ΜΑΥΡΟ ΜΩΛΟΣ

Πάνω όπως είμαστε σήμερα και κάτω όπως ήμασταν όταν ήταν λιμάνι το Μαύρο Μώλος. Η αλήθεια είναι οτι μια εμπεριστατωμένη έρευνα για το Μαύρο Μώλος δεν έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια, μιας και ποιος μπορεί να σκάβει στην άμμο, εντούτοις είναι φανερό οτι το Μαύρο Μώλος όταν ήταν λιμάνι της περιοχής μας όταν η θάλασσα ήταν πολύ ψηλότερα και κάλυπτε σχεδόν όλη την περιοχή απο την γέφυρα του Πύργου ως και τις παρυφές του Σελιού.
 Το λιμάνι της αρχαίας ρωμαϊκής Κισάμου βρισκόταν δυτικά λένε. Η αλήθεια είναι οτι υπάρχουν υποστηρικτές ότι το Μαύρο Μώλος είναι έργο της ελληνιστικής περιόδου όπως και κάποιοι που υποστηρίζουν ότι κατασκευάστηκε με την ανοικοδόμηση της πόλης από τους Ρωμαίους. Πάντως προκαλεί ο τρόπος κατασκευής του που μας παραπέμπει σε σύγχρονο κυματοθραύστη, άρα με την λογική αυτή το λιμάνι θα ήταν κάπου απέναντι ... και μάλλον εκεί θα είναι καλά κρυμμένο ή κατεστραμμένο αφού οι παλιοί ακόμα θυμούνται δέστρες απο την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ως και το σχολείο του Πύργου μια περιοχή που την ονόμαζαν και Ριβιέρα....και στα Ιταλικά σημαίνει ακτογραμμή.

Κυματοθραύστης

Στις αρχές του βραχίονα  του Μαύρου Μώλους (δεξιά στην φωτογραφία) υπάρχει ρωμαϊκή κατασκευή που δυστυχώς είναι αφημένη στον καιρό, αλλά και το ένα από τα δυο γερμανικά πολυβολεία που σώζονται σχεδόν ανέπαφα στην Κίσαμο. 
Ο Βένετος Trivan στο χρονικό του αναφέρει οτι ο Αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός όταν έστειλε τον γιο του Ισάακιο στην Κρήτη με τις 101 γαλέρες γεμάτες αποίκους και με τα 12 αρχοντόπουλα έπιασε λιμάνι κοντά στο Μαύρο Μώλος και αφού έκαψε* τις 100 γαλέρες έστειλε μήνυμα στον πατέρα του με την μοναδική γαλέρα και την φράση Εγγίξαμεν. Ένας θρύλος που δεν στέκει και πολύ μιας και απο το 365 μ.Χ ολάκερο το Μαύρο Μώλος ήταν όπως και σήμερα...μια αμμώδης παραλία που δεν μπορούσαν να πιάσουν πλοία. Μάλιστα και το 1415 μ.Χ όταν θέλησε να πιάσει Κίσαμο ο περίφημος γεωγράφος και περιηγητής Buondelmonti, δυσκολεύτηκε πολύ να πλησιάσει την ακτή μιας και ήταν παντού ανάβαθα τα νερά και αμμώδη.

Εδώ φαίνεται ο δεύτερος βραχίονας που δεν τον τέλειωσαν ποτέ

 Το λιμάνι της Πολυρρήνιας είναι κάπου αλλού λοιπόν κατά την γνώμη μου... και το Μαύρο Μώλος είναι ένα λιμενικό έργο των Ρωμαίων μάλιστα ημιτελές, αφού και ο δεύτερος βραχίονας δεν τελείωσε ποτέ, αλλά και στο κέντρο της γωνίας του Μαύρου Μώλους υπάρχει ναυάγιο με πέτρες που είχαν προορισμό κάποιο έργο εντός της λεκάνης του τότε λιμανιού.

*Μανία όσοι πιάνουν Κίσαμο είναι να καίνε τα πλοία τους αυτό έγινε βάση της ιστορίας ή των θρύλων δυο φορές. Πρώτος, ο Αγαμέμνονας γυρίζοντας απο Τροία θέλησε να κάνει προσφορά θυσίας στην Θεά Άρτεμις ...αλλά δεν πρόλαβε να την τελειώσει μιας και οι ναύτες του έκαψαν όλα τα πλοία πλην ενός. Τα ίδια και ο Ισαάκιος 15 αιώνες μετά.