ΕΛΑΙΟΚΟΜΙΚΑ ΝΕΑ

Γράφει ο Νίκος Μιχελάκης

Ανυπολόγιστες οι ζημιές από τον Δάκο στην Ελαιοπαραγωγή                    
Σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.  
       Η συγκομιδή του ελαιοκάρπου, παρά τις τελευταίες κακοκαιρίες, έφτασε ήδη προς το τέλος της και κάθε παραγωγός γνωρίζει πλέον τα οδυνηρά τελικά αποτελέσματα των δακοπροσβολών στην ποιότητα και ποσότητα της σοδειάς του. 
      Και σύμφωνα με όσα πληροφορούμαστε γενική διαπίστωση είναι ότι το επίπεδο της ποιότητας του ελαιολάδου, παρά  μια κάποια ελαφρά βελτίωση που παρουσίασε τις τελευταίες μέρες στην οξύτητα- προφανώς λόγω πτώσης των προσβεβλημένων από δάκο καρπών- τελικά είναι σημαντικά υποδεέστερο από εκείνο που υπήρχε πριν μερικά χρόνια.  
     Βέβαια επίσημα στοιχεία για το γενικό επίπεδο ποιότητας, δεν έχουν ανακοινωθεί. Όμως από γενικές πληροφορίες εκτιμάται ότι τα λάδια υψηλής ποιότητας με οξύτητες 0,3ο - 0,4ο  φαίνεται ότι είναι πολύ σπάνια έως ανύπαρκτα. Ένα ποσοστό 30 % είναι  οξύτητας 0,5ο -0,8ο  (έξτρα παρθένα), ενώ ένα μεγαλύτερο ποσοστό 45% είναι οξύτητας 0,8ο-2,0ο (κοινά παρθένα). Τα υπόλοιπα  25% είναι από 2ο βαθμούς και άνω (βιομηχανικά).    
     Οι άμεσες οικονομικές επιπτώσεις, που είναι τεράστιες και εκτιμώνται από διάφορους σε 100-150εκ ευρώ, εκτός απο τους άμεσα θιγομένους ελαιοπαραγωγούς, ελαιοτριβείς κλπ φαίνεται ότι επεκτείνονται σε όλο το φάσμα  της οικονομικής ζωής του νησιού όπως λένε πολλοί επαγγελματίες.
      Έτσι, η πλειονότητα των παραγωγών βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση η οποία εκδηλώνεται όχι μόνο με αδυναμία εκτέλεσης βασικών καλλιεργητικών εργασιών, αλλά και  με κάμψη της κοινωνικής και οικονομικής  ζωής στην ύπαιθρο η οποία μεταδόθηκε σε σημαντικό βαθμό και στις πόλεις του  νησιού. 
Το κλίμα της  γενικής απογοήτευσης και  ανησυχίας  έχει μεταφερθεί στα Δημοτικά Συμβούλια σε αρκετά από τα οποία (Πλατανιά, Κισάμου, Σητείας Ρεθύμνου, Φαιστού  κ.α.)  το θέμα της Δακοκτονίας αποτελεί κεντρικό θέμα συζητήσεων. Και κύρια ερωτήματα που διατυπώνονται σε αυτές είναι: 
«Ώστε τελικά κανείς δεν φταίει;; Μόνο ο καιρός είναι υπεύθυνος;; 
     Επικίνδυνος ο εφησυχασμός. Ανάγκη για άμεσα μέτρα!  
    Οπωσδήποτε σε επίπεδο Περιφέρειας και  τοπικών επιστημονικών Φορέων έγιναν αρκετές κινήσεις και συσκέψεις και αποφασίστηκαν διάφορες ενημερωτικές δράσεις για τους παραγωγούς, τα όποια όμως, όπως είναι φυσικό δεν μπορούν να έχουν αποφασιστική σημασία για το «δέον γενέσθαι» της ερχόμενης χρονιάς.  
       Αντίθετα σε επίπεδο Κεντρικής διοίκησης φαίνεται να υπάρχει κάποιος ανεξήγητος εφησυχασμός τόσο για την εξασφάλιση κάποιων αποζημιώσεων, όσο και κυρίως για τα μέτρα αποτροπής παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον.   
     Η επιστημονική επιτροπή που κατά πληροφορίες συγκροτήθηκε για να τεκμηριώσει, σύμφωνα με επίσημες δηλώσεις, αν τα αίτια της φετινής καταστροφής εδράζονται  στην κλιματική αλλαγή, ώστε να διεκδικηθούν Ευρωπαϊκές αποζημιώσεις, μέχρι στιγμής δεν έχει δώσει σημεία των ενεργειών και εργασιών της. 
   Ωστόσο, η αναζήτηση ως αιτίου της κλιματικής αλλαγής για την επιδίωξη αποζημιώσεων, ενώ δεν φαίνεται καθόλου εύκολο να τεκμηριωθεί, θα έχει σαν συνέπεια την πολιτική απαλλαγή από ευθύνες των πάντων και θα οδηγήσει σε επικίνδυνο εφησυχασμό για την ερχόμενη περίοδο.
      Επομένως, μέχρι ότου αποφανθεί η επιτροπή, πράγμα που μπορεί να γίνει και τον Ιούνιο (αφού έχει προθεσμία 6 μηνών) και μέχρι ότου τελεσφορήσει η χρονοβόρος διαδικασία της έγκρισής της ΕΕ, σκόπιμο θα ήταν να εξεταστεί η δυνατότητα άμεσης στήριξης των παραγωγών από άλλες πηγές.  
   Οι ενισχύσεις π.χ. «ήσσονος σημασίας» (de minimis) που χορηγούνται τα τελευταία χρόνια σε καλλιέργειες της Βορ. Ελλάδας με πολύ γρήγορες διαδικασίες, καλό θα ήταν να εξεταστούν. Τον περασμένο Δεκέμβριο, σύμφωνα με δημοσιεύματα ( Αγροεκφραση 21-12.19), με Υπουργική απόφαση χορηγήθηκαν ενισχύσεις «de minimis» 10,4 εκατ. € στα Ροδάκινα, 2,4 εκατ.€ στα Καπνά, 6,4εκατ. € στα Αμύγδαλα ενώ υπήρχε και αδιάθετο υπόλοιπο άλλων 45,8 εκατ. €. Απο τις πιστώσεις αυτές, έστω και τον  επόμενο χρόνο,  δεν θα ήταν άραγε δυνατή  η παροχή κάποιων ενισχύσεων και για τις ζημιές από Δάκο;; 
      Από την άλλη πλευρά, δεν έχει γίνει γνωστή κάποια απόφαση ή κίνηση της διοίκησης για κάποιο ριζικό ανασχεδιασμό του όλου προγράμματος της δακοκτονίας ώστε να ανακτήσει την παλαιά αποτελεσματικότητα του. 
   Ωστόσο οι πιθανότητες για επανάληψη του φαινομένου και του χρόνου δεν μπορεί να αποκλειστεί. Και αυτό γιατί, παρά το ότι ο βαρύς  φετινός Χειμώνας, μπορεί να βοηθήσει σε κάποια καθήλωση του εντόμου, οι άφθονοι προσβεβλημένοι καρποί που δεν συγκομίστηκαν, σίγουρα θα αποτελέσουν βάση για αυξημένους πληθυσμούς κατά  τέλη  Άνοιξης!  
     Άρα ο κίνδυνος  για επανάληψη των φετινών προσβολών είναι πολύ υπαρκτός και κατά συνέπεια απολύτως αναγκαίος κρίνεται ο άμεσος σχεδιασμός ριζικών αλλαγών για την επόμενη χρονιά. Και μεταξύ των μέτρων που πρέπει να ληφθούν αυτών απόλυτη προτεραιότητα πρέπει να  έχουν τα εξής: 
 -Διενέργεια 1ης και εν ανάγκη 2ης γενικής διάβροχης τέλη Άνοιξης – αρχές Θέρους,
    χωρις αναμονή ενδείξεων παγίδων, όπως προβλεπόταν από παλαιές εγκυκλίους 
 Πρόσληψη εποπτών (τομεαρχών) και επιλογή εργολάβων από τον Απρίλιο.
 Ταχύρυθμη μηνιαία εκπαίδευση όλου του προσωπικού εφαρμογής
 Εξέταση δραστικότητας αποθηκευμένων φαρμάκων προ της εφαρμογής τους  
 Συνεχής παρακολούθηση δακοπληθυσμών με παγίδες αλλά και sondage!  
  *Ο  Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και  Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα  άρθρα του εκφράζουν  προσωπικές  απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά από άδεια του ίδιου. (nmixel@otenet.gr)