Θέση Σγούρνες Άνω Κουνουπίτσας Κισάμου: Μια πρώτη προσέγγιση ενός άγνωστου νεκροταφείου των ιστορικών χρόνων
Η περιοχή της Κισάμου αποτελεί μια γεωγραφική ενότητα, όπου οι σωστικές
ανασκαφές της ΚΕ′ Ε.Π.Κ.Α. και ο αρχαιολογικός έλεγχος των τελευταίων ετών ανασύρουν από την αφάνεια και αναδεικνύουν νέες θέσεις της βορειοδυτικής Κρήτης.
Η θέση Σγούρνες βρίσκεται νότια του οικισμού Άνω Κουνουπίτσας, ενός ημιορεινού χωριού του δήμου Κισάμου.
Εκεί, το 2010, με αφορμή την παράδοση ενός ταφικού συνόλου αγγείων, εντοπίστηκε νέα αρχαιολογική θέση των ιστορικών χρόνων. Η επιφανειακή έρευνα πεδίου στο πλαίσιο των αυτοψιών για την οριοθέτηση του νέου αρχαιολογικού χώρου, σε συνδυασμό με αίτημα οικοδόμησης, είχε ως αποτέλεσμα την επισήμανση νεκρόπολης, διεσπαρμένης σε τρεις διαδοχικούς λόφους που απλώνονται κατά μήκος της ορεινής ζώνης, με προσανατολισμό Βορρά-Νότου. Στον νοτιότερο λόφο της περιοχής είχε δοθεί από τους ντόπιους το προσωνύμιο Σγούρνες. Η θέση πιθανότατα οφείλει το όνομά της στην εικόνα των ανοικτών τάφων, οι οποίοι χωρίς την κάλυψή τους θυμίζουν γούρνες που γεμίζουν με το νερό της βροχής. Παρακείμενος λόφος φέρει την ονομασία Ελληνικό Σπηλιάρι. Η ονομασία αυτή φανερώνει την ύπαρξη του τύπου του θαλαμωτού τάφου, ο οποίος και διαπιστώθηκε εκεί. Από τον τρίτο λόφο προέρχεται η παράδοση ταφικών αγγείων, η χρονολόγηση των οποίων τοποθετείται χρονολογικά στον 4ο αι. π.Χ., ενώ τα οικιστικά λείψανα που εντοπίστηκαν σε άλλο σημείο υποδεικνύουν τη συνέχεια και τη μεγάλη διάρκεια της χρήσης του χώρου έως τους ρωμαϊκούς χρόνους.
Το 2011, σε αγρόκτημα φερόμενης ιδιοκτησίας Λ. Δ, στη βόρεια
πλαγιά του λόφου, στη θέση Σγούρνες, με αφορμή αίτημα οικοδόμησης πραγματοποιήθηκε σωστικού χαρακτήρα έρευνα που διενήργησε η ΚΕ′ Ε.Π.Κ.Α.3 με συγχρηματοδότηση του ιδιοκτήτη.
Η έρευνα περιορίστηκε σε έξι σημεία του ακινήτου. Εκεί αποκαλύφθηκαν δεκατέσσερις τάφοι, οι οποίοι εντάσσονται σε ένα ευρύτερο νεκροταφείο, το οποίο καταλαμβάνει έκταση πολύ μεγαλύτερη από όση στάθηκε έως σήμερα δυνατό να ερευνηθεί ανασκαφικά. Οι τάφοι που ήρθαν στο φως είναι λαξευτοί,
διατεταγμένοι σχετικά αραιά κυρίως κατά συστάδες σε βραχώδη εξάρματα. Η διαμόρφωση του εδάφους αποτέλεσε περιοριστικό παράγοντα στην επιλογή της θέσης, την οποία επέλεγαν σε σημεία όπου ο βράχος είναι πιο συμπαγής και επιτρέπει την καλύτερη λάξευση. Πρόκειται για ορθογώνιου σχήματος λαξεύματα με κατακόρυφα τοιχώματα στο μαλακό ασβεστολιθικό πέτρωμα της περιοχής. Καταλήγοντας σημειώνεται ότι η νέα θέση Σγούρνες Κουνουπίτσας συμπλήρωσε σημαντικά τη γνώση μας για την τοπογραφία της υπαίθρου της γεωγραφικής ενότητας της Κισάμου. Δεδομένου ότι το νεκροταφείο αποτελεί σαφή ένδειξη για την ύπαρξη οικισμού, δεν αποκλείεται στο μέλλον ο εντοπισμός μιας άγνωστης ή αταύτιστης αρχαίας πόλης μετά από συστηματική επιφανειακή έρευνα πεδίου στην περιοχή.
Μαρία Σκόρδου
Η περιοχή της Κισάμου αποτελεί μια γεωγραφική ενότητα, όπου οι σωστικές
Η θέση Σγούρνες βρίσκεται νότια του οικισμού Άνω Κουνουπίτσας, ενός ημιορεινού χωριού του δήμου Κισάμου.
Εκεί, το 2010, με αφορμή την παράδοση ενός ταφικού συνόλου αγγείων, εντοπίστηκε νέα αρχαιολογική θέση των ιστορικών χρόνων. Η επιφανειακή έρευνα πεδίου στο πλαίσιο των αυτοψιών για την οριοθέτηση του νέου αρχαιολογικού χώρου, σε συνδυασμό με αίτημα οικοδόμησης, είχε ως αποτέλεσμα την επισήμανση νεκρόπολης, διεσπαρμένης σε τρεις διαδοχικούς λόφους που απλώνονται κατά μήκος της ορεινής ζώνης, με προσανατολισμό Βορρά-Νότου. Στον νοτιότερο λόφο της περιοχής είχε δοθεί από τους ντόπιους το προσωνύμιο Σγούρνες. Η θέση πιθανότατα οφείλει το όνομά της στην εικόνα των ανοικτών τάφων, οι οποίοι χωρίς την κάλυψή τους θυμίζουν γούρνες που γεμίζουν με το νερό της βροχής. Παρακείμενος λόφος φέρει την ονομασία Ελληνικό Σπηλιάρι. Η ονομασία αυτή φανερώνει την ύπαρξη του τύπου του θαλαμωτού τάφου, ο οποίος και διαπιστώθηκε εκεί. Από τον τρίτο λόφο προέρχεται η παράδοση ταφικών αγγείων, η χρονολόγηση των οποίων τοποθετείται χρονολογικά στον 4ο αι. π.Χ., ενώ τα οικιστικά λείψανα που εντοπίστηκαν σε άλλο σημείο υποδεικνύουν τη συνέχεια και τη μεγάλη διάρκεια της χρήσης του χώρου έως τους ρωμαϊκούς χρόνους.
Το 2011, σε αγρόκτημα φερόμενης ιδιοκτησίας Λ. Δ, στη βόρεια
πλαγιά του λόφου, στη θέση Σγούρνες, με αφορμή αίτημα οικοδόμησης πραγματοποιήθηκε σωστικού χαρακτήρα έρευνα που διενήργησε η ΚΕ′ Ε.Π.Κ.Α.3 με συγχρηματοδότηση του ιδιοκτήτη.
Η έρευνα περιορίστηκε σε έξι σημεία του ακινήτου. Εκεί αποκαλύφθηκαν δεκατέσσερις τάφοι, οι οποίοι εντάσσονται σε ένα ευρύτερο νεκροταφείο, το οποίο καταλαμβάνει έκταση πολύ μεγαλύτερη από όση στάθηκε έως σήμερα δυνατό να ερευνηθεί ανασκαφικά. Οι τάφοι που ήρθαν στο φως είναι λαξευτοί,
διατεταγμένοι σχετικά αραιά κυρίως κατά συστάδες σε βραχώδη εξάρματα. Η διαμόρφωση του εδάφους αποτέλεσε περιοριστικό παράγοντα στην επιλογή της θέσης, την οποία επέλεγαν σε σημεία όπου ο βράχος είναι πιο συμπαγής και επιτρέπει την καλύτερη λάξευση. Πρόκειται για ορθογώνιου σχήματος λαξεύματα με κατακόρυφα τοιχώματα στο μαλακό ασβεστολιθικό πέτρωμα της περιοχής. Καταλήγοντας σημειώνεται ότι η νέα θέση Σγούρνες Κουνουπίτσας συμπλήρωσε σημαντικά τη γνώση μας για την τοπογραφία της υπαίθρου της γεωγραφικής ενότητας της Κισάμου. Δεδομένου ότι το νεκροταφείο αποτελεί σαφή ένδειξη για την ύπαρξη οικισμού, δεν αποκλείεται στο μέλλον ο εντοπισμός μιας άγνωστης ή αταύτιστης αρχαίας πόλης μετά από συστηματική επιφανειακή έρευνα πεδίου στην περιοχή.
Μαρία Σκόρδου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.