ΔΙΑΒΑΣΑ...

Ανοικτό γράμμα στον Γιάνη από την Κατερίνα Σαρικάκη*
Αγαπητέ, κύριε Βαρουφάκη
Αξιότιμε συνάδελφε
Σας γράφω για να εκφράσω τη συμπαράστασή μου στον αδύνατο και ίσως εξαρχής καταδικασμένο άθλο να φέρετε επιστημονική γνώση, διεθνές κύρος και διαπραγματευτική αξιοπρέπεια στην πολιτική σκηνή της χώρας, αλλά και της Ευρώπης.
Σας γράφω ειδικά, γιατί, ως συνάδελφος στον χώρο της επιστήμης, γνωρίζω πολύ καλά πόσο δύσκολο και επίπονο είναι να βρουν οι ιδέες και η κατάρτιση τη θέση τους στη χάραξη πολιτικής με στόχο το κοινό καλό και το συμφέρον των πολιτών. Πολύ απλά, οι απόψεις που ταράζουν την κεντρική αφήγηση των εκάστοτε πολιτικών, τρομάζουν και δεν γίνονται δεκτές. Οι επιστήμονες, των οποίων το πόνημα, η ερευνητική σκέψη μεταφρασμένη σε επιστημονικό σύγγραμμα βρίσκεται σε διαρκή δημόσια αξιολόγηση, δεν είναι καλοδεχούμενοι από τους πολιτικούς, αν οι προτάσεις τους δεν ταιριάζουν στους σκοπούς των πολιτικών και αν δεν μπορούν να δικαιολογήσουν καταστροφικές αποφάσεις.

Η αντίθεση στη διανόηση, την έρευνα και τη στρατευμένη επιστήμη για το όφελος των κοινωνιών έχει διαβρώσει μοιραία τον χώρο της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης και των «θεσμών». Στη χώρα μας ένας απίστευτα βίαιος πόλεμος ενάντια στο πρόσωπό..... σας μαίνεται από πολλές πλευρές. Είστε ένα από τα ελάχιστα δημόσια πρόσωπα που έχει συγκεντρώσει τη βία, την κακοποίηση, την προσβολή και ταπείνωση από συναδέλφους σας,
από διαφορετικούς πολιτικούς κόσμους, ακόμα και από το ίδιο το κόμμα με το όποιο συνεργαστήκατε. Φαντάζομαι το δίλημμά σας να πολιτευτείτε, να καταθέσετε τη γνώση σας και ευρηματικότητά σας, την ενέργειά σας, την ψυχική ισορροπία και τον προσωπικό χρόνο στην υπηρεσία μιας χώρας που βρίσκεται έρμαιο στα χεριά ντόπιων και ξένων αρπάγων επί δεκαετίες ολόκληρες.
Συμπαραστέκομαι ηθικά μαζί με πολλούς -είμαι σίγουρη- στο ρίσκο που πήρατε να δώσετε κάτι «πίσω», ίσως πιο άμεσα από την καθημερινή και μακρόχρονη συμβολή σας στην εκπαίδευση των νέων και στην έρευνα, εις βάρος της φήμης σας, της καριέρας ίσως, την καταρράκωση της προσωπικότητάς σας, δημόσια. Θαυμάζω το ρίσκο που πήρατε να συμβάλετε στην άμεση, επείγουσα κι επιτακτική ανάγκη για πολιτική με λογική το κοινό συμφέρον, έτσι όπου μόνο οι αληθινές επιστήμες μπορούν να προσφέρουν, ειδικά τώρα, ως ύστατη προσπάθεια να σώσετε μια χώρα που προδόθηκε οικτρά.
Η πρωτοφανής επίθεση που δεχτήκατε από πολιτικούς και δημοσιογράφους, επειδή φέρατε έναν διαφορετικό λόγο και μια διαφορετική παρουσία, είναι η τρανή απόδειξη πόσο πνευματικά μικροί και ανεπαρκείς είναι πολιτικοί και δημοσιογράφοι. Οι ίδιοι οι συμπατριώτες σας σάς μαχαίρωναν πισώπλατα ενώ εσείς δίνατε έναν άνισο αγώνα με τους θεσμούς, με πίστη στη λογική και την επιστήμη. Ακόμα κι αν οι ιδέες σας δεν βρήκαν όλους σύμφωνους ως προς την ορθότητά τους, αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν την άδεια να σας λιντσάρουν. Η προδοσία, όμως, φαίνεται να είναι ένα σταθερό χαρακτηριστικό της ιστορίας μας ως χώρας.
Γιάνη, δεν γνωριζόμαστε και δεν έχω τίποτα να κερδίσω γράφοντας αυτήν την επιστολή. Το μόνο που επιδιώκω είναι να καταθέσω δημόσια έναν λόγο αξιοπρέπειας μέσα στον βούρκο του απαράδεκτα προκλητικού και βίαιου πολιτικού λόγου που έχεις υποστεί εδώ και πέντε μήνες. Θέλω απλά να παραθέσω έναν αντίλογο, που αναγνωρίζει τις προσπάθειές σου και ακόμα πιο σημαντικά ίσως συμβολικά στέκεται στο πλάι σου όταν δέχεσαι την πολιτική δολοφονία και το δημόσιο λιντσάρισμα των ΜΜΕ.
Το κάνω με αφορμή τη συμμετοχή μου στην πρωινή εκπομπή της ΕΡΤ Ενημέρωση, όπου έγινα και μάρτυρας χλευασμού εναντίον σου από πολιτικό εκπρόσωπο μεγάλου πολιτικού κόμματος, του οποίου το βιογραφικό δεν θα μπορούσε να σταθεί ποτέ αντάξιο του δικού σου. Χωρίς επιχειρήματα ενάντια στις προτάσεις σου και το έργο σου, έβαλλε κατά του «στιλ» σου.
Ισως ό,τι δεν καταλαβαίνει κανείς το πολεμάει. Ισως είναι η κουλτούρα μας να υπονομεύουμε όσους έχουν πραγματικά κάτι να προσφέρουν. Ισως η κοινωνία φοβάται την πρωτοπορία. Ή απλά, ίσως οι πολιτικές σου τοποθετήσεις να ήταν πολύ λογικές για να γίνουν ανεκτές από το παράλογο της αυτοκαταστροφής.
Κάπως σαν εσένα, τον επιστήμονα, τα ταξίδια μου με φέρνουν σε επαφή με διανοούμενους και επιστήμονες, πολιτικούς και δημοσιογράφους σ' όλον τον κόσμο. Εχω δει από πρώτο χέρι το αποτέλεσμα της προσπάθειάς σου να μιλήσεις κατευθείαν με τους πολίτες στην Ευρώπη, συνέχεια γίνομαι μάρτυρας μιας κοινής κατάθεσης, αυτής του σεβασμού και θαυμασμού από σκεπτόμενους ανθρώπους, οι οποίοι ανησυχούν με τον τρόπο με τον οποίο οι «θεσμοί» αλλά και η ίδια σου η χώρα σε αντιμετώπισε.
Η παραίτησή σου είναι ακόμα ένα πλήγμα για τη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια αυτής της χώρας. Ο διαρκής εκφοβισμός και ο κιτρινισμός που προσπαθεί να βεβηλώσει την υπόσταση και το όνομά σου είναι ένα πολύ υψηλό τίμημα που πληρώνεις. Δυστυχώς, Γιάνη, η προσπάθεια πολιτικής με αξιοπρέπεια αντιμετωπίζεται με χλευασμό και τελικά ανατροπή, κάπως έτσι όπως, αισθάνομαι, θα καταλήξει η κυβέρνησή μας αν δεν εναντιωθούμε όλοι στην ξέφρενη ολίσθηση της ηθικής μας.
*καθηγήτρια Διακυβέρνησης των ΜΜΕ στο Ινστιτούτο Επικοινωνίας, Πανεπιστήμιο της Βιέννης