ΕΝΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΟΥ 1965 ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΟΛΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΛΥΡΑ

Είναι γνωστό οτι εμείς οι Χανιώτες βγάζουμε κάθε τόσο τα μάτια μας, ειδικά στην μουσική που θεωρούμαστε και πρωτοπόροι. Διαβάζοντας όμως γνώμες όχι ειδικών αλλά κάποιων που είχαν βαρύτητα εκείνα τα δύσκολα χρόνια που λυτοί και δεμένοι ήθελαν να εξαφανίσουν το βιολί απο την μουσική παράδοση της Δυτικής Κρήτης. Δημοσιεύματα λοιπόν του 1965, μιας και όλα πρέπει να βγαίνουν στην φόρα, του εκδότη της Κρητικής Εστίας κ. Παπαγρηγοράκη απο το Ροδοβάνι Σελίνου, που με το έντυπο του εκείνη την εποχή επηρέαζε κόσμο.

- Η λύρα στα πολύ παλιά χρόνια προ και άνω των 100 ήταν το μόνο λαϊκό όργανο της Κρήτης, και το μόνο που διασκέδαζε τον Κρητικό μιας και το λαούτο μπήκε πολύ αργότερα.

Αυτό το ωραίο παλιό καθαρά Κρητικό μουσικό λαϊκό όργανο (λύρα) άρχισε να εξαφανίζεται απο τον Νομό Χανίων. Ελάχιστοι οι σημερινοί λυράρηδες και οι περισσότεροι το αντικατέστησαν με το βιολί, που δεν είναι κρητικό αλλά ξενικό όργανο. Πρώτος που έπαιξε βιολί σε γλέντια ο Νικολής Χάρχαλης το 1940-45 (εδώ καταλαβαίνουμε τι ήθελαν να περάσουν στην κοινή γνώμη της εποχής) που ήταν ένας ξακουστός Κισαμίτης λυράρης. Τον εμιμήθηκαν έπειτα ένας -ένας και οι άλλοι. Σήμερα (1965) είναι ζήτημα αν υπάρχει κανείς συστηματικός, όχι ερασιτέχνης, να παίζει λύρα ενώ στα Ρεθυμνιώτικα συμβαίνει και προς τιμή των ακριβώς το αντίθετο.

Αυτά λοιπόν σε μια εποχή που ήθελαν να εξαλείψουν το βιολί αλλά και την μουσική παράδοση της Δυτικής Κρήτης απο το στερέωμα... και φυσικά ο Παπαγρηγοράκης όσο και να ήθελε να υπερασπιστεί την λύρα μάλλον δεν τα κατάφερε γιατί απλά δεν είχε υπόψιν του ούτε τον Αντώνη Τριανταφυλλάκη από τον Γαλουβά, που άκμασε από το 1780 έως το 1830, ούτε και τον Στέφανο Τριανταφυλλάκη, γιο του Αντώνη, που άκμασε από το 1840 έως το 1890 και από μαρτυρίες του Κουνελοκωστή, και του Χάρχαλη, ήταν ο καλύτερος δεξιοτέχνης βιολιού της γενιάς του και ίσως ο καλύτερος της οικογένειας των Κιώρων. 

Μάλιστα δεν είναι τυχαίο οτι εκεί έχουν φτάσει κάποιοι να λένε οτι Κιώροι δεν ..υπήρχαν αλλά είναι γέννημα της φαντασίας μας.