ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1944 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

Ο Καζαντζάκης με δυο μεγάλους πανεπιστημιακούς δασκάλους, τον Ιωάννη Κακριδή και τον Ιωάννη Καλιτσουνάκη, καθώς και το φωτογράφο Κωνσταντίνο Κουτουλάκη, γυρίζουν τους τόπους της καταστροφής στο νησί και καταγράφουν τις ωμότητες των Γερμανών. Στο πλαίσιο της περιοδείας τους αυτής, που ξεκίνησε στις 29 Ιουνίου και ολοκληρώθηκε στις 6 Αυγούστου 1945, ο Καζαντζάκης και ο Κακριδής, μαζί με ένα φωτογράφο, επισκέπτονται και την Κίσαμο όπου ακούν τις μαρτυρίες των κατοίκων ελάχιστους μήνες μετά τα "έργα" των Γερμανών κατακτητών.
Στις αφηγήσεις που υπάρχουν στην "Έκθεσις της κεντρικής επιτροπής διαπιστώσεων ωμοτήτων εν Κρήτη" υπάρχουν και δυο τρεις που μας αφορούνα.

α) 29 Αυγούστου 1944 "Ετυφεκίσθη μεταξύ άλλων και ο πρόεδρος της κοινότητας Καλουδιανών Κ. Μαρκετάκης όστις προηγουμένως βασανισθή εγκλεισθείς εντός κιβωτίου όπισθεν αυτοκινήτου και περιαχθείς προς παραδειγματισμόν επί ώρας πολλάς, επειδή είχε εκδώσει ψευδείς ταυτότητα εις Κτιστάκη, εκτελεσθέντος και αυτού εν Αγιά".
β) Στο Καστέλι Κισάμου Έζευσαν δυο ιερείς, τον Γρηγόριον Κουτσαφτάκη και τον υιό του Ελευθέριο εις ισοπεδωτικόν κύλινδρον και τους υποχρέωσαν να τον σύρουν επί ώρας στους δρόμους της πόλης.
γ) 22 Νοεμβρίου 1941 συνέλαβον τον εφημέριο Δραπανιά (δεν αναφέρει όνομα) και 26 πολίτες και τους εφυλάκισαν εις Αγιάν επί ένα μήνα, μετά απέλυσαν τους 22 και εκράτησαν τους υπολοίπους-μεταξύ αυτών και τον Ιερέα προς εκτέλεσιν, τέλος δέχτηκαν να εξαγοράση το χωρίον την ποινή αυτών αντί 5 βοών, 57 προβάτων, 500 πουλερικών και 3 χοίρων. Αυτή αύτη η εξαγορά αποδεικνύει πόσο ασύστατος ήτο η κατηγορία.