ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΕΙΡΑΤΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ

Είναι γεγονός οτι μετά την δεύτερη επιτυχημένη εκπόρθηση του φρουρίου της Γραμβούσας τον Αύγουστο του 1825 στο νησί μαζεύτηκαν κάθε καρυδιάς καρύδι, όχι μόνο απο την Κρήτη, αλλά και απο την Ελλάδα. Τρεις χιλιάδες άτομα (3.000) βρέθηκαν να ζουν σε ένα μικρό νησάκι, δίχως τα τα αναγκαία, έτσι σε λίγο καιρό η μόνη πηγή επισιτισμού ήταν οι καταδρομικές εξορμήσεις, όπου με τα λάφυρα που αποκόμιζαν απο τις τουρκοκρατούμενες περιοχές προσπαθούσαν να συντηρήσουν τον πληθυσμό του νησιού.
Γράφει στην Ιστορία του ο Γιάννης Ανδρουλάκης για το γεγονός αυτό αλλά και το τέλος που είχαν αυτές οι καταδρομικές (πειρατικές) ενέργειες.

- Οπωσδήποτε, το πρόβλημα του επισιτισμού, όσων είχαν συνοικισθεί στην Γραμπούσα, ήταν οξύτατο. Μικροί και μεγάλοι και ιδιαίτερα τα παιδιά υπέφεραν από την έλλειψη τροφίμων. Η επιτακτική ανάγκη για την εφεύρεση των αναγκαίων εξέτρεψε μερικούς οπλαρχηγούς, με την συνέργεια Ψαριανών και Κασίων ναυτικών στην πειρατεία.
Οχι μόνο οι παραθαλάσσιες περιοχές, που ήταν κοντά στην ακτίνα δράσεως των πειρατικών καραβιών, νησιά Αιγαίου και Πελοπόννησος, υπέφεραν, αλλά και ξένα παραπλέοντα πλοία βιάζονταν.
Η όλη αυτή έκτροπη κατάσταση δυσφήμισε το ελληνικό οχυρό. Οι ανταποκριτές των Μ. Δυνάμεων, οι εκθέσεις των ναυάρχων εξόγκωναν τα γεγονότα, με απώτερο σκοπό την διευκόλυνση των σχεδίων εκείνων, που απέκλειαν την ενσωμάτωση της Κρήτης στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος.

Η Κεντρική Διοίκηση απέστειλε τον ναύαρχο Κόχραν να ελέγξει την κατάσταση και να κατάσχει τα πειρατικά πλοιάρια. Ο ναύαρχος, όμως, προέβηκε μόνο σε συμβουλές προς τους πρώτους της καταστάσεως και απήλθε. Τούτο ερμηνεύθηκε από τους εν λόγω ως αδιαφορία και έτσι η πειρατεία συνεχίστηκε.

Αργότερα, όταν η Αγγλική φρεγάτα Σίβυλλα προσπάθησε να κανονιοβολήσει το φρούριο, οι πειρατές έστρεψαν 40 κανόνια εναντίον της, τόσα διέθετε το φρούριο, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 40 άνθρωποι από το πλήρωμα του αγγλικού πολεμικού. Τον Ιανουάριο του 1828 κατέπλευσαν στην Γραμπούσα 20 αγγλικά και γαλλικά πολεμικά με τους ναυάρχους Στέϊνς και Ρεβερσή. Η ελληνική φρουρά παρέδωσε το φρούριο, οι πειρατές απέδρασαν και τα πειρατικά κατασχέθηκαν.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο οποίος είχε πρόσφατα αφιχθεί στην Ελλάδα, αφού έμαθε τα όσα είχαν συμβεί, απέστειλε τον φιλέλληνα Άγγλο Ούρκουαρδ και παρέλαβε το φρούριο από τους παραπάνω ναυάρχους. Μία ημέρα, όμως, ενώ κατέβαινε από το φρούριο στην παραλία ο Ούρκουαρδ, σηκώθηκε ξαφνικός σίφουνας και αποσπάσθηκαν οροφές από τα παραπήγματα, μία δε κατέπεσε στην κεφαλή του Άγγλου και τον σκότωσε. Αυτό το τυχαίο γεγονός εκλήφθηκε ως εγκληματική ενέργεια και δόθηκε η αφορμή στον Άγγλο ναύαρχο να καταλάβει το φρούριο και να εκδιώξει οπλίτες και αμάχους.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας συγκρότησε δικαστήριο στο Ναύπλιο και άλλους από  τους ένοχους Κρήτες καταδίκασε σε θάνατο και άλλους σε εξορία.

Ένοχοι για πειρατεία κρίθηκαν οι παρακάτω:

Μαρτιμιανός Περράκης

Ιάκ. Σκανδάλης

Εμμ. Δεικτάκης ή Αρετάς

Εμμ. Δεικτάκης ή ο Σπανός

Εμμ. Κουβαρίτης

Γ. Λούπης

Π. Καλαϊτζάκης

Παπαγρηγοράκης ή Δαμιανός

Ιω. Δρακονιανός

Αρτ. Αδαμάκης

Μαρκουλής Ρενιέρης

Ν. Γλυμίδης

Κ. Κουφάκης

Ιάκ. Κουμής

Γ. Σταματάκης

Αυτοί που καταδικάσθηκαν σε θάνατο, δεν ήταν δυνατόν να συλληφθούν. Ο Καποδίστριας, ύστερα από πιέσεις που δέχθηκε, μετέτρεψε την θανατική ποινή σε χρηματική.

Τον Νοέμβριο του 1830 παραδόθηκε η Γραμπούσα στον Μ. Αλή της Αιγύπτου.