ΟΙ ΚΑΦΕΝΕΔΕΣ

ΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΟΥ ΨΙΨΙ

Κι εμείς οι τρεις στον καφενέ
Τσιγάρο πρέφα και καφέ
Βρε δε βαριέσαι  δε βαριέσαι
Αδερφέ…….
    (Τραγούδι Κ. Χατζή)
Πάει τώρα καιρός  που περνώντας από την παλιά αγορά  του Καστελιού πρόσεξα ότι του « Παπαδάκη» το καφενείο ήταν κλειστό και είχε εφημερίδες στα τζάμια. Σαν πρώτη σκέψη πέρασε από το μυαλό μου η επιδιόρθωση, όμως, αργότερα διαπίστωσα, ότι δεν ήταν έτσι. Μια σκιά  στιγμιαίας  μελαγχολίας μου πέρασε το τέλος μιας εποχής σκέφτηκα. Έκλεισε και το τελευταίο  από τα παλιά καφενεία του τόπου μας  Έκλεισε  αφήνοντας πια μια σειρά αναμνήσεων στους παλιότερους. Οι θαμώνες του, άνθρωποι μιας κάποιας ηλικίας σαν πουλιά που τους χάλασαν τη φωλιά, σκόρπισαν  και ψάχνουν αλλού  για στέκι. «Δεν ξέρω που να σταθώ κάθε πρωί μου έλεγε κάποιος θαμώνας τα έχω χαμένα». Έτσι συγχρόνως προσδιόριζε και τη σχέση καφενείου και θαμώνα.

Καφεζαχαροπλαστείο Σχετάκη

Τα τελευταία χρόνια το ένα μετά το άλλο τα παλιά καφενεία εξαφανίζονται. Τη θέση τους παίρνουν πολυτελείς καφετέριες, χώροι άλλου, ήθους και ύφους που συγκεντρώνουν και άλλης ηλικίας πελατεία .
Το καφενείο, ο καφενές, το καφέ σαντάν είναι κατ΄εξοχήν είδος της Ανατολής Είναι χώρος συγκέντρωσης κυρίως των ανδρών κατά τον ελεύθερο χρόνο τους, χώρος ανάπαυλας. Το καφενείο λειτουργεί  όλη μέρα, το πρωί, το μεσημέρι, το απόγευμα, το βράδυ μέχρι αργά τη νύχτα, κάποτε και μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Το καφενείο  για τον ελληνικό χώρο τόσο στις πόλεις, όσο και στα χωριά είναι κομμάτι ιστορίας και πολιτισμού. Και επειδή ο καιρός και η ιστορία κυλά εύκολα από τη μνήμη στην καρδιά, αναμετρώντας τις αναμνήσεις μας, ο καθένας μπορεί να βρεθεί στο παλιό καφενείο της πόλης ή του χωριού.
Στο καφενείο η επίπλωση και ο διάκοσμος είναι απλός. Τα τραπεζάκια στρογγυλά τσίγκινα με σίδερο η μακρόστενα ξύλινα ή μαρμάρινα, οι καρέκλες ψηλές.
Μια γωνία σε χρήση κουζίνας με πάγκο το γνωστό τεζιάκι. Μικρό ντουλάπι για στοιχειώδη ζαχαρωτά και σοκολάτες για κέρασμα  στα παιδάκια που θα βρεθούν εκεί. Το πετρογκάζ, ή το καμινέτο για το ψήσιμο του καφέ. Τα φλυτζάνια και τα ποτήρια περίεργα κρεμασμένα κάποτε στον τοίχο.

Ο Καπάνταης με τον
ναργιλέ του

Στο καφενείο προσφέρεται καφές ελληνικός κυρίως: Σκέτος, μέτριος, βαρύς γλυκύς, ναι και όχι, γλυκύς βραστός, είναι οι παραγγελίες. Έξ άλλου ο καφετζής γνωρίζει τα γούστα των μόνιμων πελατών του. Προσφέρονται και αναψυκτικά κυρίως γαζόζες, λεμονάδες, πορτοκαλάδες,....  «μια στα δύο» είναι η παραγγελία πολλές φορές. Τα γλυκά είναι σπάνια έως καθόλου, μόνο βανίλια του κουταλιού, το γνωστό υποβρύχιο, λουκούμια και ξερολούκουμα για τα παιδιά. Σερβίρεται και τσάι συνήθως σε ποτήρι, όπως και ο καφές σε κρασοπότηρο για κάποιους πελάτες. Έχει και ούζο με φυστίκια ή πασατέμπο. Πολύ παλαιότερα το καφενείο είχε και ναργιλέ. Μόλις σαν όνειρο θυμάμαι ένα γέροντα να καπνίζει ναργιλέ στην αγορά.
Το καφενείο περνά μηνύματα με το διάκοσμο του. Στους τοίχους του καφενείου θα δεις κρεμασμένους χάρτες του Ατλαντα, της Ελλάδας, της Ευρώπης Παγκόσμιους. Σε εποχές που δεν υπάρχει τηλεόραση, ούτε παγκοσμιοποίηση, υπάρχει η αγωνία να γνωρίσεις πού ζει η που ταξιδεύει ο άλλος  φίλος ή εχθρός. Οπωσδήποτε υπάρχει κρεμάστρα ξύλινη για τα σακάκια ή τα παλτά των θαμώνων. Υπάρχει ραδιόφωνο μεγάλο, συνήθως ξύλινο στον τοίχο προσαρμοσμένο σε ειδική εταζέρα, άλλωστε αρκετοί έρχονται στο καφενείο να ακούσουν τα νέα από το ραδιόφωνο, όταν δεν υπάρχει σε όλα τα σπίτια ακόμη πλούσια καφενεία ρολόι με εκκρεμές.
Το χειμώνα συνήθως υπάρχει σόμπα που εξασφαλίζει τη θαλπωρή, άσχετα αν κάποιες φορές καπνίζει αφόρητα. Υπάρχουν κρεμασμένες φωτογραφίες πολιτικών προσώπων, διαμορφωτών της ιστορίας και των πολιτικών καταστάσεων, Βενιζέλος, Πλαστήρας εν μέσω δάφνης άλλοτε ο

στην πλατεία οι οδηγοί του ΚΤΕΛ

Παπάγος, οι βασιλείς Παυλος και Φρειδερίκη, Κων/νος και Άννα-Μαρία, Καραμανλής Παπανδρέου και άλλοι, ανάλογα με το απαιτούν οι καιροί και η πολιτειακή κατάσταση, αλλά και τα πιστέυω του ιδιοκτήτη. Στο καφενείο υπάρχει εφημερίδα ντόπια και αθηναική, που θα διαβάσει ο θαμώνας.
Οι πελάτες παίζουν χαρτιά και παιχνίδια, πρέφα, ξερή, κοντσίνα, πόκα. Για τους πιο επίσημους χαρτοπαίχτες υπάρχουν και κάποια τραπέζια με πράσινη τσόχα και σε ιδιαίτερο χώρο. Αρκετοί παίζουν τάβλι.Υπάρχει κίνηση στο καφενείο φασαρία πολλές φορές, καθώς οι συζητήσεις είναι έντονες, καθώς τα πούλια χτυπάνε δυνατά, καθώς οι παίχτες χάνουν την ψυχραιμία τους, βλέποντας την τύχη να τους προσπερνά.
Στο χωριό συνήθως το καφενείο έχει απέξω δέντρο ή κληματαριά. Πάνω εκεί στα κλαδιά είναι και κάποιο μεγάφωνο από όπου θα ακουστεί η μουσική του πικάπ, όταν σε νεότερες πια εποχές υπάρχει ή θα ακουστεί μια ανακοίνωση που αφορά όλους. Το καφενείο του χωριού είναι σταθμός. Εδώ θα σταματήσει το λεωφορείο, εδώ θα αφήσουν την παραγγελία, εδώ θα έρθει το ψωμί, εδώ υπήρχε το τηλέφωνο πριν αποκτήσουν οι άλλοι. Εδώ θα έρθει ο πολιτικός, ο κρατικός φορέας για να συναντήσει τους ανθρώπους και τους άλλους παράγοντες για προβολή και επίλυση αιτημάτων. Αρκετές φορές το καφενείο του χωριού έχει και είδη πρώτης ανάγκης, που διευκολύνουν τους κατοίκους μέχρι να πάνε στην πόλη.

Καφενείο Ροδουσάκη

Τα καφενεία έχουν ονόματα, «Άνεσις, η Καλή καρδιά, η Τέρψις, ο πλάτανος» κυρίως όμως, ονοματίζονται και παραμένουν στο χρόνο από το επώνυμο του ιδιοκτήτη.
Δεσποτάκη Πευκιανάκη   Ευτυχία