσιν της πολιορκίας της νησίδος.