ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ (ΙΩΑΝΝΗ ΑΝΝΟΥΣΑΚΗ)

Ο Γιάννης Αννουσάκης ήταν εκτός απο ένας καλός αγιογράφος και πολύ ψαγμένος ερευνητής ειδικά στα αρχαιολογικά δρώμενα της πόλης, μια εποχή δύσκολη όπου δεν υπήρχε και πολύ όρεξη για την ιστορία μας. Διαβάζοντας το άρθρο του στο μικρό βιβλιαράκι που τιτλοφορεί η "Περιληπτική ιστορία της Κισάμου" έμεινα κατάπληκτος με τις πληροφορίες που δίνει.

Γράφει λοιπόν... τότε που ακόμα η αρχαιολογική σκαπάνη δεν είχε κατασταλάξει στα γνωστά.

- Η Κίσαμος είναι σαφώς μια εκ των εκατόν πόλεων της Κρήτης. Την αναφέρουν αρχαίοι συγγραφείς και νεώτεροι ιστορικοί ερευνητές. .. και αφού εξιστορεί την θέση της αναρωτιέται  ..Ήτο κατά την αρχαίαν εποχήν αυτόνομος;  Ιστορικώς αποδεικνύεται οτι υπετάσσετο εις την πλησίον αυτής ευρισκομένης ισχυράν και μια εκ των εξεχουσών αρχαίων πόλεων της Κρήτης την Πολυρρήνιαν. Τούτο εξάγεται εκ του οτι εις συνθήκαν συμμαχίας μετ' άλλων πόλεων και συγκρούσεις αναφέρεται ιστορικώς μόνο η Πολυρρήνια. 

Και ξανά αναρωτιέται .....Υπήρχε άραγε Κίσαμος επί των Μινωικών χρόνων; Άδηλον. Όμως αγγείον ευρεθέν παρά την συνοικία Σκάφη και κατατεθέν εις την δημόσια αρχαιολογική συλλογήν Κισάμου και ηρπάγη απο των Γερμανών κατακτητών, αναφέρεται απο του καταγράψαντος αρχαιολόγου Βασίλη Θεοφανίδη σαν υστερομινωικό.

Ένα άλλο σημείο της ιστορίας του κ. Αννουσάκη είναι οι ναοί που υπήρχαν στην πόλη της Κισάμου- εύλογο ερώτημα των απανταχού πιστών γιατί δεν έχουμε πολλές εκκλησίες. Η αλήθεια είναι οτι τα πρώτα χριστιανικά χρόνια με τις επιδρομές των πειρατών οι εκκλησίες ήταν εύκολος στόχος μάλιστα η επισκοπή Κισάμου έφυγε απο το Καστέλι για τον λόγο αυτό προς Επισκοπή. Μετά βέβαια που ήρθαν και οι Τούρκοι τα πρώτα χρόνια ήταν δύσκολα ακόμα και για κρυφοχριστιανούς να μένουν εδώ. Έτσι μάλλον δεν έμεινε τίποτα.

 Γράφει λοιπόν...

Οι Ναοί στην πόλη τους οποίους η παράδοσις αναβιβάζει άνω της δεκάδος κατά την Βυζαντινή περίοδον. Τρεις υπήρχαν εντός του φρουρίου, (εμείς ξέρουμε μόνο ένα) ένας στην αγορά (Μιχαήλ Αρχάγγελος) ένας κάτωθι της αγοράς (δεν εννοεί τον Άγιο Σπυρίδωνα) ένας στο Επισκοπικόν μέγαρον (υπάρχει), ένας μετά νεκροταφείου δυτικότερα (βρέθηκε το νεκροταφείο πρόσφατα), ένας εις Τελωνείο που στα θεμέλια του κτίστηκε ο Τίμιος Σταυρός και έξωθεν του φρουρίου μικρός ναός της Παναγίας (σήμερα υπάρχει μόνο το εικονοστάσι στου Καστανάκη). Στη θέση Μπιλαλιανά ο νυν ναός του Αγίου Νικολάου διατηρήθηκε και έχει θεμελιωθεί πάνω σε αρχαίο βωμό. Ένας εις την είσοδο της Κρύας Βρύσης !!!!! ο νυν Μητροπολιτικός ναός (Άγιος Σπυρίδωνας) ο οποίος ήτο πρωτοχριαστιανικός κατεδαφιστείς κατά την επανάσταση του 1866. 

Ποία ήταν η τύχη της Κισάμου κατά την εποχήν της Αραβοκρατίας δεν γνωρίζομεν. Ίσως διήλθεν εποχή ερημώσεως και παρακμής.....

Τροφή για τους μελλοντικούς αρχαιολόγους που αμφιβάλλω αν το έχουν διαβάσει και οι σημερινοί αποτελεί το βιβλιαράκι αυτό που γράφτηκε απο κάποιον που ήταν για την εποχή του πολύ ενημερωμένος. Μάλιστα γράφει άλλη μια πληροφορία στις λίγες σελίδες σχετικά με το πέρασμα του Αγίου Νίκων του Μετανοείτε απο την Κίσαμο. 

-Αναμφισβήτητον είναι οτι διήλθεν και ενδιέτριψε εις Κίσαμον ο Άγιος Νίκων ίσως, δε η ανοικοδόμησις των ναών και εις Κίσαμον αλλά και εις τα ακρωτήρια Σπάθας Άγιος Παύλος και Γραμβούση Άγιος Σώστης να είναι έργον του. Δια της Κισάμου διήλθεν εις Σπάρτη όπου διδάξας εκοιμήθη.

 Τέλος δίνει άλλη μια πληροφορία γιατί η περιοχή που είναι το s/m ΣΥΝΚΑ ονομάζεται Πυργιά και η οποία μπορεί να έχει βάση αφού κατα την εκτέλεση του έργου του βιολογικού ανακαλύφτηκαν θεμέλια κυκλικά.

-Κατά παράδοσιν έξωθεν του Ενετικού φρουρίου υπήρχον πύργοι Ρωμαϊκοί, εξ ου και το όνομα Πυργιά. Έτερος πύργος εις την συνοικίαν Πύργος.

Υ.Σ Η λέξη Κίσαμος με ένα (σ), και δεν χρησιμοποιεί πολύ την λέξη Καστέλι.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ