Ο Αύγουστος στον ελληνικό χώρο, «ο καλός μας μήνας», που θα θέλαμε «να'ναι δυο φορές το χρόνο», έχει βασική αναφορά, την γιορτή της Παναγίας. Η Παναγία στην ορθόδοξη παράδοση μας, είναι η πιο οικεία μορφή Αγιότητας. Η Παναγιά η Δέσποινα, η Μεγαλόχαρη, η Οδηγήτρια, η Γλυκοφιλούσα, η Κεχαριτωμένη.
Και επειδή ο άνθρωπος θέλει να χαμηλώσει το θεό στην καθημερινότητα του, μιας και ο ίδιος δεν μπορεί πάντα να ψηλώνει, η Παναγιά είναι το πιο προσιτό πρόσωπο και εύκολα συνειδητά ή ασυνείδητα καταφεύγει. Ο πονεμένος, ο κουρασμένος, ο πελαγωμένος, ο άρρωστος, μα και ο ευεργετημένος:
« Από των πολλών μου αμαρτιών
ασθενεί το σώμα, ασθενεί μου και η ψυχή
προς σε καταφεύγω την Κεχαριτωμένη
ελπίς απηλπισμένων συ μοι βοήθησον», ψάλλει ο υμνωδός Γραπτός στον παρακλητικό του κανόνα, τα εσπερινά του δεκαπενταύγουστου στις εκκλησιές.
Η Παναγία είναι η μάνα, και μάλιστα πονεμένη. Είναι η μάνα του Ευεργέτη και Παντοδύναμου.
Στο σπίτι μας μέσα, τα παιδιά στη μάνα καταφεύγουν για κάθε αίτημα. Αυτή θα μεσιτεύσει και προς τον πατέρα τον αυστηρότερο κάποιες φορές. «Πες στο μπαμπά να μου δώσει, πες στον μπαμπά να με αφήσει, μη το πεις στο μπαμπά θα με μαλώσει….». Παιδιά κι εμείς καταφεύγομε αιώνες τώρα μετά την κοίμηση της, γιατί και «εν τη κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπε, σε Αυτήν, καταφυγή και Σκέπη και παραμυθία, ακόμη και τη μεγάλη ώρα της Κρίσης:
Δέσποινα και μήτηρ του Λυτρωτού
δέξαι παρακλήσεις αναξίων των ικετών
ίνα μεσιτεύσης προς τον εκ Σου τεχθέντα
Ω! Δέσποινα του κόσμου, γενού μεσίτρια
……………………………………
Και Σε μεσίτριαν έχω προς τον φιλάνθρωπον Θεόν
μη μου ελέγξει τας πράξεις ενώπιον των αγγέλων…
Ακούει και πρεσβεύει η Παναγία και μετάγει τα εκ γης προς ουρανόν γι αυτό και στην εικονογράφηση των εκκλησιών η μορφή της Πλατυτέρας εικονογραφείται στην αψίδα του ιερού που συνδέει το τρούλλο (ουρανός) με το υπόλοιπο σύστημα της τοιχοδομίας (Γη).
Τόσο οικείος νοιώθει ο λαός μας με την Παναγιά που η Θεία Μορφή της συνοδεύει και σημαδεύει, ανθρώπους, γεγονότα, πράξεις και τόπους:
Η Παναγιά τα πέλαγα κρατούσε στην ποδιά της
Τη Σίκινο την Αμοργό και τ άλλα τα παιδιά της Οδ. Ελύτης
Που πας καραβάκι με τέτοιο καιρό;
Σε μάχεται η θάλασσα, δεν τη φοβάσαι;
-Ψηλά στο ξωκκλήσι του βράχου που ασπρίζει
Για μένα έχουν κάνει κρυφή λειτουργία.
Ορθός ο Χριστός στο τιμόνι
Στην πλώρη η Παρθένα Μαρία Ζαχ. Παπαντωνίου
Μια παναγιά στην καρδιά μου έχω κλείσει
Σε ερημοκκλήσι αλαργινό.
Κάθε βραδιά της καρδιάς την πόρτα ανοίγω
Κοιτάζω λίγο και προσκυνώ Ν. Γκάτσος
Πέρα στους πέρα κάμπους που είναι οι ελιές
Είναι ένα εκκλησάκι που πάνε οι κοπελιές:
Πάω κι εγώ καημένος για να λειτουργηθώ
Να κάνω το σταυρό μου σαν κάθε χριστιανό
Βλέπω μια Παναγιά άλλη, βλέπω μια κοπελιά
Να κάνει το σταυρό της και λάμπει η εκκλησιά… Δημοτικό
Μαυροφόρα γυναίκα την είδαν οι στρατιώτες μας στην Αλβανία να τους εμψυχώνει. Στο φόβο και στην αγωνία όλοι φωνάζομε «Παναγία μου»
Και οι θυμωμένοι, το όνομα της αναφέρουν «την παναγία σου, μα την Παναγία» που σημαίνει ότι και αυτοί πιστεύουν και την έχουν στη Ζωή τους.
15 Αυγούστου, η Κοίμηση της Θεοτόκου, το Πάσχα του καλοκαιριού. Εκατοντάδες σιωπηλές Παναγίες εγκατεσπαρμένες στην ελληνική ύπαιθρο, οικοδέσποινες ταπεινών ξωκκλησιών και μεγαλόπρεπων ναών μας περιμένουν. Σιωπηλές θα μας ακούσουν.
Και ο σιωπηλός Άγιος λένε οι ησυχαστές πατέρες είναι ο καλύτερος συζητητής γιατί μόνο ακούει……
Ευτυχία Δεσποτάκη
Και επειδή ο άνθρωπος θέλει να χαμηλώσει το θεό στην καθημερινότητα του, μιας και ο ίδιος δεν μπορεί πάντα να ψηλώνει, η Παναγιά είναι το πιο προσιτό πρόσωπο και εύκολα συνειδητά ή ασυνείδητα καταφεύγει. Ο πονεμένος, ο κουρασμένος, ο πελαγωμένος, ο άρρωστος, μα και ο ευεργετημένος:
« Από των πολλών μου αμαρτιών
ασθενεί το σώμα, ασθενεί μου και η ψυχή
προς σε καταφεύγω την Κεχαριτωμένη
ελπίς απηλπισμένων συ μοι βοήθησον», ψάλλει ο υμνωδός Γραπτός στον παρακλητικό του κανόνα, τα εσπερινά του δεκαπενταύγουστου στις εκκλησιές.
Η Παναγία είναι η μάνα, και μάλιστα πονεμένη. Είναι η μάνα του Ευεργέτη και Παντοδύναμου.
Στο σπίτι μας μέσα, τα παιδιά στη μάνα καταφεύγουν για κάθε αίτημα. Αυτή θα μεσιτεύσει και προς τον πατέρα τον αυστηρότερο κάποιες φορές. «Πες στο μπαμπά να μου δώσει, πες στον μπαμπά να με αφήσει, μη το πεις στο μπαμπά θα με μαλώσει….». Παιδιά κι εμείς καταφεύγομε αιώνες τώρα μετά την κοίμηση της, γιατί και «εν τη κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπε, σε Αυτήν, καταφυγή και Σκέπη και παραμυθία, ακόμη και τη μεγάλη ώρα της Κρίσης:
Δέσποινα και μήτηρ του Λυτρωτού
δέξαι παρακλήσεις αναξίων των ικετών
ίνα μεσιτεύσης προς τον εκ Σου τεχθέντα
Ω! Δέσποινα του κόσμου, γενού μεσίτρια
……………………………………
Και Σε μεσίτριαν έχω προς τον φιλάνθρωπον Θεόν
μη μου ελέγξει τας πράξεις ενώπιον των αγγέλων…
Ακούει και πρεσβεύει η Παναγία και μετάγει τα εκ γης προς ουρανόν γι αυτό και στην εικονογράφηση των εκκλησιών η μορφή της Πλατυτέρας εικονογραφείται στην αψίδα του ιερού που συνδέει το τρούλλο (ουρανός) με το υπόλοιπο σύστημα της τοιχοδομίας (Γη).
Τόσο οικείος νοιώθει ο λαός μας με την Παναγιά που η Θεία Μορφή της συνοδεύει και σημαδεύει, ανθρώπους, γεγονότα, πράξεις και τόπους:
Η Παναγιά τα πέλαγα κρατούσε στην ποδιά της
Τη Σίκινο την Αμοργό και τ άλλα τα παιδιά της Οδ. Ελύτης
Που πας καραβάκι με τέτοιο καιρό;
Σε μάχεται η θάλασσα, δεν τη φοβάσαι;
-Ψηλά στο ξωκκλήσι του βράχου που ασπρίζει
Για μένα έχουν κάνει κρυφή λειτουργία.
Ορθός ο Χριστός στο τιμόνι
Στην πλώρη η Παρθένα Μαρία Ζαχ. Παπαντωνίου
Μια παναγιά στην καρδιά μου έχω κλείσει
Σε ερημοκκλήσι αλαργινό.
Κάθε βραδιά της καρδιάς την πόρτα ανοίγω
Κοιτάζω λίγο και προσκυνώ Ν. Γκάτσος
Πέρα στους πέρα κάμπους που είναι οι ελιές
Είναι ένα εκκλησάκι που πάνε οι κοπελιές:
Πάω κι εγώ καημένος για να λειτουργηθώ
Να κάνω το σταυρό μου σαν κάθε χριστιανό
Βλέπω μια Παναγιά άλλη, βλέπω μια κοπελιά
Να κάνει το σταυρό της και λάμπει η εκκλησιά… Δημοτικό
Μαυροφόρα γυναίκα την είδαν οι στρατιώτες μας στην Αλβανία να τους εμψυχώνει. Στο φόβο και στην αγωνία όλοι φωνάζομε «Παναγία μου»
Και οι θυμωμένοι, το όνομα της αναφέρουν «την παναγία σου, μα την Παναγία» που σημαίνει ότι και αυτοί πιστεύουν και την έχουν στη Ζωή τους.
15 Αυγούστου, η Κοίμηση της Θεοτόκου, το Πάσχα του καλοκαιριού. Εκατοντάδες σιωπηλές Παναγίες εγκατεσπαρμένες στην ελληνική ύπαιθρο, οικοδέσποινες ταπεινών ξωκκλησιών και μεγαλόπρεπων ναών μας περιμένουν. Σιωπηλές θα μας ακούσουν.
Και ο σιωπηλός Άγιος λένε οι ησυχαστές πατέρες είναι ο καλύτερος συζητητής γιατί μόνο ακούει……
Ευτυχία Δεσποτάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.