ΤΑ 12 ΑΡΧΟΝΤΟΠΟΥΛΑ ΑΛΗΘΕΙΑ ή ΠΑΡΑΔΟΣΗ;

Λέει ο Δετοράκης στην Ιστορία της Κρήτης στην σελίδα 156 για την παράδοση των δώδεκα αρχοντόπουλων.
- Ένα από τα περισσότερα συζητημένα προβλήματα της περιόδου αυτής (1082) είναι η ιστορική υπόσταση της παράδοσης για τα 12 αρχοντόπουλα, που με χρυσόβουλο του Αλεξίου Α' του Κομνηνού εγκαταστάθηκαν το 1082 στην Κρήτη, για να αποτελέσουν ισχυρό έρεισμα της αυτοκρατορικής εξουσίας στο νησί.
Και καταλήγει
.... το έγγραφο (χρυσόβουλο) που στηρίζει την παραπάνω παράδοση για την εγκατάσταση στην Κρήτη των 12 αρχοντικών οικογενειών είναι βέβαια παλιό, αλλά δεν φαίνεται να είναι αυθεντικό. Πρόκειται για παράδοση που δημιουργήθηκε στην Κρήτη αργότερα κατά τους πρώτους χρόνους της Βενετοκρατίας. (1209)
Για την ιστορία λοιπόν τα 12 αρχοντόπουλα που έγιναν οι γενάρχες των μεγάλων οικογενειών της Κρήτης ήταν: Φωκάς, Σκορδίλης, Γαβαλάς, Καλαφάτης, Αρκολέων, Χορτάτζης, Μούσουρος, Βαρούχας, Μελισσηνός, Λίτινας, Βλαστός και ή ο Αργυρόπουλος ή ο Αγιοστεφανίτης.