ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΚΙΣΑΜΟΥ ΕΠΙ ΛΑΤΙΝΩΝ

Από τα αρχεία Gerola και σε σε μετάφραση Στέφανου Ξανθουδίδου φαίνεται ότι από το 1204, με την Ενετοκρατία, ούτε στην Κίσαμο επετράπη να διατηρεί Έλληνα Ορθόδοξο Επίσκοπο, είχαν εγκατασταθεί Λατίνοι, αλλά μπορούσαν κάλλιστα να γίνουν όσοι θα ασπαζόταν το λατινικό δόγμα. Ως και σήμερα ξέραμε ότι η μόνη εξαίρεση έγινε στην επισκοπή Κισάμου στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα με την περίπτωση του Γεράσιμου Παλαιοκάπα, ο οποίος ήταν ο μόνος ορθόδοξος Έλληνας επίσκοπος Κισάμου (ο Gerola  αναφέρει κατά λέξη ότι έγινε επειδή ήταν εντολή προσωπική, μάλλον από την Βενετία και δεν ξανάγινε). Η αλήθεια είναι ότι κατά την μακρά αυτήν περίοδο της ξένης κυριαρχίας των Ενετών, όσοι από τους Κρήτες ιερωμένους επιθυμούσαν να κρατήσουν το ορθόδοξο δόγμα έπρεπε να ξενιτευτούν στην Πελοπόννησο, στα Κύθηρα, ή ακόμα και στην Τουρκία και δεν ήταν λίγοι.
Στο μικρό αυτό χρονικό του Gerola με τίτλος "Έλληνες επίσκοποι εν Κρήτη επί Ενετοκρατίας" γίνεται άλλη μια αναφορά για την Κίσαμο και τον Επίσκοπο της.....  το 1346 επίσκοπος Κισάμου ήταν ο Έλλην (όχι κρητικός) Γουλιέλμος Μακροκούκης ο οποίος έμεινε μόνο για 3 χρόνια στην επισκοπή Κισάμου και μετά εστάλη πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη, όταν ήταν Αυτοκράτορας ο Ιωάννης ΣΤ΄ Κατακουζινός από 1349 ως 1350 μ. Χ.