ΤΟ ΕΩΘΙΝΟ ΣΤΗΝ ΚΙΣΑΜΟ

Της Ευτυχίας Δεσποτάκη
Κάθε  εθνική μας γιορτή, με τον ερχομό της Ηώς, της Έως, θεάς που οι αρχαίοι ήθελαν να φέρνει το φως της ημέρας, γύρω στα χαράματα, τους παλιούς κατοίκους της Κισάμου τους ξυπνά μια γλυκιά μουσική. Και λέω τους παλιούς, γιατί για τους καινούριους ή τους ξένους μπορεί να μη λέει κάτι. Είναι η μπάντα με τα παιδιά της και την Ψυχή της το Σπύρο Κουτσογιαννάκη, που ξεκινώντας απο το Δημαρχείο και τη Μητρόπολη περνά απο άκρη σε άκρη την πόλη παιανίζοντας το Εωθινό τραγούδι
«Ξυπνάτε με τ' αγέρι της αυγής, κι η μούσα μας χαρούμενη προσμένει
Να ψάλλομαι μαζί σε αυτή τη γη τη δόξα τη δαφνοστεφανωμένη.
Η Δόξα με αδερφή τη λευτεριά αγκαλιασμένες τούτη δω τη μέρα
Στην ένδοξη μας πέταξαν στεριά κι ελεύθερη την κάνα πέρα ως πέρα.» 
Αυτό γίνεται τώρα και πάνω απο πενήντα χρόνια. Άλλοτε με συνοδεία χορωδίας μικρών και μεγάλων και άλλοτε μόνο η μπάντα. Σήμερα ακούστηκε μόνο η μπάντα....
Στα εφηβικά μας χρόνια, έβγαινε η χορωδία του σχολείου με το γυμναστή και άλλους καθηγητές, γυρίζαμε όλους τους κεντρικούς δρόμους τραγουδώντας. Μας άρεσε γιατί παιδιά ξυπνούσαμε με το ξυπνητήρι νύχτα..... ακόμη. 
Ρομαντισμοί θα μου πείτε.
Ωστόσο αυτό το απλό τραγουδάκι μας θυμίζει ότι η Ελευθερία δεν είναι κάτι το αυτονόητο. Ας θυμηθούμε το μεγάλο μας ιστορικό το Θουκυδίδη πως την προσδιορίζει στον Επιτάφιο, το μεγαλειώδες αυτό απόσπασμα μέσα από την ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου.
«Το εύδαιμον, το ελεύθερον
Το δε ελεύθερον το εύψυχον....»
Δηλαδή η ευτυχία, η εσωτερική και εξωτερική μας πληρότητα, προϋποθέτει την ελευθερία, τη λύτρωση τόσο από εσωτερικά πάθη, όσο και από εξωτερικούς καταναγκασμούς. Έτσι που να λες το βράδυ της ημέρας με καθαρή καρδιά. 
«Πάλαιψα και σήμερα, τα κατάφερα, έκαμα το όποιο χρέος μικρό ή μεγάλο, αύριο πάλι...»
Αυτή η ελευθερία όμως προϋποθέτει ευψυχία, δηλαδή θάρρος, καθαρή ματιά, παρρησία, γενναιότητα και εν τέλει αρετή και αγάπη. Με βάση αυτά διεκδικούμε και το δίκιο. Θέλει «αρετήν και τόλμην η ελευθερία» κατά τον εθνικό μας ποιητή τον Κάλβο. Έτσι ονειρεύτηκε την ελευθερία ο Ρήγας Φεραίος κι έτσι ο Σολωμός στους «Ελεύθερους πολιορκημένους».
Αυτή η ελευθερία ενέπνευσε και τους πρωταγωνιστές της εθνικής μας παλιγγενεσία .........