ΙΣΤΟΡΙΚΑ-ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΚΙΣΑΜΟΥ

Μια ανάρτηση με παράπονο του Γιάννη Βιολάκη και με τίτλο "Περίπατος στην ιστορία, στην Κίσαμο" μου έδωσε αφορμή να ξεκινήσω να ανεβάζω ξανά ορισμένα ωραία όσο και παράξενα ιστορικά μνημεία που ενδεχομένως σε κάποιους να διαφεύγουν και αποτελούν εύκολοι προορισμοί για όλους μας αλλά ιδιαίτερα δε μπορεί να προωθηθούν μέσω των ξενοδοχείων και ενοικιαζόμενων στους φιλοξενούμενους μας για να τα επισκεφτούν.
1. Δίκλιτος σπηλαιώδης ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού.

 Πρόκειται για ένα όμορφο μικρό σπήλαιο κατοικία με λαξευτές βραχώδεις κολώνες στο μέσο του ναού. Το τέμπλο του είναι φτιαγμένο από πέτρα. Στην αρχαιότητα ήταν οικία όπως συμβαίνει και στα περισσότερα σπίτια της Πολυρρήνιας και για τον λόγο αυτό έχω τονίσει επανειλημμένος ότι η Πολυρρήνια αποτελεί ίσως το μοναδικό χωριό με 3000 χρόνια συνεχής κατοίκησις στον νομό Χανίων. Πιστεύεται ότι σαν εκκλησία λειτούργησε πρώτη φορά τον 7ο ή 8ο αιώνα και ως το 1645 που με την κατάληψη της Κρήτης από τους Τούρκους, το έκαναν στάβλο.  

Μάλιστα δεν είναι λίγες οι Χριστιανικές παραδόσεις που αναφέρουν την ιστορία του Τούρκου ιδιοκτήτη της που χρησιμοποιούσε το σπήλαιο ως στάβλο για τα πρόβατά του. Όταν πήγαινε το πρωί να βγάλει τα ζώα του έβρισκε μία εικόνα της Παναγίας μέσα στο σπήλαιο και κάποια από τα ζώα του νεκρά. Ο Τούρκος πέταγε έξω την εικόνα όμως το επόμενο πρωινό συνέβαινε ξανά το ίδιο γεγονός. Ο Τούρκος φοβήθηκε τόσο που τότε άφησε το σπήλαιο και οι κάτοικοι ξαναέκαναν εκκλησία. Η εικόνα της Παναγίας που θαυματουργικά επέστρεφε, φυλάσσεται σήμερα σε ασφαλές μέρος εκτός του ναού. (Να γιατί χρειαζόμαστε και το Βυζαντινό Μουσείο στην πόλη).

Η εκκλησία έχει πολλά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη από τον ναό της Δίκτυννας Αρτέμιδος σε διάφορα σημεία της, ιδιαίτερα στην είσοδο της, όπως συμβαίνει και με στα υπόλοιπα σπίτια και τις εκκλησίες του χωριού, με αποκορύφωμα την εκκλησία των 99 Πατέρων με τις δεκάδες αρχαίες επιγραφές. Φυσικά τεράστιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον τα λαξευτά δωμάτια της, (φώτο πάνω) που αποτελούσαν και τα σπίτια των αρχαίων Πολυρρήνιων.
Η βόλτα αυτή μπορεί να συνδυαστεί και με το πέρασμα του Σηρικαριανού φαραγγιού και σίγουρα μια επίσκεψη δεν φτάνει για να δεις όλα όσα έχει η περιοχή.