Τρίτη 11 Αυγούστου 2015

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ

Επετειακό αφιέρωμα της Δεσποτάκη Ευτυχίας
(Εκατό πενήντα χρόνια από την ανοικοδόμηση του)
Μέρος 4ο    Εδω το 1ο-2ο-3ο μέρος
Ο ναός αρχικά μεταβάλλεται σε στάβλο, αλλά μετά σε αποθήκη σανών. Η εικόνα του Αγίου Σπυρίδωνος μεταφέρεται στο σπίτι της οικογένειας Τριανταφυλλάκη, που διέμενε Τούρκος  
αξιωματούχος και την χρησιμοποιούσε σαν κρεβάτι. Επειδή όμως όσοι κοιμόταν επάνω σε αυτό το κρεβάτι κατέληγαν κακώς, οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να την επιστρέψουν στη θέση της. Στο μεσαίο κλίτος του καινούριου ναού, μπροστά και αριστερά  μετά τη σολέα υπάρχει εντυπωσιακός ξυλόγλυπτος άμβωνας και αριστερά ο δεσποτικός θρόνος επίσης ξυλόγλυπτος και τα δύο κατασκευασμένα από τον τότε ξυλογλύπτη Κουφάκη.
Επίσης ξυλόγλυπτο είναι το τέμπλο με επίχρυσο διάκοσμο.
Οι εικόνες του τέμπλου είναι ζωγραφισμένες από τους Κισαμίτες αγιογράφους Γ. Θεοδοσάκη και Γιάννη Ανουσάκη.
Υποβλητική είναι η σκηνή της  σταύρωσης ψηλά στο κέντρο του τέμπλου με τον εσταυρωμένο επίχρυσο και πολυποίκιλτο και τις μορφές της οδύνης δίπλα. Μέσα σε ακτινωτό χρυσό αστέρι πάνω από την ωραία πύλη, εστιν δικης οφθαλμός ος τα πάντα ορά, το μάτι του Θεού. Οι γύρω τοίχοι διακοσμούνται με φορητές εικόνες αγίων, αναθήματα των πιστών. Η οροφή αναπαριστά τον έναστρο ουρανό, καθώς σε γαλάζιο φόντο είναι ζωγραφισμένα χρυσά αστέρια .Μεγάλοι  κρυστάλλινοι πολυέλαιοι δίδουν ξεχωριστή μεγαλοπρέπεια ,με εντυπωσιακότερο αυτόν του κεντρικού κλίτους ,δωρισμένοι αναθήματα από τους πιστούς. Θα έλεγε κανείς ότι  δίδει την αίσθηση αναγεννησιακού ρυθμού, ο ναός της μεταμόρφωσης του Σωτήρος.
Ανατολικά του ναού ένα μεγάλο οικοδόμημα βενετσιάνικο, δίπατο, πετρόκτιστο υπήρξε ελληνικό σχολείο σε όλο το διάστημα της κρητικής πολιτείας.
Η αυλή της εκκλησίας ήταν στρωμένη με βότσαλα σε διάφορους σχηματισμούς, βότσαλα που οι μαθητές του σχολείου με τους δασκάλους τους είχαν κουβαλήσει από τη θάλασσα.
Το 1930 ο Σύλλογος κυριών του Καστελιού «η Κοινωνική Πρόνοια» αποφασίζει να δωρίσει ένα ρολόι στη μικρή κωμόπολη. Σαν χώρος τοποθέτησης προτείνεται το καμπαναριό του Αγίου Σπυρίδωνα. Μια  ισχυρή μειοψηφία των κατοίκων προτείνει την σημερινή πλατεία Τζανάκη. Τα πράγματα οξύνονται τόσο ώστε οι προύχοντες αποφασίζουν να καταλήξουν σε δημοψηφίσμα. Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος οδήγησαν στην τοποθέτηση  στο καμπαναριό.Τη συντήρηση του ρολογιού, λάδωμα,κούρντισμα, αναλαμβάνει ο τότε εφημέριος, πατήρ Θεοδόσιος Λουκογιαννάκης, ο Αντώνης Κατσικανδαράκης, ο Γ. Καπής και ο Παναγιώτης Κελαιδής, όλοι γείτονες του ναού.
Στη βόρεια πλευρά ήταν το κελί της κάθε  γερόντισσας που περιποιόταν τον ναό, σημερινό γραφείο και  χώρος μιας μικρής μουσειακής συλλογής. Επίσης νοτίως και κατά μήκος του στενού που συνδέει την  αγορά με την εκκλησία υπήρχαν κελιά όπου διέμεναν μοναχές και φρόντιζαν τον ναό, αλλά προσέφεραν και κοινωνική   υπηρεσία σε γυναίκες του τόπου που είχαν ανάγκη. Το 1905 ο μακαριστός επίσκοπος Άνθιμος Λελεδάκης ιδρύει την Μονή Παρθενώνος και μαζεύει όλες τις μοναχές  στο νέο μοναστήρι. Παραμένει όμως πάντοτε μια για να διακονεί τον ναό. Το 1941 με την πτώση των Γερμανών στον Καστελιανό κάμπο δεκάδες τραυματίες Έλληνες και Γερμανοί, μεταφέρονταν στο σχολείο όπου είχε μετατραπεί σε πρόχειρο νοσοκομείο και όπου η μακαριστή Ελευθερία Σχετάκη γειτόνισσα του ναού  και με πολύ καλή σχέση πάντα με την εκάστοτε γερόντισσα, και η  μοναχή παρθενία Ζαχαράκη περιέθαλπαν με ψυχραιμία τους τραυματίες, χωρίς διάκριση, αν ήταν Έλληνας ή Γερμανός. Γάζες και επίδεσμοι, γινόταν τα σεντόνια των Καστελλιανών γυναικών , με πρώτα της κ. Ελευθερίας. Και ύστερα από λίγο  ο ναός βομβαρδίζεται ανηλεώς από τους Γερμανούς ,το παρακείμενο κτίριο παλαιό σχολείο καταστρέφεται  .Θαύμα παραμένει το γεγονός ότι ο ναός παραμένει ανέπαφος.
Το 1958 ο μακαριστός επίσκοπος Ειρηναίος ,διαπιστώνοντας πόσο αναγκαίος είναι  ένας χώρος για πνευματικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις και ο τόπος στερείται, ανοικοδομεί το ενοριακό  κέντρο  πάνω από το προαναφερθέν παρακείμενο  σχολείο. Είναι δίπατο  και στον κάτω όροφο χωρισμένο σε τρεις μεγάλες αίθουσες, προσωπικά  ενθυμούμαι στη δεκαετία του 60 να στεγάζεται ο προσκοπισμός και ο οδηγισμός και εκεί να παρακολουθούμε το κατηχητικό σχολείο.
Ο ναός, στην αρχαιότητα σήμαινε μόνο την κατοικία του θεού.
Στον χριστιανισμό εκκλησία σημαίνει τόπος λατρείας του θεού, αλλά πάντα με το λαό του θεού μαζί. Ο ρήτορας Ισοκράτης έλεγε: «τίμα το δαιμόνιον  αεί μετά της πόλεως». Εκκλησία σημαίνει  συγκέντρωση ανθρώπων για τη λατρεία του θεού και την προσευχή. Και δεν είναι μόνο οι ζωντανοί, αλλά και οι κεκοιμημένοι που αποτελούν τη θριαμβεύουσα εκκλησία.
Θα ήταν λοιπόν ασέβεια στο αποψινό προσκυνηματικό αφιέρωμα να μην αναφέρομε ανθρώπους που διακόνησαν με τον όποιο τρόπο τον Άγιο Σπυρίδωνα και που οι ψυχές τους φτερουγίζουν  γύρω από αυτόν στους αιώνες.
Ξεκινούμε από  τους επισκόπους: Κάλλιστο Φυντικάκη από τα Τοπόλια 1846, τον Γεράσιμο Στρατηγάκη από το Συρικάρι 1859,τον  Μισαήλ  Οικονόμου από την Κάλυμνο 1868,τον Πανάρετο από την Κων-λη1880, τον Παρθένιο Μπιτσάκη από το Σέλινο1887, τον Δωρόθεο Κλωνάρη1901 από την Κάινα του Αποκόρωνα, τον  Άνθιμο Λελεδάκη από τα Μυριοκέφαλα 1903, τον Χρυσόστομο Αγγελιδάκη, τον Ευδόκιμο Συγγελάκη, τον Ειρηναίο Γαλανάκη, τον Κύριλλο Κυπριωτάκη.
Μακαριστοί ιερείς και εφημέριοι του ναού υπήρξαν οι Αννουσάκης Ιωάννης, Γ. Ρουκουνάκης, ο θεοδόσιος Λουκογιαννάκης  θεολόγος και αρχιμανδρίτης, ο Β. Μπλαβάκης ο Στ. Κουμπράκης  ο Άνθιμος Βαρδάκης, αρχιμανδρίτης θεολόγος και καθηγητής στο γυμνάσιο τη δεκαετία του 50. Ο Σεραφείμ Μαρινάκης, ο Δημήτριος Σημαντηράκης, ο Παντελής Σαμψάκης, ο Μιχ. Καρδαμάκης,ο  Ευάγγελος Σφακιανάκης, ο Ιωάννης Ψαράκης, ο Παντ. Μαρκαντωνάκης, ο Κων. Στραβουδάκης, ο πατήρ Χρυσοχοίδης, ο Ν. Καπής, ο Αντ. Αρετάκης, Σπυριδων Κουτσαυτάκης. Τέλος ξεχωριστά  αναφέρω τον αρχιμανδρίτη  πατέρα Ειρηναίο Αθανασιάδη, θεολόγο αρχιμανδρίτη, στενοί συνεργάτη του επισκόπου Ειρηναίου, και νυν αρχιεπίσκοπο Κρήτης που διακόνησε πολλαπλά την μητρόπολη και τον Άγιο Σπυρίδωνα. Προσωπικά  εμείς οι τότε μαθητές συχνά φέρνομε στη θύμηση μας ακόμη την ήρεμη φωνή της διδασκαλίας του κάτω στο ενοριακό κάθε Πέμπτη απόγευμα που είχαμε κατηχητικό.
Μακαριστές μοναχές που διακόνησαν το ναό ήταν η Μάρθα Βουτσαδακη από το Βουλγάρω, η Ευπραξία Κατσικανδαράκη από το Συρικάρι και η Παρθενία Ζαχαράκη από τις Λουσακιες, προερχόμενη από τη σχολή καλογραίων με πολλές γνώσεις γνωρίζουσα Γαλλικά και με εθελοντική προσφορά σαν νοσηλεύτρια σε τραυματίες κατά την πτώση των Γερμανών στην Κίσαμο και η τελευταία διακονήσασα η Αγαθαγγέλη  Μπονατάκη από το Δραπανιά.
Από το 1887 καλλικέλαδοι ψάλτες διορισμένοι, αινούν τον κύριο και τους αγίους από τα αναλόγια του Αγ. Σπυρίδωνος, ο Αρχοντάκης συμβολαιογράφος, ο Ευθ. Κακαουνάκης, ο Ιωάννης Ανουσάκης ,ο  Εμμ. Παν Κουνελάκης απόφοιτος ιεροδιδασκαλείου, ο οποίος είχε οργανώσει και χορωδία από παιδιά του δημοτικού σχολείου και ο οποίος έψαλλε μέχρι της επιστρατεύσεως του κατά τον πόλεμο του 1940, ο Ιωαν. Φαραγγιτάκης, ο Παναγιώτης Φαραγγιτάκης, ο κ. Αντώνης Κατσικανδαράκης, ο κ .Γιάννης Τσιμπογιάννης και ο κ. Χαρ. Βακάκης.
Επίτροποι Αγίου Σπυρίδωνα Χορευτάκης-Αρετάκης-Καπής

Όλοι οι Καστελλιανοί και κυρίως οι άνθρωποι που είχαν μαγαζιά στην αγορά είχαν περάσει σαν επίτροποι από το ναό και από το εκκλησιαστικό συμβούλιο του ναού.
Από της ανοικοδόμησης του καινούριου ναού ο λαός του Καστελιού αγάπησε και στηρίχθηκε στον πολιούχο άγιο του. Στις δύσκολες στιγμές του καθενός η καταφυγή στον προστάτη άγιο ήταν το πρώτο. Τα πολλά  αφιερώματα στην εικόνα του υποδηλώνουν το  μυστικό θαύμα του καθενός. Πολλοί διηγούνται την  σωτήρια παρέμβαση του σε δύσκολες στιγμές της ζωής τους, αλλά και της πόλης ολόκληρης όπως οι σεισμοί του 1948, οι βομβαρδισμοί  των γερμανικών αεροπλάνων. Πολλοί τον είδαν στα οράματα τους να τους προστατεύει ή είδαν στο πρόσωπο του ευεργέτη τους τον Άγιο Σπυρίδωνα. «Μου έλεγε προχθές ένας συντοπίτης μας.» Έχω κλάψει πολλές φορές μπροστά στην εικόνα του. Ότι έχω  στη ζωή μου φτιάξει αυτός μου το έδωσε». Πολλοί υπήρξαν οι δωρητές του και αυτός με τη σειρά του έγινε δωρητής και κτίσθηκαν σχολεία όπως το πρώτο δημοτικό σχολείο, το πρώτο νηπιαγωγείο και το κέντρο υγείας Κισάμου
Το τελευταίο τάμα  από τον δωρητή Ανουσάκη, για να γίνει η εικόνα του Χρυσή από ασημένια το παραχώρησε δια σκέψεως του μακαριστού Ειρηναίου και πραγματοποιήθηκε το θαύμα του, το Ανουσάκειο Θεραπευτήριο.
Επισκεπτόμενος το Καστέλλι ο πρίγκιπας Γεώργιος το 1903 δωρίζει δυο ιερατικές στολές χρυσοποίκιλτες και ασημένια ιερά σκεύη με φίλντισι ρωσικής προέλευσης.
Από τις υψηλές επισκέψεις θυμάμαι επίσης προσωπικά την επίσκεψη του πατριάρχου Αθηναγόρα το 1960 και την επίσημη υποδοχή του στο ενοριακό κέντρο, όπου σαν μαθητές του Γυμνασίου συμμετείχαμε.
συνεχίζεται

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.