ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ CARABINIERI ΩΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ

ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΗ ΕΙΡΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Ανακοίνωση του Μιχάλη Κλειδωνάρη* στο Α΄συνέδριο για την Κίσαμο 

Κάτω από τις ιδιαίτερα εκρηκτικές συνθήκες της μετάβασης από τον 19ο στον 20ό αιώνα, η οργάνωση και ανάπτυξη της Κρητικής Χωροφυλακής, πάγιο αίτημα των Κρητικών, έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο στον κατευνασμό ή μη των παθών και στην θεμελίωση ενός σύγχρονου, με τα δεδομένα της εποχής, ευνομούμενου κράτους. Η διέλευση από την δύσκολη ατραπό που οδηγούσε μέχρι την Ένωση με τη μητέρα πατρίδα, προϋπέθετε την ανάπτυξη ενός σώματος με αστυνομικές αρμοδιότητες, που θα έφερε το διττό χαρακτήρα μιας δύναμης διοικητικής και ταυτόχρονα δικαιϊκής και θα εφάρμοζε το Νόμο.

 Η συγκρότηση ενός αστυνομικού σώματος το οποίο θα δρούσε με ουδετερότητα έναντι των δυο θρησκευτικών κοινοτήτων, θα επέβαλε την ειρηνική τους συμβίωση και θα φρόντιζε για την δημόσια τάξη και ασφάλεια τελικά αναδείχτηκε ως ένα από τα κρισιμότερα ζητήματα σ’αυτήν την πορεία.

Αν η Γαλλική Επανάσταση αποτέλεσε τη μήτρα της σύγχρονης αστυνόμευσης, έναν αιώνα μετά, το τέλος της Οθωμανικής Κρήτης έτεκε τους καρπούς μιας πολυεθνικής παρέμβασης, στην αποκατάσταση και διατήρηση της ειρήνης και της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, στο Διεθνές Δίκαιο και στην εξέλιξη του Ανατολικού Ζητήματος. Η τελευταία Κρητική Εξέγερση (1895-1898) προκάλεσε, εκτός των άλλων, και δύο παγκόσμιες ιστορικές πρωτιές: Την πρώτη πολυεθνική ειρηνευτική αποστολή και το πρώτο δικαστήριο για «εγκλήματα πολέμου».
 Κρίσιμο ρόλο σ’αυτές τις καινοφανείς διεργασίες έπαιξαν οι Carabinieri, οι οποίοι με τις αξίες, τον επαγγελματισμό και την αστείρευτη ενεργητικότητά τους, προσέφεραν ανεκτίμητες υπηρεσίες όχι μόνο στον Κρητικό Λαό αλλά και στην πατρίδα τους, αφού εδραίωσαν τη φήμη τους και αναδείχθηκαν σε σημαντικό εξάρτημα εξωτερικής πολιτικής, κατά την χρονική καμπή της ανάδειξης της Ιταλίας σε σημαντικό γεωπολιτικό παράγοντα της Ευρώπης. Η οργανωτική αποστολή των Carabinieri μετάγγισε και προσάρμοσε οργανωτικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά και σχήματα στο Σώμα της Κρητικής Χωροφυλακής και κυρίως εξόπλισε τους άνδρες της με τα κατάλληλα ηθικά εφόδια ώστε να ανταπεξέλθουν ευδόκιμα στην απαιτητική αποστολή τους.
 Μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα επεισόδια, τα οποία τεκμηριώνονται στη διπλωματική αλληλογραφία, στη βιβλιογραφία και στους φακέλλους που σώζονται στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, χρονολογούνται από το 1896 μέχρι και την εποχή του Κινήματος του Θερίσου, εμπλέκουν ακόμα και τον ίδιο τον Βενιζέλο και έλαβαν χώρα στην υπό ιταλική διοίκηση Κίσαμο.
 Η επιτυχία της ιταλικής αποστολής ήταν τόσο μεγάλη που ο απόηχός της υπερέβη κατά σχεδόν μια δεκαετία τη φθορά των ελληνοϊταλικών σχέσεων στα πρόθυρα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.Τελικά, η συνεισφορά των Carabinieri στην λειτουργία των Σωμάτων Ασφαλείας αποδείχθηκε κρίσιμη και επωφελής για τα εθνικά συμφέροντα και των δύο χωρών, προσθέτοντας ένα ακόμα πεδίο στον μακρύ κατάλογο των γόνιμων ιστορικών αλληλεπιδράσεων των δυο ιστορικών πολιτισμών.

*υποψήφιος διδάκτορας Ιταλικής γλώσσας και φιλολογίας Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθήνας, Αξιωματικός Ελληνικής αστυνομίας.