ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΠΥΡΓΟΥ

Ευχές από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Γυναικών Πύργου Κισάμου.
Ο Πολιτιστικός Συλλόγου Γυναικών της ενορίας Πύργου του Δήμου Κισσάμου «Η Δημιουργία», σας εύχεται Χαρούμενο, Δημιουργικό, Ειρηνικό και γεμάτο Υγεία το νέο έτος 2021. 

Επίσης ο σύλλογος πρόσφερε είδη τροφίμων στο Αννουσάκειο Ίδρυμα της Ιεράς Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου για τις ανάγκες του προνοιακού και κοινωνικού του έργου.
Εκ του Συλλόγου.

ΤΟ ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΣΤΑ ΜΟΘΙΑΝΑ ΒΛΑΤΟΥΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ

 Γράφει ο Γιάννης Παπαδημητράκης
Το χωριό Βλάτος δημιουργήθηκε τον 15ο μ.Χ. αιώνα. Δεν υπάρχει καμιά αναφορά που να βεβαιώνει, ότι κατά την πρώτη Βυζαντινή περίοδο (3ος-9ος μ.Χ. αι.) ή κατά την δεύτερη (9ος-13ος μ.Χ. αι.) υπήρχε στην περιοχή οικισμός με το όνομα Βλάτος. Το ίδιο ισχύει και για την περίοδο της Αραβοκρατίας (824-961 μ.Χ.) 
Το 1252, έρχεται μέγας αριθμός Ενετών και εγκαθίστανται σε εδάφη της Δυτικής Κρήτης. Η εγκατάσταση Ενετών στην Δυτική Κίσαμο αρχίζει από το 1252 στις μεγάλες πόλεις, ενώ ο εποικισμός της υπαίθρου άρχισε πολύ μεταγενέστερα, στις αρχές του 14ου αιώνα, πιθανότατα δε μετά το σεισμό της 8ης Αυγούστου του 1303 και με κάποια επιφύλαξη θα λέγαμε γύρω στο 1336 (σύμφωνα με πηγές του Gerola).
Γνωστά τιμάρια της Δ. Κισάμου είναι της οικογένειας Trivisano στην περιοχή Δραπανιά και επίσης, των οικογενειών Michelli Minotto στην περιοχή των Τοπολίων μέχρι το Λούχι και Nicholo Minotto στην περιοχή του Κεφαλιού. 
Από τις ενετικές οικογένειες που λίγο πριν αναφέραμε αυτή που συνδέεται με την ίδρυση του Βλάτους είναι εκείνη του Michelli Minotto.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ιστορικό της κτίσεως του Ναού της Αγ. Τριάδος στο Βλάτος στα «Αρχοντικά»,χώρος κατοικίας του Ενετού τοπάρχη. Ο συγκεκριμένος Ναός συνδέεται με την εγκατάσταση στο Βλάτος του ενετού Πατρικίου Μ.Minotto το 1472, ο οποίος και οικοδόμησε μικρό ναΐσκο αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο και στην Κυρία των Αγγέλων, για να εξυπηρετούνται οι θρησκευτικές ανάγκες της οικογενείας του. 
Με την αποχώρηση των Ενετών από την περιοχή και την εγκατάσταση των Τούρκων, ο Ναός μετονομάζεται σε Ναό αφιερωμένο στην Αγία Τριάδα, γίνεται ο κεντρικός Ναός του χωριού με πρώτο εφημέριο τον παπα-Μιχελή Minotto, απόγονο της ενετικής οικογένειας, ο οποίος παρέμεινε ως ιερέας στην περιοχή διατηρώντας και αρκετό μέρος της περιουσίας του. 
Πιο συγκεκριμένα στην απογραφή του Φραντζέσκο Βασιλικάτα το 1577 αναφέρεται λεπτομερώς η Μηλιά όπως και τα διπλανά χωριά Καρυδάκι και Κεραμάρι. Πρώτη φορά αναφέρεται ρητώς το ΒΛΑΤΟΣ το 1583 στην απογραφή του Καστροφύλακα με 52 κατοίκους.

Μετέπειτα στην Απογραφή του Τριβιάν το 1645 αναφέρονται τα χωριά Βλάτος ή  Βουκοπέρασματα, Καρυδάκι, Μηλιές κλπ. Είναι και η περίοδος που το χωριό μας παίρνει την μορφή ενός οργανωμένου χωρίου, με την εγκατάσταση οικογενειών τους οποίους έφερε η οικογένεια Μinotto, προκειμένου να συντονίσουν τις εκτεταμένες ελαιοκαλλιέργειες του χωριού.
Χαρακτηριστική τοποθεσία με ενετική καθαρά σημασία είναι ..στου ΣΠΕΤΣΙΑΚΟΥΡΟΥ, σύνθετη από το Βενετσιάνικο «σπέτσιο» που σημαίνει παρατηρώ, προσέχω και «κούρα» που σημαίνει παρατηρώ, φροντίζω. Σημείο παρατηρητήριο στην στρατηγική αυτή τοποθεσία Β.Δ του Βλάτους.
Επίσης έχουμε και την τοποθεσία ΜΠΟΥΜΠΟΥΡΟΥ ή ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΟΥ βορείως της συνοικίας Κουτσουνάρα. Από το βενετσιάνικο «μπούμπουλος» που σημαίνει βοδινός και μπουμπουλκός που σημαίνει βουϊδοβοσκός. Και έτσι  έχει επικρατήσει η παράφραση -Μπουμπούρου. 
Κατά πάσα πιθανότητα αυτήν την περίοδο γύρω στα 1650 μ.χ ξεκίνησε ο συστηματικός οικισμός της περιοχής με την συστηματική καλλιέργεια της τσουνάτης ελιάς ενώ από τότε αρχίζουν να εμφανίζονται τα λιοτρίβια απαραίτητα για την έκθλιψη της ελιάς που τόσο συστηματικά, φρόντισαν να καλλιεργούν οι Ενετοί.
Το κοντινότερο ελαιουργείο της γειτονιάς των «Αρχοντικών» τόπος κατοικίας του Ενετού τοπάρχη είναι αυτό των Μοθιανών και της σημερινής οικίας Φραγκιουδάκη, (Φραγκιός.. απόγονος Φράγκων προγόνων, κατά πάσα πιθανότητα) με μεγάλη περιουσία καλλιέργειας ελιάς.
Το ομώνυμο λιοτρίβι του Μοθιανών ίσως είναι το πρώτο και παλαιότερο του Βλάτους  και συγκεκριμένα εκείνης της περιόδου περί τα 1650 μ.χ. περιλαμβάνει πετρόχτιστες τοξωτές καμάρες και αρχιτεκτονικές επιρροές από την περίοδο της Ενετοκρατίας. Η έπαυλη-οικία  και το ελαιοτριβείο αποτελούν μία ενιαία κατασκευή δύο ορόφων με ιδιαίτερα σημαντικά αρχιτεκτονικά στοιχεία..
Την περίοδο ακριβώς αυτή φαίνεται να διαμορφώνονται τα γνωστά Βλαθιανά επώνυμα από τις οικογένειες που χρίστηκαν ως ακτήμονες από τον Ενετό τοπάρχη διαμορφώνοντας ονόματα οικογενειών και τις ομώνυμες γειτονιές.
Πάντως παλαιές οικογένειες του Βλάτους που έχουν επίθετα από την πρώιμη εποχή αυτή,  είναι οι Ντεγιανοί, οι Ντερούκοι, οι Τσουρούνηδες, οι Μπερτίοι, οι Βαρουξήδες, οι Μότηδες, οι Μετζίδηδες και έξω από το χωριό (Ρογδιά) Λιμπέρηδες κ.α. 
Επώνυμα  που έχουν στις ρίζες τους  έντονο το ενετικό στοιχείο και την ενετική καταβολή όπως Ντε-Γιάννος, Ντε-Ρούκος,Μότος,Μπέρτιος, Μέτζος κ.α  όπως προείπαμε.
Τέλος αν αναλογιστούμε  ότι από γενιές 25 περίπου προγόνων μας, έφτασαν αναλλοίωτα έως σήμερα τα μνημεία –λιοτρίβια  αυτά, μας υποχρεώνει να σεβαστούμε τον χώρο και να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε όποιου είδους επεμβάσεις ή αναπαλαιώσεις  παραδίδοντάς τα, αλώβητα, στις επόμενες γενεές, στον επόμενο κρίκο της αλυσίδας, της ζωής.

ΠΛΑΤΑΝΟΣ-ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ 1954

 Μια ματιά στο παρελθόν με τα χωριά Πλάτανος και Γραμβούσα, με την ιστορική καταγραφή του χωριού απο τον γιατρό Μιχάλη Αναστασάκη* στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του "Αι αξίαι της Κισάμου" την δεκαετία του 50'.

ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΣΦΗΝΑΡΙ

Η κοινότητας έχει 1.272 κατοίκους, και πρόεδρος της είναι ο Νικόλαος Μπενιουδάκης και σύμβουλοι οι Τερεζάκης (δεν αναφέρει όνομα) Νίκος Περάκης, Γεωργιος Μαντζουράκης, Γεώργιος Κων. Χοχλακάκης (μάλλον Χοχλάκης) και ο ιερέα του είναι ο Λουπασάκης (δίχως να αναφέρει το μικρό όνομα πάλι). Έχει 50.000 ελαιόδενδρα και παράγει 200.000 οκάδες λάδι και 70.000 οκάδες εκλεκτό κρασί, έχει συνεταιριστικό υδραυλικό ελαιοπιεστήριο, διαθέτει κοινοτικό γραφείο και ο πρόεδρος της κοινότητας είναι ικανότατος έχει εκτελέσει μετά των συμβούλων του πολλά έργα. Έχει 75 συνεταίρους.

Έχει δημοτικό σχολείο τετραθέσιο με 145 μαθητές, στο γυμνάσιο φοιτούν μόλις 8 μαθητές.

Έχει μια αρχαία πόλη την Φαλάσαρνα (άρα το ήξεραν και οι παλαιότεροι οτι δεν είναι τα Φαλάσαρνα αλλά η Φαλάσαρνα και εδώ θα τσακωθούν με τους Γραμπουσιανούς μιας και αναφέρει) οτι στα Δυτικά παράλια της κοινότητας ευρίσκεται το ιστορικόν Τηγάνι. 

Οπλαρχηγός της περιοχής ο Εμμανουήλ Χοχλάκης.

Και κλείνει με πληροφορία που θέλει διασταύρωση ...

Τα νερά της περιοχής είναι κατάλληλα για ριζοκαλλιέργεια.

ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ

Έχει 1075 κατοίκους, δυο δημοτικά σχολεία στο Καμάρτσο με 75 μαθητές, και στα Κάτω Μεσόγεια με 75 μαθητές. Παράγει το φημισμένο αρωματικό κρασί των Μεσογείων. (Δεν αναφέρει ποιος είναι πρόεδρος της κοινότητας ούτε τα χωριά που την αποτελούν.) Έχει ελαιοπιεστήριο τελευταίου τύπου, παράγει πολλές χιλιάδες οκάδες δημητριακά ώστε περισσεύουν και οι κάτοικοι της τα πωλούν. Έχει βοσκότοπους στο ακρωτήρι της Γραμβούσας και στο ιστορικό νησάκι της Γραμβούσας. Οι κάτοικοι της αναδείχθηκαν ως εξαίρετοι πατριώτες και ενθουσιώδεις αγωνιστές. Είχαν οπλαρχηγούς και τολμηρούς ηγέτες, Δεικτάκης μεγάλος πατριώτης, Χαραλάμπη Αρετά, Μαυράκη, και άλλους που σ΄αυτούς οφείλεται η κατάληψη του κάστρου της Γραμβούσας. Μεταξύ των οπλαρχηγών και οι γενναίοι Μπαλαμπάς, Μαργαρίτης και Καστάνης οι οποίοι έδρασαν στις επαναστάσεις του 1866-1878-1896-1897, μετά τόλμης και γενναιότητας

*Ο Μιχαήλ Αναστασάκης (1871-1967) απο την Σπηλιά Κισάμου, ήταν γιατρός, αγωνιστής και συγγραφέας. Υπηρέτησε ως βουλευτής Χανίων και έγραψε την "Ιστορία της Κισσάμου", "Αι Αξίαι της Κισσάμου" και το "Ημερολόγιο της Κατοχής.

ΤΑ ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟ

Μια ωραία ανάρτηση απο την Μαρία Τζουγανάκη, βρήκα στο διαδίκτυο, και την αναρτώ μιας και έχει πολλά καλά στοιχεία, αλλά μπορεί να συνδεθούν και με αυτά που έχουν γράψει οι περιηγητές όταν πέρασαν απο δω.

 Γράφει λοιπόν.....
Εικονοστάσι Αγίου Χαραλάμπους στον Πόρο Μεσογείων....δίπλα στο πατρικό μου.
Μια ιστορία πολλών ετών πίσω στο χρόνο.
Κάπου στον 19ο αιώνα, τότε που οι Αιγύπτιοι με τον ερχομό τους στο νησί μας, έφεραν την Πανώλη όπου κι έσπειρε το θάνατο, αποδεκατίζοντας πολιτείες και χωριά.
( Ιστορική χαρακτηριστική αναφορά για το χωριό με τις 92 οικογένειες στο Οροπέδιο Λασιθίου όπου επέζησαν μόνο ένας πατέρας με τον γιο του)
Οι πιστοί έχτιζαν ναούς ή εικονοστάσια αφιερωμένα στον Άγιο Χαράλαμπο και σε σημεία - σταυροδρόμια εισόδου των χωριών τους, έτσι ώστε η "Μαύρη Πανώγλα" να μην μπορέσει να φτάσει τα σπίτια τους.
Κάπου στο 1830 μαζί με την ιστορική εικόνα του Αγίου γινόταν λιτανείες προς αποφυγή του κακού στο χωριό μας. 
Δεν χάθηκε καμία ψυχή! 
Η εικόνα φέρει κάθετη σχισμή λόγω παλαιότητας ωστόσο λειτουργούνταν με περισσή ευλάβεια όλα τα χρόνια που υπηρέτησαν τις ενορίες Πλατάνου, ο προπάππους Ιερέας Ιωάννης Λουπασάκης, ο παππούς Ιερέας Χρήστος Λουπασάκης και ο θείος μου Ιερέας Ιωάννης Λουπασάκης.
Για το συγκεκριμένο εικονοστάσι έχω μαρτυρίες από την οικογένεια του πατέρα μου... δεν ήταν αυτή η αρχική του μορφή είχε χαλάσει με τα χρόνια... και ποιος ξέρει γιατί.. μετακινήθηκαν οι πέτρες απέναντι...μια μέρα λοιπόν ήρθε ο πραματευτής στο χωριό (τότε δεν ήταν δρόμοι, αλλά ένας στενός καρόδρομος και στην βιασύνη της η γιαγιά μου η Μαρία πάτησε στις πέτρες του μισογκρεμισμένου εικονοστασιού. Εκείνο το βράδυ δεν έκλεισε μάτι !!! Πρωί πρωί σηκώθηκε ο παππούς μου ο Γιώργης και το ξανάχτισε, αποκτώντας τη σημερινή του μορφή στην αρχική του θέση όπου βρίσκεται έως και σήμερα !!
Στο χωριό μας γνωρίζουμε 3 εικονοστάσια που χτίστηκαν για να μην εισέλθει η Πανώλη:
1ο του Αγίου Χαραλάμπους Πορρος Μεσόγεια,
2ο της Αγίας Παρασκευής πίσω από την οικία Δημήτρη Μπενιουδάκη (Μιμης) και το 

3ο δυστυχώς μου διαφεύγει σε ποιον Άγιο* ήταν αφιερωμένο.

* Σύμφωνα με την γιαγιά μου ίσως ήταν αφιερωμένο στην Αγία Τριάδα στη θέση Ραφτιανά, κοντά στην οικία του μηχανικού Αννουσάκη Χαράλαμπου.

Η αλήθεια είναι οτι το 1830 η πανούκλα είχε θερίσει την πρωτεύουσα της επαρχίας το Καστέλι, και ο φόβος ήταν τεράστιος μιας και δεν ήξεραν τίποτα για την αρρώστια. Στο βιβλίο του ο Robert Pashley "Ταξίδια στην Κρήτη" γράφει όταν επισκέφτηκε την Κίσαμο το 1834.

... " Ο διοικητής του φρουρίου στο Καστέλι ήταν Αλβανός και μου εκμυστηρεύτηκε οτι απο τους 740 περίπου Αλβανούς της πόλης όταν πολιορκήθηκαν απο τους χριστιανούς, οι 670 πέθαναν απο πανούκλα." 

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Μια χαμένη φώτο του Ανυφαντή, την θυμάμαι αλλά δεν υπήρχε ως και σήμερα σε κανένα άλμπουμ, κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο. Ο σαμαράς Αναστάσης Χαιρετάκης στο μικρό του μαγαζάκι του, δεν υπάρχει πια, κάτω απο μια σκάλα και δίπλα απο το φροντιστήριο Αγγλικών του Παπαδάκη Θεοφάνη στην Παπαγιαννάκη, στην διπλανή γωνία απο εκεί που σήμερα υπάρχει η σχολή χορού της Άλκηστης Ξηρουχάκη. Ο αγαπητός Αναστάσης με τα σαμάρια του... τότε που το τροχοφόρο δεν είχε φτάσει ακόμα στην Κίσαμο. 

ΕΟΡΤΗ ΟΣΙΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΤΟΥ ΛΕΠΡΟΥ

 Μέσα στις πρωτόγνωρες συνθήκες των καιρών και τις δυσκολίες που η λοιμική πανδημία έχει προκαλέσει σε όλους μας, προβάλλει η ιερά μορφή του Οσίου πατρός ημών Νικηφόρου του Λεπρού, προσώπου χτυπημένου από την θανατηφόρο λοιμική νόσο της εποχής του, την λέπρα, υπενθυμίζοντας σε όλους μας, με τρόπο περίτρανο και αδιάψευστο, πως η υπέρβαση των δυσκολιών, των δοκιμασιών και θλίψεων της ζωής δεν υπόθεσις μόνον της επιστήμης, αλλά και πίστης στον Θεό. Η πίστη δυναμώνει την ψυχή, στερεώνει και ενισχύει τον άνθρωπο, ισορροπεί την ζωή, απαλύνει τον πόνο, ρίχνει λάδι στο καντήλι της ελπίδας, μεταμορφώνει τις δοκιμασίες και αγωνίες της ζωής σε ευκαιρίες γνώσης του Θεού. Στο Συρικάρι Κισάμου, γενέθλιος γη του Οσίου Νικηφόρου και τον εκείσαι Ι. Προσκυνηματικό Του Ναό θα εορταστεί η ιερά μνήμη Του. Την Κυριακή, 3 Ιαν., Αρχιερατικός Εσπερινός και Ιερά Παράκλησις του Οσίου Νικηφόρου και την Δευτέρα, 4 Ιανουαρίου, Αρχιερατική Θεία Λειτουργία. Της πανηγύρεως θα προστεί ο Σεβ. Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος. Κατά την διάρκεια των ιερών Ακολουθιών θα μνημονευθούν τα χιλιάδες ονόματα, υπέρ υγείας και αναπαύσεως, που έχουν σταλεί απ΄ όλο τον κόσμο και έχουν καταγραφεί στην παρρησία του Ι. Προσκυνηματικού Ναού. Ο Ι. Προσκυνηματικός Ναός ως και η παρακείμενη οικία του Οσίου Νικηφόρου που έχει μετατραπεί σε προσκύνημα, θα είναι ανοικτά, δια κατ΄ ιδίαν προσευχή, καθ΄ όλη την ημέρα της Κυριακής (3 Ιαν.) ως επίσης και της Δευτέρας (4 Ιαν.), εκτός την ώρα των Ιερών Ακολουθιών, σύμφωνα με τα ισχύοντα μέτρα της περιόδου. Τις δύσκολες αυτές ημέρες της ζωής μας ας συνενώσουμε τις προσευχές και παρακλήσεις μας προς τον Όσιο Νικηφόρο τον Λεπρό, τον μεγάλο Άγιο του τόπου και της οικουμένης όλης. Να γίνει ίλεως και έλεος προς πάντας ημάς. Τους ασθενείς, τους δοκιμαζομένους και υπό της πανδημίας κατατρυχομένους αδελφούς μας, τους θλιβομένους. Οι πρεσβείες Του να καταστούν αιτία δυνάμεως, πηγή χαράς και υπέρβασης της λοιμικής αυτής νόσου και δοκιμασίας. Περαιτέρω πληροφορίες, τηλ. 2824022281, 6949075131 π. Χρύσανθος.     
Εκ της Ι. Μητροπόλεως

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Στο παλιό Καστέλι οι πλάκες και τα πειράγματα ατελείωτα. Ο Αχιλλέας Δεσποτάκης και ο Μιχάλης Παπαδοδημητράκης "ερευνούν" τον Νταγκουνόγιαννη αν οπλοφορεί.... με τον Ανυφαντή να τους αποθανατίζει.... με χαμόγελο ακόμα και απο τον άγνωστο χωροφύλακα.

Επ' ευκαιρίας το 1966 ο σταθμός χωροφυλακής Καστελίου Κισάμου, γινεται Αστυνομικό τμήμα Καστελλίου Κισάμου με 13 άτομα στις οργανικές του θέσεις, χώρια όσοι υπηρετούν στους Σταθμούς χωροφυλακής Δραπανιά, Γραμβούσα, Τοπόλια, Έλος, Βάθη και Σφηνάρι.

Η ΦΩΤΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Ότι μπορούν κάνουν στο Δήμο μας για να λέμε οτι έχουμε παιδεία, σχολεία, εργαστήρια κλπ στην Κίσαμο υποφερτά σχολεία βέβαια μιας και όλοι ξέρουμε τα βάσαν αμας εδώ και 20 χρόνια...

Ευτυχώς  βέβαια που δεν περιμένουμε τις υποσχέσεις, γιατί αν περιμέναμε τουλάχιστον να τηρηθούν.. ζήσε Μάη μου ...

Αν ανοίξουν τελικά τα σχολεία το Ιανουάριο... το ΕΠΑΛ θα έχει το θερμοκήπιο του, στο χώρο του, για τα μαθήματα της Γεωπονίας... τα υπόλοιπα εργαστήρια άμα βρουν εκεί στην περιφέρεια τίποτα αδιάθετα και τα προλάβουμε... μιας και μας τα παίρνουν και αυτά οι ..γρήγοροι!!!

Όσο για εκείνο το νηπιαγωγείο που υπάρχει στο χώρο των παλιών Τεχνικών σχολών.. ας κάνουμε τον σταυρό μας καθημερινά ... 

ΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ

Επειδή τα τελευταία χρόνια μπερδεύουμε το Βενετσιάνικο και το Τούρκικο φρούριο της Κισάμου έκανα ένα σχέδιο με το πως ήταν και απο που περνούσε το φρούριο (κίτρινο), με γαλάζιο είναι όσα κομμάτια έμεινα απο την μανία μας, με κόκκινο το μικρό Γενουάτικο -Βενετσιάνικο φρούριο. Το φρούριο περνούσε μπροστά απο το Μουσείο Κισάμου όπου υπήρχε η μεγάλη Πύλη (Κάποιοι μπερδεύουν αυτήν την Πύλη με τους θυρεούς, οι οποία δεν έχει σχέση με το τούρκικο κάστρο, αυτή ήταν η Porta dela rocca όπως την ονόμαζαν οι Βενετσιάνοι, του μικρού κάστρου του Βενετσιάνικου και πρέπει να ήταν κάπου εκεί που σήμερα είναι ο αδιέξοδος δρόμος μετά την Αρετά. (Το πλακόστρωτο βρέθηκε πριν κάμποσα χρόνια)

Το τούρκικο κάστρο απο την πλατεία Τζανακάκη (μουσείο) γύρισε και πήγαινε παράλληλα με την Σκαλίδη και ανάμεσα στα σπίτια της Σκαλίδη και της Περίδου, μάλιστα ως και το 1965 υπήρχε ακόμα ανάμεσα στα σπίτια αυτά το φρούριο υπάρχει λίγο ακόμα με τις πολεμίστρες του και ένα σπιτάκι, (λίγο φαίνεται αν σταθείτε στον φούρνο του Μελισσιανού και κοιτάξετε προς τα βόρεια.) Μετά ανέβαινε λίγο και περνούσε σύριζα με την Αγαμέμνονος και εκεί που σήμερα είναι το κινέζικο κατέβαινε προς το ΣΥΓΚΑ.  

Αυτή είναι μια Πύλη του τουρκικού φρουρίου απο την συλλογή του Μανούσακα, και πρέπει να ήταν στο δρομάκι που σήμερα ενώνει τον δρόμο της ενώσεως με την Τομπάζη εκεί που είναι το σπίτι του Τριποδάκη (δεν υπάρχει πια)

Σε αυτήν την φώτο που τραβήχτηκε το 1903 απο τον Gerola για να καταλάβουμε τι κάναμε, βλέπουμε ολάκερο το εσωτερικό Βεντσιάνικο φρούριο, το οποίο θα το χρησιμοποίησαν και οι Τούρκοι σαν διοικητήριο, με δυο Ιταλούς στρατιώτες απ έξω. Στέκονται σε υπερυψωμένο σημείο που σήμερα είναι ο δρόμος που ξεκινάει απο την Σκαλίδη και πάει προς την παλιά Ένωση. Το σημείο της σημαίας δεξιά πάνω υπάρχει ακόμα ... και ως πρότινος το χρησιμοποιούσαμε και μεις στις εθνικές μας εορτές για να υψώνουμε την γαλανόλευκη.

Τέλος με απλή λογική το κάστρο μικρό και μεγάλο υπήρχε ως και το 1920 ίσως και αργότερα... το τι μας έπιασε και το ρίξαμε είναι μια πονεμένη ιστορία που την ξέρουμε και έχει γραφτεί αρκετές φορές. Γλύτωσε απο τον Τομπάζη, απο τον Μουσταφά πασά, τον Χουσείν Μπέη, απο τις επαναστάσεις του 1866, 1889, 1896, 1897 για να το ρίξουμε με δυναμίτες το 1920, γιατί χρειαζόμαστε τις πέτρες του.....

 

ΑΠΟΚΤΑ ΦΥΛΑΚΑ -ΦΡΟΝΤΙΣΤΗ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ΚΙΣΑΜΟΥ

Η πληροφορία είναι επιβεβαιωμένη και απλά περιμένουμε να "καθαρογραφεί". Το Δημοτικό στάδιο Κισάμου, μετά απο 5 χρόνια, αποκτά φύλακα και "φροντιστή". Μπράβο στην Δημοτική αρχή και φυσικά στον Γιάννη Κελαιδή, αρμόδιο αντιδήμαρχο, που είδε το χρόνιο αυτό πρόβλημα και το έλυσε. Το Δημοτικό στάδιο πρέπει να μπει στις καρδιές μας, να το αγαπήσουμε και να το προστατέψουμε, μιας και όπως όλοι ξέρουμε δεν μπορούμε να αποκτήσουμε άλλο, ούτε καν ένα μικρότερο. Ας ελπίσουμε οτι σύντομα θα γίνουν και όλα τα άλλα έργα που έχουν προγραμματιστεί, είτε απο την Περιφέρεια, είτε απο τον Δήμο, ώστε όταν με το καλό επανέλθουμε στην φυσιολογική κατάσταση μας, να έχουμε ένα λειτουργικό και ασφαλές μέρος για την νεολαία μας.

Όπως άκουσα η σύμβαση για τον νέο φύλακα-φροντιστή του Δημοτικού σταδίου θα είναι για ένα χρόνο με ανανέωση.

ΜΕΓΑΛΗ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΝΕΣΚ ΓΙΑ ΤΟ ΩΡΑΡΙΟ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΑΣ

 Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Από χθες Δευτέρα 28/12 έχει αποσταλεί στο  e-mail σας, το ερωτηματολόγιο της έρευνας του ΝΕΣΚ, η οποία  είναι σε απόλυτη συνεργασία με το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ) της ΕΣΣΕ. 

Επιθυμία του Δ.Σ. είναι να αγκαλιαστεί θερμά αυτή η προσπάθεια που υλοποιείται για πρώτη φορά στην Κίσαμο και ενδεχομένως να αλλάξει τον τρόπο που θα παίρνονται στο μέλλον οι αποφάσεις.
Η ηλεκτρονική φόρμα θα παραμείνει ανοικτή έως την Παρασκευή 15 Ιανουαρίου γι’ αυτό παρακαλούμε για την άμεση ανταπόκριση σας.

Σας ευχόμαστε Χρόνια Πολλά και Καλή & Δημιουργική Χρονιά με Υγεία!!!
ΜΕ ΕΚΤΙΜΗΣΗ
ΓΙΑ ΤΟ Δ.Σ.

ΧΡΩΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Ένα πολύ όμορφο στολισμό έκανε για φέτος το Βουλγάρω, με τον πολιτιστικό σύλλογο να κλέβει την παράσταση, τις δύσκολες μέρες που βιώνουμε, έτσι ώστε να νιώσουμε περισσότερο τα Χριστούγεννα και ας είμαστε χώρια απο φίλους και αγαπημένους.

Φυσικά δεν είναι μόνο το Βουλγάρω που στόλισε την μικρή του πλατεία, σχεδόν όλα τα χωριά της Κισάμου, παρά τις απαγορεύσεις και τις δυσκολίες που περνούν, έκαναν οτι το καλύτερο για να μας ανεβάσουν την ψυχολογία και να δώσουν χρώμα Χριστουγεννιάτικο στους λιγοστούς κατοίκους τους.
Χρόνια πολλά 

ΛΑΦΟΝΗΣΙ 24-25-28 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2020

 Άλλη μια ενυπόγραφη καταγγελία έφτασε στο blog, και αφορά το Λαφονήσι, το προστατευόμενο Λαφονήσι, που μετά τον τρυγητό του καλοκαιριού, το αφήσαμε στο έλεος του Θεού, των σέρφερ και φυσικά των ανεγκέφαλων που το καταστρέφουν επειδή.... εμείς δεν κάνουμε την δουλειά μας.

Γράφει η καταγγελία

Εδώ και ένα διάστημα, συνεχώς αμάξια περνάνε εντός του χώρου της παραλίας, και μάλιστα συχνά φτάνοντας να παρκάρουν στο νησί(!) δίπλα στις πινακίδες του Natura, ειρωνικά. Οι συζητήσεις/συστάσεις με τα άτομα, δεν έφεραν κάποιο θετικό αποτέλεσμα, και με οδηγεί να απευθυνθώ σε όσους φορείς γνωρίζω.
Ευχαριστώ Φ. Π.

Πάνω απο 15 φωτο υπάρχουν στην διάθεση του Δήμου Κισάμου, μιας και για να πας εκεί απο τον Δήμο Κισάμου περνάς που είναι και ο αρμόδιος, για να διαπιστώσει το αληθές της καταγγελίας, αν και όπως ξέρω δεν χρειάζεται απόδειξη.. το ξέρουν. Καιρός να κλείνει η πόρτα αφού και αυτοί που θέλουν να χαρούν την θάλασσα kite-surfing, δεν προστατεύουν ούτε αυτό που τόσο αγαπούν.

Κρίμα για άλλη μια φορά σταθήκαμε μικρότεροι του αναμενόμενου... ας ελπίσουμε οτι κάποιοι θα συγκινηθούν κι αν δεν είναι οι του Δήμου, ας είναι οι εργαζόμενοι στην εκεί παραλία, έστω ο πρόεδρος της κοινότητας Βάθης κλπ.

ΕΛΟΣ ΚΑΙ ΚΟΥΝΕΝΙ 1954

 Μια ματιά στο παρελθόν με τα χωριά Έλους και Κούνενι (Βάθη), με την ιστορική καταγραφή του χωριού απο τον γιατρό Μιχάλη Αναστασάκη* στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του "Αι αξίαι της Κισάμου" την δεκαετία του 50'.

ΕΛΟΣ

Η κοινότης του Έλους έχει 665 κατοίκους και αποτελείται απο τρία χωριά, το Έλος το Λούχι και την Λίμνη. Πρόεδρος είναι ο Περικλής Μυλωνάκης και έχει κοινοτικούς συμβούλους τον Μάρκο Ανδρουλάκη τον Ηρακλή Αναγνωστάκη, και τον Ελευθέριο Κυριακάκη. Ιερέας της κοινότητας είναι ο παπά Αντώνης Μπαντουράκης. Παράγει 50.000 οκάδες λάδι 50.000 οκάδες κρασί 300.000 οκάδες κάστανα, ενώ έχει και 3000 αιγοπρόβατα. Δεν διαθέτει μνημείο Άγνωστου Στρατιώτη ούτε έχει κοινοτικό γραφείο. Δεν έχει σχολείο, αλλά διαθέτει συνεταιριστική αποθήκη και έχει 132 συνεταίρους. Την χρονιά αυτή ανέγειρε σταθμό Χωροφυλακής και υδραγωγείο. Εις το Γυμνάσιο φοιτούν 20 μαθητές. 

Οπλαρχηγούς ανέδειξε τον Γεώργιο Σκαλιδάκη μακεδονομάχο και Γεώργιο Κυρίτση οπλαρχηγό. Γραμματέας της κοινότητας είναι ο Κωνσταντίνος Κυριτσάκης. Οι Γερμανοί έκαναν πολλές καταστροφές στο χωριό και σε πολλές οικίες.

ΚΟΥΝΕΝΙ (ΒΑΘΗ)

Ο Πληθυσμός τη κοινότητας είναι 525 κάτοικοι και πρόεδρος της είναι ο Αντώνης Γιαννακάκης. Έχει 18.000 ελαιόδενδρα και παράγει 80.000 οκάδες λάδι 15.000 οκάδες κάστανα και 3.000 οκάδες χαρούπια. Έχει δημοτικό σχολείο όπως και κοινοτικό γραφείο. Στα έργα που έχουν γίνει είναι και δρόμος Κούνενι-Βάθη, 6 χιλιομέτρων, με προσωπική εργασία των κατοίκων. (η κυβέρνηση έφτιαξε τα γεφυράκια). Έχει 45 συνεταίρους, και 30 μαθητές στο γυμνάσιο, δυο στο πανεπιστήμιο. 

Μεταλλεία έχει στα βορειοδυτικά της κοινότητας, γύψου αρίστης ποιότητας, μάλιστα όταν έγινε η εξαγωγή του έκαμαν και εγκαίνια.  Στην κοινότητα ανήκει και η Μονή της Χρυσοσκαλίτισσας, εις θέση Στόμιο, και την 15η Αυγούστου γίνεται πανηγύρι με πάνω απο 1000 προσκυνητές.

*Ο Μιχαήλ Αναστασάκης (1871-1967) απο την Σπηλιά Κισάμου, ήταν γιατρός, αγωνιστής και συγγραφέας. Υπηρέτησε ως βουλευτής Χανίων και έγραψε την "Ιστορία της Κισσάμου", "Αι Αξίαι της Κισσάμου" και το "Ημερολόγιο της Κατοχής

ΤΟ ΓΕΝΟΥΑΤΙΚΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ

Ένα πολύ ωραίο σκίτσο του Γενουάτικου φρουρίου της Κισάμου, του μικρού φρουρίου που δεν σώζονται και πολλά σημεία του σήμερα όχι επειδή το ρίξαμε, αλλά επειδή ήταν αυτό που δέχτηκε τις αμέτρητες πολιορκίες, αφού ήταν εύκολος στόχος και σε τέτοιο σημείο που άλλαζε χέρια συνέχεια. Με την κατάληψη της Κρήτης απο τους Τούρκους ξαναφτιάχνεται και μεγαλώνει. Στο σκίτσο φαίνεται καθαρά η καταστροφή ειδικά της βόρειας μεριάς του απο τους κανονιοβολισμούς των πλοίων. 

Γενουάτες-Βενετοί -Τούρκοι-Έλληνες-Τούρκοι -Επαναστάτες -Τούρκοι και Αυστριακοί και ούτω κάθε εξής ώς και το 1897....

Το 1555 οι Βενετοί ρίχνουν χρήμα και το ξαναφτιάχνουν, αλλά το 1570 με την επανάσταση του Καντανολέοντα καταστρέφεται, το 1580 οι Βενετοί το ξαναφτιάχνουν και παραμένει σώο ως και το 1690 που το καταλαμβάνουν οι Τούρκοι. Το 1692 ξανά οι Βενετοί στην ύστατη προσπάθεια τους να μην χάσουν το νησί το ξανακαταλαμβάνουν με τον δούκα και ναύαρχο Μοντσενίγκο να το κανονιοβολεί. Οι Τούρκοι το ξανακαταλαμβάνουν όμως οριστικά το 1699. Αυτά για το μικρό φρούριο που δέχτηκε τα πυρά πολλών... ορισμένα και σημερινών, αφού έγινε οικόπεδα για τους κατοίκους της σημερινής εποχής. 

* Το αξιοσημείωτο βέβαια είναι οτι κανείς δεν ξέρει αν υπάρχει φρούριο-κάστρο κάτω απο το μικρό αυτό πρωταρχικό Γενουάτικο φρούριο, μιας και δεν έχει γίνει ούτε μια ανασκαφή στο χώρο του μικρού φρουρίου, αφού τα περισσότερα σπίτια κτίστηκαν πριν εφαρμοστεί ο αρχαιολογικός νόμος και κάποια παραμονή εκλογών.

 

ΕΙΔΗ ΠΡΩΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΓΙΑ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΥΘΡΟ ΣΤΑΥΡΟ

Η Κεντρική Διοίκηση του ΕΕΣ, για πολλοστή φορά, στηρίζει τις δομές και δράσεις του Περιφερειακού Τμήματος Κισάμου του ΕΕΣ. Παρελήφθησαν και έφθασαν στις εγκαταστάσεις του Τμήματος μεγάλη ποσότητα από είδη πρώτης ανάγκης και τρόφιμα, από την Κεντρική Διοίκηση του Ε.Ε.Σ.Τα τρόφιμα και τα Είδη Πρώτης Ανάγκης, θα διατεθούν, όπως και όλες τις προηγούμενες φορές, σε εμπερίστατους συνανθρώπους μας μέσω του Κοινωνικού Παντοπωλείου και των 2 Προγραμμάτων «Βοήθεια στο σπίτι» που λειτουργεί η Ιερά Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου  και καλύπτει ανάγκες 450 προσώπων της ευρύτερης περιοχής. 

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Κισάμου και Σέλινου κ. Αμφιλόχιος, Πρόεδρος ΔΣ του ΠΤΚ του ΕΕΣ, εκφράζει, εκ μέρους του ΔΣ του Τμήματος Κισάμου, θερμές  ευχαριστίες στο Κεντρικό Διοικητικό Συμβούλιο και ιδιαιτέρως στον Πρόεδρο του ΕΕΣ δρ. Αντώνιο Αυγερινό για την ουσιαστική, έμπρακτη και διαχρονική στήριξη στην προσπάθεια κάλυψης των ολοένα αυξανόμενων αναγκών εμπεριστάτων ανθρώπων του τόπου και της ευρύτερης περιοχής.

ΝΑ ΤΑ ΠΟΥΜΕ;

....... Θυμάμαι πάντα προσπαθούσα να ψυχολογήσω σε κάθε σπίτι που πήγαινα (τότε) τον νοικοκύρη για να θυμάμαι την επόμενη χρονιά αν θα έπρεπε να τα πω ξανά ή όχι. Έτσι είχα φτιάξει μια νοερή λίστα με τις κυριότερες φυσιογνωμίες ακροατών καλάντων. Μη γελάτε !!!
Κατά αρχάς θέλω να πω ότι πάντα το ευχαριστιόμουν αυτές τις Άγιες μέρες και σαν όνειρο θυμάμαι που τις κουταλομετρούσα, ως την παραμονή για να τα …οικονομήσω.
Ξανάβαλα κάτω λοιπόν την θύμηση μου και ανασύνταξα τις παιδικές μου σκέψεις, και ως εκ του θαύματος ξαναθυμήθηκα τους 6 ποιο χαρακτηριστικούς τύπους των Χριστουγέννων.
ΕΧΟΜΕ ΛΟΙΠΟΝ
Ο Σπάγκος : Γεμάτος χαρά πρωί-πρωί κτυπάς την πόρτα, και ενώ είσαι έτοιμος να ακούσεις «το πέστα μας», ακούς το γνωστό «δώσαμε- δώσαμε». Τώρα αν έδωσαν φέτος ή πέρυσι είναι άλλο θέμα.
Η Σπαστικιά : Κτυπάς και σου ανοίγει η μεσόκοπη κυρία με τα ρολά στην κεφαλή, με τα πασουμάκια της αλλά με ένα χαμόγελο γεμάτο καλοσύνη.
- «Πέστα Γιαννάκη»....... Αρχίζεις λοιπόν να τα λες και ενώ φτάνεις ως εκεί που ξέρεις και περιμένεις να ακούσεις τον ήχο των ταλίρων στο χέρι της κυρίας, ακούς ξαφνικά ένα ξερό

 - «Γιαννάκη μέχρι το τέλος τα λέμε;» Σύξυλος ο Γιαννάκης και κάθε Γιαννάκης, κομπλάρει και τον πιάνει ο γνωστός ξερόβηχας της αμηχανίας.
Ο Παραδοσιακός: Τελειώνεις το άσμα και ο καλός κύριος σε καλεί να περάσεις στο σαλόνι του, ξάφνου η χοντρή κυρά του με την δισκάρα γεμάτη τα γνωστά γλυκά των Χριστουγέννων προσπαθεί να σε τρατάρει με το ζόρι, τότε λοιπόν σε έπιανε κρύος ιδρώτας, «θα πάρω και λεφτά ή μόνο γλυκά;» .
Η Τσιγκούνα : Και του χρόνου λες, και ενώ βλέπεις την κυρία να χώνει την χερούκλα της στην ποδιά της έτοιμη να σε πληρώσει (κόπος είναι και αυτός) βγάζει το παλιό το θυμάστε καλέ το πεντοχίλιαρο και σου πετά ένα ξερό « έχεις 4950 δρχ. ρέστα». Μετά από λίγο αφού ψάχνεσαι, -για να μην χάσεις και το πενηντάρικο- και κοιτάς αμήχανα εδώ και εκεί σου πετά την δεύτερη στερεότυπη κουβέντα « Δεν έχεις ; Καλά πάρε το 10άρικο που βρήκα στην τσέπη μου, άντε και του χρόνου».
Ο Γρήγορος : Κτυπάς και καθώς ανοίγει η πόρτα και είσαι έτοιμος, δηλαδή έχεις πάρει την βαθιά αναπνοή για να αρχίσεις το ψάλσιμο, σου πετά ένα «καλά φτάνει» και σου ρίχνει μες στο κουτί το εκατοστάρικο Δεν σε πειράζει που δεν ξεκίνησες καν να τα λες, ήταν ο καλύτερος, ακοπίαστα και γρήγορα, ας είναι καλά.
Ο Συγγενής : Προσοχή ποτέ δεν πας με παρέα, πάντα μόνος για να μην μοιραστείς το παχουλό (εκείνη την εποχή) πεντακοσάρικο με άλλον και φυσικά πάντα βράδυ που να είναι και ο Θείος εκεί.

Όλα αυτά  πριν 50 χρόνια τότε που τα πράγματα ήταν πολύ- πολύ σφιγμένα, τότε που σαν συμπλήρωμα παίρναμε και το μπιτόνι για το λάδι (τυρόλαδο μας βάζανε τις περισσότερες φορές), τότε που είχαμε κάνει άτυπη συμφωνία «την καλή εσπέρα» να την λέμε στα μαγαζιά το βράδυ, τότε που το Καστέλι ήταν δυο γειτονιές, και 5 δρόμοι.
Υ.Σ Τώρα που το ξανασκέφτομαι εμένα μου τύχαιναν πάντα παραδοσιακοί τύποι όταν έλεγα τα κάλαντα. Ίσως αυτό έκανε την περίοδο των Χριστουγέννων μου πιο όμορφη και διαφορετική και για αυτό έμεινε χαραγμένη μέσα μου τόσο έντονα.
Και του χρόνου.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ

Οι Χριστουγεννιάτικες διαδικτυακές δράσεις του Δήμου Κισάμου και της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου ολοκληρώνονται την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς με την live streaming συναυλία του Αντώνη Μαρτσάκη στις 8 το βράδυ. Ο καταξιωμένος Κισσαμίτης καλλιτέχνης και οι συνεργάτες του θα μας χαρίσουν  ένα πλούσιο, παραδοσιακό, εορταστικό πρόγραμμα,  λίγο πριν την έλευση του Νέου Έτους. Θα διασκεδάσουμε όλοι ΜΑΖΙ , παρακολουθώντας το ΖΩΝΤΑΝΑ στο κανάλι YouTube του ΔΗΜΟΥ ΚΙΣΑΜΟΥ.  Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2020 ( 20:00)

«ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΘΑ ΤΙΣ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑ ..ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΜΑΚΡΙΑ !»

Εκ του Δήμου Κισάμου